Rząd, premier i prezydent w oczach Polaków na początku 2003 roku

Transkrypt

1 Rząd, premier i prezydent w oczach Polaków na początku 2003 roku Warszawa, styczeń 2003 r. Trzy piąte Polaków (60%) krytycznie ocenia poczynania rządu tworzonego przez koalicję SLD-UP-PSL. Wśród krytyków zdecydowanie dominują osoby, które oceniają działalność obecnego gabinetu raczej źle (42%) niż zdecydowanie źle (18%). Pozytywne oceny na temat działalności obecnej Rady Ministrów pojawiają się w wypowiedziach nieco ponad jednej czwartej badanych (27%). Niemal wyłącznie są to jednak opinie umiarkowanie dobre (26%). Zaledwie co setny respondent (1%) jest zdecydowanym zwolennikiem kursu obecnej polityki rządu. Krytyka działań obecnego gabinetu częściej niż innym towarzyszy badanym deklarującym centroprawicowe sympatie polityczne (74%). Z kolei dobre oceny najczęściej wystawiają osoby, które pozytywnie wypowiadają się o zmianach w kraju (53%). Ponad dwie piąte Polaków (45%) krytycznie wypowiada się na temat sposobu, w jaki Leszek Miller sprawuje urząd premiera rządu RP. Nieco ponad jedna czwarta badanych (27%) uważa, że robi to raczej źle, natomiast blisko jedna piąta (18%) jest przekonana, że premier zdecydowanie źle wypełnia powierzone mu obowiązki. Opinię mówiącą o tym, że Leszek Miller jest dobrym szefem rządu podziela dwie piąte respondentów (41%). Ponad jedna trzecia badanych (36%) jest zdania, że premier wypełnia nałożone nań obowiązki raczej dobrze, zaś zaledwie co dwudziesty ankietowany (5%) skłonny jest uznać jego działalność jako zdecydowanie pozytywną. Negatywne oceny najczęściej pojawiają się w wypowiedziach osób o sympatiach prawicowych (69%). Najbardziej zadowoleni ze sposobu sprawowania urzędu przez Leszka Millera są natomiast ci, którzy z optymizmem patrzą na kierunek zmian w Polsce (64%). Aż cztery piąte respondentów (79%) wyraża przekonanie, że prezydent Aleksander Kwaśniewski dobrze wypełnia obowiązki głowy państwa. Połowa badanych (49%) uważa, że robi to raczej dobrze, natomiast mniej niż jedna trzecia (30%) jest zdecydowanie przekonana o tym, że Aleksander Kwaśniewski jest dobrym prezydentem. Krytycy stanowią niewiele ponad jedną dziesiątą badanych (14%). Zdecydowanie dominują tu oceny umiarkowanie negatywne (10%). Zdecydowany sprzeciw wobec działalności głowy państwa towarzyszy zaledwie czterem na stu badanych (4%). Z niemal powszechną aprobatą działalność prezydenta spotyka się wśród prywatnych przedsiębiorców (94%). Z kolei krytykę poczynań głowy państwa częściej niż w innych grupach spotykamy wśród osób o prawicowych poglądach politycznych (23%). TNS OBOP ul. Dereniowa 11, Warszawa fel: (48 22) (-46), fax: (48 22) obop@obop.pl; Biura w ponad 50 krajach Grupa Taylor Nelson Sofres

2 Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. W pierwszej połowie stycznia Nowego Roku TNS OBOP zrealizował sondaż, w którym zapytano Polaków o kwestie związane z trzema instytucjami władzy: rządu, premiera i prezydenta 1. Pomiar odbywał się równo miesiąc po zakończeniu w Kopenhadze negocjacji warunków uczestnictwa Polski w strukturach Unii Europejskiej. Było to niewątpliwie najistotniejsze wydarzenie jakie miało miejsce od czasu poprzedniego pomiaru. Czy i w jakim stopniu wydarzenie to wpłynęło na bardzo niskie jak dotąd oceny rządu i premiera? Odpowiedzi dostarczy prezentowana w dalszej części komunikatu analiza wyników sondażu. OCENA DZIAŁALNOŚCI RZĄDU Trzy piąte Polaków (60%) krytycznie ocenia poczynania rządu tworzonego przez koalicję SLD-UP-PSL. Wśród krytyków zdecydowanie dominują osoby, które oceniają działalność obecnego gabinetu raczej źle: jest ich ponad dwukrotnie więcej (42%) niż tych, którzy oceniają rząd zdecydowanie źle (18%). Pozytywne oceny na temat działalności obecnej Rady Ministrów pojawiają się w wypowiedziach nieco ponad jednej czwartej badanych (27%). Niemal wyłącznie są to jednak opinie umiarkowanie dobre (26%). Zaledwie co setny respondent (1%) jest zdecydowanym zwolennikiem kursu obecnej polityki rządu i skłonny jest wystawiać mu zdecydowanie dobre oceny. Ponad jedna dziesiąta badanych (13%) nie potrafi dokonać oceny poczynań rządu. JAK, OGÓLNIE RZECZ BIORĄC, OCENIA PAN(I) DZIAŁALNOŚĆ RZĄDU? zdecydowanie dobrze 1% raczej dobrze 26% raczej źle 42% zdecydowanie źle 18% trudno powiedzieć 13% 1 Sondaż zrealizowano w dniach stycznia 2003 r. na ogólnopolskiej losowej reprezentatywnej próbie 1007 mieszkańców Polski powyżej 15 roku życia. Maksymalny statystyczny błąd pomiaru dla tej wielkości próby wynosi +/- 3,1%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2

3 Krytyka działań obecnego gabinetu częściej niż innym towarzyszy badanym deklarującym centroprawicowe sympatie polityczne (74%), osobom negatywnie wypowiadającym się na temat kierunku zmian w kraju oraz prywatnym przedsiębiorcom (po 72%) a także rolnikom (71%). Ponadto negatywne opinie wypowiadają też respondenci o prawicowych poglądach politycznych (69%) oraz źle oceniającym własną sytuację materialną (68% - im ocena własnej sytuacji lepsza tym lepsze zdanie badanych na temat rządu). Ponad połowa spośród biorących udział w badaniu osób, które pozytywnie wypowiadają się o zmianach w kraju (53%), dobrze ocenia prace rządu. To grupa, w której pozytywne opinie pojawiają się najczęściej. Zwolennicy polityki gabinetu SLD- UP-PSL to ponadto częściej niż inni respondenci o przekonaniach lewicowych (44%), badani oceniający własną sytuację materialną jako dobrą (38%) i nastolatki (37%). Optymizm w postrzeganiu prac rządu pojawia się także wśród sympatyków centrolewicy (36%), mieszkańców największych (35%) oraz dużych miast, uczniów i studentów oraz osób najlepiej wykształconych (po 34%). Obserwujemy wyraźne zależności między wykształceniem badanych, ich samooceną sytuacji materialnej, poglądami politycznymi oraz wielkością miasta, w którym mieszkają a częstością występowania ocen pozytywnych. Im lepsze wykształcenie respondentów, większe miasto, w którym mieszkają, lepsza ocena ich własnych warunków materialnych a poglądy polityczne bliższe opcji lewicowej tym częściej wyrażają oni zadowolenie ze sposobu, w jaki działa rząd. OCENA RZĄDU OD POCZĄTKU UBIEGŁEGO ROKU W porównaniu z ostatnim ubiegłorocznym pomiarem notujemy znaczący wzrost pozytywnych opinii na temat działalności rządu koalicji SLD-UP-PSL. Jednocześnie jest to jeden z najwyższych wskaźników ocen dobrych na przestrzeni ostatnich trzynastu miesięcy. Wyższy był on jedynie równo przed rokiem (wówczas osiągnął 33%), natomiast taki sam (27%) zyskał w drugiej połowie października. Nie zmienił się zaś, na przestrzeni ostatniego roku, charakter ocen dobrych: cały czas są one niemal wyłącznie umiarkowanie dobre. 3

4 Z kolei oceny negatywne, przyjmując wartość 60%, osiągnęły jeden z najniższych wskaźników w ciągu ostatnich trzynastu miesięcy. Tylko w styczniu (42%) i lutym (52%) roku 2002 wyniki te były lepsze. Trzeba zwrócić uwagę na fakt, że spadek opinii negatywnych dotyczy wyłącznie ocen zdecydowanie złych (aż o 10 punktów procentowych w porównaniu z grudniem 2002 roku). Oceny umiarkowanie krytyczne pozostały praktycznie na tym samym poziomie co przed miesiącem. OCENA RZĄDU I 02 II 02 III 02 IV 02 V 02 VI 02 VII I XI 02 XII 02 I 03 Bardzo dobra 1% 1% 2% 1% 1% 0% 0% 0% 1% 1% 1% 1% 0% 0% 1% DOBRA 33% 26% 25% 26% 26% 23% 21% 19% 26% 26% 26% 27% 20% 20% 27% Raczej dobra 32% 25% 23% 25% 25% 23% 21% 19% 25% 25% 25% 26% 20% 20% 26% Raczej zła 32% 36% 44% 42% 41% 41% 46% 45% 44% 45% 46% 44% 47% 43% 42% ZŁA 42% 52% 63% 61% 61% 68% 69% 69% 63% 64% 66% 64% 66% 71% 60% Bardzo zła 10% 16% 19% 19% 20% 27% 23% 24% 19% 19% 20% 20% 19% 28% 18% Brak zdania 25% 22% 12% 13% 13% 9% 10% 12% 11% 10% 8% 9% 14% 9% 13% OCENA DZIAŁALNOŚCI PREMIERA Ponad dwie piąte Polaków (45%) krytycznie wypowiada się na temat sposobu, w jaki Leszek Miller sprawuje urząd premiera rządu RP. Nieco ponad jedna czwarta badanych (27%) uważa, że robi to raczej źle, natomiast blisko jedna piąta (18%) jest przekonana, że premier zdecydowanie źle wypełnia powierzone mu obowiązki. Opinię mówiącą o tym, że Leszek Miller jest dobrym szefem rządu podziela dwie piąte respondentów (41%). Zdecydowanie dominują tu oceny umiarkowanie dobre, które pojawiają się aż siedmiokrotnie częściej niż oceny zdecydowanie pozytywne. Ponad jedna trzecia badanych (36%) jest zdania, że premier wypełnia nałożone nań obowiązki raczej dobrze, zaś zaledwie co dwudziesty ankietowany (5%) skłonny jest uznać jego działalność jako zdecydowanie pozytywną. Ponad jedna dziesiąta osób uczestniczących w pomiarze (14%) nie potrafi dokonać oceny działalności obecnego Prezesa Rady Ministrów. 4

5 JAK SIĘ PANU(I) WYDAJE, CZY LESZEK MILLER DOBRZE WYPEŁNIA OBOWIĄZKI PREMIERA? zdecydowanie tak 5% raczej tak 36% raczej nie 27% zdecydowanie nie 18% trudno powiedzieć 14% Obserwujemy bardzo silną zależność między poglądami politycznymi badanych a ich stosunkiem do działalności premiera Millera. Im sympatie polityczne bliższe prawicy tym częstsze słowa krytyki pod adresem szefa gabinetu. Negatywne oceny najczęściej pojawiają się w wypowiedziach osób o sympatiach prawicowych (69%) i centroprawicowych (65%). Częściej niż innym przekonanie o tym, iż Leszek Miller źle wypełnia obowiązki premiera towarzyszy rolnikom (57%), respondentom negatywnie oceniającym następujące w kraju zmiany (56%), najstarszym uczestnikom badania i emerytom (po 53%) a także badanym o wykształceniu zasadniczym zawodowym (52%). Najbardziej zadowoleni ze sposobu sprawowania urzędu przez Leszka Millera zadowoleni są ci, którzy z optymizmem patrzą na kierunek zmian w Polsce (64%) oraz sympatycy lewicowej opcji politycznej (59%). Częściej niż inni dobre opinie wyrażają też nastolatki (58%), uczniowie i studenci, osoby zadowolone z własnej sytuacji materialnej i respondenci o poglądach centrolewicowych (po 52%) a także prywatni przedsiębiorcy (51%). OCENY PREMIERA OD POCZĄTKU UBIEGŁEGO ROKU Podobnie jak w przypadku ocen rządu, pozytywne opinie na temat działalności jego szefa uzyskały na początku tego roku jeden z najwyższych wskaźników na przestrzeni ostatnich trzynastu miesięcy. Lepsze notowania odnotowaliśmy jedynie w styczniu i lutym roku ubiegłego odpowiednio: 46% i 43%. W porównaniu z pomiarem przeprowadzonym w pierwszej połowie grudnia obserwujemy wzrost ocen 5

6 dobrych aż o 11 punktów procentowych. Zmiana ta dotyczy jednak niemal wyłącznie ocen umiarkowanie pozytywnych, które wzrosły o 9 punktów. Również o 11 punktów, w porównaniu do grudnia, spadł odsetek opinii krytycznych w stosunku do premiera. Warto zauważyć, że właśnie w końcu roku ubiegłego poziom niezadowolenia społecznego z działalności szefa rządu osiągnął najwyższą od początku istnienia gabinetu SLD-UP-PSL wartość: 56%. Obecnie odsetek ocen negatywnych po raz pierwszy od września ubiegłego roku spadł poniżej 50%. Tak samo, jak w przypadku opinii pozytywnych, zmiana ta dotyczy w głównej mierze ocen umiarkowanych (spadek o 8 punktów). OCENA PREMIERA LESZKA MILLERA I 02 II 02 III 02 IV 02 V 02 VI 02 VII I XI 02 XII 02 I 03 Bardzo dobra 7% 5% 5% 6% 5% 4% 4% 2% 4% 3% 4% 5% 4% 3% 5% DOBRA 46% 43% 39% 39% 38% 36% 34% 31% 35% 37% 35% 35% 30% 30% 41% Raczej dobra 39% 38% 34% 33% 33% 32% 30% 29% 31% 34% 31% 30% 26% 27% 36% Raczej zła 20% 22% 27% 29% 30% 31% 34% 30% 34% 31% 34% 35% 35% 35% 27% ZŁA 29% 34% 40% 41% 45% 49% 52% 50% 50% 47% 51% 50% 53% 56% 45% Bardzo zła 9% 12% 13% 12% 15% 18% 18% 20% 16% 16% 17% 15% 18% 21% 18% Brak zdania 25% 23% 21% 20% 17% 15% 14% 19% 15% 16% 14% 15% 17% 14% 14% OCENA DZIAŁALNOŚCI PREZYDENTA Aż cztery piąte respondentów (79%) wyraża przekonanie, że prezydent Aleksander Kwaśniewski dobrze wypełnia obowiązki głowy państwa. Połowa badanych (49%) uważa, że robi to raczej dobrze, natomiast mniej niż jedna trzecia (30%) jest zdecydowanie przekonana o tym, że Aleksander Kwaśniewski jest dobrym prezydentem. Prawie sześciokrotnie mniej niż zwolenników jest w naszym społeczeństwie przeciwników sposobu sprawowania prezydentury przez Aleksandra Kwaśniewskiego. Krytycy stanowią bowiem niewiele ponad jedną dziesiątą badanych (14%). Zdecydowanie dominują tu oceny umiarkowanie negatywne (10%). Zdecydowany sprzeciw wobec działalności głowy państwa towarzyszy zaledwie 6

7 czterem na stu badanych (4%). Mniej niż jedna dziesiąta respondentów nie potrafi wypowiedzieć się na temat działalności urzędującego prezydenta. A CZY PANA(I) ZDANIEM ALEKSANDER KWAŚNIEWSKI DOBRZE WYPEŁNIA OBOWIĄZKI PREZYDENTA? zdecydowanie tak 30% raczej tak 49% raczej nie 10% zdecydowanie nie 4% trudno powiedzieć 7% Z niemal powszechną aprobatą działalność prezydenta spotyka się wśród prywatnych przedsiębiorców (94%), osób dobrze oceniających własną sytuację materialną oraz badanych o centrolewicowych (po 92%) i lewicowych (90%) sympatiach politycznych. Prawie dziewięciu na dziesięciu respondentów (88%), którzy są zadowoleni z kierunku zmian w kraju oraz mieszkających w największych miastach również dobrze ocenia prezydenturę Aleksandra Kwaśniewskiego. Częściej niż w innych grupach krytykę poczynań głowy państwa spotykamy wśród osób o prawicowych poglądach politycznych (23%), bezrobotnych (22%), badanych z niezadowoleniem patrzących na zmiany w Polsce oraz respondentów oceniających własną sytuację materialną jako złą (po 19%) a także mieszkańców wsi (18%). 7

8 OCENA DZIAŁALNOŚCI PREZYDENTA NA PRZESTRZENI OSTATNIEGO ROKU Wyższy odsetek ocen dobrych działalność prezydenta zyskała, w ciągu ostatniego roku, tylko raz na początku października, przekraczając wówczas 80%. Obecny wynik jest więc jednym z najlepszych. W porównaniu do grudnia obserwujemy wzrost o 5 punktów procentowych i co warte podkreślenia zmiana ta nastąpiła na płaszczyźnie ocen zdecydowanie dobrych. Z kolei odsetek ocen negatywnych jest najniższy spośród analizowanych piętnastu pomiarów. W porównaniu z wynikami z początku grudnia grupa krytyków jest obecnie mniejsza o 4 punkty procentowe. OCENA PREZYDENTA I 02 II 02 III 02 IV 02 V 02 VI 02 VII I XI 02 XII 02 I 03 Bardzo dobra 26% 24% 22% 26% 21% 24% 20% 23% 32% 29% 28% 26% 24% 25% 30% DOBRA 74% 73% 76% 75% 68% 72% 72% 70% 77% 78% 81% 75% 76% 74% 79% Raczej dobra 48% 49% 54% 49% 47% 48% 52% 47% 45% 49% 53% 49% 52% 49% 49% Raczej zła 12% 11% 12% 12% 15% 14% 14% 13% 12% 12% 10% 13% 11% 13% 10% ZŁA 15% 17% 16% 16% 22% 21% 19% 19% 16% 16% 12% 17% 15% 18% 14% Bardzo zła 3% 6% 4% 4% 7% 7% 5% 6% 4% 4% 2% 4% 4% 5% 4% Brak zdania 11% 10% 8% 9% 10% 7% 9% 11% 7% 6% 7% 8% 9% 8% 7% * * * PORÓWNANIE OCEN DZIAŁALNOŚCI TRZECH INSTYTUCJI: RZĄDU, PREMIERA I PREZYDENTA Miedzy grudniem 2002 a styczniem 2003 roku nastąpiła ogromna zmiana ocen netto wszystkich analizowanych instytucji władzy. Zdecydowanie najwięcej zyskał premier, którego ocena netto poprawiła się aż o 22 punkty. Niewiele mniej zyskał kierowany przez premiera gabinet, poprawiając swoją ocenę o 18 punktów. Ocena prezydenta wzrosła o 9 punktów to najmniej spośród analizowanych 8

9 instytucji, jednak poziom akceptacji dla głowy państwa jest nieporównywalnie wyższy niż akceptacja dla działalności rządu lub premiera. Dwie ostatnie instytucje w ciągu ostatniego miesiąca zyskały ogromnie dużo, jednak o czym trzeba pamiętać nadal mają w naszym społeczeństwie więcej przeciwników niż zwolenników. OCENY NETTO 2 TRZECH INSTYTUCJI WŁADZY I 02 II 02 III 02 IV 02 V 02 VI 02 VII I XI 02 XII 02 I 03 Rząd Premier Prezydent Można przypuszczać, że na tak znaczną poprawę notowań rządu oraz premiera miał wpływ wynik negocjacji w czasie szczytu kopenhaskiego. Czy kolejne działania podejmowane zarówno przez rząd, jak i przez jego szefa pozwolą zachować tendencję wzrostową opinii pozytywnych; czy rekonstrukcja gabinetu (która nastąpiła już po zrealizowaniu tego badania), polegająca na zmianach w resortach finansów i zdrowia, przysporzy premierowi więcej zwolenników? Być może odpowiedź przyniesie kolejny pomiar, który zrealizowany będzie w lutym. OCENY NETTO TRZECH INSTYTUCJI WŁADZY Dane w proc I 02 II 02 III 02 IV 02 V 02 VI'02 VII'02 VIII'02 Rząd VIII'02 IX'02 X'02 X'02 XI'02 XII'02 I'03-40 Premier Prezydent Ocena netto stanowi różnicę między opiniami o charakterze pozytywnym a negatywnym. 9