Radioterapia protonowa w leczeniu nowotworów oka Klinika Okulistyki i Onkologii Okulistycznej Katedra Okulistyki UJ CM
Epidemiologia czerniaka błony naczyniowej Częstość występowania zależy od rasy (u osób dorosłych): kaukaska (19,2/1mln), żółta (0,38/1mln ), czarna (0,31/1mln) Kolor tęczówki 1,7-3 razy częściej u osób z jasnymi (niebieskimi), niż z ciemnymi (brązowymi) Zapadalność wzrasta z wiekiem, > 50. r.ż. 21 przypadków na 1 mln / 1 rok 2,5 / 1 mln / rok od 15 do 44 roku życia, do 25 / 1 mln / rok po 65 r.ż. Europa średnio 1 nowy przypadek rocznie na 100 000 mieszkańców.
Ciało rzęskowe Tęczówka Naczyniówka Lokalizacja czerniaka
Czerniak tęczówki 3-5%
Czerniak ciała rzęskowego 7-9%
Czerniak naczyniówki 85 90% obraz prawidłowego dna oka
Rozpoznanie Obraz dna oka + USG >95% Mały czerniak / znamię barwnikowe TFSOM Wątpliwości diagnostyczne FA, ICGA, MRI, CT Przerzuty odległe USG wątroby
Metody leczenia czerniaka naczyniówki Radioterapia - brachyterapia - radioterapia protonowa. Przezźreniczna termoterapia. Przeztwardówkowe wycięcie. Wyłuszczenie gałki ocznej Enukleacja. Wypatroszenie oczodołu Egzenteracja
Brachyterapia - 43 lata w Krakowie 1968-1995 60 Co 486 pacjentów 1995-2010 106 Ru 1783 pacjentów 1997 2010 125 I 948 pacjentów 60 Co 125 I 106 Ru
Przeztwardówkowe wycięcie czerniaka
Czerniak naczyniówki i ciała rzęskowegopo wycięciu
Enukleacja
Odległe przerzuty do wątroby Czerniak błony naczyniowej to nowotwór złośliwy
Czynniki pogarszające rokowanie a korzyści radioterapii protonowej 1. Duża wielkość 1. Zewnątrzgałkowy naciek w obręb oczodołu 1. Lokalizacja w pobliżu tarczy nerwu wzrokowego
Terapia protonowa w nowotworach wewnątrzgałkowych Boston 1975 E. Gragoudas i wsp. San Francisco 1977 D. Char i wsp. Lausanne 1984 L. Zografos 27 500 pacjentów leczonych do 2000r. planowane funkcjonujące
Wiązki protonów o energiach 60-250 MeV stosowane są z powodzeniem do radioterapii nowotworów, również czerniaka wewnątrzgałkowego Dzięki nieznacznym rozproszeniom i zjawisku piku Bragga wiązkę protonów można doskonale zogniskować na leczonym obszarze, ograniczając dawki w obszarze zdrowych tkanek.
Porównanie możliwości formowania wiązki: protony i fotony protony prom. X % dawki maks.
Wyniki innych ośrodków Terapia protonowa 10 lat obserwacji liczba pacjentów: > 4200 02.1984-08.2005 Miejscowa kontrola guza 98.8 % Prawdopodobieństwo zachowania oka95.6 % L. Zografos - Szpital Jules Gonin Lausanne
Przeżycie pacjentów z czerniakiem naczyniówki L. Zografos - Szpital Jules Gonin Lausanne
Historia radioterapii protonowej nowotworów wewnątrzgałkowych w Krakowie 27 czerwca 2005. porozumienie, dotycz ą ce wspólnych badań naukowych w zakresie onkologii okulistycznej, terapii protonowej nowotworów wewną trzgałkowych i fizyki medycznej (IFJ PAN, SU w Krakowie, UJCM) 11 maja 2006 r. Szpital Uniwersytecki złożył do Ministerstwa Zdrowia wniosek inwestycyjny Wyposażenie stanowiska radioterapii protonowej oka przy cyklotronie AIC-144 w Krakowie 10 lipca 2007 r. w Warszawie z Ministerstwem Zdrowia została zawarta umowa na realizację tego wniosku w ramach programu polityki zdrowotnej pt.: Utworzenie w Polsce systemu radioterapii onkologicznej Doposażenie i modernizacja zakładów radioterapii, jako jednego z zadań Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych. - przygotowanie terapii na bazie ćwiczeń na fantomach 31 stycznia 2011. porozumienie między SU w Krakowie i IFJ PAN dotyczą ce współpracy w ramach realizacji procedury medycznej Radioterapia protonowa nowotworów oka.
Naszywanie znaczników tantalowych xxxxx xxxxxxxxxxx
System planowania
System pozycjonowania pacjenta xxxxxxx Powtarzalne unieruchomienie głowy Pacjenta za pomocą maski i gryzaka Fotel terapeutyczny
Radioterapia protonowa w czerniaku błony naczyniowej gałki ocznej CELE 1. Zmniejszenie śmiertelności chorych 2. Zmniejszenie liczby usuniętych gałek ocznych 3. Zmniejszenie powikłań popromiennych (w tym lepsza użyteczna ostrość wzroku) 4. Zmniejszenie ryzyka wznowy
Wskazania do radioterapii protonowej Czerniaki naczyniówki Czerniaki ciała rzęskowego i tęczówki Guzy resztkowe po wycięciu czerniaka ciała rzęskowego i/lub czerniaka naczyniówki Nacieki zewnątrzgałkowe Guzy oczodołu Naczyniaki naczyniówki Naczyniaki gałki ocznej Siatkówczak (Retinoblastoma)
Radioterapia protonowa jest cenną metodą leczenia chorych z nowotworami wewnątrzgałkowymi U wielu chorych nie można jej traktować jako alternatywną do brachyterapii ponieważ może stanowić jedyną szansę zachowania oka i użytecznej funkcji
Dziękuję za uwagę