Konstrukcja opakowań 1
2
Spis treści 1. Co to jest Opakowanie 1.1 Elementy opakowania 2. Funkcje opakowań w logistyce 3. Rodzaje opakowań i ich przeznaczenie 4. Materiały, z których tworzy się opakowania 4.1 Opakowania z atestem 5. Klasyfikacja opakowań 5.1 Ze względu na konstrukcję 5.2 Ze względu na sposób użytkowania 5.3 Ze względu na proces dystrybucji 5.4 Z punktu widzenia marketingowego 5.5 Z punktu widzenia ochrony środmowiska 6. Artysta, a projektant 7. Design thinking 7.1 Co to jest 7.2 Etapy 8. Innowacja 8.1 Co to jest i skąd 8.2 Pomysły 9. Konstrukcja podstawy opakowania 9.1 Z klejeniem 9.2 Bez klejenia 10. Konstrukcja zamknięć opakowania 10.1 Z klejeniem 10.2 Dekoracyje 10.3 Bez klejenia 11. Konstrukcja ścianek bocznych opakowania 11.1 Dekoracyjne 11.2 Bez klejenia 12. Bibliografia 5 5 6 7 8 8 9 9 9 9 9 9 10 11 11 11 12 12 12 13 13 14 15 15 15 16 17 17 18 19 3
4
1. Co to jest opakowanie Opakowanie to wytwór o określonej konstrukcji, którego zadaniem jest zabezpieczenie wyrobu przed szkodliwym oddziaływaniem czynników zewnętrznych (lub odwrotnie ochronę otoczenia przed szkodliwym działaniem wyrobu), umożliwiający: przemieszczanie wyrobów podczas magazynowania, transportu, sprzedaży i użytkowania, informujący o zawartości. Wiele produktów, które spotykamy w życiu codziennym wręcz trudno wyobrazić sobie bez opakowania. Życie każdego człowieka nieodłącznie jest związane z wszelkiego rodzaju butelkami, kartonami, puszkami czy torebkami. One przesycone kolorami lub po prostu szare, o przeróżnej wielkości i kształcie w skelpach przyciągają naszą uwagę, kierując ją na produkt. Do przeszłości należy pogląd, że opakowanie służy jedynie do zabezpieczenia produktów przed niekorzystnym wpływem czynników zewnętrznych. Obecnie jego rola jest znacznie większa. Według specjalistów marketingu, opakowanie stalo się jednym z podstawowych elementow oddziaływania na rynek, jest ostatnim etapem promocji. Pełni ono często funkcję narzędzia marketingowego, pobudzającego swoim estetycznym wyglądem oraz przekazem marketingowym (danymi na temat produktu, informacjami na temat marki, przedsiębiorstwa) do nabycia towaru. Często opakowanie pełni, więc rolę cichego sprzedawcy. 1.1 Elementy opakowania 1. Zamknięcie, 2. Ścianki boczne, 3. Podstawa 5
2. Funkcje opakowań w logistyce Podstawową funkcją opakowań jest ochrona jakości rdzenia produktu przed oddziaływaniem trzech czynników zewnętrznych, destruktywnie wpływających na wyroby. Są to czynniki: - fizykochemiczne (wilgotność, energia cieplna, energia świetlna, promieniowanie), - mechaniczne (wstrząsy, uderzenia, naprężenia), - biologiczne (mikroorganizmy, szkodniki), Funkcje ułatwiające przemieszczanie, składowanie i użytkowanie - funkcje magazynowe, Funkcje informacyjne - stymulują czynności kompletacyjne, ułatwiają sprzedaż oraz stanowią pomoc w użytkowaniu. Opakowania informują klienta o właściwościach produktu, sposobie użytkowania, składzie produktu, masie, poziomie jakości, warunkach przechowywania itd., Funkcje ekologiczne - dzięki oznakowaniu np. Przyjazny warstwie ozonowej, Nie testowany na zwierzętach, stymulują proekologiczne postawy konsumentów oraz obejmują ponowne wykorzystanie zużytych opakowań bądź ich unieszkodliwianie, Funkcje promocyjne - na podstawie wyglądu opakowania konsument kształtuje sobie wyobrażenie o tym produkcie (opakowanie sprzedaje produkt), czyli podnosi wartości estetyczne tego towaru i zachęca do kupna, Funkcje kompletacyjne - opakowania powinny ułatwiać sporządzanie zestawów asortymentowych w poszczególnych partiach dostawy, przy założeniu maksymalnego wykorzystania ładowności środka transportowego i dostarczenia odbiorcy niezbędnego kompletu towarów do dalszej sprzedaży, Philip Kotler, autor klasycznego podręcznika marketingu, nazywa opakowanie pięciosekundową reklamą : W supermarkecie w minutę zobaczysz 300 produktów. Decyzję, co kupić, podejmiesz w dwie-trzy sekundy. Za mało, by przeczytać skład płatków albo policzyć cenę porcji, gdy pudełka mają różną objętość. Co decyduje? Opakowanie. 6
3. Rodzaje opakowań i ich przeznaczenie Podstawowy podział opakowań uwzględnia: Opakowania jednostkowe będące opakowaniem pojedynczych produktów, zazwyczaj stosowane w obrocie detalicznym, Opakowania zbiorcze będące opakowaniem co najmniej dwóch opakowań jednostkowych, zazwyczaj stosowane w procesach transportu i magazynowania, Opakowania transportowe będące opakowaniem produktów luzem lub opakowań jednostkowych (zbiorczych), stosowane w procesach transportu i magazynowania. Towaroznawstwo - nauka zajmująca się badaniem i oceną właściwości użytkowych towarów oraz czynników wpływających na jakość. Szerzej to nauka o właściwościach towarów, metodach ich badania i oceny, czynnikach, zjawiskach i procesach rzutujących na jakość i wartość użytkową. W towaroznawstwie wyróżnia się trzy podstawowe funkcje opakowania: Funkcję techniczną - umożliwiającą dystrybucję, konsumpcję oraz ochronę produktu przed wpływem niekorzystnych czynników zewnętrznych lub wewnętrznych Funkcję ekonomiczną - obejmującą relację kosztów wytworzenia opakowania do kosztów wytworzenia towaru Funkcję estetyczno-marketingową - stanowiącą wartość estetyczną opakowania i mającą zachęcać do nabycia danego towaru. Inni uczeni stosują podział według następujących kryteriów: funkcji ochronnej, logistycznej, informacyjnej i promocyjnej (patrz rozdział 2.) 7
4. Materiały, z których tworzy się opakowania Podział ze względu na zastosowany materiał definiuje: Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, która wprowadziła m.in. obowiązek recyklingu dla następujących frakcji opakowaniowych: - tworzywa sztuczne, - aluminium, - stal, w tym blacha stalowa, - papier i tektura, - szkło, - drewno, - wielomateriałowe. Surowce opakowaniowe dzielimy na tworzywa naturalne i sztuczne. Tworzywa sztuczne to: - polietylen (PE), - politereftalan etylowy (PET), - polipropylen (PP), - polichlorek winylu (PVC), - polistyren (PS), - poliamidy (PA), - poliuretany (PU), - kopolimery i kombinacje różnych tworzyw sztucznych. Tworzywa naturalne to: - papier i tektura, - szkło, - metale, - tkaniny, - drewno. 4.1 Opakowania z atestem Największy udział w polskim rynku opakowań posiadają opakowania żywności stosowane u producentów żywności, ale także w gastronomii, cukierniach i pizzeriach. Takie opakowania posiadają atest spożywczy. Zakłady produkcyjne stosujące te opakowania muszą przejść proces atestacji produktów w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego, określanym w skrócie jako PZH (Państwowy Zakład Higieny). https://www.pkt.pl/wiz/lub9/8020383/1/3_lub9_8020383_1_.jpg http://www.meblekuchenne.org.pl/wp-content/uploads/2009/12/linoleum.jpgg 8
5. Klasyfikacja opakowań 5.1 Podział ze względu na konstrukcję: - transportowe częściowo osłaniające wyroby (klatki, kosze, pojemniki ażurowe); - jednostkowe całkowicie osłaniające wyroby (ampułki, butelki, słoiki); - opakowania transportowe całkowicie osłaniające wyroby (beczki, kanistry, worki). 5.2 Podział ze względu na sposób użytkowania: - opakowania jednorazowego użytku, - opakowania wielokrotnego użytku. 5.3 Podział ze względu na proces dystrybucji: - opakowania wkalkulowane w cenę towaru, - wypożyczone, które odbiorca zobowiązany jest zwrócić sprzedawcy, - fakturowane w odrębnej pozycji, których cena nie została wliczona w cenę produktu. Są to przeważnie opakowania wielokrotnego użytku, które kupujący może odsprzedać dostawcy. 5.4 Podział z punktu widzenia marketingowego: - czynne (wpływające na kształtowanie popytu), - bierne (nie wywierające wpływu na motywy konsumentów). 5.5 Podział z punktu widzenia ochrony środowiska: - biodegradadowalne (ulegające rozkładowi w środowisku naturalnym), - niebiodegradowalne (nie ulegające takiemu rozkładowi). Również z punktu widzenia ochrony środowiska opakowania można podzielić na: - nadające się do powtórnego przerobu, - nieprzetwarzalne. http://www.igopak.com.pl/attachments/image/ekologiczne-opakowania.jpg 9
6. Artysta, a projektant Artysta Osoba tworząca (wykonująca) przedmioty materialne, lub utwory niematerialne mające cechy dzieła sztuki. Swoje dzieła tworzy w oparciu o własną koncepcję, nadając im niepowtarzalny charakter. Dzięki temu dzieła znanych artystów rozpoznawane są bez potrzeby oglądania ich sygnatur. Wykorzystuje on emocje i intuicję w tworzeniu dzieła. Wyraża swoją wizję w sposób niezaplanowany, nie posiadając odpowiedniej wiedzy technologicznej. Artystą może być każdy, bez względu na stopień profesjonalizmu w uprawianiu sztuki. W zależności od rodzaju uprawianej twórczości, bez względu na to, czy jest ona wykonywana zawodowo czy nie, artysta będzie nosił nazwę związaną ze swoją specjalnością, np.: artysta plastyk, artysta muzyk. Projektant Osoba tworząca przedmioty materialne, które zazwyczaj są przeznaczone dla jakiejś grupy spolecznej (np. wiekowej, płciowej, wyznaniowej itd.) - masy. Osoba posiadająca wiedzę teoretyczną, która umozliwia projektowanie w sposób przemyślany, praktyczny i dbający o potrzeby odbiorców. Wykorzystuje swoją wiedzę, aby stworzyć produkt zgdony z wymaganiami. Projektanci (nierzadko artyści) w tej dziedzinie, nazywani są designerami, a przedmiotem ich działalności jest design jako projekt. Twory projektantów są zaliczane jakio twory przemysłowe, czyli są one nowe i posiadają indywidualny charakter postaci wytworu lub jego części, nadane mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, fakturę lub materiał wytworów oraz przez ich ornamentację. Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych (np. kształt naczynia, meble, glazura itp.). 10
7. Design thinking, to przede wszystkim szukanie nowych możliwości. Jest to metoda tworzenia innowacyjnych produktów w oparciu na potrzeby użytkowników. Spojrzenie na problem z wielu perspektyw, budowaniu prototypów oraz ich testowaniu w oparciu na opinię odbiorców. W efekcie końcowym powstaje produkt pożądany przez użytkowników i technicznie wykonalny. Pięć etapów myślenia projektowego: 1 2 3 4 5 Odkrycie Potrzeba Pomysł Prototyp Rozwój projekt koncepcji projekt wstepny projekt końcowy PROTOTYP http://partnershipvt.org/assets/url-1.jpeg?f6f2f1 11
8. Innowacja, zaczyna się od spojrzenia. Żeby mieć dobry pomysł, musisz mieć wiele pomysłów. Każdy wypowiedziany pomysł powinien byc zapisany na osobnej karteczce i przyklejony w widocznym dla nas miejscu. Nawet nieistotne pomysły mogą nas doprowadzić do najlepszych rozwiązań. Innowacja wywodzi się ze sztuki, nauki, techniki oraz biznesu. Na pomysły i jakość ich wpływa potencjal danego zespołu oraz interdyscyplinarność projektu. https://weatherhead.case.edu/current-students/images/idea.png Aby powstała jak najlepsza innowacja należy wiziąć pod uwagę pewne aspekty, tzw. Środowisko innowacji: - uprawnienia logistyczne, - poprawa parametrów jakości, - eliminacja strat materiałowych, - drugie życie opakowania, - poprawa jakości zycia, - uprawnienie funkcjonalności, - zaspokojenie aktualnej potrzeby odbiorcy, - wpływanie na zmiany społeczne, - ochrona środowiska, https://mvideos.stanford.edu/images/destinyimages/professional%20certificate%20images/strategic%20decision%20 and%20risk%20management/460x259/strategicinnovationanddesignthinking_xsdr221.jpg 12
9. Konstrukcja podstawy opakowania 9.1 Z klejeniem 13
9.2 Bez klejenia 14
10. Konstrukcja zamknięć opakowania 10.1 Z klejeniem 10.2 Dekoracyjne 15
10.3 Bez klejenia 16
11. Konstrukcja ścianek bocznych opakowania 11.1 Bez klejenia 17
11.2 Dekoracyjne 18
12. Bibliografia 1. https://pl.wikipedia.org/wiki/opakowanie 2. https://czarujemyopakowaniami.wordpress.com/ 3. Logistyka opakowań - prezentacja PDF 4. http://www.logistykawpolsce.pl/artykuly/rola_opakowan_w_logistyce,12.html# 5. http://www.cs.put.poznan.pl/rwalkowiak/pliki/logistyka/l_opakowanie.pdf 6. https://czarujemyopakowaniami.wordpress.com/2017/01/30/katarzyna-maksimowska/ 7. https://www.facebook.com/groups/344545862313257/photos/ 19