WOJEWODA MAŁOPOLSKI WP-XI.431.1.6.2013 Kraków, 20 grudnia 2013 r. Pan Tadeusz Wach Wójt Gminy Czorsztyn Informuję Pana Wójta, iż Zespół Kontrolny Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, na podstawie art. 28 ust.1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 31, poz. 206 z późn. zm.), art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.), art. 175 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.), przeprowadził w dniach od 28-30 stycznia oraz 1 lutego 2013 roku kontrolę kompleksową w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej (GOPS) w Maniowach. Zakres kontroli obejmował: strukturę organizacyjną Ośrodka oraz kwalifikacje kadr, realizację zadań z zakresu administracji rządowej i zadań własnych gminy wynikających z ustawy o pomocy społecznej, realizację programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania oraz pracę socjalną z klientem Ośrodka. Ustalenia kontroli zostały zawarte w protokole podpisanym przez Pana dnia 10 lipca 2013 roku. Ogólnie Jednostkę oceniono pozytywnie z uchybieniami. W trakcie kontroli oceniano pracę Jednostki, zarówno pod kątem sposobu realizacji poszczególnych zadań, jak i pod względem prowadzonej dokumentacji. Na podstawie art. 128 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej, informuję Pana o stwierdzeniu w toku kontroli istotnych uchybień i proszę o podjęcie działań zmierzających do ich usunięcia zgodnie z poniższym opisem: 1. W trakcie czynności kontrolnych ustalono, iż od 27 czerwca 2012 roku, nie obsadzono stanowiska Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Maniowach. Stwierdzono, iż Kierownikiem Ośrodka Pomocy Społecznej do 10.03.2012 roku, była Pani Katarzyna Mąka. Zarządzeniem Nr WG.0050.150.2012 Wójta Gminy Czorsztyn z dniem 26 marca 2012 roku pełnienie obowiązków Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Maniowach powierzono Pani Sylwii Jachymiak - pracownikowi socjalnemu, do czasu powołania nowego Kierownika Ośrodka. Następnie Zarządzeniem Nr WG.0050.178A.2012 Wójta Gminy Czorsztyn z dnia 27 czerwca 2012 roku uchylono ww. Zarządzenie w sprawie czasowego powierzenia obowiązków Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Maniowach. W związku z powyższym od 27 czerwca 2012 roku, wszystkie decyzje podejmowane i podpisywane były przez Wójta Gminy Czorsztyn, co potwierdza skontrolowana dokumentacja. Zatrudnienie na stanowisku Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Maniowach osoby posiadającej kwalifikacje, o których mowa w art. 122 ust.1 ustawy o pomocy społecznej.
2. Mieszczący sie w budynku pod adresem Maniowy ul. Gorczańska 3 Ośrodek zajmuje 3 pokoje na parterze wyposażone w podstawowy sprzęt biurowy, z czego tylko jeden pokój zajmują pracownicy socjalni. W Ośrodku nie ma pomieszczenia umożliwiającego swobodną rozmowę klienta z pracownikiem socjalnym. Ze względu na specyfikę zadań realizowanych przez Ośrodek, proszę o rozważenie możliwości wygospodarowania dodatkowego pokoju, który posłuży do indywidualnych rozmów klienta z pracownikiem socjalnym. 3. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Czorsztyn została przyjęta Uchwałą nr XXXV/244/06 Rady Gminy Czorsztyn z dnia 26 kwietnia 2006 roku na lata 2006-2013. Zmiany do powyższego dokumentu wprowadzono Uchwałą Nr XXXVII/265/2010 Rady Gminy Czorsztyn z dnia 30 kwietnia 2010 roku poszerzając o zapis systemu wdrażania strategii rozwiązywania problemów społecznych, w którym założono, iż zadania strategiczne będą realizowane systematycznie, jak również określono wskaźniki realizacji działań niezbędnych do oceny efektów z powziętych działań. Obwieszczeniem Nr XXI/209/2012 Rady Gminy Czorsztyn z dnia 28 grudnia 2012 roku ogłoszono jednolity tekst Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Czorsztyn obowiązujący do roku 2013. Powyższy dokument zawiera elementy wynikające z metodologii opracowania strategii zgodnie z art. 16b ustawy o pomocy społecznej za wyjątkiem określenia w nim ram finansowych. Opracowanie projektu nowej gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych zawierającej wszystkie elementy, o których mowa w art. 16b ustawy o pomocy społecznej. 4. Zgodnie z art. 16a ust. 4 ustawy o pomocy społecznej Organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego przedstawia co roku do dnia 30 kwietnia odpowiednio radzie gminy, radzie powiatu, a do dnia 30 czerwca sejmikowi województwa właściwej jednostki samorządu terytorialnego ocenę, o której mowa w ust. 1. Ocena wraz z rekomendacjami jest podstawą do planowania budżetu na rok następny. Jak ustalono, ocena zasobów pomocy społecznej nie została przedłożona w 2012 roku Radzie Gminy Przedkładanie Radzie Gminy corocznej oceny zasobów pomocy społecznej w oparciu o analizę lokalnej sytuacji społecznej i demograficznej zgodnie z art. 16a ust. 4 ustawy o pomocy społecznej. 5. Jak ustalono, Gmina nie dysponuje mieszkaniem chronionym. Zgodnie ze zmianą do ustawy o pomocy społecznej, wprowadzoną ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887), obowiązującą od 1 stycznia 2012 roku, w chwili obecnej do zadań własnych Gminy o charakterze obowiązkowym należy m.in. prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych. Zgodnie z art. 53 ust. 3 ww. ustawy mieszkanie tego typu może być prowadzone przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej lub organizację pożytku publicznego. Należy dodać, że ustawa z dnia 8 grudnia 2006 roku o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz. U. Nr 251, poz. 1844 z późn. zm.) umożliwia udzielanie finansowego wsparcia gminie, powiatowi albo organizacji pożytku publicznego, jeżeli pozyskane w ten sposób lokale mieszkalne będą służyć wykonywaniu zadań z zakresu pomocy społecznej w formie mieszkań chronionych.
W przypadku trudności z utworzeniem mieszkania chronionego, można rozważyć podjęcie realizacji zadania wspólnie z sąsiednią gminą. Proszę o przekazanie informacji dotyczącej terminu utworzenia mieszkania chronionego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 12 ustawy o pomocy społecznej. 6. Stwierdzono, że kwestionariusze wywiadów środowiskowych nie odzwierciedlają faktycznie prowadzonej pracy socjalnej z klientami. Zapisy są do siebie podobne i ograniczają się praktycznie do 1-2 zdań. Dokumentowanie pracy socjalnej na rzecz klientów Ośrodka w sposób odzwierciedlający faktyczną pracę wykonaną na rzecz danej osoby lub rodziny w kwestionariuszu rodzinnego wywiadu środowiskowego. 7. Kontrola wykazała, że Ośrodek dostarcza stronom decyzje w siedzibie Ośrodka lub za pokwitowaniem odbioru przez pocztę. Ustalono natomiast, że odbiór kilku skontrolowanych decyzji opatrzonych rygorem natychmiastowej wykonalności był z kilkudniowym opóźnieniem od dnia ich wydania, między innymi decyzje o nr: - GOPS-5023-60-9/2011 z 19 sierpnia 2011 roku, odbiór decyzji osobisty w Ośrodku 26 sierpnia 2011 roku; GOPS.5012-27-20/12 z 19 kwietnia 2012 roku, odbiór decyzji osobisty w Ośrodku 26 kwietnia 2012 roku przypadek I. - GOPS.5012-25-26/12 z 11 maja 2012 roku, GOPS.5010-25-5/12 z 11 maja 2012 roku, odbiór powyższych dwóch decyzji osobisty w Ośrodku 18 maja 2012 roku przypadek II. Doręczanie stronom decyzji niezwłocznie po ich wydaniu zgodnie z Rozdziałem 8 Kodeksu postępowania administracyjnego. 8. Osobom nie posiadającym uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu, Ośrodek Pomocy Społecznej przyznawał świadczenie w formie składki na ubezpieczenie zdrowotne, w wysokości zgodnej z zapisem ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.). W sentencji decyzji przyznających zasiłek stały umieszczano zapis o treści przyznać świadczenie niepieniężne w formie opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne od ( ) w wysokości 9% od kwoty pobieranego zasiłku stałego do dnia utraty prawa do zasiłku stałego. Ustawa o pomocy społecznej, ani ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, nie nadają Ośrodkowi Pomocy Społecznej prawa do wydawania decyzji w tej sprawie. Wpis o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu nie jest częścią rozstrzygnięcia decyzji przyznającej zasiłek stały i ma wyłącznie charakter informacyjny. Informacja o opłacaniu składek powinna znaleźć się w pouczeniu do decyzji lub powinna być przekazywana stronie odrębnym pismem. Nie uwzględnianie w sentencji decyzji przyznających zasiłek stały wraz ze składkami na ubezpieczenie zdrowotne informacji o objęciu ubezpieczeniem zdrowotnym. 9. Zgodnie z ustawą z dnia 29 grudnia 2005 roku o ustanowieniu programu wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" (Dz. U. Nr 267, poz. 2259 z późn. zm.) pomoc w formie dożywiania ma być w pierwszej kolejności udzielana w formie posiłku gorącego, w celu zapewnienia zdrowego żywienia. Podczas kontroli ustalono, iż we wszystkich placówkach oświatowych na terenie Gminy program wieloletni
,,Pomoc państwa w zakresie dożywiania dla dzieci i młodzieży ze szkół i przedszkoli był realizowany w formie gorącego posiłku. Stwierdzono również, że Ośrodek nie monitorował celów określonych w ww. ustawie, między innymi poprzez brak zapisu w zawartych z placówkami oświatowymi umowach (porozumieniach) mówiący o tym, że posiłki powinny być urozmaicone, o odpowiedniej wartości odżywczej oraz przygotowane zgodnie z zasadami żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży. Kolejnym elementem świadczącym o sposobie prowadzenia nadzoru nad jakością posiłków w ramach realizacji Programu jest prawidłowo opracowany jadłospis (tygodniowy lub dekadowy plan żywienia). Prawidłowy jadłospis powinien zaspokajać indywidualne potrzeby żywieniowe osoby, dla której jest przeznaczony. Jadłospis jest praktyczną realizacją zrównoważonej diety dostarczającej optymalnej ilości niezbędnych składników pokarmowych poprzez celowo dobrane do ich przyrządzenia produkty spożywcze. Zawarta w nim informacja o gramaturze potraw oraz ich kaloryczności pozwala na ocenę, czy żywienie jest zgodne z zalecanymi przez Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie normami. Wzmożenie nadzoru nad podmiotami realizującymi dożywianie dzieci i młodzieży poprzez bieżący monitoring, na przykład poprzez okresową weryfikację jadłospisów. 10. W trakcie kontroli stwierdzono, że na terenie Gminy nie prowadzono dożywiania dla dzieci i młodzieży w okresie wakacyjnym. ZALECNIE: Podjęcie działań mających na celu realizację programu dożywiania w okresie wolnym od nauki. 11. Brak określenia w sentencjach decyzji przyznających pomoc w postaci dożywiania dzieci w szkołach w ramach programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania zarówno rodzaju posiłku, jak również dziennej stawki żywieniowej. Określenie w sentencjach decyzji przyznających pomoc w postaci dożywiania dzieci w szkołach w ramach programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania zarówno rodzaju posiłku, jak również dziennej stawki żywieniowej. 12. Analiza skontrolowanej dokumentacji dotycząca dożywiania dzieci w szkole (akta: Przypadek IX - Decyzją GOPS.5023-14-4/12 z 9 stycznia 2012 roku, GOPS.5023-14- 28/12 z 21 września 2012 roku) wykazała nieprawidłowość w postaci przyznania świadczenia za okres poprzedzający wydanie decyzji. W związku z powyższym należy stwierdzić, iż zgodnie z art. 110 kodeksu postępowania administracyjnego, organ administracji publicznej, który wydał decyzję, jest z nią związany od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia, o ile kodeks nie stanowi inaczej. Żaden z obowiązujących przepisów nie przewiduje wykonywania decyzji z terminem wcześniejszym niż natychmiastowy, tj. z chwilą jej wydania. Przyczyna tego jest oczywista - nie ma możliwości wykonania decyzji nieistniejącej. Oznacza to, że przed wydaniem decyzji administracyjnej przyznającej świadczenie, nie ma podstaw prawnych do korzystania przez stronę z tych świadczeń, bowiem dopiero w trakcie postępowania w sprawie wydania przedmiotowej decyzji winno zostać ustalone, czy dane świadczenie będzie mu przysługiwało. Zgodnie z art. 110 kodeksu postępowania administracyjnego uruchamianie świadczeń nie wcześniej niż w dniu wydania decyzji przyznającej to świadczenie.
W związku ze stwierdzonymi istotnymi uchybieniami, zgodnie z art. 128 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, jest pan zobowiązany do powiadomienia Wojewody Małopolskiego o podjętych czynnościach naprawczych. z up. Wojewody Małopolskiego (-) mgr Katarzyna Nowaczyńska Kierownik Oddziału w Wydziale Polityki Społecznej Do wiadomości: - GOPS w Maniowach