INSTRUKCJA DO KOMPUTREROWEJ BAZY DANYCH CASIP 4.5 Praca wykonana w Zakładzie Metalurgii Proszków Kraków 2001
Rys.1 Casip 4.5 to aplikacja pracująca w środowisku MS Windows zarówno w wersji 3.1 jak i 9x. Minimalne wymagania sprzętowe to komputer PC z procesorem 386 SX, 4 Mb RAM i około 5,5 Mb miejsca na dysku. Program ten, to baza danych ułatwiająca wyszukiwanie informacji o proszkach produkcji Szwedzkiej firmy Hoganas oraz wspomaga projektowanie procesu technologicznego przy wytwarzaniu spiekanych części maszyn. Do obsługi programu potrzebna jest minimalna znajomość środowiska MS Windows terminologii komputerowej, umiejętność posługiwania się klawiaturą i myszką. Program jest dostępny tylko w angielskiej wersji językowej dlatego też potrzebna jest również znajomość tego języka. Po uruchomieniu programu pojawia się początkowy panel aplikacji by kontynuować pracę z programem kliknij OK. (rys. 1) Po kliknięciu OK. pojawia się okno (rys.2) - 2 -
Rys.2 Na Rys.2 przedstawiony jest kolejny panel Grades aplikacji z listą 3617 kompozycji proszków z dokładnym opisem parametrów wytwarzania i własnościami gotowych wyrobów. Wyszukanie czegokolwiek w tym spisie wydaje się być trudne i skomplikowane. Aby było możliwe szybkie znalezienie poszukiwanego materiału program pozwala na wyszukiwanie z bazy danych konkretnego materiału o żądanych własnościach. Należy kliknąć przycisk SELECTION by przejść do dalszej części programu. Pojawi się okno, SELECTION CRIRERIA (rys.3). Klawisze First i Last pozwalają przejść na początek i koniec listy bazy dany Klawisze Previous i Next pozwalają na przejście o jeden rekord w dół i w górę listy Przycisk Sort/Graph pozwala na uruchomienie panelu wyszukiwania i przedstawienia listy kompozycji proszków rosnąco lub malejąco wg zadanej własności lub cechy oraz przedstawienia w postaci wykresu, zależności dwóch własności lub cech. Przycisk Find pozwala wyszukać kompozycje dla konkretnego proszku i przedstawić w postaci listy. - 3 -
Rys.3 SELECTION CRITERIA (rys.3) to główny panel programu, który zawiera pięć modułów: General Properties własności użytkowe spieków (np. twardość), Procesing Properties parametry procesu wytwarzania (np. ciśnienie prasowania), Chemical Composition skład chemiczny (ile i jakich pierwiastków należy dodać do proszku bazowego), Features cechy (np. czy proszek ma być magnetycznie miękki), Base Powder - baza dostępnych proszków wytwarzanych przez Hoganas Możliwe jest wyszukiwanie materiału o szukanych własnościach na kilka sposobów. Niżej opisany jest jeden z nich. Kryteria doboru proszku proponowane w programie :!"Kryterium własności użytkowych spieku (własności mechaniczne i fizyczne, wskaźniki kosztów wytwarzania ).!"Kryterium wytwarzania w oparciu o parametry procesu prasowania, spiekania i obróbki cieplnej.!"kryterium składu chemicznego. - 4 -
Istnieje możliwość dokonywania wyboru odpowiedniego proszku lub mieszanki proszku w oparciu o wszystkie wymienione powyżej kryteria. Jednak najczęściej stosuje się tylko kryterium pierwsze jako podstawowe. Dopiero po wstępnej selekcji korzysta się z pozostałych dwóch. Do każdego z kryteriów odnosi się okno wyboru. Składa się ono z sześciu kolumn. Pierwsza z nich podaje nazwę odpowiedniej własności użytkowej. Kolumna druga i trzecia przeznaczona jest do wpisywania przez użytkownika wartości odpowiednio minimalnej i maksymalnej odpowiedniej własności, w przypadku gdy użytkownik przyjmuje iż wielkość własności powinna występować w pewnym zakresie. Natomiast gdy własność powinna przyjmować jedną wartość wówczas należy ją wpisać w pozycjach min i max. (Uwaga! Program nie obsługuje klawisza TAB dlatego by wpisać w odpowiednie miejsce wartość, należy "kliknąć" tam jeden raz lewym klawiszem myszy) 5 4 3 2 1 Rys.4 24 25 26 27 28 29 30 31 32-5 -
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Rys.5 General Properties własności ogólne 1. Units - Kolumna z jednostkami poszczególnych parametrów. 2. Ubound po uruchomieniu przeszukiwania w tej kolumnie wyświetlane są maksymalne wartości poszczególnych parametrów. 3. Lbound - po uruchomieniu przeszukiwania w tej kolumnie wyświetlane są minimalne wartości poszczególnych parametrów. 4. Max w tej kolumnie wpisujemy maksymalne wartości parametru, który ustalamy jako kryterium wyszukiwania. 5. Min - w tej kolumnie wpisujemy minimalne wartości parametru, który ustalamy jako kryterium wyszukiwania. 6. TStr R m wytrzymałość na rozciąganie. 7. YStr R c granica plastyczności. 8. Elong A wydłużenie. 9. Istr E praca łamania. 10. Hardn HV twardość. 11. Dens ς - gęstość spieku. 12. DimCh Z wym zmiany wymiarowe. 13. CForce - siła wymuszenia. 14. MxPerm - max. przepuszczalność. 15. Reman - magnetyzm szczątkowy. 16. Mglnd - indukcja magnetyczna. 17. Cstlnd - wskaźnik kosztów. - 6 -
18 19 20 21 22 23 Rys.6 Processing Properties (parametry procesu wytwarzania ) 18. CPress p ciśnienie prasowania 19. Rpress p w - wstępne ciśnienie prasowania 20. PSTemp t w temperatura wstępnego spiekania 21. Stemp t - temperatura spiekania 22. Stime τ czas izotermicznego spiekania 23. Ttemp atmosfera spiekania (np. DA zdysocjowany amoniak) 24. Clear kliknięcie powoduje skasowanie wszystkich wpisanych parametrów 25. Profiles Ta opcja umożliwia przegląd norm (moduł Profile Group -> National Standards) dotyczących stali produkowanych w Europie I USA 26. Bounds uruchamianie przeszukiwania i w efekcie wyświetlenie poszczególnych wartości w kolumnach 2 i 3 27. Search wyszukiwanie 28. Select kliknięcie powoduje wyświetlenie okna dialogowego rys.2 29. Ilość kompozycji proszków 30. Kliknięcie powoduje odznaczenie wszystkich proszków z listy 31. Kliknięcie powoduje przejście do poprzedniego panelu 32. Kliknięcie powoduje zaznaczenie wszystkich proszków z listy - 7 -
Przykładowy opis działania programu W oknie General Properties (własności ogólne) należy wpisać minimalną (190) i maksymalną (200) wytrzymałość na rozciąganie oraz twardość minimalną (80) i maksymalną (85). Aby proces wytwarzania nie był zbyt kosztowny zastosowane zostanie jednokrotne prasowanie i spiekanie. W oknie Processing Properties (parametry procesu wytwarzania) wpisujemy minimalne (0) i maksymalne (0) wartości RPress (wstępne ciśnienie prasowania) oraz minimalną (0) i maksymalną (0) wartość PSTemp (temperaturę wstępnego spiekania). Rys.7 Po wprowadzeniu tych danych ilość kompozycji proszków spada z 3671 do 8. Wciskając przycisk BOUNDS uruchamia przeszukiwanie i w efekcie wyświetlenie poszczególnych wartości co pokazuje rys. 8. - 8 -
W kolumnach Lbound i Ubound pojawiają się odpowiednio minimalne i maksymalne wartości poszczególnych parametrów. Rys.8 Ustalając konkretne minimalne i maksymalne ciśnienie prasowania na 570 MPa w efekcie zmniejszamy ilość kompozycji proszków do 2. (rys. 9) Rys.9-9 -
Wciśnięcie przycisku SELECT powoduje pojawienie się okna (rys. 10) z dwoma dostępnymi kompozycjami proszków. Wciskając przycisk DATA bądź klikając dwukrotnie na szarym pasku uzyskujemy informacje, które zawiera okno na rys. 11. Rys. 10-10 -
Rys.11 Dwukrotnie kliknięcie na nazwie proszku pojawia się okno BASE POWDER INFO Rys.12-11 -
Rys. 13 BASE POWDER INFO dostarcza informacji o sposobie otrzymania proszku, jego własnościach i zastosowaniu Prezentowane własności proszku to: Apparent density 2.60 g/cm 3 (ISO 3923/1-1979) Gęstość nasypowa Flow 30 sec/g (ISO 4490-1978) Sypkość Sieve analysis % (ISO 4497-1983) Analiza sitowa + 212 µm 0 + 150 µm 2-45 µm 21 Chemical analysis % Skład chemiczny Phosphorus 0.60 Fosfor Carbon 0.04 (ISO 9556-1989) Węgiel H2-loss 0.25 (ISO 4491/2-1989) Strata wodorowa Compressibility g/cm 3 (ISO 3927-1983) Prasowalność 1* 2* 3 * 4.2 t/cm 6.48 ---- 6.57 300 MPa 6.07 ---- 6.22 500 MPa 6.71 ---- 6.72 600 MPa 6.90 ---- 6.90 700 MPa 7.08 ---- 7.01 Green strength MPa (ISO 3995-1985) Wytrzymałość wypraski 1* 2* 3* 300 MPa 15 10 8 500 MPa 36 24 18 700 MPa 51 31 23 1*) Lubricated die Smarowanie ścianek matrycy 2*) 0.6% Kenolube P11 Dodatek środka poślizgowego P11 3*) 0.8% Zn-st Dodatek stearynianu cynku - 12 -
Program posiada spis i opis wszystkich norm ISO dotyczących metalurgii proszków. Dostęp do nich: poprzez menu tekstowe w panelu głównym (rys. 2) Test Methods. Zestawienie z rys 11 i 13 można wydrukować klikając na przycisk Print. TEST METHODS ISO 2738-1987 Permeable sintered metal materials Determination of density, oil content, and open porosity. IS0 2740-1986 Sintered metal materials, excluding hard metals tensile test pieces. ISO 3923/1-1979 Metallic powders - Determination of apparent density - Part 1: Funnel method ISO 3927-1983 Metallic powders-determination of compactability (compressibility) in uniaxial compression ISO 3995-1985 Metallic powders-determination of green strength by transverse rupture of rectangular compacts ISO 4490-1978 Metallic powders - Determination of flowability by means of a calibrated funnel (Hall flowmeter) ISO 4491/2-1989 Metallic powders - Determination of loss of mass on hydrogen reduction (hydrogen loss) IS0 4492-1985 Metallic powders, excluding powders for hard metals Determination of dimensional change associated with compacting and sintering ISO 4497-1983 Metallic powders - Determination of particle size by dry sieving ISO 4498/1 Sintered metal materials, excluding hard metals Determination of apparent hardness Part 1: Material of essentially uniform section hardness. IS0 4498/2 Sintered metal materials, excluding hard metals Determination of apparent hardness Part 2: Casehardened ferrous material, surface enriched by carbon or carbon and nitrogen. IS0 5754-1978 Sintered metal materials, excluding hard metals unnotched impact test piece. - 13 -