5.3. Tabele Tabela jest podstawowym elementem bazy danych. To właśnie w tabelach gromadzone są w bazie rekordy danych. Projektując tabelę, definiujemy, jakie pola będzie zawierał pojedynczy rekord informacji. Tworzenie tabeli Tworzenie tabeli jest bardzo ważnym etapem. To dzięki prawidłowemu zaprojektowaniu tabel, baza danych umożliwia pełne zgromadzenie informacji, efektywne ich wyszukiwanie i prezentowanie. Aby utworzyć, zaprojektować tabelę możemy wybrać jeden z trzech sposobów. Kolejne trzy podrozdziały, dokładnie opiszą każdy z nich. Po utworzeniu tabel, możliwe jest modyfikowanie ich projektu, poprzez dodawanie kolejnych elementów. Tworzenie tabeli z widoku projektu Po utworzeniu nowej bazy danych, pierwszą czynnością jest zaprojektowanie tabel. Dlatego w oknie bazy danych, musimy przejść na zakładkę Tabele. Jedną z możliwości na utworzenia tabeli jest posłużenie się Widokiem projektu, tak jak przedstawia to poniższy przykład. Przykład 5.3.1 Utwórzmy nową bazę danych i zapiszmy ją na dysku, w folderze Moje dokumenty pod nazwą Przykłady tabel.mdb. Teraz przejdźmy do zakładki tabele. Wybierzmy funkcję Utwórz tabelę w widoku projektu, tak jak przedstawia to Błąd! Nie można odnaleźć 41
Rysunek 5.3.1. Tworzenie bazy danych w widoku projektu. Spowoduje to otwarcie okna, służącego do projektowania tabeli. Wygląd tego okna przedstawia Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.2., a nazywamy go Wid ki j kt Typ danych Nazwa pola Opis Zakładka Ogólne Zakładka Odnośnik Rysunek 5.3.2. Pusta tabela bazy danych. Kolumna Nazwa pola, służy do określenia z ilu pól będzie składał się rekord i jakie będą ich nazwy. W kolumnie Typ danych określamy, jakiego typu są poszczególne pola. W kolumnie Opis, można dodać komentarz, co ułatwi późniejszą modyfikację tabel. Nazwy pól i komentarze określa projektant, ma tutaj bardzo dużą swobodę. Natomiast Typ danych wybiera się z menu, tak jak przedstawia to Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania 3 42
Pamiętaj! Każda tabela posiada dwa podstawowe widoki. Widok arkusza danych, wykorzystywany podczas zwyczajnej pracy z bazą i widok projektu. Widok projektu wykorzystywany jest do projektowania tabel, lub do modyfikacji projektu tabeli. Nazwa pola Typ danych Opis Walutowy Tekst Nota Autonumerowanie Data/ Godzina Tekst Tak/Nie Kreator odnośników Obiekty OLE Hiperłącze Rysunek 5.3.3. Określanie typu danych dla poszczególnych pól tabeli. Utwórzmy przykładową tabelę do przechowywania domowej płytoteki. Jako Nazwy pól (kolumn) wpiszmy Tytuł Płyty, Wykonawca, Nośnik i Rok wydania. Wszystkie pola określamy na typ tekst, oprócz Roku wydania, dla którego ustawiamy Data/Godzina. Tabela jest już gotowa. Teraz wystarczy zamknąć ją za pomocą klawisza, odpowiedzieć Tak, gdy program zapyta się, czy zapisać zmiany. Jako nazwę dla tabeli podajmy Kolekcja płyt, tak jak przedstawia to Błąd! Nie można Rysunek 5.3.4. Zapisywanie tabeli. 43
Po wybraniu klawisza OK. zostaniemy jeszcze zapytani, czy utworzyć klucz podstawowy dla tabeli danych. Chociaż nie jest to konieczne dla wszystkich przypadków, jest to zalecane. Utwórzmy taki klucz klikając na klawisz Tak. Sytuację tą przedstawia Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.5. Rysunek 5.3.5. Okno utworzenia klucza podstawowego. Utworzona przez nas tabela pojawi się w oknie bazy danych, w kategorii Tabele, tak jak przedstawia to Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.6. Aby ją otworzyć wystarczy dwa razy szybko kliknąć na nazwie tabeli. Rysunek 5.3.6. Okno wraz z utworzoną przez nas tabelą. Pamiętaj! Aby wyświetlić listę utworzonych tabel, w głównym oknie bazy, należy zaznaczyć obiekt Tabele. Aby tabelę otworzyć, wystarczy dwa razy kliknąć nazwę tabeli znajdującą się na liście. Zadanie! Ćwiczenie 5.3.1 W tej samej bazie, co właśnie omawiany przykład utwórzmy tabelę do przechowywania informacji o posiadanych przez siebie filmach video. Tabela powinna mieć co najmniej cztery kolumny dla rekordu, mogą to być np.: Tytuł, Reżyser, Aktorzy i Rok nakręcenia. Tabele zapiszmy pod nazwą Kolekcja filmów. 44
Tworzenie tabeli za pomocą kreatora Innym sposobem na utworzenie tabeli jest skorzystanie z pomocy kreatora, czyli specjalnego programu, który prowadząc dialog z użytkownikiem, prowadzi go za rękę podczas tworzenia bazy. Przykład tworzenia bazy za jego pomocą przedstawia poniższy przykład. Przykład 5.3.2 W przykładzie tym posłużymy się znaną nam i istniejącą już bazą danych Przykłady tabel.mdb, w której tworzyliśmy już pierwsze tabele. Tym razem przygotujemy tabelę, w której będziemy mogli zgromadzić informacje o posiadanych w domu przedmiotach wartościowych. Posłużymy się w tym celu kreatorem. W oknie Tabele wybierzmy funkcję Utwórz tabelę za pomocą kreatora, tak jak przedstawia to rysunek 5.3.7. Rysunek 5.3.7. Tworzenie funkcji za pomocą kreatora. Pierwszym oknem, jakie wyświetli kreator, jest okno przeznaczone do wyboru pól. Przedstawia je Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.. W oknie tym posłużymy się zestawem gotowych pól, do tworzenia tabel Służbowe. Możliwy do wyboru jest jeszcze zestaw pól Osobiste. W oknie Przykładowe pola zaznaczamy interesujące nas pole i za pomocą przycisku > przenosimy je do okna Pola w nowej tabeli. Jeżeli przenieśliśmy złe pole, to możemy je zaznaczyć i przenieść z powrotem strzałką w 45
Opcja Służbowe Zmiana nazwy pola Opcja Osobiste Pola w nowej tabeli Przykładowe tabele Przykładowe pola Rysunek 5.3.8. Praca z kreatorem tabel. Jeżeli nazwa któregoś z wybranych pól nam nie odpowiada, to możemy ją zmienić. Po zaznaczeniu wybieramy Zmień nazwę pola. Wybierzmy taki zestaw pól: Nazwa Elementu, Typ Elementu, Producent, DataZakupu i Opis. Zmieńmy nazwy dwóch pól, Nazwa elementu na Przedmiot i TypElementu na Typ. Podczas zmiany nazwy pojawia się dodatkowe pole służące do wpisania nowej nazwy. Opisaną sytuację przedstawia rysunek 5.3.9. Na koniec przechodzimy do kolejnego etapu, wybierając klawisz Dalej. Rysunek 5.3.9. Kolejny krok kreatora tworzenia tabel. 46
W kolejnym etapie, w oknie pojawia się pole służące do nadania nazwy dla tabeli. Możemy tu zdecydować, czy chcemy, aby program utworzył główny klucz tabeli. Na pytanie to odpowiedzmy Tak, a jako nazwę wpiszmy Mój Inwentarz domowy. Za pomocą klawisza Dalej przejdźmy do kolejnego okna. Pamiętaj! Klawisze Dalej i Wstecz służą do przemieszczania się pomiędzy kolejnymi etapami pracy z kreatora. Rysunek 5.3.10. Kolejny krok kreatora tworzenia tabel. Kolejnym etapem, który przedstawia Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.10., jest utworzenie relacji pomiędzy tabelami. Jednak to zagadnienie, jeszcze nas nie interesuje, poznamy je w późniejszych rozdziałach książki. Przechodzimy dalej do ostatniego okna. Okno to przedstawia Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.11. W etapie tym możemy przejść do ręcznego projektowania tabeli. Zostaniemy w ten sposób przełączeni do znanego nam Widoku projektu tabeli, w którym możliwe jest zmodyfikowanie projektu. Wybierzmy jednak Wprowadź dane bezpośrednio do tabeli, co zakończy etap projektowania i umożliwi wprowadzanie danych. Jest jeszcze trzecia z możliwość. Jej wybranie spowoduje, że kreator utworzy automatycznie formularz do wprowadzania danych. Pomińmy sobie to zagadnienie na tym etapie, 47
Rozdział III Tworzenie i modyfikacja tabel Modyfikacja projektu tabeli Wprowadzenie danych przy użyciu formularza Wprowadzenie danych bezpośrednio do tabeli Wyświetlenie pomocy dotyczącej pracy z tabelą Rysunek 5.3.11. Ostatni etap tworzenia tabel z wykorzystaniem kreatora. W oknie głównym programu MS Access pojawi się otwarte okno z tabelą. Teraz będziemy mogli już wprowadzać dane. Wygląd otwartej tabeli przedstawia Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.12. Rysunek 5.3.12. Przykładowa tabela utworzona przy pomocy kreatora. 48
Zadanie! Ćwiczenie 5.3.2 Za pomocą kreatora, utwórz tabelę służącą do gromadzenia osobistych informacji o posiadanych przez siebie kontach bankowych. Tabelę utwórz w znanym nam już pliku bazy danych Przykłady tabel.mdb. Tabelę nazwij Moje konta bankowe. Tworzenie tabeli poprzez wprowadzanie danych Ostatnią metodą tworzenia tabel jest sposób polegający na bezpośrednim wprowadzaniu danych. Przedstawia go kolejny przykład. Przykład 5.3.3 Naszym zadaniem będzie utworzenie tabeli poprzez wprowadzenie danych. W tym celu z obiektu Tabele, wybieramy Utwórz tabelę wprowadzając dane, tak jak przedstawia Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.13. Rysunek 5.3.13. Sposoby tworzenia tabel w programie MS Access. Po wybraniu tej funkcji pojawi się pusta tabela, do której wprowadzamy początkowy zestaw danych. Nasza tabela będzie zawierała zestaw zakupionych przez nas programów. Wprowadzamy więc przykładowe trzy rekordy. Rysunek 5.3.14. Wprowadzanie danych do tabeli. 49
Nazwy pól wprowadzamy w nagłówkach kolumn, klikając myszką na szarych polach z nazwami, tak jak przedstawia to Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.14. Jako nazwy kolumn wprowadzamy: Program, Wersja, Nośnik i Data zakupu. Po zakończeniu pracy zamykamy okno tabeli, zapisując ją pod nazwą Zakupione programy. Oczywiście zostanie jeszcze wyświetlony monit, czy utworzyć klucz główny tabeli, na który standardowo odpowiadamy TAK Zadanie! Ćwiczenie 5.3.3 Za pomocą bezpośredniego wprowadzania danych, utwórz w bazie Przykłady tabel.mdb tabelę do zgromadzenia informacji o posiadanych samochodach służbowych przez fikcyjną firmę. Uwzględnij takie pola rekordów jak: marka, model samochodu, jego numer rejestracyjny i przydział służbowy. Usuwanie tabel Jeżeli przykładowa tabela została utworzona w błędny sposób, lub stała się już nieużyteczna, zachodzi czasami potrzeba jej usunięcia z bazy. Czynność ta jest bardzo prosta, gdyż wystarczy zaznaczyć tabelę w spisie i kliknąć myszką przycisk Usuń, mieszczący się na pasku narzędziowym, tak jak przedstawia to Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania 15 50 Rysunek 5.3.15. Proces usuwania tabeli z bazy danych.