Dorota Foszczyska PLAN WYNIKOWY Z CHEMII KLASA Ic LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCCE (CKU) ZAKRES PODSTAWOWY (24 godziny) Plan opracowano na podstawie Programu nauczania chemii dla liceum ogólnokształccego, liceum profilowanego i technikum. Kształcenie ogólne w zakresie podstawowym autorstwa Michała M. Poniczka, Zofii Kluz, Ewy Odrow Wydawnictwo WSiP Numer w zestawie MENiS: DKOS-4015-33/02
Semestr I Temat lekcji Poziom podstawowy Poziom ponadpodstawowy 1. Czym zajmuje si chemia? 2. Rozwój pogldów na budow materii. Liczby atomowe. 3. Izotopy. Obliczanie mas atomowych 4. Zjawisko 5. Chmura elektronowa. Konfiguracje elektronów w atomie. 6. Liczba masowa a masa atomowa. Sformułuj prost definicj chemii jako nauki. Okrel, jaki program nauczania chemii bdzie realizowany i jaki podrcznik bdzie w tym pomocny. Wymie czstki elementarne wchodzce w skład atomu. Oblicz liczb protonów, neutronów i elektronów w atomie. Wyjanij co to s izotopy. Przedstaw zastosowanie izotopów. Wyjanij, na czym polega zjawisko promieniotwórczoci naturalnej. Podaj rodzaje promieniowania i jego właciwoci. Wyjanij, na czym polega zjawisko promieniotwórczoci sztucznej. Podaj praktyczne wykorzystanie promieniotwórczoci sztucznej. Okrel co to jest orbital atomowy. Okrel kształty orbitali atomowych. Scharakteryzuj powłoki elektronowe. Wyjanij pojcia: atomowa jednostka masy, masa atomowa, masa czsteczkowa, liczba atomowa, liczba masowa. Okrel masy atomowe wybranych pierwiastków korzystajc z układu okresowego. Wyjanij, jakie jest miejsce chemii wród nauk przyrodniczych Przedstaw ewolucj pogldów na budow materii. Podaj przykłady innych czstek elementarnych. Wyjanij istot zjawiska dyfuzji. Oblicz liczb protonów, neutronów i elektronów w jonie prostym danego pierwiastka. Okrel miejsce wystpowania izotopów w przyrodzie. Zanalizuj problem, dlaczego z reguły masa atomowa pierwiastka nie jest liczb całkowit. Dokonaj oblicze z zastosowaniem masy atomowej pierwiastka i składu izotopowego. Wyjanij praktyczne wykorzystanie zjawiska Dokonaj analizy szeregów promieniotwórczych. Na podstawie schematu okrel zasad pracy reaktora jdrowego. Wyjanij, na czym polegaj zagroenia zwizane z Wyjanij na czym polega dualizm korpuskularno -falowy. Podaj tre zasady nieoznaczonoci Heisenberga. Wyjanij czym s stany kwantowe atomu. Zapisz konfiguracj elektronow atomów i jonów prostych wybranych Podaj rzd wielkoci rozmiarów i mas atomów. Oblicz masy czsteczkowe rónych zwizków 7-8. Klasyfikacja pierwiastków Współczesny układ okresowy Wyjanij, jakich informacji dostarcza znajomo połoenia pierwiastka w układzie okresowym. Napisz wzory tlenków i wodorków pierwiastków z okresów 2 i 3. Wyjanij kryterium klasyfikowania pierwiastków przez D. Mendelejewa. Okrel budow współczesnego układu okresowego. Okrel informacje o danym pierwiastku na podstawie jego połoenia w układzie. Zanalizuj zmienno charakteru chemicznego pierwiastków grup głównych zalen od połoenia w układzie okresowym. Przedstaw, w jaki sposób próbowano klasyfikowa pierwiastki w XIX wieku. Porównaj XIX - wieczny układ okresowy ze współczesnym.
9. Elektroujemno. Skala Paulinga. Zdefiniuj pojcie elektroujemnoci pierwiastka. Okrel zmienno elektroujemnoci pierwiastków na tle układu okresowego. Wska pierwiastki elektrododatnie i elektroujemne w układzie okresowym. Wyjanij reguł dubletu i oktetu elektronowego. Zapisz równania reakcji powstawania jonów w zalenoci od elektroujemnoci 10. Wizanie jonowe i kowalencyjne. 11. Wizanie kowalencyjne spolaryzowane. 12. Wizanie wodorowe. Wyjanij, jak tworz si czsteczki Wyjanij jak powstaj czsteczki zwizków Okrel, w jaki sposób tworzy si wizanie kowalencyjne spolaryzowane i nie spolaryzowane. Podaj odpowiednie przykłady czsteczek, w których wystpuj omówione wizania. Wyjanij na czym polega wizanie jonowe. Na podstawie rónicy elektroujemnoci wska zwizki chemiczne, w których czsteczkach bdzie wystpowało wizanie jonowe. Wyjanij na czym polega wizanie koordynacyjne, Zdefiniuj pojcia: wizanie metaliczne, wizanie wodorowe. Zbuduj modele czsteczek, w których wystpuj omówione wizania. Napisz wzory sumaryczne, strukturalne i elektronowe. Udowodnij polarn budow czsteczki wody. Okrel warunki powstawania wizania jonowego, Zapisz równania reakcji powstawania jonów i tworzenia si wizania jonowego, Zbuduj modele kryształów jonowych. Okrel warunki tworzenia si wizania koordynacyjnego, Zapisz sposób tworzenia si wizania koordynacyjnego, Podaj przykłady powstawania wizania metalicznego i wodorowego.
Semestr II Temat lekcji Poziom podstawowy Poziom ponadpodstawowy 13. Równania reakcji 14. Typy reakcji 15. Stopie utlenienia. 16. Elektronowe interpretacje reakcji utleniania-redukcji.. 17. Bilansowanie reakcji redox. 18. Praktyczne znaczenie reakcji redox. 19. Mol i masa molowa. 20. Mol i masa molowa cd. 21. Podstawowe prawa chemiczne. Okrel rónic midzy zjawiskiem fizycznym a reakcj chemiczn. Podaj przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych w yciu codziennym. Wyjanij pojcia: równanie reakcji chemicznej, reagenty, substraty, produkty. Zapisz równania wybranych reakcji Wyjanij pojcia: reakcja syntezy, analizy, wymiany. Dokonaj podziału reakcji chemicznych na: reakcje egzo- i endoenergetyczne, szybkie i powolne oraz reakcje katalityczne. Dobierz współczynniki stechiometryczne. Zdefiniuj stopie utlenienia pierwiastka, Wymie reguły obliczania stopnia utlenienia pierwiastków w zwizkach chemicznych, Oblicz stopnie utlenienia pierwiastków w zwizkach Wyjanij pojcia: utlenianie, redukcja, utleniacz, reduktor, Przeprowad prost reakcj redoks, Podaj elektronow interpretacj równania tej reakcji, Zapisz równanie reakcji redoks Dobierz współczynniki stechiometryczne reakcji redoks. W wyniku analizy wyka, które z podanych równa reakcji s reakcjami redoks Podaj przykłady zastosowania reakcji redox w yciu codziennym. Wyjanij pojcia: mol, masa molowa, Wyjanij, co to jest liczba Avogadra, Odczytaj z układu okresowego pierwiastków masy atomowe pierwiastków, Oblicz masy molowe tych pierwiastków Dokonaj oblicze z zastosowaniem poj: mol, masa molowa. Podaj tre prawa zachowania masy i prawa stałoci składu. Otrzymaj siarczek elaza (II) Napisz równanie powyszej reakcji. Przeprowad dowiadczenia charakteryzujce odpowiednie typy reakcji chemicznych, Zastosuj w praktyce prawo zachowania masy i prawo stałoci składu zwizku chemicznego. Zbadaj wpływ rónych czynników na szybko reakcji Wykonuje spalanie sodu w chlorze, syntezy jodku magnezu, spalania magnezu w atmosferze dwutlenku wgla i rozkładu wody utlenionej w obecnoci dwutlenku manganu. Wyjanij, co to jest stopie utlenienia pierwiastka, Wyjanij reguły obliczania stopnia utlenienia pierwiastków w zwizkach. Wska utleniacz i reduktor oraz proces utleniania i redukcji w reakcji redoks. Przeprowad reakcj utlenianiaredukcji o wyszym stopniu trudnoci, Zapisz równanie tej reakcji, Podaj elektronow interpretacj i współczynniki stechiometryczne. Omawia procesy otrzymywania metali z rud stosujc odpowiednie reakcje redox. Oblicz masy czsteczkowe oraz molowe pierwiastków i zwizków Oblicz, liczb atomów (czsteczek) w próbce o danej masie, Oblicz, mas próbki, gdy znana jest liczba atomów (czsteczek). Zastosuj prawa chemiczne do wykonywania oblicze np. pozwalajcych na ustalenie elementarnego wzoru czsteczki zwizku na podstawie stosunku masowego pierwiastków i prawa zachowania masy. 22. Objto molowa Podaj prawo Avogadra, Okrel Porównaj gstoci gazów na
gazów. 23. Obliczenia stechiometryczne. 24. Obliczenia stechiometryczne cd. objto jednego mola gazów w warunkach normalnych, Dokonaj oblicze z zastosowaniem mola, masy molowej i objtoci molowej gazów. Odczytaj równania reakcji chemicznych według interpretacji molowej, Wyjanij, na czym polegaj obliczenia stechiometryczne Dokonaj prostych oblicze stechiometrycznych. Wyjanij rónic midzy wzorem elementarnym a rzeczywistym substancji, Oblicz skład procentowy zwizków podstawie ich mas molowych, Oblicz, liczb gramów, moli i czsteczek zawartych w danej objtoci gazu w warunkach normalnych Odczytaj równania reakcji chemicznych według rónej interpretacji: czsteczkowej, masowej i objtociowej, Wykonaj obliczenia dotyczce molowego, wagowego i objtociowego stosunku stechiometryczne go z zastosowaniem prawa Avogadra, objtoci molowej gazów Wyprowad wzory elementarne i rzeczywiste substancji, Dokonaj oblicze stechiometrycznych o rónym stopniu trudnoci Oblicz, mas produktu reakcji przy niestechiometrycznym stosunku substratu. Opracowanie: Dorota Foszczyska