Projekt Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław Etap I Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Strategia Nauczmy się żyć z powodzią W domu, gospodarstwie, czy firmie Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
Najważniejsze sprawy Trzeba wiedzieć, czy jest się zagrożonym czy nasz dom znajduje się na terenie zalewowym jak duże jest zagrożenie (do jakiego poziomu dom może zostać zalany) czy okoliczne tereny też zostaną zalane. Mieszkańcy Trzeba umieć przygotować się do powodzi w taki sposób, by nic nie zagrażało życiu i zdrowiu naszej rodziny, a zniszczenie naszego dobytku było możliwie małe. Trzeba wiedzieć kto nas może ostrzec, w jaki sposób i czy wystarczy nam czasu na ewakuację. Warto również wiedzieć, jak i gdzie sprawdzić, czy padający deszcz nie spowoduje powodzi, która nam zagrozi.
Rozmawiajmy z najstarszymi mieszkańcami warto O tym zapisać czy mieszkamy ich wspomnienia na terenach i skopiować zagrożonych fotografie powodzią można się dowiedzieć w urzędzie gminy, zobaczyć na portalu KZGW lub po prostu porozmawiać z sąsiadami. drzwi od stodoły ksiądz Kamionka Wyprawa mieszkańców wsi Strzelce Małe po żywność i pomoc do Szczurowej Na zdjęciu powódź, jaka nawiedziła w lipcu 1934 roku wiele wsi w powiecie brzeskim zdjęcie pochodzi ze zbiorów pani Stanisławy Maj. Poziom wody na zdjęciu jest o 70 cm niższy od najwyższego odnotowanego w historii. konduktor melioracji Kwaśniewski wójt Tomasz Grzesik szkoła kierownik szkoły
Podtopienie. Nie powódź, a niszczy Strat nie powodują tylko katastrofalne powodzie, ale również zwykłe podtopienia. Wystarczy, że woda wleje się do domu na głębokość kilkunastu centymetrów, a straty sięgają tysięcy złotych. Przyczyny podtopień: zasypane rowy wzdłuż dróg i brak zaworów zwrotnych na kanalizacji. Zawory zwrotne na sieci kanalizacyjnej zabezpieczają przed cofaniem się ścieków i zalaniem domu podczas silnych opadów. Należy dbać o rowy odprowadzające wodę z okolic posesji. Najczęstsza przyczyna zalania domów, to zbyt mała średnica przepustów pod wjazdem do posesji lub zarastanie i zaśmiecenie rowów.
Budownictwo na terenach chronionych wałami Usytuowanie budynku Dom na nasypie Nie ma przepisów regulujących budownictwo poza wałami. Można natomiast w MPZP wprowadzić pewne ograniczenia: zakaz budowy piwnic i garaży podziemnych usytuowanie poziomu mieszkalnego na wysokości 0,8 1 m nad gruntem
Budynki odporne na powódź (aktywność zagrożonych mieszkańców - przykłady) Ochrona warsztatu Zabezpieczenie bram Umocnienie brzegu potoku Dom chroniony wałem
Dom na terenach zalewowych W takim domu nie należy trzymać ciężkich i cennych rzeczy na parterze, instalacji grzewczej w piwnicy, samochodu w garażu podziemnym Ważne dokumenty? Kosztowności? Pamiątki rodzinne...? Przemysław Poloch, olej
Domowy plan ewakuacji Mapka okolicy z trasą ewakuacji z domu Plan domu z zaznaczonymi wyłącznikami prądu, gazu i wody Podział zadań przed opuszczeniem domu Lista rzeczy do zabrania Adres kontaktowy
Dowiedz się, jak będziesz ostrzegany Dowiedz się w urzędzie miasta lub gminy jak wygląda plan ostrzegania mieszkańców. Warto też używać systemu, który pokazuje stany wody w rzekach co pół godziny na stronie www.pogodynka.pl. Jest on bardzo pomocny w czasie powodzi. Stan ostrzegawczy Stan alarmowy W serwisie pogodynka.pl www.pogodynka.pl znajdź opcję rzeki, a następnie na mapie pokazującej posterunki IMGW poszukaj takiego, który leży powyżej Twojej miejscowości. Kliknij tutaj Po kliknięciu wyświetli się stan wody z ostatniego pomiaru (nowe dane co pół godziny) i wykres obrazujący to, co się działo w ostatnich godzinach. Stan wody z ostatniej pół godziny Wykres stanów wody
PODSUMOWANIE Nauczyć się żyć z powodzią w domu Trzeba wiedzieć, czy się mieszka na terenie zagrożonym. Można się tego dowiedzieć w gminie, na portalach o powodzi lub rozmawiając ze starszymi sąsiadami. Kontrolowanie stanu rowów przydrożnych i melioracyjnych w okolicy domu może w wielu wypadkach ochronić przez małymi powodziami i podtopieniami. Zagrożeni chronią swoje domy w najróżniejszy sposób: otaczając je murem lub wałem, umacniając brzegi przepływających obok strumieni, przygotowując zabezpieczenia na drzwi, specjalnie urządzając dom. Domowy plan ochrony przeciwpowodziowej zapewnia właściwe i szybkie reakcje po otrzymaniu ostrzeżenia o nadchodzącej powodzi.
Lokalny samorząd Nauczmy się żyć z powodzią Strategia
Nauczmy się żyć z powodzią Zadania samorządu lokalnego Planowanie przestrzenne w tym zakazy i ograniczenia zabudowy Zaprojektowanie i utrzymywanie systemy ostrzegania mieszkańców Zaprojektowanie i utrzymywanie systemu reagowania na wypadek powodzi Gromadzenie informacji o przebiegu powodzi, szkodach i stratach i analiza skuteczności podejmowanych działań Edukowanie mieszkańców o zagrożeniu, i działaniach jakie należy podjąć przed, w trakcie i po powodzi
Zintegrowane systemy ostrzegania System wczesnego ostrzegania szczególną rolę odgrywa tam, gdzie przebieg powodzi jest szybki a jej wielkość zagraża życiu ludzi i ich dobytkowi. Poza południem Polski, gdzie występują szybkie powodzie systemy wczesnego ostrzegania powinny być projektowane dla obszarów chronionych wałami, szczególnie narażonych System krajowy na katastrofę. Celem zintegrowanych Systemy lokalne systemów ostrzegania nie jest przesłanie Zazwyczaj ostrzeżenia, system ale reakcja zagrożonych. Składa się z elementów: ostrzegający (budzący) Systemy ostrzegające służby (rzadziej mieszkań- mieszkańców zarówno o ców) o możliwości możliwości wystąpienia Prognoza wystąpienia powodzi. Lista zagrożonych Rozesłanie powodzi, jak i o konieczności ewakuacji. Ostrzeganie powodzi Prognoza stanów wody w rzekach i czasu ich wystąpienia (IMGW) Ustalenie zagrożonego obszaru i sporządzenie listy zagrożonych. ostrzeżenia do wszystkich zagrożonych grup odpowiednim i środkami. Monitoring reakcji Sprawdzenie ile osób odebrało zagrożenie i czy jest na nie odpowiednia reakcja. System wczesnego ostrzegania nie są skuteczne, jeśli nie są wsparte stałą edukacją mieszkańców i ich udziałem w poprawianiu działania systemu.
Powiadamianie zagrożonych Zarówno treść ostrzeżenia, czas wysłania, jak i sposób jego przekazania powinien być uzależniony od potrzeb poszczególnych grup zagrożonych. Kryteria wyboru środków powiadamiania Stosowane obecnie środki powiadamiania Szybkość powiadomienia wszystkich zagrożonych Możliwość przekazania opisu sytuacji i instrukcji jak postępować Celność dotarcia z ostrzeżeniami do wszystkich zagrożonych grup Dostępność do zagrożonych (noc, obszar poza gminą, obcy język ) Jakość komunikacji samorządów z mieszkańcami, 2012, Raport z badania, dotone sp. z o. o.
Plan ewakuacji dla gminy Plan powinien zawierać następujące informacje: Zasięg przewidywanych zalewów (scenariusze zalania obszaru) Bezpieczne drogi ewakuacji (pieszej, kołowej) Punkty ewakuacji (dla ludzi, zwierząt, maszyn) Ochrona i sposób ewakuacji obiektów infrastruktury krytycznej (dla danej społeczności) Z badań ankietowych przeprowadzonych w 2013 roku wynika (odpowiedziało na nią ponad 850 gmin), że niewiele gmin ma wyznaczone drogi i miejsca ewakuacji (około 8%), większość nie ma planu ochrony infrastruktury krytycznej. Plany zarządzania kryzysowego są w zdecydowanej większości planami działania służb, nie są natomiast skierowane na uaktywnienie zagrożonych podmiotów i współpracę z nimi. Praktycznie żadne nie zawierają planu edukacji i wspierania poprawy świadomości ludzi, od której zależy skuteczność i szybkość działania.
Plan ewakuacji dla gminy Przykład planu ewakuacji przygotowanego przez pracowników gminnego i powiatowego centrum zarządzania kryzysowego oraz mieszkańców miejscowości Gorzanów (kotlina Kłodzka, województwo dolnośląskie). Gorzanów plan ewakuacji Miejsca ewakuacji Drogi ewakuacji Zagrożone tereny Tereny zagrożone powodzią
Edukacja Co powinniśmy zmienić? Czy wiesz, że jesteś zagrożony powodzią? Większość z nas nie wie, że jest zagrożona powodzią. W wielu miejscowościach nawet 70% mieszkańców. Szczególnie, jeśli mieszkają za wałami. tak nie 78% Czy możesz sam ograniczyć straty w swoim spowodowane powodzią? Nie wierzymy, że możemy sami coś zrobić, co ochroni nasz dom i dobytek przed powodzią. Nie wiemy, jak się do powodzi przygotować. W Polsce jest coraz więcej doświadczeń i materiałów mogę nie mogę 70% Edukacja i informowanie ułatwiających zaprojektowanie i prowadzenie różnych form edukacji powodziowej. Do najważniejszych należy współpraca ze szkołami, OSP i sołtysami.
PODSUMOWANIE Nauczyć się żyć z powodzią GMINA Systemy ostrzegania zagrożonych nie działają w Polsce dobrze. Zbudowanie takiego systemu jest konieczne dla bezpieczeństwa ludzi, dobytku publicznego i prywatnego. Plany zarządzania kryzysowego powinny wspierać zagrożonych mieszkańców, właścicieli firm i administratorów obiektów publicznych. Doświadczenia powodziowe są bezcenne dla poprawy zarządzania ryzykiem w przyszłości. Stąd gromadzenie informacji o stratach oraz dyskusja po powodzi co działało dobrze, a co źle powinna być działaniem rutynowym. Gminy, powiaty i administracja państwowa powinna prowadzić i wspierać edukację zarówno mieszkańców, jak i służb kryzysowych. W prezentacji wykorzystano materiały edukacyjne publikowane na stronach Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej: http://www.powodz.gov.pl/page/edukacja-powodziowa