Agroekologiczne i plonotwórcze działanie wapnowania gleb kwaśnych

Podobne dokumenty
ZESTAWIENIA DANYCH SPRAWOZDAWCZOŚCI ŁOWIECKIEJ 2013 ROK

ZESTAWIENIA DANYCH SPRAWOZDAWCZOŚCI ŁOWIECKIEJ 2015 ROK

ZESTAWIENIA DANYCH 2014 ROK

ZESTAWIENIA DANYCH SPRAWOZDAWCZOŚCI ŁOWIECKIEJ 2012 ROK

ZESTAWIENIA DANYCH SPRAWOZDAWCZOŚCI ŁOWIECKIEJ 2016 ROK

ZESTAWIENIA DANYCH SPRAWOZDAWCZOŚCI ŁOWIECKIEJ 2017 ROK

ZESTAWIENIA DANYCH SPRAWOZDAWCZOŚCI ŁOWIECKIEJ 2018 ROK

Jan Siuta*, Bogusław Żukowski* ROZWÓJ I POTENCJALNE ZAGROŻENIA AGROEKOSYSTEMÓW CZĘŚĆ III. OCENA EFEKTYWNOŚCI WAPNOWANIA GLEB KWAŚNYCH

Jan Siuta, Bogusław Żukowski*

wapnowania regeneracyjnego gleb w Polsce

ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008

AGROEKOLOGICZNE I PLONOTWÓRCZE DZIAŁANIE WAPNOWANIA GLEB

Zawartość składników pokarmowych w roślinach

ROLNICTWO W LICZBACH. Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu

PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE /zawód technik rolnik /

Produkcyjne i środowiskowe skutki nawożenia roślin w Polsce

STATYSTYCZNA ANALIZA PORÓWNAWCZA W BADANIACH ZJAWISK EKONOMICZNO-ROLNICZYCH W WOJEWÓDZTWACH

Regionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce. Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015

Komunikat z dnia 2 sierpnia 2010 r.

Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw.

Ocena potencjału biomasy stałej z rolnictwa

WIELKOŚĆ PRODUKCJI ROŚLINNEJ A NAKŁADY PRACY W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH

Puławy, r. Znak sprawy: NAI DA

Seminarium ( ) CBR Warszawa

S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB. Jan Jadczyszyn, Piotr Koza. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Katowicach

ZMIANY ORGANIZACYJNE W POLSKIM ROLNICTWIE I ICH SKUTKI ŚRODOWISKOWE. Jan Kuś Mariusz Matyka

, , INTERNET: JAK WYPOCZYWALIŚMY LATEM?

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

I: WARUNKI PRODUKCJI RO

Większa produkcja roślinna w Polsce w 2017 r.

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

Najwięcej siarki i wapnia wśród tego typu nawozów na rynku

od 1 kwietnia do 31 maja 2018 roku, stwierdzamy wystąpienie suszy rolniczej na obszarze Polski

Gleba jako źródło życia ochrona oraz jej racjonalne wykorzystanie

Ocena możliwości rozwoju upraw wieloletnich na cele energetyczne

Czy Pakiet Klimatyczny i nowe priorytety PROW mogą być szansą dla innowacji na wsi?

Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Jednostka podziału administracyjnego kraju

mapę wartości klimatycznego bilansu wodnego (załącznik 2), zestawienie statystyczne zagrożenia suszą dla upraw (załącznik 3),

S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB. Jan Jadczyszyn. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

ROLNICTWO W LICZBACH. Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu

Zasobność gleby. gleba lekka szt./ % /810,64 0/0 107/15 332/47 268/38 0/0 16/29 0/0 3/19 0/0 13/81 0/0. szt./ %

STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Z ENDODONCJĄ Prof. dr hab. Janina Stopa

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

Rosnąca rola nawożenia mineralnego w intensywnej produkcji polowej Dr inż. Witold Szczepaniak

Prawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates

Zasobność gleby. gleba lekka szt./ % /2185,0 0/0 0/0 0/0 1063/100 0/0 824/923,6 0/0 0/0 3/0 821/100 0/0. szt./ %

BADANIA NAUKOWE I INNOWACYJNOŚĆ W ROLNICTWIE

Nawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice

Grava. żwir szary 8/16 mm 20 kg ±5%

Zasady ustalania dawek nawozów

Hipoteza. Autor prezentacj

4. Przeprowadzić analizę regresji gęstości gotowego wyrobu (Y ) od ilości wody w mieszaninie produktu (X 1 ), ilości przerobionego surowca w mieszanin

mapę wartości klimatycznego bilansu wodnego (załącznik 2), zestawienie statystyczne zagrożenia suszą dla upraw (załącznik 3),

Przykład wdrożenia długofalowego programu wapnowania regeneracyjnego w województwie śląskim. Zygmunt Piotr Adrianek

Nawożenie sadów i plantacji jagodowych. Jacek Filipczak Instytut Ogrodnictwa

ROLA OCENY EKONOMICZNEJ W BADANIACH ROLNICZYCH

Mapa zasięgów lokalnych wydań Gazety Wyborczej

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE RUDNIK. Zasobność gleby

Nawożenie łąk pomaga zmaksymalizować ich wydajność!

OCHRONA BIORÓŻNORODNOŚCI DZIĘKI NAJLEPSZYM ROLNICZYM PRAKTYKOM ŚRODOWISKOWYM W ZAKRESIE NAWOŻENIA

Rośliny odporne i zdrowe już na starcie

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1

PRZESTRZENNE ZRÓŻNICOWANIE AKTYWNYCH FORM PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU W POLSCE

WYKAZ KLUBÓW SPORTOWYCH AP POSIADAJĄCYCH LICENCJĘ KLUBU SPORTOWEGO NA ROK Modelarstwo lotnicze i kosmiczne.

Zachodniopomorskie rolnictwo w latach

W POLSCE POWINNO DOMINOWAĆ ROLNICTWO ZRÓWNOWA

Nawóz WE siarkowo-wapniowy

Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji

1. Wiadomo ci wst pne 2. Klimatyczne czynniki siedliska 3. Glebowe czynniki siedliska

Zalecenia nawozowe dla roślin uprawy polowej i trwałych użytków zielonych


Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA

Nawozy naturalne i organiczne współczesne zasady stosowania. Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach

JAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

wsp. przeliczeniowy TUZ II 0 1,60 0 1,30 IIIa 1 1,45 IIIb 2 1,25

Ocena presji rolnictwa na zanieczyszczenia wód gruntowych azotanami w Polsce

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby,

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ

PRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac:

Potencjał słomy dla celów energetycznych w Polsce i na Pomorzu. dr Piort Gradziuk

AtriGran szybko i bezpiecznie podnosi ph gleby. AtriGran błyskawicznie udostępnia wapń. AtriGran usprawnia pobieranie makroskładników z gleby

NAWÓZ ORGANICZNY POCHODZENIA KOMUNALNEGO

ROLNICTWO W LICZBACH. Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu

Etap praktyczny egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Przykład zadania praktycznego zawód technik rolnik

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby,

PRZEDMIOT ZLECENIA :

Agrotechnika i mechanizacja

Spis treści - autorzy

zawód: technik rolnik przykładowe rozwiązanie zadania

Bilans składników nawozowych i plan nawożenia

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby,

Jednostka podziału terytorialnego kraju

Saletra amonowa. Skład: Azotu (N) 34%: Magnez (Mg) 0,2%

ZRÓŻNICOWANIE WARUNKÓW PRZYRODNICZYCH I PRODUKCJI ROLNICZEJ W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM

Transkrypt:

Agroekologiczne i plonotwórcze działanie wapnowania gleb kwaśnych prof. dr hab. inż. Jan SIUTA Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy Puławy 26.11.2014

Wprowadzenie

Gleby bardzo kwaśne i kwaśne

Gleby bardzo kwaśne i kwaśne

Wzrosty i ubytki gleb bardzo kwaśnych (ph < 4,5)

Zużycie CaO 1949-2012

Zużycie CaO 2011/2012

Plony 4 zbóż vs zużycie wapna na tle wskaźnika jakości gleb 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 lubelskie koszalińskie gdańskie włocławskie bielskie pilskie przemyskie krakowskie gorzowskie jeleniogórskie olsztyńskie bydgoskie katowickie kaliskie zamojskie toruńskie elbląskie szczecińskie poznańskie wrocławskie legnickie leszczyńskie wałbrzyskie opolskie POLSKA Rys. 9. Plony 4 zbóż i zużycia wapna w latach 1975-1998 na tle wskaźnika jakości gruntów ornych (kolor niebieski zboża t/ha, czerwony wapno q/ha, żółty wskaźnik jakości gleb)

Plony rzepaku/rzepiku vs zużycie wapna na tle wskaźnika jakości gleb Rys. 10. Plony rzepaku i rzepiku oraz zużycia wapna w latach 1975-1998 na tle wskaźnika jakości gruntów ornych (kolor niebieski plony rzepaku i rzepiku t/ha, czerwony wapno q/ha, żółty wskaźnik jakości gleb)

Plony vs zużycie wapna

Streszczenie i wnioski 1. Wyniki wieloletnich, przeważnie wielowariantowych doświadczeń polowych dowodzą, że niezrównoważone nawożenie mineralne (zwłaszcza azotowe i potasowe) zakwasza środowisko glebowe, pogarszając warunki wzrostu i plonowania roślin. Racjonalne wapnowanie gleby zapobiega kwasowej degradacji środowiska oraz stabilizuje lub zwiększa plonowanie roślin. Plonotwórcze działanie wapnowania gleb kwaśnych jest ewidentne także w warunkach zrównoważonego nawożenia mineralnego. 2. Nawożenie obornikiem, oprócz plonotwórczego działania, chroni glebę przed zakwaszającym działaniem nawozów mineralnych oraz zapobiega alkalizacji gleb nadmiernie wapnowanych [rys. 1; Mercik, Stępień, Pietrzak 2004]. 3. Ekologiczne i plonotwórcze znaczenie wapnowania gleb rozpoznano i ceniono w rolnictwie od dawna, stanowi ono bardzo istotny element racjonalnej agrotechniki. W rolnictwie polskim dopiero pod koniec lat sześćdziesiątych ostatniego stulecia stosowano około 100 kg CaO na hektar w kraju. W roku 1975 średnie krajowe zużycie CaO wyniosło 120,8 kg/ha (rys. 6), ale wahało się od 23,2 kg/ha w województwie częstochowskim do 428 kg w województwie opolskim. Największe krajowe zużycie CaO (202 kg/ha) zarejestrowano w 1989 roku, ale międzywojewódzkie zużycia wahało się od 43 kg/ha w województwie krakowskim do 424 kg/ha w słupskim.

4. W roku gospodarczym 1995/1996 nastąpił raptowny spadek krajowego zużycia CaO (o około 40 kg/ha), który postępował do roku 2004/2005. Kolejny, około 60% spadek zużycia CaO w kg/ha zarejestrowano w latach 2009/2010 2011/2012 (rys. 6). Według spisu rolnego 2010 r. krajowe zużycie CaO wyniosło 40,5 kg UR w dobrej kulturze, ale tylko 10,4 kg w województwie świętokrzyskim i 12,9 kg w małopolskim. Natomiast przewaga zużycia NPK nad zużyciem CaO była bardzo duża, głównie w województwach: małopolskim mazowieckim, podkarpackim, podlaskim i świętokrzyskim (rys. 7). 5. Plony 4 zbóż oraz rzepaku i rzepiku w latach 1975-1998 synchronizowały wyraźnie ze zużyciem wapna nawozowego w latach 1975-1998. Nie stwierdzono natomiast wyraźnej zależności plonów od wskaźnika jakości gruntów rolnych (48,3 w nowosądeckim do 86,2 punktów w zamojskim) 6. Plony 4 zbóż oraz rzepaku i rzepiku w latach 1999-2012 w mniejszym stopniu niż w latach 1975-1998 synchronizowały ze zużyciem CaO. Przyczyny tego upatruje się głównie w : 1) wielokrotnym powiększeniu obszarów większości województw obowiązującego podziału kraju, 2) postępującej minimalizacji zużycia Ca/ha, 3) niemożności porównania plonów roślin ze zużyciem CaO w latach 1970-2012 (rys. 6) ze względu na komasację województw.

7. Wielokrotnie malejące krajowe i wojewódzkie zużycie CaO począwszy od 1995 do 2013r. (rys. 6) stanowi poważne zagrożenie ekologicznych i plonotwórczych właściwości środowiska glebowego. Zagrożenie to będzie się nasilało, także w miarę malejącego nawożenia organicznego (obornika, nawozu zielonego, kompostu). 8. Poważnym zagrożeniem ekologicznych i produkcyjnych funkcji gleb użytkowanych rolniczo jest postępujące wyprowadzanie mas roślinnych z agroekosystemu. Dotyczy to zwłaszcza uprawy roślin na potrzeby energetyczne, a także energetycznego i ścierniskowego spalania słomy [Siuta 2008]. 9. Konieczne jest ustanowienie i niezwłoczne wdrażanie krajowego i regionalnych programów nawozowego oraz melioracyjnego wapnowania gleb kwaśnych i bardzo kwaśnych z jednoczesnym pogłębianiem warstwy orno-próchnicznej. Realizacja takiego programu powinna być wspierana finansowo ze środków publicznych. Efektywności melioracyjnego wapnowania z pogłębioną orką dowiodły wyniki doświadczeń polowych w różnych rejonach kraju [Motowicka-Terelak 1985]. 10. Na potrzeby opracowania i wdrożenia odnośnego programu wapnowania gleb należałoby wykonać badania odczynu gleb i ocenić zaawansowanie kwasowej degradacji środowiska glebowego, począwszy od roku 1992 (tab. 1, rys. 4).