Pokonywać granice poprzez wspólne inwestowanie w przyszłość

Podobne dokumenty
Tabela Nr 10 do Uchwały Nr LXXVIII/1389/10 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 27 stycznia 2010 r. z tego źródła finansowania: z tego: Tabele.

Załącznik Nr 4 Załącznik Nr 4

REGULAMIN ŚWIADCZENIA USŁUGI DORADZTWA DLA PRZEDSIĘBIORSTW W EFIX DOM MAKLERSKI S.A.

z dnia...ę2.;.4]..\ r.

TABELA CELE I WSKAŹNIKI LSR. I CEL OGÓLNY Ochrona środowiska, poprawa jakości życia i budowanie kapitału społecznego.

1. Główne cele działań komunikacyjnych wynikające z przeprowadzonej analizy potrzeb/problemów komunikacyjnych

Koszty zadań planowanych do realizacji w ramach opisywaych etapów. Cena jednostkowa (w zł) Ilość / liczba. Jedn. miary 60,00. m-c

POLITYKA TURYSTYCZNA

Uchwała Nr 23/2016 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 20 maja 2016 r.

REGULAMIN PRZYJMOWANIA I PRZEKAZYWANIA ZLECEŃ NABYCIA LUB ZBYCIA INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH PRZEZ EFIX DOM MAKLERSKI S.A.

NARODOWY FUNDUSZ INWESTYCYJNY PROGRESS S.A.

REGULAMIN PSKO I. Kryteria i wymagania dla zawodników Optimist PSKO. II. Mistrzostwa PSKO. III. Puchar Polski PSKO

Plan szkoleń realizowanych w drugiej połowie roku przez PUP dla Powiatu Toruńskiego

Wartość rynku odpadów komunalnych w Polsce szacowana jest na około 6-7 mld złotych

STATYSTYKI KONSULTACJI DLA SŁUŻB PRZECIWDZIAŁAJĄCYCH PRZEMOCY W RODZINIE

W 2012r. do urzędów pracy w województwie kujawsko-pomorskim zgłosiło się 203 bezrobotnych legitymujących się zawodem nauczyciel języka angielskiego,

STATYSTYKI KONSULTACJI DLA SŁUŻB PRZECIWDZIAŁAJĄCYCH PRZEMOCY W RODZINIE

Identyfikacja osób na podstawie zdjęć twarzy

TERMOWIZJA, CZYLI JAK USZCZELNIĆDOMOWY BUDŻET. Raport z realizacji projektu

Strona 1 z 13 MG Premium Sp. z o.o. Al. 29 Listopada 75/6, Kraków Tel

PROGRAM DZIAŁAŃ W ZAKRESIE ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Departament Zamówień Publicznych ul. Szamocka 3, 5, Warszawa tel: , fax:

Załącznik 5.1 Analiza statystyczna wyników badania dotyczącego zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwach

Analiza danych z powiatowych projektów pilotażowych realizowanych w ramach Działania 3.5 PO KL

POLITYKA BEZPIECZEŃSTWA OKTAWAVE (dalej również: Polityka )

STATYSTYKI KONSULTACJI DLA SŁUŻB PRZECIWDZIAŁAJĄCYCH PRZEMOCY W RODZINIE

ZASTOSOWANIE REGRESJI LOGISTYCZNEJ DO OKREŚLENIA PRAWDOPODOBIEŃSTWA SPRZEDAŻY ZASOBU MIESZKANIOWEGO

Katastrofą budowlaną jest nie zamierzone, gwałtowne zniszczenie obiektu budowlanego lub jego części, a także konstrukcyjnych elementów rusztowań,

TRENDS e-learning w biznesie

Załącznik nr 1 do Uchwały Zarządu Województwa Podlaskiego Nr 172/2226/2016. z dnia 15 listopada 2016 r. Białystok, 2016 rok

UCHWAŁA NR XIV/101/16 RADY GMINY NAREWKA. z dnia 28 czerwca 2016 r. w sprawie zmian w budżecie Gminy na 2016r

SPRAWOZDANIE. z realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Zabłudów za 2018 rok

COMMUNITY AND SERVICE

Stan wdrażania Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia

Szczegółowy opis osi priorytetowych Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata wrzesień 2017 r.

Program Współpracy INTERREG VA Brandenburgia Polska

pła tni WCDN 48 zł WCDN 60 zł WCDN 48 zł pła tni e

Uświadomienie potrzeby badawczej.

Uchwała Nr 24/2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 22 czerwca 2017 r.

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA HAJNÓWKA z dnia roku w sprawie zmian w budżecie miasta na 2016 rok

STATYSTYKI KONSULTACJI DLA SŁUŻB PRZECIWDZIAŁAJĄCYCH PRZEMOCY W RODZINIE

Ogłoszenie nr N-2017 z dnia r.

Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Pro Europa Viadrina

Znak sprawy: 9/zamówienia/2018 SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

Najważniejsze daty ostatnich 20 lat. wspomnienia prof. Henryka Skarżyńskiego. 20. Rocznica. 10. Rocznica

TRENDS Raport Autumn

UCHWAŁA NR XXXII/340/13 RADY GMINY W KLIMONTOWIE. z dnia 30 grudnia 2013 r. w sprawie zmian w budżecie gminy na 2013 r.

Prezentacja polsko-niemieckiego Projektu DEPLINNO

Wrocław, dnia 13 marca 2018 r. Poz UCHWAŁA NR 50/443/18 RADY MIEJSKIEJ BIELAWY. z dnia 28 lutego 2018 r.

WZÓR. Województwo Śląskie

Perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce

REGULAMIN PSKO I. Kryteria i wymagania dla zawodników Optimist PSKO. II. Mistrzostwa PSKO. III. Puchar Polski PSKO

Daniel Lazur Podborze 100 Zespół Szkół w Mielcu

UCHWAŁA NR XXVI/160/17 RADY MIEJSKIEJ W DROHICZYNIE. z dnia 26 kwietnia 2017 r. w sprawie zmian w budżecie gminy na rok 2017

Nazwa studiów podyplomowych: Studia Podyplomowe Prawa Karnego Skarbowego

KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKU PRACY. - koparko-ładowarka, - narzędzia ręczne oraz drobne narzędzia elektryczne.

KIERUNEK STUDIÓW MALARSTWO Studia I stopnia (PROJEKT 2012)

Program Operacyjny Współpracy pracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia

Badania naukowe w pielęgniarstwie

UCHWAŁA NR / /2017 RADY POWIATU PRUSZKOWSjaEGO r. zmieniająca uchwałę w sprawie uchwalenia budżetu Powiatu Pruszkowskiego na rok 2017

Wielu z nas, myśląc. o kursie nauki jazdy

Plany studiów I stopnia na kierunku nauki o rodzinie. Specjalności: specjalista do spraw polityki rodzinnej doradca i asystent rodziny

Przedmiot Ekonomika Turystyki i Rekreacji TR. studiów Turystyka i Rekreacja

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Sieci neuronowe - uczenie

ZARZĄDZENIE NR 20/14 WÓJTA GMINY GIBY. z dnia 28 maja 2014 r.

ZARZĄDZENIE NR B BURMISTRZA OŻAROWA MAZOWIECKIEGO z dnia 24 lipca 2017 r.

Seminarium naukowe nt. Współpraca transgranicznamałych i średnich przedsiębiorstw po stronie polskiej i czeskiej Wrocław, dn. 17 czerwca 2010 r.

UCHWAŁA NR X/102/2012 RADY MIEJSKIEJ W CHOROSZCZY. z dnia 17 maja 2012 r. w sprawie zmian w budżecie na 2012 rok

Urząd Miejski w Zabłudowie: Zimowe utrzymanie dróg gminnych na terenie Gminy Zabłudów w sezonie zimowym 2017/2018 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - Usługi

PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU PIEKARZ O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ PRZEDMIOT TECHNIKA W PRODUKCJI PIEKARSKIEJ

Liczba etatów: 1 etat. Miejsce pracy: Wrocław

Wrocław, dn r.

Zarządzenie Nr 79/18 Burmistrza Miasta Hajnówka z dnia 26 czerwca 2018 roku

REGULAMIN PSKO 2019 I.

Wymagania edukacyjne z religii klasa VII

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ. z dnia 15 lipca 2003 r.

Podziękowanie za pomoc dla pogorzelców

Pamięć w różnych wymiarach 2. Wybieramy nazwę dla KOMPLEKSU. Więcej niż muzeum. Budowanie przy Sportowej W

OFERTA WARSZTATOWA DLA NAUCZYCIELI II semestr roku szkolnego 2018/2019

Budowanie jednostek efektów uczenia się dla celów systemu ECVET w edukacji formalnej

Załącznik Nr 1 do Gminnego Programu Przemocy w rodzinie. Diagnoza dotycząca agresji i przemocy w szkołach z terenu Gminy Tłuszcz.

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

Analiza danych jakościowych

EkoPaka edukacja ekologiczna dla najmłodszych. Ochrona zasobów. Dla środowiska i społeczeństwa. przyrodniczych Europy nadrzędnym celem UE

VOX nie tylko dla pań. Śnieżne ferie tylko w górach U. Łódź bliżej Kleszczowa... Większa obsada posterunku

WOŁOMIŃ SKA STRATEGIA POLITYKI SEŃIORALŃEJ

ZADANIE 8 NIE JESTEŚ SAM

2. Architektury sztucznych sieci neuronowych

wydanie 3 / listopad 2015 znaków ewakuacji i ochrony przeciwpożarowej PN-EN ISO 7010 certyfikowanych pr zez C N B O P

EKOLOGICZNY ZWIĄZEK GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI Z SIEDZIBĄ W RZĘDOWIE RZĘDÓW 40, TUCZĘPY

UCHWAŁA NR XXV/153/17 RADY MIEJSKIEJ W DROHICZYNIE. z dnia 29 marca 2017 r. w sprawie zmian w budżecie gminy na rok 2017

ZARZĄDZENIE NR 15/15 WÓJTA GMINY BOĆKI z dnia 15 maja 2015 roku

EPIC H XX1 XX3. Styczeń 2008 DO MIKROKABLI ŚWIATŁOWODOWYCH

UCHWAŁA NR XLII/303/18 RADY MIEJSKIEJ W GONIĄDZU. z dnia 29 maja 2018 r. w sprawie zmian w budżecie gminy na 2018 rok

Zabawa przy Łącznej. Teraz Polska dla Kleszczowa. SOME - inwestor z Hiszpanii. Zbadaj poziom cukru!

UCHWAŁA NR V/ 18 /15 ZGROMADZENIA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO POD NAZWĄ NATURA. z dnia 29 czerwca 2015 r.

Farmakokinetyka furaginy jako przykład procesu pierwszego rzędu w modelu jednokompartmentowym zawierającym sztuczną nerkę jako układ eliminujący lek

CHARAKTERYSTYKA OBCIĄŻENIOWA

studiów EKONOMIKA SPORTU I REKREACJI TR/1/PK/ESIR 22a 5

Transkrypt:

nr 1 / 2011 Program Opracyjny Współpracy Transgranicznj Polska (Wojwództwo Lubuski) Brandnburgia 2007-2013 Drodzy Czytlnicy, W Państwa ręc oddajmy koljny biultyn przygotowany przz Wspólny Skrtariat Tchniczny przy współpracy z polskimi i nimickimi instytucjami biorącymi udział w ralizacji Programu. W tym wydaniu zaprzntujmy Państwu trzy instytucj, któr są zaangażowan w wdrażani Programu: Instytucję Zarządzającą oraz dwa Rgionaln Punkty Kontaktow: nimicki biuro Eurorgionu Pro Europa Viadrina oraz Eurorgionu Sprwa Nysa Bóbr. Za nami już połowa okrsu wdrażania Programu, a większość środków z Europjskigo Funduszu Rozwoju została rozdysponowana przz Komitt Monitorujący. W związku z tym znajdzici Państwo w naszym biultyni podsumowani najważnijszych informacji na tmat wdrażania Programu. 2 3 4 5 7 9 11 13 Pokonywać granic poprzz wspóln inwstowani w przyszłość W numrz: Aktualności/ co nowgo w Programi? Aktualny stan wdrażania Programu Wypowidź Pani Elżbity Bińkowskij, Ministr Rozwoju Wywiad z Panią Iwoną Brol, Dyrktor Dpartamntu Współpracy Trytorialnj w Ministrstwi Rozwoju Rgionalny Punkt Kontaktowy Eurorgionu Pro Europa Viadrina Rgionalny Punkt Kontaktowy Eurorgionu Sprwa-Nysa-Bóbr Przykłady ralizowanych projktów Czy wici, ż Tak jak poprzdnim razm i w tym biultyni przdstawiamy jdn z cikawszych projktów ralizowanych w ramach Programu. Mamy nadziję, iż staną się on inspiracją dla Państwa przyszłych projktów. W naszj stałj rubryc Czy wici, ż...? znajdzici Państwo koljn cikawostki z lubusko-brandnburskigo rgionu. Życzymy miłj lktury! Zspół WST

Aktualności Co nowgo w Programi? VIII Posidzni Komittu Monitorującgo VIII posidzni Komittu Monitorującgo Program odbędzi się w dniu 18 stycznia 2011 r. po polskij stroni obszaru wsparcia w Witnicy. Podczas posidznia omawian będą sprawy związan z wdrażanim Programu oraz projkty, któr zakończyły ocnę formalną i któr zostały ocnion pod względm mrytorycznym przz polskich i nimickich ksprtów. Wstrzymani naboru w priorytci I Programu od dnia 11 paździrnika 2010 r. Z względu na dużą ilość wniosków złożonych w priorytci I Programu oraz na fakt, iż ich wartość prawi dwukrotni przwyższa dostępn środki w tym priorytci, podjęto dcyzję o wstrzymaniu naboru w priorytci 1 Programu od dnia 11 paździrnika 2010 r. Szkolni, Gorzów Wlkp. 27 paździrnika 2010 r. Zaktualizowan dokumnty aplikacyjn i sprawozdawcz oraz nowa procdura obowiązująca w Programi W paździrniku br. na stroni intrntowj Programu: www.plbb.u zostały udostępnion następując dokumnty i procdury obowiązując w Programi: Szkolni, Forst (Lausitz) 28 paździrnika 2010 r. - formularz wniosku projktowgo wraz z odpowidnio dopasowaną instrukcją wypłniania; - formularz raportu z postępu ralizacji projktu wraz z odpowidnio dopasowaną instrukcją; - procdura wprowadzania zmian w projkci. W związku z zaktualizowanymi dokumntami aplikacyjnymi i dokumntami dotyczącymi sprawozdawczości - Wspólny Skrtariat Tchniczny w współpracy z Instytucją Zarządzającą zorganizował praktyczn szkolnia, któr odbyły się pod konic paździrnika i na początku listopada 2010 r. Szkolni, Eisnhüttnstadt 04 listopada 2010 r. Szkolni, Zilona Góra 26 paździrnika 2010 r. Szkolni, Cottbus 08 listopada 2010 r. 2

Aktualny stan wdrażania Programu Od czasu opublikowania poprzdnigo numru nwslttra ni odbył się Komitt Monitorujący w ramach Programu. Oznacza to, iż żadn now projkty ni otrzymały dofinansowania z środków Programu. Dlatgo tż liczba i wartość zatwirdzonych wniosków ni ulgła zmiani. W ninijszym numrz nwslttr chcilibyśmy Państwu pokazać, il umów i na jaką wartość zostało podpisanych w ramach Programu. T dan przntuj wykrs 1 i wykrs 2. Ilość podpisanych umów w ramach Programu w podzial na priorytty 1-3 Wartość podpisanych umów w ramach Programu w podzial na priorytty 1-3 6 Priorytt 1 12.126.335,09 Priorytt 1 8 21 Priorytt 2 Priorytt 3 4.498.823,73 24.816.236,01 Priorytt 2 Priorytt 3 Wykrs nr 1 Wykrs nr 2 Z drugij strony chcilibyśmy takż Państwu pokazać, jak ogromnym zaintrsowanim ciszy się Program, czyli il wniosków zostało do tj pory złożonych. Dan na tn tmat przntuj Państwu wykrs nr 3. 24 Liczba złożonych wniosków w ramach Programu w podzial na priorytty 1-3 24 97 Priorytt 1 Priorytt 2 Priorytt 3 Wykrs nr 3 Natomiast wykrs nr 4 wskazuj, jaki jst stosunk złożonych wniosków do alokacji Programu. Wartość złożonych wniosków w ramach Programu w zstawiniu z alokacją Programu Wykrs nr 4 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Alokacja priorytt 1 Wnioski złożon w priorytci 1 Alokacja priorytt 2 Wnioski złożon w priorytci 2 Alokacja priorytt 3 Wnioski złożon w priorytci 3 Jak widać na ww. wykrsi wartość złożonych wniosków w priorytci 1 i 2 przkracza alokację w ramach Programu. Wartość złożonych wniosków w priorytci 3 a dostępna alokacja jst natomiast prawi taka sama. W związku z tym podjęto dcyzję o wstrzymaniu naboru w priorytci 1. 3

Wypowidź Pani Elżbity Bińkowskij, Ministr Rozwoju przdsięwzięć w Wojwództwi Lubuskim oraz Kraju Związkowym Brandnburgia. Żyw zaintrsowani projktodawców i aktywn aplikowani o środki zwińczon podpisanim umowy o dofinansowani są w moim przkonaniu miarą naszgo sukcsu. Stan ralizacji Programu jst wyraźnym sygnałm potwirdzającym skutczność podjmowanych przz nas kroków. Szanowni Państwo, Elżbita Bińkowska, Ministr Rozwoju Od zatwirdznia przz Komisję Europjską Programu Opracyjngo Współpracy Transgranicznj Polska Brandnburgia 2007-2013 w ramach Europjskij Współpracy Trytorialnj minęły już prawi trzy lata. Konic koljngo roku skłania nas do podsumowań, zwłaszcza, ż znajdujmy się na półmtku wdrażania Programu. Program współpracy z Brandnburgią jako jdyny z trzch ralizowanych w ramach współpracy transgranicznj na pograniczu polsko-nimickim jst zarządzany przz stronę polską. Tym bardzij ciszy więc fakt, ż ponad połowa z wynoszącgo przszło 124 mln EUR budżtu została już zagospodarowana. Efktm tgo jst 50 wspólnych polsko-nimickich Rolę i znaczni Programu możmy równiż ocniać z prspktywy jgo wpływu na rozwój rgionu przygraniczngo. Nasz projkty dotyczą różnorodnych działań poczynając od przdszkoli, gdzi najmłodsi uczą się języka sąsiada, poprzz budowę ściżk rowrowych, aż po wspóln polsko-nimicki cntrum ratownictwa, aktywn po obu stronach granicy. Wachlarz pomysłów bnficjntów jst zatm bardzo szroki, a wszystki inwstycj są trwałym wkładm w rozwój zarówno Wojwództwa Lubuskigo, jak i Brandnburgii. Wspomnian sukcsy ni byłyby możliw bz skutczngo informowania o możliwościach korzystania z Programu. Udało się to dzięki zlokalizowanmu w Zilonj Górz Wspólnmu Skrtariatowi Tchnicznmu, wydającmu ninijszy Nwslttr. Ciszę się, ż mogę właśni za jgo pośrdnictwm informować Państwa o korzyściach płynących z współpracy transgranicznj. Rola Skrtariatu jst ni do przcninia - jst on doskonałym przykładm na to, ż nasz Program jst faktyczni polsko-nimicki. Obsada tj instytucji pokazuj, ż służyć ma ona przy wdrażaniu wspólnych projktów zarówno Polakom, jak i Nimcom. Korzystając z tj miłj okazji oraz z racji nadjścia Nowgo Roku życzę wszystkim polskim i nimickim czytlnikom tj publikacji ni tylko wilu sukcsów w ralizacji wspólnych przdsięwzięć, al równiż dalszgo, równi udango zaciśniania dobrosąsidzkich więzów. Elżbita Bińkowska Ministr Rozwoju Rzczypospolitj Polskij Instytucja Zarządzająca Programu Opracyjngo Współpracy Transgranicznj Polska (Wojwództwo Lubuski) - Brandnburgia 2007-2013 4

Wywiad z Panią Iwoną Brol, Dyrktor Dpartamntu Współpracy Trytorialnj w Ministrstwi Rozwoju, odpowidzialnym za wdrażani Programów Europjskij Współpracy Trytorialnj Mija trzci rok wdrażania Programu Opracyjngo Współpracy Transgranicznj Polska (Wojwództwo Lubuski) Brandnburgia 2007-2013. Jak ocnia Pani dotychczasow jgo wdrażani? Ni ukrywam, ż stykaliśmy się z wiloma trudnymi sytuacjami jak rozbiżności w intrprtacji pwnych przpisów, różn urgulowania prawn po stroni polskij i nimickij. Jdnakż z uwagi na fakt, ż Program jst wspólnym przdsięwzięcim polsko-nimickim, z bigim czasu wypracowywaliśmy kompromisy. Postępy w ralizacji Programu ocniam bardzo wysoko. Jstśmy w połowi wdrażania Programu (ponad połowa środków już została rozdysponowana na polskonimicki projkty), mamy za sobą sidm posidzń Komittu Monitorującgo (czyli grmium, któr dcyduj o wyborz projktów do dofinansowania), podpisujmy z Bnficjntami koljn umowy o dofinansowani. Bnficjnci ralizują projkty i otrzymują rfundację środków z Europjskigo. Wspólny Skrtariat Tchniczny przprowadza dla nich szkolnia z zakrsu przygotowania i rozliczania projktu. Program ciszy się dużym zaintrsowanim wnioskodawców. Zbliża się koljn posidzni Komittu Monitorującgo (odbędzi się 18 stycznia 2011 r. w Witnicy). Z pwnością w trakci posidznia zatwirdzimy następn projkty. Jstm przkonana, ż ilość składanych wniosków aplikacyjnych idzi w parz z jakością ich przygotowania, oryginalnością pomysłów, a przd wszystkim międzynarodowym partnrstwm i transgranicznym charaktrm tych projktów, czyli najważnijszymi zasadami towarzyszącymi wszystkim Programom Europjskij Współpracy Trytorialnj. Międzynarodow partnrstwo i transgraniczny charaktr to zatm jdn z kluczowych Iwona Brol, Dyrktor Dpartamntu Współpracy Trytorialnj w Ministrstwi Rozwoju krytriów dla pomysłów projktowych. Jak projktodawcy wywiązują się z zobowiązań w tym zakrsi? Mam świadomość, ż budowani partnrstw to procs, który wymaga czasu i przzwyciężnia pwnych wzajmnych strotypów. Każd now partnrstwo, każdy nowy nawiązany kontakt jst nizmirni istotny i z pwnością przyczynia się do budowania nowj jakości w wzajmnych rlacjach. W odróżniniu od projktów krajowych projkty Europjskij Współpracy Trytorialnj tworzon są właśni na grunci międzynarodowgo partnrstwa. Budowaniu trwałych i dojrzałych partnrstw służy wzajmn zaufani, okrślni przz partnrów projktowych oczkiwań wobc planowango projktu, ustalni i przstrzgani podziału zadań przy jgo ralizacji oraz zaangażowani finansow wszystkich partnrów. Projkty transgraniczn powinny przynosić korzyści społcznościom lokalnym po jdnj i drugij stroni granicy. To od nich zalży sukcs projktu. Przykładm takigo partnrstwa w naszym 5

Programi jst współpraca polskij i nimickij straży pożarnj z Eisnhüttnstadt i Gorzowa Wilkopolskigo w ramach projktu Opracowani, wykonani i transgraniczn wykorzystani ćwiczbngo budynku rozgorzniowgo oraz zakup i użytkowani pojazdów pożarniczych. Innym jst projkt Languag gardn dotyczący podnisinia jakości kształcnia wychowawców przdszkolnych w rjoni przygranicznym i stopniowgo wprowadznia dwujęzyczności w 8 przygranicznych przdszkolach. W obcnj prspktywi budżtowj Unii Europjskij, objmującj lata 2007-2013, w ramach Programów Europjskij Współpracy Trytorialnj wprowadzona została zasada tzw. Bnficjnta Wiodącgo. Oznacza to, ż jdn z partnrów projktu przjmuj odpowidzialność za cały projkt wobc Instytucji Zarządzającj. Dla niktórych projktów jst to polska, dla niktórych nimicka instytucja. Na jakim tapi jst Program? Czy dużo środków pozostało jszcz do spożytkowania? Małych Projktów i Projktów Siciowych. Poza tym systm wnioskowania o rfundację równiż staj się coraz prostszy: ujdnolicamy formularz, likwidujmy bariry biurokratyczn taki jak nadmirn ilości potrzbnj do przdstawinia dokumntacji, wykorzystujmy nasz coraz bogatsz doświadcznia do tgo, aby wdrażani projktów było coraz bardzij przyjazn dla naszych projktodawców. Ich głos oraz głos instytucji, któr wspólni z nami wdrażają tn Program, jst dla nas nizmirni ważny. Od nich bardzo często otrzymujmy impulsy usprawniń i propozycj uproszczń. Bardzo dziękuję za rozmowę i życzę wilu dalszych sukcsów w wdrażaniu Programu! Korzystając z okazji, życzę wszystkim Czytlnikom Nwslttra w Nowym Roku zdrowia, wszlkij pomyślności oraz wspaniałych projktów transgranicznych! W Programi pozostała mnij więcj połowa środków zaplanowanych w jgo budżci. Równoczśni wniosków aplikacyjnych spływa rgularni bardzo dużo. Obcni (połowa grudnia 2010 r.) zawartych jst 41 umów o dofinansowani z polskimi i nimickimi Bnficjntami Wiodącymi. W przygotowaniu są umowy dla koljnych projktów, już zatwirdzonych. Po 18 stycznia 2011 r. (czyli po najbliższym posidzniu Komittu Monitorującgo) dojdą zapwn koljn zatwirdzon projkty. Na jaki usprawninia w ralizacji Programu mogą liczyć Bnficjnci w obcnj prspktywi finansowj? Usprawniń jst bardzo dużo. Pirwsz z nich to zaliczka przyznana na konto programow przz Komisję Europjską. Pozwala Instytucji Zarządzającj od razu rfundować wydatki naszym Bnficjntom bz zbędnj zwłoki. To bardzo ważn. Innym usprawninim jst zaliczka na projkty. W ramach funkcjonowania projktów parasolowych Eurorgiony po polskij i nimickij stroni otrzymały środki zaliczki na ralizację Funduszu 6

Rgionalny Punkt Kontaktowy Eurorgionu Pro Europa Viadrina Europa Viadrina miści się w budynku Eurorgionu w Frankfurci nad Odrą. Pani Uta Volgmann zarządza projktm RPK, z którą można się w tj sprawi skontaktować. Czym zajmuj się Rgionalny Punkt Kontaktowy? Doradztwo na mijscu Sidziba nimickigo biura Eurorgionu Pro Europa Viadrina Co kryj się pod pojęcim Rgionalny Punkt Kontaktowy? Program Opracyjny Współpracy Transgranicznj Polska (Wojwództwo Lubuski) Brandnburgia 2007-2013 (PO PL-BB) jst zarządzany i koordynowany przz instytucj w Warszawi, Poczdami i Zilonj Górz, czyli jdnostki zaangażowan w jgo ralizację. Wychodząc naprzciw oczkiwaniom wnioskodawców, bnficjntów, jak tż innych zaintrsowanych osób, utworzon zostały na trni Eurorgionów Pro Europa Viadrina oraz Sprwa-Nysa-Bóbr dwa ośrodki pirwszgo kontaktu, tzw. Rgionaln Punkty Kontaktow RPK [nim. Rgional Kontaktstll RKS]. Działają on w myśl zasady bottom-up W rgioni dla rgionu. Rgionalny Punkt Kontaktowy Eurorgionu Pro Do najważnijszych zadań Punktu Kontaktowgo nalży doradztwo oraz wsparci wnioskodawców oraz bnficjntów, którzy ralizują polsko-nimicki projkty na trni przygranicznym, bądź tż ubigają się lub już uzyskują dofinansowani w ramach Programu Opracyjngo PL-BB. Konsultacj z wnioskodawcami i bnficjntami odbywają się tlfoniczni, drogą mailową lub w formi doradztwa bzpośrdnigo w biurz RPK. Najczęstsz pytania i omawian tmaty dotyczą clów PO, prioryttów i warunków uzyskania wsparcia, wykazu kosztów rfundowanych, okrsu trwania postępowania przygotowawczgo projktu, mtod sporządzania sprawdzań i rozliczń projktu, jak tż zagadniń dot. obowiązku informacyjngo oraz promocji dango projktu. Podczas konsultacji indywidualnych RPK wspira przy rozwinięciu idi projktu oraz jgo udoskonalnia. Ocna wniosków projktowych Eurorgion Pro Europa Viadrina jst członkim nimicko-polskigo Komittu Monitorującgo powołango m.in. do zatwirdzania projktów. W fazi przygotowania do posidznia Komittu, RPK odpowidzialny jst za koordynację procsu zatwirdzania projktów przz nimicką stronę Eurorgionu. W tym clu proszon są o opinię następując jdnostki samorządu trytorialngo: miasto Frankfurt nad Odrą, powiat Odr-Spr, powiat Märkisch-Odrland, jak równiż IHK Ostbrandnburg [Izba Przmysłowo-Handlowa Brandnburgii Wschodnij] jako partnr gospodarczy 7

oraz DGB Brlin-Brandnburg [Nimicki Stowarzyszni Związków Zawodowych Brlin- Brandnburgia] jako partnr społczny. Następni wszystki stanowiska podlgają podsumowaniu przz RPK clm ustalnia wspólngo stanowiska nimickij strony Eurorgionu, co ma wpływ na ostatczną dcyzję Komittu Monitorującgo. Konsultacj z instytucjami zaangażowanymi w ralizację Programu W procsi wdrażania PO nizbędna jst ścisła współpraca, w którj uczstniczy takż RPK, pomiędzy wszystkimi instytucjami odpowidzialnymi za ralizację Programu, przykładowo na obszarz procdur oraz prowadznia dokumntacji programowj. Dzięki bzpośrdnimu kontaktowi z wnioskodawcami oraz bnficjntami, RPK ma możliwość zapoznania się z sugstiami, wskazówkami, pozytywną jak i ngatywną krytyką oraz przkazania tj widzy do instytucji zaangażowanych w ralizację Programu. Szczgólni ważna jst ścisła współpraca z Wspólnym Skrtariatm Tchnicznym (WST), którgo działani w zakrsi doradztwa jst wspiran i ułatwian przz RPK. Działalność informacyjno-promocyjna na rzcz Programu Opracyjngo RPK w naszj części nimicko-polskigo rgionu graniczngo płni równiż funkcję informacyjnopromocyjną procsu wdrażania PO oraz wspirania współpracy transgranicznj przz Unię Europjską. Najważnijszymi nośnikami komunikacyjnymi są tu przd wszystkim: strona intrntowa Eurorgionu, matriały informacyjn o Programi Opracyjnym oraz Europjskim (EFRR), krótki rfraty wygłaszan podczas konfrncji, jak tż udzilani odpowidzi na wszlki zapytania tlfoniczn oraz pismn. Przdstawicilka RPK birz udział w imprzach inauguracyjnych projktów dofinansowywanych w naszym Eurorgioni, uczstniczy w imprzach oraz konfrncjach organizowanych w rgioni, przntując przy tj okazji matriały informacyjn. RPK przkazuj rgularni członkom stowarzysznia Mittlr Odr.V. oraz jdnostkom samorządu trytorialngo podczas spot- Uta Volgmann Rgionalny Punkt Kontaktowy - Eurorgion Pro Europa Viadrina kań grup roboczych oraz posidzń, informacj na tmat aktu-alngo stanu wdrożnia PO, oraz dan o wspiranych projktach i aktualnym stani wykorzystania dostępnych środków. RPK płni funkcję pośrdnictwa pomiędzy stronami w procsi współpracy pomiędzy instytucjami programowymi, bnficjntami, dcydntami politycznymi i innymi strukturami aktywnymi na płaszczyźni nimicko-polskij współpracy. Czkamy na Państwa pytania, sugsti, pomysły, a takż ofrty współpracy. Uta Volgmann Kontakt: Eurorgion PRO EUROPA VIADRINA Rgionalny Punkt Kontaktowy Mittlr Odr. V. Holzmarkt 7 D-15230 Frankfurt (Odr) Tl.: +49 (0) 335 66 594-0 Fax: +49 (0) 335 66 594-20 Intrnt: www.urorgion-viadrina.u -mail: info@urorgion-viadrina.u 8

Rgionalny Punkt Kontaktowy Eurorgionu Sprwa-Nysa-Bóbr Nimicki biuro wspólngo Eurorgionu Sprwa- Nysa-Bóbr z sidzibą w Gubn zostało nazwan w Programi Opracyjnym jako Rgionalny Punkt Kontaktowy (RPK). Wspólna umowa ramowa o utworzniu polsko-nimickigo urorgionu została podpisana w dniu 21.09.1993 roku. Łączy on nimicki powiat Sprwa- Nysa, miasto Cottbus oraz południową część wojwództwa lubuskigo. Obszar urorgionu znajduj się pomiędzy rzkami Sprwą, Nysą i Bobrm. Jgo nimicka strona jst jdnak o wil mnijsza niż polska. T proporcj odzwircidlają się równiż w obszarz zajmowanym przz gminy wojwództwa lubuskigo, 2 który wynosi 7981 km. Po nimickij stroni obszar 2 urorgionu wynosi 1.812 km. W nimickim biurz Eurorgionu zatrudnionych jst 6 pracowników, z czgo 3 zajmuj się funduszm małych projktów (SPF) i projktów siciowych w ramach projktu parasolowgo. W ramach Punktu Kontaktowgo zatrudniona jst pani Kathln Markus. Zanim dyplomowana absolwntka kirunku zarządzania przdsiębiorstwami w roku 2005 podjęła pracę jako mndżr projktu w nimickim biurz urorgionu, zatrudniona była przz 13 lat w Banku Inwstycyjnym Kraju Związkowgo Brandnburgii (InvstitionsBank ds Lands Brandnburg). Kathln Markus Rgionalny Punkt Kontaktowy Eurorgion Sprwa-Nysa-Bóbr Obszar Eurorgionu Sprwa-Nysa-Bóbr W ramach kontynuacji zasady Botton-up stanowisko to w ralizowanj po raz czwarty dycji programu INTERREG płni obok Wspólngo Skrtariatu Tchniczngo rolę rgionalngo partnra dla wnioskodawców z obszaru wsparcia. Rgionalny Punkt Kontaktowy wspira przy tym Instytucję Zarządzającą oraz Instytucję Koordynującą przy ralizacji programu i związanych z nim działań w Brandnburgii. Na pirwszym plani działalności RPK znajdują się indywidualn konsultacj dla wnioskodawców. Dają on już przy pirwszym kontakci możliwość indywidualngo dopasowania zamirzń każdgo wnioskodawcy do potrzb rgionu oraz do tgo, aby korspondowały on z clami programu. Do tgo potrzba między jst innymi cirpliwości. Od pirwszgo pomysłu do sformułowania projktu w formularzu wniosku mijają czasami misiąc. Są jdnak równiż wnioskodawcy, którzy dokładni widzą czgo chcą. W takim wypadku clm konsultacji jst stwirdzni, co da się zrobić, a czgo ni. Głównym zamirznim jst jdnak pomoc w ralizacji projktów, któr przyczynią się do intnsyfikacji gospodarki i intgracji po obu stronach granicy. Projkty są tworzon przz ludzi z rgionu dla ludzi z rgionu i bz nich wspólny program ni miałby znacznia. Oznacza to koniczność koncntracji na zagadniniach z zakrsu infrastruktury, ochrony środowiska, spotkań i wymian miszkańców, al równiż rynku pracy, usług i turystyki. Przy tym Rgionalny Punkt Kontaktowy przjmuj równiż funkcję instytucji, która pomaga udzilić odpowidzi na pytani: jaką drogę obira dany wniosk i jaki stawia się przd nim wymagania, aby móc skorzystać z 85-cio procntowgo dofinansowania z Unii Europjskij. 9

Od końca 2008 roku udzilono konsultacji w ramach pirwszgo kontaktu dla 128 potncjalnych wnioskodawców. 400 350 300 340 250 Liczba 200 150 100 128 15 105 50 117 16 18 4 0 w w zy i ów lń zn tó tó ow u KM r zn sk r ko ail am tn c nic jk po sp sz m ogr fo ar poł nio cj pro k j p w a l a r s j P t ac ł/ ac j i y ult c ni kty ty ult ac zy n ns zą zia niz ta ąc za ak ns ult rc Oc Ko otyc Ud rga on ycz ka nt ns oda Ko K o t o d z O o K K osp d Pr g Stan na: 30.09.2010 ni z WST, informacj w rgionalnym radiu i ogłosznia. Jst to rozwiązani praktyczn i niskomplikowan. Kidyś dokumntacja służąca przygotowaniu wniosku projktu INTERREG miała kilka stron. Dzisiaj tworzy się cał książki. Poza tym ilość wymaganych w ramach aktualngo programu dokumntów ciągl rośni. Różn problmy natury prawnj i jgo intrprtacj utrudniały start programu w jgo pirwszych dwóch latach. Ni ułatwiało to pracy Punktu Kontaktowgo i instytucji dcyzyjnych działających w ramach programu. Ni ma rcpty na sukcs. Taki program musi być czasami napędzany przz idalizm i wzajmną akcptację.. Kathln Markus W wyniku tych konsultacji zatwirdzono na posidzniu Komittu Monitorującgo 23 projkty. Istotnymi dla rgionu przdsięwzięciami są m.in.: - Polsko-Nimicki Cntrum Informacji Turystycznj miast Cottbus i Zilonj Góry, - Rwitalizacja śródmiścia nad Nysą w pobliżu Kgldamm miasta Forst, - Transgraniczny polsko-nimicki ośrodk kształcnia i wymiany w Sprmbrgu i Szprotawi, - Zagospodarowani Nysy związan z rozwojm turystyki wodnj miasta Gubn. Rgionalny Punkt Kontaktowy ofruj możliwość składania wniosków i przkazywania ich do Wspólngo Skrtariatu Tchniczngo. Oznacza to, ż płni rolę sporadyczngo kurira pomiędzy Gubn i Ziloną Górą. Narada robocza RPK z Instytucją Koordynującą oraz dyrktorami nimickich biur Eurorgionów Bardzo istotnym lmntm działalności Punktu Kontaktowgo są różn działania marktingow w zakrsi informacji i promocji związan z programm. Ważn jst, aby ludzi bliżj poznali Europę. Do takich działań zaliczyć można na przykład komunikowani się w sprawi idi projktu z rgionalnymi wnioskodawcami, informowani o wynikach pracy i dcyzjach Komittu Monitorującgo oraz o odbywających się szkolniach WST tc. Promocja odbywa się takż poprzz informacj prasow, równiż wspól- Kontakt: Eurorgion SPREWA-NYSA-BÓBR Rgionalny Punkt Kontaktowy Brlinr Straß 7 D - 03172 Gubn Tl: +49 (0) 35 61 / 31 33 Fax: +49 (0) 35 61 / 31 71 Intrnt: www.urorgion-snb.d -mail: info@urorgion-snb.d RPK podczas imprzy informacyjnj w cntrum targowym w Cottbus w dniu 28.06.2010 10

Przykłady ralizowanych Wydarznia projktów Transgraniczn Cntra Kształcnia i Wymiany w Sprmbrgu i Szprotawi Nowa ściżka rowrowa łącząca Powiat Gorzowski z Powiatm Märkisch-Odrland Podpisani umowy o dofinansowani dla projktu Transgraniczn Cntra Kształcnia i Wymiany w Sprmbrgu i Szprotawi w sidzibi WST W ramach projktu Stowarzyszni Albrt-Schwitzr- Familinwrk w ścisłj współpracy z gminą Szprotawa planuj profsjonalni wspirać fachowców w dzidzini polsko-nimickij pracy socjalnj i w związku z tym przprowadzić liczn szkolnia i imprzy. W ramach projktu powstały dwa cntra, któr służą między innymi studntom dwujęzycznych polsko-nimickich kirunków studiów, z zakrsu pracy socjalnj w Wyższj Szkol Łużyckij z Cottbus oraz Państwowj Wyższj Szkol Zawodowj w Gorzowi Wlkp. W ramach projktu powstani roczni 20 mijsc praktyk dla studntów. Udzilan będzi takż wsparci w poszukiwaniu mijsc praktyk na trni polsko-nimickigo pogranicza, np. w domach dzicka, ośrodkach pracy z młodziżą, poradniach dla dzici i młodziży, ośrodkach dla nipłnosprawnych itd. Projkt ma takż na clu ralizację ofrty kształcniowj. Objmuj ona przd wszystkim dokształcani w zakrsi pracy socjalnj i dukacji pracowników socjalnych, zajmujących się pracą z młodziżą, wychowawców, nauczycili itd. Zadanim projktu jst takż rozwijani wspólnych projktów w zakrsi prwncji, skirowanych do osób wymagających pomocy społcznj oraz osób nipłnosprawnych. Dzięki takim działaniom partnrzy projktu gwarantują, iż powstał Cntra Kształcnia i Wymiany będą ważnym mijscm bliskij współpracy w zakrsi implmntacji struktur pomocy socjalnj i pomocy młodziży na obszarz pogranicza lubusko-brandnburskigo. Crmonia otwarcia transgranicznj ściżki rowrowj Kitz-Kostrzyn nad Odrą -Barlink W ramach projktu pt. Budowa transgranicznj ściżki rowrowj Kitz-Kostrzyn nad Odrą -Barlink" wytyczono nową ściżkę rowrową, która pomoż odtworzyć dawn transgraniczn połączni komunikacyjn dwóch rgionów turystycznych: po stroni polskij - Powiatu Gorzowskigo, a po stroni nimickij Powiatu Märkisch - Odrland. Konkrtni projkt zakłada budowę odcinków ściżki rowrowj w Bogdańcu, Baczyni Marwicach, Santocku, Kłodawi oraz Rybakowi. Ściżka rowrowa zagwarantuj bzpiczństwo ruchu rowrowgo oraz piszgo i przyczyni się do uatrakcyjninia infrastruktury turystycznj na obszarz transgranicznym. Ta nowo powstawała infrastruktura turystyczna pozwoli na wyznaczni przyrodniczo-historyczngo szlaku rowrowgo Küstrin Kitz Barlink. Szlak tn połączy się w Kostrzyni nad Odrą z dwoma ważnymi szlakami międzynarodowymi po nimickij stroni Eurorgionu Pro Europa Viadrina z Europjskim Szlakim Rowrowym R1 oraz z Szlakim Rowrowym Odra-Nysa. Dofinansowani dla projktu z Europjskigo Funduszu Rozwoju wynosi 510 tys. uro, a umowa dla trwającgo 16 misięcy projktu została podpisania w dniu 10 maja 2010 r. Projkt otrzymał wsparci z środków EFRR wysokości około 675 tys. uro, a umowa o dofinansowani dla tgo projktu została podpisania w dniu 24 czrwca 2010 r. 11

Biuro Koordynacji Polsko-Nimicka Sić Wspirania Gospodarki ma ułatwić firmom działalność gospodarczą w kraju sąsiada Kuchnia Transgraniczna Gorzów Wilkopolski Frankfurt nad Odrą. Polsko-nimicka koopra cja dukacyjna na rzcz wspólngo rynku IHK-Mdintag Poln w ramach projktu WIKON Projkt WIKON powstał w oparciu o cztry wspóln konfrncj polskich i nimickich placówk wspirania gospodarki Eurorgionu Sprwa-Nysa-Bóbr, przprowadzon w roku 2007 pod przwodnictwm Izby Przmysłowo- Handlowj w Cottbus wspólni z Izbą Rzmiślniczą i CIT Sp. z o.o (Cntrum Wspirania Gospodarki powiatu Sprwa-Nysa). Izba Przmysłowo-Handlowa w Cottbus bnficjnt wiodący wraz Organizacją Pracodawców Zimi Lubuskij partnrm projktu, ralizują w ramach projktu następując działania: 1. Doradztwo dotycząc zasad zakładania podmiotów gospodarczych, form prawnych, programów dotacyjnych, zarządzania wirzytlnościami, zagadniń podatkowych, prawa pracy i zzwolń na pobyt za granicą, nabywania niruchomości, uznawania kwalifikacji. 2. Przkazywani informacji na tmat rynku i branż przy pomocy Nwslttr i Mailings. 3. Wyszukiwani firm przy pomocy baz danych dla nimickich i polskich przdsiębiorstw oraz kontrola wyników wyszukiwania pod względm aktualności. 4. Rgularn informowani o biżących prztargach i inwstycjach w Eurorgioni Sprwa-Nysa-Bóbr. 5. Organizacja sminariów i warsztatów, giłd koopracyjnych i wyjazdów z przdsiębiorcami w szczgólności dla przmysłu prztwórczgo i branży budowlanj. Projkt jst ważny z tgo względu, iż fachowa pomoc dla przdsiębiorstw odgrywa istotną rolę w przygotowywaniu i uwińczniu sukcsm działalności gospodarczj przdsiębiorstw za granicą. Pomoc przy wjściu na rynk, pomoc w poszukiwaniu odpowidnigo partnra do koopracji i doradztwo w zakrsi spcyficznych dla dango kraju urgulowań podnoszą szans na zdobyci rynku w kraju sąsidnim. Ofrty usług dla biznsu Eurorgionu Sprwa-Nysa-Bóbr opracowywan są w ścisłj współpracy z Izbą Rz-miślniczą w Cottbus i Izbą Rzmiślniczą w Zilonj Górz. Na projkt, który będzi ralizowany w trakci 36 misięcy, została przwidziana kwota około 650 tys. uro z środków EFRR. Umowa o dofinansowani została podpisana w dniu 10 sirpnia 2009 r. Warsztaty kulinarn w ramach projktu Kuchnia Transgraniczna Projkt tn wychodzi naprzciw oczkiwaniom rynku unijngo i przygotowuj wspólną polsko-nimicką kadrę na rzcz usług turystycznych. Nabyci umijętności zawodowych w branży gastronomicznj, adkwatnych do rzczywistych potrzb rynku pracy na pograniczu polsko-nimickim, to główn motto projktu. Uczstnicy projktu są uczniami Zspołu Szkół Gastronomicznych im. Fbronii Karamać (ZGS) w Gorzowi Wilkopolskim i Zakładu Promowania Kształcnia Zawodowgo Związku Przmysłu Budowlango Brlina i Brandnburgii (ÜAZ) z sidzibą w Frankfurci nad Odrą. ÜAZ kształci takż od wilu lat kucharzy i pracowników hotlowych. Niwlowani różnic w systmi kształcnia przyszłych pracowników gastronomii, umijętność poruszania się po wspólnym rynku pracy, swobodn posługiwani się językim sąsiadów to cl, któr stawiają sobi partnrzy projktu - Miasto Gorzów Wlkp. i ÜAZ. Idntyfikacja z rgionm, samorozwój i przdsiębiorczość to chciliby zaszczpić w swoich młodych polskich i nimickich absolwntach nauczycil obu szkół, biorący udział w przdsięwzięciu. Ażby sprostać ww. clom i zadaniom uczniowi obu szkół otrzymają do dyspozycji zarówno w Frankfurci nad Odrą jak i w Gorzowi Wlkp. nowoczśni wyposażon pracowni zawodow i multimdialn studio do nauki języków obcych. W projkci zaplanowano m.in. sminaria kulinarn, warsztaty językow, wyjazdy intgracyjn, opracowani i wydani polsko-nimickigo słowniczka tmatyczngo. Projkt tn dcyzją Komittu Monitorującgo dla Programu Opracyjngo Współpracy Transgranicznj Polska (Wojwództwo Lubuski) Brandnburgia 2007-2013 został dofinansowany na kwotę prawi 650 tys. uro z Europjskigo. Ralizację projktu rozpoczęto w marcu 2010 r. a jgo zakończni jst planowan na grudziń 2011 r. 12

Czy wici, ż...? Część Brandnburgii nalżąca obcni do obszaru wsparcia Programu była zamiszkiwana pirwotni przz Dolnołużyczan. Wynika to z faktu, iż około 1400 lat tmu plmiona słowiański podczas wędrówki ludów opuściły swój pirwotny obszar zamiszkiwania w wschodnij Europi i przniosły się na zachód. Wśród nich było takż około 20 łużyckich plmion. Plmiona t prztrwały do dnia dzisijszgo i czść z nich zamiszkuj obcni rgion Górnych i Dolnych Łużyc, któr traz są częścią Brandnburgii i Saksonii. Liczbę Dolnołużyczan lub inaczj mówiąc Srbołużyczan szacuj się na około 20 tys. Srbołużyczani okrślają sibi jako Srbja lub Srby. Obok tgo okrślnia w języku nimickim występuj takż pojęci Wndn. Intrsujący jst fakt, ż w roku 1544 wśród miszkańców Cottbus (w języku dolnołużyckim Chóśbuz) 40 procnt miszkańców było Srbołużyczanami. Właściwi już od czasów późngo śrdniowicza miasta Luckau, Lübbn, Calau, Bskow, Storkow oraz Cottbus były okrślan jako szść miast srbołużyckich. W koljnych latach następowała coraz to większą grmanizacja Dolnołużyczan. Po 1945 r. Łużyc Doln zostały zaludnion przz Nimców wysidlonych z Śląska. Spowodowało to jszcz większ znimczni tj ludności i właściwi od tgo czasu język dolnołużycki przstał być przkazywany młodszym pokolniom. Dziś językim dolnołużyckim posługują się wyłączni osoby starsz (powyżj 60 lat) i wszystko wskazuj, iż za około 20-30 lat język dolnołużycki będzi językim martwym. Poniważ język dolnołużycki jst językim słowiańskim wykazuj bardzo duż podobiństwo do języka polskigo, np.: Polski góra fabryka wrona węgorz Dolnołużycki gora fabrika wron wugoŕ Nimnij jdnak język dolnołużycki, mimo, iż jst to język litracki, jst słabo zróżnicowany stylistyczni i brakuj w nim własngo nazwnictwa dla pojęć abstrakcyjnych i trminologii fachowj. Wynika to z stal maljącj liczby użytkowników tgo języka. Do dziś jdnak w większości prztrwały dolnołużycki obyczaj, kultywowan nawt w całkowici znimczonych wsiach: zapusty, obrzędy wilkanocn, ustawiani maika (Majski bom) i Łapani koguta. Szroko znany jst piękny dolnołużycki kobicy strój ludowy (noszony często do dziś). Mapa Nimic z zaznaczonym obszarm zamiszkanym przz Łużyczan (źródło: Wikipdia) Co bardzo cikaw, z informacji opublikowanych w Wikipdii, wynika, iż nidawno przprowadzon badania gntyczn wskazują na pokrwiństwo między Polakami a Srbołużyczanami. Podobno obydwa narody mają tn sam znacznik chromosomu Y będący wskazówką, iż chromosom tn pochodzi od tgo samgo ojca i powstał ok. 10 000 lat tmu Tradycyjn stroj dolnołużycki (źródło: www.sprwald-info.com) WSPÓLNY SEKRETARIAT TECHNICZNY Programu Opracyjngo Współpracy Transgranicznj Polska (Wojwództwo Lubuski) Brandnburgia 2007-2013 ul. Kościlna 2, 65-064 Zilona Góra tl./ fax: 68 323 06 74 -mail: info@plbb.u; www.plbb.u