Przykład wdrożenia długofalowego programu wapnowania regeneracyjnego w województwie śląskim. Zygmunt Piotr Adrianek

Transkrypt

1 Przykład wdrożenia długofalowego programu wapnowania regeneracyjnego w województwie śląskim Zygmunt Piotr Adrianek

2 Powierzchnia województwa śląskiego - 12,3 tys. km 2 Użytki rolne tys. ha

3 Województwo śląskie - gospodarka Wydobycie i przeróbka węgla, Hutnictwo żelaza, Wydobycie rud i hutnictwo metali nieżelaznych, Przemysł maszynowy

4 Województwo śląskie - stan gleb Ponad 60 % gleb kwaśnych wymagających wapnowania Zawartość Cd w glebach Zawartość Pb w glebach Polska śląskie Polska śląskie zakres 0,01-49,73 0,08-49,73 0, średnia 0,21 1,17 13,6 56,8

5 Wapnowanie gleb województwie śląskim Dotacja do stosowania wapna do regulacji odczynu z budżetu państwa do tj. do wejścia Polski do Unii Europejskiej Dotacja z WFOŚ i GW do 2007 roku

6 Zużycie wapna w latach kg CaO/ha Zużycie CaO/ha w woj. śląskim wyższe ok. 70 % od średniej krajowej

7 Wapnowanie po 2007 roku Zaprzestanie działania programów dotacji do wapnowania przyniosło negatywne skutki brak dotacji zwiększył koszty produkcji roślinnej W 2008 roku średnie zużycie nawozów wapniowych w Polsce wyniosło 36,5 kg CaO/ha

8 Było to szczególnie negatywne dla gleb województwa śląskiego opad SO 2, No x ok. 4-ro krotnie wyższy od średniej krajowej W 2004 ilość gleb bardzo kwaśnych o ph poniżej 4,5 w województwie śląskim wynosiła 15,7 a następnie wzrosła do 20%

9 Działania Śląskiej Izby Rolniczej w Katowicach i Okręgowej Stacji Chemiczno Rolniczej w Gliwicach Niekorzystna sytuacja po ustaniu dotacji do wapnowania, dalsze obniżanie ph

10 Rozmowy z WFOŚ i GW oraz innymi instytucjami w sprawie wprowadzenia dopłat do wapna przychylne stanowiska Niekorzystne opinie dotyczące wpływu wapnowania na środowisko Stanowiska wspierające powstanie programu regeneracyjnego wapnowania gleb

11 Podjęcie decyzji o opracowaniu ekspertyzy potwierdzającej decydującą rolę antropopresji przemysłowej na ponadnormatywne zakwaszenie gleb Deklaracja OSCHR Gliwice dotycząca zestawienia wyników badań gleb koniecznego do wykonania ekspertyzy.

12 Ekspertyza naukowa Wyłonienie wykonawców w postępowaniu w trybie ustawy o zamówieniach publicznych ŚIR w Katowicach

13 Zestawienie i przekazanie wyłonionym wykonawcom Pani prof. dr hab. Izabelli Jackowskiej i Panu prof. dr hab. Adamowi Kaczorowi z UP w Lublinie wyników badań gleb: - badania gleb na ph, P, K, Mg w ilości wyników obejmujących ,5 ha za lata badania metali ciężkich za lata ponad 1000 wyników

14 Wykonanie ekspertyzy i przyjęcie jej przez Śląską Izbę Rolniczą

15 Sfinalizowanie negocjacji z WFOŚ i GW Dokończenie negocjacji ŚIR w Katowicach i OSCHR w Gliwicach z WFOŚ i GW w oparciu o wykonaną ekspertyzę Ustalenie warunków dofinansowania wapnowania gleb

16 Podpisanie umowy pomiędzy ŚIR i WFOŚ i GW Podpisanie umowy w czerwcu 2011 na wcześniej ustalonych warunkach Dofinansowanie w kwocie 75 zł / 1 tony CaO na kwotę ogólną 2 mln zł w roku 2011

17 Warunki uzyskania dopłat z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Aby uzyskać dopłatę do wapnowania rolnik powinien: Dokonać badania gleb potwierdzającego zakwaszenie i uzyskać zalecenie nawozowe wraz z ustaleniem dawki OSCHR lub inne podmioty posiadające akredytację laboratorium

18 Złożyć w ŚIR wniosek O wsparcie regeneracyjnego wapnowania gleb Dokonać zakupu wapna

19 Skompletować pozostałe wymagane dokumenty wymienione na stronie internetowej ŚIR Podpisać umowę

20 Realizacja umowy pomiędzy ŚIR a WFOŚ i GW W 2011 roku ŚIR zrealizowała 541 umów z beneficjentami końcowymi na kwotę 2 mln zł W 2012 podpisano do końca lipca 218 umów. Na 2012 ogólna kwota również wynosi 2 mln zł

21 WFOŚ i GW program wsparcia wapnowania regeneracyjnego traktuje jako zadanie wieloletnie do czasu poprawy odczynu gleb w województwie Program cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem rolników

22 Podsumowanie Wprowadzenie programu regeneracyjnego wapnowania gleb stało się możliwe dzięki działalności Śląskiej Izby Rolniczej. Izba w tej sprawie ściśle współdziałała z Okręgową Stacją Chemiczno Rolniczą w Gliwicach.

23 Duży wpływ miało życzliwe podejście władz województwa, Zarządu WFOŚ i GW Katowicach. Wykonana przez autorytety naukowe ekspertyza pozwoliła uznać jako główną przyczynę zakwaszenia czynnik antropogeniczne.

24 Związek pomiędzy silnym zakwaszeniem gleb województwa śląskiego z jednoczesnym wielokrotnie większym niż w innych regionach kraju, nagromadzeniem kadmu i ołowiu w warstwie ornej tych gleb upoważnia do traktowania tego problemu nie tylko w kategoriach środowiskowych, ale także społecznych w tym w szczególności mających związek ze zdrowiem ludzi.