OPINIE O PROTESTACH GÓRNIKÓW I ANESTEZJOLOGÓW Polacy byli w wiekszosci zorientowani w przyczynach strajków obu grup zawodowych - trzy czwarte naszego spoleczenstwa twierdzilo, ze orientuja sie dlaczego strajkuja zarówno górnicy, jak i anestezjolodzy: przy tym niemal co czwarta osoba deklarowala, ze bardzo dobrze zna przyczyny ich protestów, a nieco ponad polowa - ze raczej sie orientuje. Spoleczenstwo polskie z wiekszym zrozumieniem odnosilo sie do strajku górników niz protestu anestezjologów. Zdecydowana wiekszosc Polaków - 70% - uwazala, ze protesty górników sa uzasadnione, a tylko co piaty (20%) byl przeciwnego zdania. Opinie o slusznosci protestu lekarzy anestezjologów byly równo podzielone: ponad dwie piate (44%) naszego spoleczenstwa uwazalo, ze strajk tej grupy zawodowej jest uzasadniony i niemal tyle samo (43%) - ze nie znajduje on uzasadnienia. Prawie dwie trzecie (64%) Polaków uwazalo, ze wladze powinny ustapic protestujacym górnikom. Przeciwnego zdania - ze nie nalezy im ustepowac - byla prawie jedna czwarta (24%) osób. O tym, ze rzad powinien ustapic strajkujacym anestezjologom przekonanych bylo nieco ponad dwie piate (42%) naszego spoleczenstwa, tyle samo (42%) twierdzilo jednak, ze nie nalezy tego robic. Warszawa, luty 1999 rok OBOP Sp. z o.o., ul. Dereniowa 11, 02-776 Warszawa, tel. (0-22) 644 99 73, 648 20 44-46, fax 644 99 47, obop@obop.com.pl, www.obop.com.pl. Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystanie w innej formie danych, informacji i opracowan zamieszczanych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania zródla.
Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. Opinie o protestach górników i anestezjologów 8-11.01.1999 Koniec roku 1998 i poczatek 1999 byl czasem wielu wydarzen w zyciu spolecznym i politycznym naszego kraju. Wejsciu w zycie waznych reform strukturalnych towarzyszyly protesty grup zawodowych: reformie ubezpieczen spolecznych - strajki górników, a reformie sluzby zdrowia - strajk anestezjologów. W jaki sposób spoleczenstwo nasze odnosilo sie do tych protestów, komu przyznawalo racje w tych sporach? Odpowiedzi na te pytania przynosi sondaz Osrodka Badania Opinii Publicznej 1. * * * Polacy w wiekszosci byli zorientowani w przyczynach strajków obu grup zawodowych - trzy czwarte naszego spoleczenstwa twierdzilo, ze orientuja sie, dlaczego strajkuja zarówno górnicy, jak i anestezjolodzy: przy tym niemal co czwarta osoba deklarowala, ze bardzo dobrze zna przyczyny ich protestów, a nieco ponad polowa - ze raczej je zna. Prawie jedna czwarta Polaków przyznala, ze raczej sie nie orientuja jakie sa przyczyny protestów tych grup zawodowych. Bardzo nieliczni - dwie osoby na piecdziesiat - przyznawali, ze w ogóle sie nic o tym nie wiedza. Slyszal(a) Pan(i) zapewne o protestach górników i anestezjologów. Czy orientuje sie Pan(i) dlaczego, z jakich powodów protestuja: górnicy lekarze anestezjolodzy bardzo dobrze sie orientuje 23 23 raczej dobrze sie orientuje 51 53 raczej sie nie orientuje, malo o tym wiem 24 22 nie slyszalem(am) o tym, w ogóle sie nie orientuje 2 2 (dane w %) We wszystkich grupach spoleczno-demograficznych wiekszosc stanowily osoby, które orientowaly sie w przyczynach strajków. Im wyzszy poziom wyksztalcenia, tym wiecej - co oczywiste - osób, które deklarowaly, ze orientuja sie w przyczynach strajków. 1 Badanie przeprowadzono w dniach 8-11.01.1999 r. na reprezentatywnej losowej próbie mieszkanców Polski powyzej 15 roku zycia. Zrealizowano 1052 wywiady. Maksymalny blad statystyczny wynosi +/-3% przy wiarygodnosci oszacowania równej 95%. 2
Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. Opinie o protestach górników i anestezjologów 8-11.01.1999 Zorientowaniu w przyczynach strajków sprzyjala tez ocena wlasnej sytuacji materialnej - im lepsza, tym wiekszy odsetek osób, które mówily, iz wiedza dlaczego prowadzone sa strajki. Lepiej zorientowani w powodach podjecia strajków przez górników i anestezjologów byli mezczyzni niz kobiety, a takze osoby w wieku produkcyjnym (20-59 lat) niz najstarsi czy najmlodsi. * * * Zdecydowana wiekszosc Polaków - 70% - uwazala, ze prowadzone wówczas protesty górników sa uzasadnione, a tylko co piaty (20%) byl przeciwnego zdania. Natomiast opinie o slusznosci protestu lekarzy anestezjologów byly równo podzielone: ponad dwie piate (44%) naszego spoleczenstwa uwazalo, ze strajk tej grupy zawodowej jest uzasadniony i niemal tyle samo (43%) - ze nie znajduje on uzasadnienia. Czy, Pana(i) zdaniem, uzasadnione sa protesty: górników lekarzy anestezjologów zdecydowanie tak 27 12 raczej tak 43 32 raczej nie 14 27 zdecydowanie nie 6 16 trudno powiedziec 10 13 (dane w %) O tym, ze strajk prowadzony przez górników byl uzasadniony, relatywnie najczesciej przekonane byly osoby o pogladach lewicowych (78%), badani z wyksztalceniem zasadniczym zawodowym (76%) oraz mezczyzni (73%). Z kolei osoby, których zdaniem górnicy nie mieli powodu, aby strajkowac, to najczesciej potencjalni wyborcy Unii Wolnosci (41%), respondenci z wyksztalceniem wyzszym (41%) oraz kierownicy i specjalisci (40%). Natomiast strajk anestezjologów byl sluszny przede wszystkim w przekonaniu najmlodszych (do 19 lat - 60%) oraz osób z wyksztalceniem wyzszym (50%) i srednim (48%). Relatywnie najczesciej nie znajdowaly uzasadnienia dla tego protestu osoby o pogladach centrolewicowych (57%) i respondenci w srednim wieku (30-39 lat - 53%). 3
Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. Opinie o protestach górników i anestezjologów 8-11.01.1999 Powyzsze dane wskazuja, ze strajk górników spotkal sie z wiekszym zrozumieniem niz strajk lekarzy. Dodatkowym potwierdzeniem moze byc fakt, ze wsród osób, których zdaniem w obecnej sytuacji w ogóle sluszne jest podejmowanie akcji strajkowych, ponad cztery piate (83%) uznawalo zasadnosc prowadzenia strajku przez górników, ale tylko ponad polowa (55%) usprawiedliwiala protesty anestezjologów. * * * Polacy byli bardziej pozytywnie ustosunkowani do strajków prowadzonych przez górników - prawie dwie trzecie (64%) uwazalo, ze wladze powinny im ustapic. Przeciwnego zdania - ze górnikom nie nalezy ustepowac - byla prawie jedna czwarta (24%) osób. Natomiast co do strajku prowadzonego przez lekarzy anestezjologów, opinie byly równo podzielone: nieco ponad dwie piate (42%) naszego spoleczenstwa uwazalo, ze rzad powinien im ustapic i tyle samo bylo zdania, ze nie nalezy tego robic. Czy, Pana(i) zdaniem, wladze powinny ustapic protestujacym: górnikom lekarzom anestezjologom zdecydowanie tak 23 11 raczej tak 41 31 raczej nie 15 25 zdecydowanie nie 9 17 trudno powiedziec 12 16 (dane w %) O tym, ze nalezy ustapic protestujacym górnikom stosunkowo najczesciej przekonani byli najmlodsi (do 19 roku zycia - 75%), osoby o pogladach lewicowych (73%) i potencjalni wyborcy SLD (70%). Przeciwne zdanie najczesciej wyrazali potencjalni wyborcy Unii Wolnosci (53%), kierownicy i specjalisci (51%) oraz ankietowani z wyksztalceniem wyzszym (46%). Ustapienie anestezjologom doradzalyby rzadowi przede wszystkim osoby najmlodsze (do 19 roku zycia - 56%). Przeciwne temu, aby wladza przyznala racje lekarzom tej specjalnosci, byly najczesciej osoby o pogladach centrolewicowych (55%) i centroprawicowych (54%), robotnicy (53%), badani w srednim wieku (30-39 lat - 51%). 4
Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. Opinie o protestach górników i anestezjologów 8-11.01.1999 5