SAMORZĄD Istota samorządu i jego rodzaje
ZASADY OGÓLNE DOTYCZĄCE SAMORZĄDU Samorząd
POMOCNICZOŚĆ Państwo powinno wykonywać tylko te zadania, których nie mogą wykonać samodzielnie obywatele. Jeżeli już jakieś zadanie musi być wykonywane przez państwo, powinny się tym zajmować organy najbliższe ludziom. To właśnie organy samorządu (zwłaszcza samorządu terytorialnego), jako usytuowane najbliżej obywateli, powinny wykonywać zasadniczą część zadań publicznych.
DECENTRALIZACJA Zadania publiczne powinny wykonywać nie tylko organy hierarchicznej administracji rządowej, lecz także organy samodzielne, niezależne od struktur rządowych. Najważniejsza rola przypada samorządom, które wykonują swoje zadania kierując się interesem danej społeczności, a nie celami polityki ogólnopaństwowej.
ISTOTA, CECHY I RODZAJE SAMORZĄDU Samorząd
ISTOTA SAMORZĄDU Istotą samorządu jest przekazanie przez państwo określonym społecznościom samodzielnego wykonywania zadań publicznych, polegających na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb tych społeczności, na ich własną odpowiedzialność. Owe społeczności mogą być wyznaczane ze względu na różne kryteria, np. Zamieszkiwanie w tej samej jednostce zasadniczego podziału terytorialnego państwa (odpowiada temu wyodrębnienie samorządu terytorialnego). Wykonywanie tego samego zawodu (odpowiada temu wyodrębnienie samorządu zawodowego).
SAMORZĄD JAKO PIASTUN WŁADZY PUBLICZNEJ Samorząd w ścisłym tego słowa znaczeniu został wyposażony przez prawo we władztwo, służące realizacji zadań publicznych. Prawo określa też strukturę organizacyjną, w tym organy samorządu (mające charakter przedstawicielski). Członkostwo w tego rodzaju samorządzie powstaje z mocy samego prawa (np. na skutek zamieszkiwania w jednostce podziału terytorialnego lub uzyskania uprawnień do wykonywania określonego zawodu).
SAMORZĄD POWSZECHNY I SPECJALNY Samorząd powszechny to taki, którego wspólnotę tworzą co do zasady wszyscy mieszkańcy danego kraju. Obecnie w Polsce ma tę cechę samorząd terytorialny. Samorząd specjalny to taki, którego wspólnotę tworzą tylko określone grupy osób. Np. samorządy zawodowe.
SAMORZĄD W SZERSZYM ZNACZENIU Obok samorządu terytorialnego i samorządów zawodowych (samorządu w wąskim, klasycznym znaczeniu) istnieją struktury nazwane przez ustawy samorządem, które jednak nie wykonują we władczy sposób zadań publicznych i w których członkostwo nie jest obowiązkowe w Polsce dotyczy to samorządów gospodarczych (zalicza się do tej kategorii: izby gospodarcze i izby rzemieślnicze).
SAMORZĄD TERYTORIALNY Pozycja ustrojowa i organy jednostek samorządu terytorialnego
POZYCJA USTROJOWA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO Samorząd terytorialny
Schemat organizacji administracji w Polsce Centralna administracja rządowa Administracja centralna Administracja terenowa Samorząd województwa Administracja rządowa w terenie Samorząd powiatowy Samorząd gminny Administracja rządowa Samorząd terytorialny
SAMORZĄD TERYTORIALNY A ADMINISTRACJA RZĄDOWA W Polsce występuje dualizm administracji terenowej zadania administracji publicznej w terenie wykonują zarówno organy administracji rządowej, jak i samorządowej. Organy samorządowe są zdecentralizowane - nie podlegają hierarchicznie żadnym organom rządowym. Są niezależne i samodzielne. Organy samorządowe są jedynie nadzorowane przez wojewodę, premiera i regionalne izby obrachunkowe pod względem legalności (zgodności z prawem).
GWARANCJE SAMODZIELNOŚCI I NIEZALEŻNOŚCI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO 1. Samorząd terytorialny podlega nadzorowi na podstawie kryterium legalności (a nie np. celowości). 2. Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną odrębną od osobowości prawnej Skarbu Państwa, a co za tym idzie, posiadają m.in. własny majątek. 3. Samorząd terytorialny ma zagwarantowane ustawowo środki finansowe na wykonywanie zadań publicznych. 4. Samodzielność samorządu podlega ochronie sądowej.
ORGANY JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W POLSCE Samorząd terytorialny
SZCZEBLE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO Samorząd gminny Gminy to najmniejsze, ale też podstawowe i najważniejsze jednostki samorządu terytorialnego, których istnienie wynika z Konstytucji RP. Samorząd powiatowy Samorząd województwa Samorząd szczebla powiatowego i wojewódzkiego został utworzony na podstawie ustaw (a nie Konstytucji) i wykonuje określone przez ustawy zadania ponadgminne.
RODZAJE ORGANÓW SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO Jednostki samorządu terytorialnego wszystkich szczebli mają dwa rodzaje organów: organy stanowiące (uchwałodawcze) oraz organy wykonawcze.
ORGANY STANOWIĄCE OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA Są podstawowymi organami jednostek samorządu terytorialnego, mogącymi decydować we wszystkich sprawach nie zastrzeżonych dla innych organów. Ich podstawową formą działania są uchwały, będące aktami prawa miejscowego. Obejmują: radę gminy (r. miasta lub r. miasta i gminy), radę powiatu i sejmik województwa. Pochodzą z bezpośrednich wyborów.
ORGANY STANOWIĄCE SKŁAD, KADENCJA, TRYB DZIAŁANIA Organy stanowiące są kolegialne, liczba członków zależy od liczby ludności jednostki samorządu (rada gminy 15-45 radnych, r. powiatu 15-29, sejmik województwa 30 radnych na pierwsze rozpoczęte dwa miliony mieszkańców plus po trzech radnych na każde rozpoczęte pół miliona mieszkańców). Kadencja organów stanowiących trwa 4 lata. Organy stanowiące obradują na sesjach, nie rzadziej niż raz na kwartał (np. w Warszawie rada miasta zbiera się z reguły raz w miesiącu). Pojedyncza sesja może składać się z kilku posiedzeń, odbywających się na przestrzeni kilku dni. Uchwały zapadają zwykłą większością głosów.
ORGANY STANOWIĄCE CHARAKTERYSTYKA WYKONYWANYCH ZADAŃ Do zakresu zadań organów stanowiących należą następujące sprawy: sprawy organizacyjne (uchwalenie statutu gminy/powiatu/województwa), sprawy finansowo-majątkowe (uchwalanie budżetu jednostki), sprawy osobowe (m.in. wyznaczanie kierunków działania organu wykonawczego; powoływanie skarbnika, czyli głównego księgowego jednostki), stanowienie aktów prawa miejscowego (wydawanie uchwał o charakterze wykonawczym, gdy przewiduje to konkretna ustawa oraz o charakterze porządkowym, w razie wystąpienia zagrożeń nieunormowanych w ustawach), sprawy planistyczne (w gminach np. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego), sprawy współdziałania z innymi jednostkami (np. przystąpienie do związku komunalnego; w przypadku sejmiku województwa chodzi też o współpracę zagraniczną), inne sprawy (w gminie np. nazewnictwo ulic, wznoszenie pomników, nadawanie honorowego obywatelstwa gminy);
ORGANY WYKONAWCZE OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA Wykonują uchwały organów stanowiących, ale też mają odrębne kompetencje. Obejmują: w gminach: wójta (w gminach wiejskich), burmistrza lub prezydenta miasta (w gminach miejskich; prezydent w gminach powyżej stu tysięcy mieszkańców i miastach na prawach powiatu miastem na prawach powiatu jest miasto, którego organy wykonują kompetencje zarówno organów gminnych jak i powiatowych); w powiatach: kolegialny zarząd powiatu ze starostą na czele; w województwach: kolegialny zarząd województwa z marszałkiem województwa na czele.
ORGANY WYKONAWCZE - POWOŁYWANIE W gminach jednoosobowy organ wykonawczy, podobnie jak stanowiący, pochodzi z bezpośrednich wyborów. W powiatach i województwach kolegialny organ wykonawczy jest wybierany przez organ stanowiący (odpowiednio radę powiatu i sejmik województwa), nie są to więc wybory bezpośrednie.
ORGANY WYKONAWCZE CHARAKTERYSTYKA WYKONYWANYCH ZADAŃ W gminie wszystkie poniższe zadania wykonuje samodzielnie wójt (burmistrz, prezydent miasta). W powiatach i województwach wykonywanie zadań powierzono albo samodzielnie działającemu staroście (marszałkowi w.), albo działającemu kolegialnie zarządowi (np. reprezentuje jednostkę i kieruje jej bieżącymi sprawami starosta, ale projekty uchwał przygotowuje cały zarząd, który też wykonuje budżet). Kierowanie bieżącymi sprawami gminy, reprezentowanie gminy na zewnątrz (np. w relacjach z organami rządowymi), przygotowywanie projektów uchwał gminy (ale statut jednostki może też inaczej to określić), określanie sposobu wykonywania uchwał (np. wyznaczanie odpowiednich jednostek organizacyjnych do wykonania uchwał), gospodarowanie mieniem komunalnym (zwykły zarząd), wykonywanie budżetu gminy, wydawanie decyzji administracyjnych w sprawach indywidualnych.
SAMORZĄDOWE KOLEGIA ODWOŁAWCZE Samorząd terytorialny
SAMORZĄDOWE KOLEGIA ODWOŁAWCZE Są to specjalne organy, nie mające charakteru samorządowego, rozpatrujące odwołania od decyzji administracyjnych wydawanych w pierwszej instancji przez organy samorządowe (wójta, starostę, marszałka województwa, z reguły w zakresie zadań własnych samorządu). Odwołania od decyzji w zakresie zadań zleconych z zakresu administracji rządowej często ale na zasadzie wyjątku kierowane są do organów rządowych, np. wojewody.
SAMORZĄDOWE AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO Samorząd terytorialny
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO Organy jednostek samorządu terytorialnego mogą stanowić akty prawa miejscowego, czyli akty normatywne obowiązujące na terenie objętym właściwością danego organu. Akty prawa miejscowego mogą mieć charakter powszechnie obowiązujący (czyli mogą wkraczać w sferę praw i obowiązków obywateli) albo wewnętrzny (obowiązują tylko jednostki podległe organowi, który wydał dany akt).
POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCE AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO Mogą mieć charakter: wykonawczy (akty wykonawcze służą wykonaniu poszczególnych ustaw i są wydawane na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie); porządkowy (akty porządkowe są wydawane w sytuacji występowania szczególnych zagrożeń, na podstawie ogólnego upoważnienia i w zakresie nieuregulowanym w ustawach).
WYDAWANIE POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCYCH AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO Akty wykonawcze wydaje organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (rada gminy, rada powiatu, sejmik województwa). Akty porządkowe wydaje co do zasady organ stanowiący, ale w przypadkach niecierpiących zwłoki może je wydawać organ wykonawczy (wójt, zarząd powiatu) podlegają one potem zatwierdzeniu przez radę gminy albo powiatu. Na szczeblu województwa, aktów porządkowych nie wydają organy samorządowe, lecz wyłącznie wojewoda.
REFERENDUM LOKALNE Samorząd terytorialny
DEMOKRACJA POŚREDNIA A BEZPOŚREDNIA Wspólnota samorządowa w większości spraw jej dotyczących podejmuje rozstrzygnięcia przez swoich przedstawicieli, wchodzących w skład organów jednostek samorządu terytorialnego (demokracja pośrednia). Wspólnota samorządowa może też bezpośrednio podejmować rozstrzygnięcia w formie referendum lokalnego (demokracja bezpośrednia).
ISTOTA REFERENDUM LOKALNEGO Referendum lokalne to głosowanie członków wspólnoty samorządowej (mieszkańców danej jednostki samorządu terytorialnego) co do sposobu rozstrzygnięcia sprawy dotyczącej owej wspólnoty. Referendum lokalne może być przeprowadzone na każdym szczeblu samorządu terytorialnego (w gminie, powiecie lub województwie).
RODZAJE REFERENDUM LOKALNEGO Referendum w sprawie sposobu rozstrzygnięcia sprawy dotyczącej danej wspólnoty, pozostającej w sferze zadań i kompetencji organów danej jednostki (na wszystkich szczeblach samorządu). Referendum w sprawie samoopodatkowania się mieszkańców gminy na cele publiczne mieszczące się w zakresie zadań i kompetencji organów gminy (tylko w gminie). Referendum w sprawie odwołania organu stanowiącego danej jednostki przed upływem kadencji (na wszystkich szczeblach). Tylko w gminie w referendum można też odwołać wójta.
ORGANIZACJA REFERENDUM LOKALNEGO Referendum lokalne może być zorganizowane z inicjatywy organu stanowiącego danej jednostki lub z inicjatywy mieszkańców (w sprawie odwołania organu stanowiącego tylko z inicjatywy mieszkańców).
WYNIK REFERENDUM LOKALNEGO Referendum jest ważne, jeżeli frekwencja wyborcza wyniosła 30%. W sprawie odwołania organu 3/5 liczby biorących udział w wyborze organu. Referendum jest rozstrzygające, jeżeli za jednym z rozwiązań opowiedziała się więcej niż połowa głosujących (uwzględnia się tylko głosy ważne). Przy samoopodatkowaniu mieszkańców gminy 2/3.
SKUTKI REFERENDUM LOKALNEGO Ważne i rozstrzygające referendum dotyczące sposobu rozstrzygnięcia sprawy istotnej dla wspólnoty lub samoopodatkowania tworzy po stronie organu jednostki samorządu terytorialnego obowiązek podjęcia działań w celu wykonania woli głosujących. Ważne i rozstrzygające referendum dotyczące odwołania organu oznacza koniec jego kadencji.
ZADANIA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
RODZAJE ZADAŃ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO Zgodnie z Konstytucją RP oraz ustawami, samorząd terytorialny wykonuje: zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu administracji rządowej. Między zadaniami obu kategorii istnieją istotne różnice.
ISTOTA ZADAŃ WŁASNYCH Polegają na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb danej wspólnoty samorządowej. Mieszkańcy danej gminy, powiatu i województwa (czyli tzw. wspólnota samorządowa) mają wspólne, zbiorowe potrzeby, związane z zapewnieniem odpowiednich warunków do życia, takich jak mieszkanie, zaopatrzenie w media, dojazd do pracy, edukacja, rekreacja, kultura itp. Owe zbiorowe potrzeby lokalnych i regionalnych społeczności mogą być najlepiej zaspokojone właśnie przez zdecentralizowany samorząd, bliżej związany z daną społecznością, niż przez organy administracji rządowej.
KATEGORIE ZADAŃ WŁASNYCH Zadania własne każdej jednostki samorządu terytorialnego można podzielić na parę kategorii: sprawy infrastruktury technicznej (np. drogi, wodociągi, kanalizacja), sprawy infrastruktury społecznej (np. podstawowa opieka zdrowotna, szkolnictwo, kultura), sprawy ładu przestrzennego i ekologicznego (np. zagospodarowanie przestrzenne, tereny zielone), sprawy porządku i bezpieczeństwa publicznego (np. zabezpieczenie przeciwpowodziowe, straże gminne lub miejskie; jednak większość zadań z zakresu porządku i bezpieczeństwa publicznego realizuje administracja rządowa, do której należy policja i straż pożarna, która będąc rządową współpracuje jednak z samorządem).
WYKONYWANIE ZADAŃ A SZCZEBLE SAMORZĄDU Jednostki samorządu terytorialnego poszczególnych szczebli wykonują generalnie zadania tego samego rodzaju, lecz w innej skali. Np. w dziedzinie edukacji, gminy prowadzą szkoły podstawowe (i gimnazjalne, jeszcze), powiaty ponadgimnazjalne, województwa zaś szkoły ponadgimnazjalne o wojewódzkim znaczeniu.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WYKONANIE ZADAŃ WŁASNYCH. FINANSOWANIE. Organy jednostek samorządu terytorialnego wykonują zadania własne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność, z wykorzystaniem własnych środków finansowych. Dochody własne samorządu, przeznaczane na realizację zadań własnych, pochodzą m.in. z: 1. udziału w podatku dochodowym podmiotów z terenu jednostki (w gminach) 2. podatków i opłat lokalnych, 3. majątku gminnego, np. wynajmowanych nieruchomości.
ISTOTA ZADAŃ ZLECONYCH Nie polegają na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej są to zadania ogólnopaństwowe wykonywane w terenie. Zamiast nadmiernie rozbudowywać administrację rządową, zlecono wykonanie części jej zadań samorządowi terytorialnemu.
FORMA ZLECANIA ZADAŃ Zlecanie zadań odbywa się albo w ustawach albo w formie porozumienia, zawartego na podstawie ustawy między organem jednostki samorządu terytorialnego a organem rządowym. Organ rządowy nie może jednostronnie zlecić wykonania zadania samorządowi.
FINANSOWANIE WYKONANIA ZADAŃ ZLECONYCH Zlecenie zadania samorządowi musi wiązać się z równoczesnym przekazaniem środków finansowych na jego wykonanie. Najczęściej przyjmuje to postać dotacji celowych z budżetu państwa.
KATEGORIE ZADAŃ ZLECONYCH Do głównych zadań zleconych należą sprawy: ewidencji ludności (meldunki), wydawania dowodów osobistych, stanu cywilnego (rejestracja narodzin, zgonów, ślubów i rozwodów oraz wydawanie związanych z tym dokumentów: aktów stanu cywilnego), rejestru wyborców (prowadzenie rejestru i wydawanie decyzji o dopisaniu do niego) zarządzania kryzysowego (np. reagowanie na szczególne zagrożenia, takie jak klęski żywiołowe).
SPOSOBY WYKONYWANIA ZADAŃ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO Zadania samorządu terytorialnego
SAMODZIELNE WYKONYWANIE ZADAŃ Zasadą jest samodzielne wykonywanie zadań przez powołaną do tego, konkretną jednostkę samorządu terytorialnego.
POROZUMIENIA I ZWIĄZKI KOMUNALNE Czasem bardziej efektywne jest wykonywanie zadań wspólnie z innymi jednostkami samorządu terytorialnego. Służą temu: porozumienia komunalne (polega to na tym, że np. parę gmin umawia się z inną gminą, że to ona w imieniu wszystkich wykona jedno, konkretne zadanie) oraz związki komunalne (parę jednostek samorządu terytorialnego tworzy nowy podmiot związek, o własnych władzach i środkach finansowych w celu wspólnego wykonania zadań publicznych).
NADZÓR NAD SAMORZĄDEM TERYTORIALNYM
KRYTERIUM NADZORU NAD SAMORZĄDEM TERYTORIALNYM. KONTROLA SĄDOWA NADZORU Jedynym dopuszczonym przez Konstytucję RP kryterium nadzoru nad samorządem terytorialnym jest zgodność z prawem (legalność). Zdecentralizowany samorząd terytorialny jest samodzielny i niezależny, ale nie oznacza to możliwości działania sprzecznego z prawem. Jednostka samorządu terytorialnego może zaskarżyć do sądu administracyjnego podjęte w stosunku do niej rozstrzygnięcie nadzorcze.
ORGANY NADZORU Konstytucja RP wymienia jako organy nadzoru: Prezesa Rady Ministrów, wojewodów, regionalne izby obrachunkowe (RIO) w zakresie spraw finansowych. Sejm RP, który w trybie podobnym do nadzoru może odwołać radę gminy lub powiatu albo sejmik województwa, nie został przez Konstytucję RP zaliczony do organów nadzoru nad samorządem terytorialnym.
NADZÓR WOJEWODY STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI SAMORZĄDOWEGO AKTU PRAWA MIEJSCOWEGO Wójt w gminie, starosta w powiecie i marszałek województwa mają obowiązek przedłożyć wojewodzie każdą uchwałę organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego (odpowiednio rady gminy, rady powiatu lub sejmiku województwa) w terminie 7 dni od jej podjęcia. Wojewoda bada zgodność z prawem przedłożonej mu uchwały. Jeżeli uchwała narusza prawo, wojewoda stwierdza jej nieważność w całości lub w części. Ma na to 30 dni od dnia doręczenia aktu. Skutkiem stwierdzenia nieważności aktu jest wyeliminowanie go z obrotu prawnego od samego początku jego istnienia. Trzeba więc usunąć wszystkie skutki obowiązywania aktu i np. wypłacić odszkodowania.
NADZÓR WOJEWODY - ZARZĄDZENIE ZASTĘPCZE Gdy przewiduje to konkretna ustawa, wojewoda może wydać zarządzenie zastępcze, gdy organ samorządowy nie wydał aktu prawa miejscowego, którego ustanowienie miało charakter obligatoryjny (np. na podstawie ustawy z 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wojewoda może poprzez zarządzenie zastępcze wprowadzić inwestycje celu publicznego do planu miejscowego gminy, jeżeli inwestycja ta wynika z aktu wyższego rzędu a gmina sama jej nie uwzględniła).
NADZÓR PREMIERA USTANOWIENIE ZARZĄDU KOMISARYCZNEGO Konstytucyjnym i ustawowym obowiązkiem organów jednostek samorządu terytorialnego jest zapewnienie zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej. Nieskuteczność działań w tym zakresie oznacza naruszenie prawa, podlegające nadzorowi premiera. W razie przedłużającego się i nierokującego nadziei na szybką poprawę braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez organy jednostki samorządu terytorialnego, Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego ds. administracji publicznej może zawiesić te organy i ustanowić zarząd komisaryczny na okres do 2 lat. Zawieszenie dotyczy zawsze obu organów na raz stanowiącego i wykonawczego (np. rady gminy i wójta). Komisarz wykonuje wszystkie zadania i kompetencje zawieszonych organów, czyli jednoosobowo działa za organ stanowiący i wykonawczy.
NADZÓR PREMIERA ODWOŁANIE WÓJTA, ROZWIĄZANIE ZARZĄDU POWIATU LUB WOJEWÓDZTWA W razie powtarzającego się naruszania Konstytucji RP lub ustaw przez wójta, zarząd powiatu lub zarząd województwa, wojewoda wzywa ten organ do zaprzestania naruszeń, a jeżeli to nie odnosi skutku zwraca się do premiera o odwołanie wójta lub rozwiązanie zarządu. Do czasu wyboru nowego organu, jego funkcje pełni osoba wyznaczona przez premiera.
ROZWIĄZANIE ORGANU STANOWIĄCEGO PRZEZ SEJM Na wniosek premiera, Sejm może rozwiązać organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (radę gminy lub powiatu albo sejmik województwa) w razie powtarzającego się naruszania przez ten organ Konstytucji RP lub ustaw. Prowadzi to do przeprowadzenia nowych wyborów. W powiecie i województwie rozwiązanie rady i sejmiku powoduje rozwiązanie również zarządu powiatu lub zarządu województwa. Do czasu wyboru nowych organów, ich funkcje sprawuje osoba wyznaczona przez premiera. Przypominam jednak, że choć to co Sejm robi jest analogiczne do nadzoru, Konstytucja RP nie zaliczyła Sejmu do organów nadzoru nad samorządem terytorialnym, m.in. dlatego, że od uchwały Sejmu nie przysługuje skarga do sądu administracyjnego.
STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI AKTU PRAWA MIEJSCOWEGO W ZAKRESIE SPRAW FINANSOWYCH REGIONALNE IZBY OBRACHUNKOWE Nieważność uchwał i zarządzeń organów jednostek samorządu terytorialnego, dotyczących spraw finansowych, stwierdzają nie wojewodowie, lecz regionalne izby obrachunkowe specjalne organy, powołane w celu sprawowania nadzoru i kontroli finansowej nad samorządem terytorialnym. Dotyczy to zwłaszcza uchwał o budżetach samorządowych.