Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2007 Korekta: Beata Bednarz Rysunki: Joanna Szybist Projekt okładki: Ewa Beniak-Haremska ISBN 978-83-7850-383-5 Oficyna Wydawnicza Impuls 30-619 Kraków, ul. Turniejowa 59/5 tel. (0-12) 422-41-80, fax: (0-12) 422-59-47 www.impulsoficyna.com.pl, e-mail: impuls@impulsoficyna.com.pl Wydanie I, Kraków 2007
Spis tre ci Wstęp... 7 Szalik szpaka... 9 Miś Szymon... 12 Szykowna myszka... 15 Żyrafa... 19 Jaszczurka Ola... 23 Jaszczurka Tekla... 26 Królewicz Czarek... 29 Czerwony kalosz... 32 Indyczka Teodora... 35 Szczurek Barnaba... 38 Słowik... 43 Smutna sowa... 46 Ochota na truskawki... 49 Śniegowy elf... 53 Jacek i Sławek... 56 5
Roztropny królik... 59 Gwiazdka... 63 Dziwny dzień... 66 Mrówka Rebeka... 70 Bibliografia... 75 Aneksy... 77
Wst p Proponowany zeszyt z ćwiczeniami wspomagającymi rozwój mowy i języka dziecka został sprawdzony w praktyce logopedycznej. Zawiera krótkie, opracowane przeze mnie jako logopedę i polonistę utwory, które powstawały najczęściej przy okazji prowadzenia zajęć logopedycznych z konkretnymi dziećmi. Później wykorzystywałam je w terapii z innymi pacjentami, nanosiłam poprawki, w końcu zebrałam w niniejszym zeszycie. Punktem wyjścia do ćwiczeń są krótkie utwory narracyjne, których treść odpowiada zainteresowaniom młodszych dzieci szkolnych (chociaż w niektórych przypadkach mogą być użyte w pracy z dziećmi starszymi). To opowieści o dzieciach, zwierzętach i przedmiotach, które mają ludzkie uczucia. Pod każdym tekstem znajdują się różne polecenia, np.: pytania do opowiadań, frazy, zdania, ćwiczenia słownikowe, frazeologiczne, które są związane z treścią prezentowanych historii. Wprowadzam też ma te riał dodatkowo wyjaśniający określone zjawisko, poszerzający jego zakres. Dzieci wykonują zadania pisemnie lub (te młodsze) ustnie po kilkakrotnym zapoznaniu się z utworem, w zależności od ich predyspozycji. Opowieści i ćwiczenia motywują dzieci do wypowiedzi o samym sobie i świecie. Rozwijają ich myślenie, język, wzbogacają słownictwo. Zachęcają do opowiadania, mobilizują do koncentracji na zadaniu. Niektóre polecenia skłaniają dziecko do rozmowy z dorosłym (wtedy musi się ono zastanowić nad trudnymi wyrazami lub zwrotami, które się pojawiły w tekście). Opowieści oraz zestawy ćwiczeń będą szczególnie przy- 7
datne logopedom do utrwalania następujących głosek: s, z, c,, š, ž, č,, ś, ź, ć,, r. W zeszycie znajdują się polecenia zapraszające dziecko do rysowania. Może ono coś narysować (bądź wykonać inną techniką dowolną pracę) lub wypełnić malowanki umieszczone w Aneksie. Teksty i ćwiczenia zebrane w zeszycie mogą być wykorzystywane podczas zajęć (grupowych lub indywidualnych) nie tylko logopedycznych. Z opracowania mogą również skorzystać nauczyciele pracujący z uczniami w trakcie zajęć wyrównawczych lub innych, których celem jest rozwijanie zdolności językowych dziecka. Zachęcam do pracy z proponowanymi tekstami i ćwiczeniami w taki sposób, by korzystnie wpłynęły na mowę i język dziecka. Autorka
Szalik szpaka Posłuchaj (przeczytaj) Pewnego dnia szpak Tadeusz zgubił szalik. Postanowił go odszukać. Wyszedł więc na swój piękny balkon i popatrzył w dół. Niestety, nie było tam szalika. Tadeusz zobaczył jednak swoją najlepszą koleżankę myszkę. Zapytał ją, czy nie widziała niebieskiego szalika. Myszka pomyślała chwilę i powiedziała, że widziała szalik, ale z pewnością nie był niebieski, lecz zielony. To nie ten westchnął Tadeusz. Rozmowie Tadeusza i myszki przysłuchiwała się szara sowa Stefania. Powiedziała, że w życiu nie spotkała większych niż oni głuptasów. Oj myszko, nie mogłaś zobaczyć niebieskiego szalika, bo masz na nosie żółte okulary. Myszka roześmiała się serdecznie. No tak, moje okulary zmieniają świat. Tadeusz ucieszył się. Na pewno myszko widziałaś mój szalik, zaprowadź mnie do niego. I tak Tadeusz z pomocą małej myszki i szarej sowy odnalazł swój niebieski szalik. 1. Odpowiedz na pytania: Jak się nazywał szpak, który zgubił szalik?... 9
Jak wyglądał szalik Tadeusza?... Kto pomógł szpakowi odnaleźć szalik?... Dlaczego myszka się pomyliła?... 2. Jaka była myszka? Podkreśl odpowiednie wyrazy. Jeśli nie wiesz, co one znaczą, zapytaj dorosłego. usłużna ciekawska koleżeńska rozstrzepana miła szczera 3. Napisz ogłoszenie, że zginął kot. 4. Poniżej podkreśl nazwy ptaków: szpak komar nietoperz lis bocian mysz wilk wróbel słowik sowa osa gołąb 10
5. Poćwicz wymowę. Uważaj przede wszystkim na głoski: š i s. A) Powtórz: szpak Tadeusz szalik szpaka szalik Tadeusza Tadeusz i myszka myszka i szpak niebieski szalik przyjaciółka myszka przyjaciółka szpaka przyjaciółka Tadeusza szara sowa sowa i myszka sowa Stefania Tadeusz i sowa sowa i szpak B) Dokończ zdania: Tadeusz zgubił... Szalik szpaka był... Tadeusz mieszkał... Myszka i szara sowa pomogły Tadeuszowi... Myszka miała na nosie... Okulary myszki zmieniały świat, bo... Tadeusz odnalazł szalik dzięki... C) Powtórz dokończone przez siebie zdania. 6. Opowiedz o szpaku. 7. Pomaluj rysunek (Aneks 1).
Mi Szymon Posłuchaj (przeczytaj) Pewnego słonecznego dnia Szymon, który był pięknym misiem, wyszedł na spacer. Czuł się wspaniale. Miał na sobie piękne ubranie czerwony szalik i czerwone kalosze (mimo że nie padał deszcz). Wszyscy byli nim zachwyceni. Szymon szedł i szedł ulicą. Patrzył na wystawy sklepowe, w których widział swoje odbicie. Doszedł do wniosku, że to najlepszy dzień w jego życiu. Nagle Szymon stanął zdumiony. Przed nim, na ulicy leżał ogromny, wstrętny, brudny papier. O nie! powiedział miś Nie możesz tu leżeć! Szymon pochylił się, wziął do łapki papier i wrzucił go do kosza. Obok Szymona przechodziła wróżka, która powiedziała, że jest nie tylko najbardziej eleganckim, ale i najgrzeczniejszym misiem, jakiego widziała. W nagrodę wyczarowała misiowi piękną kałużę, w której mógł wypróbować swoje wspaniałe kalosze. 1. Odpowiedz na pytania: Jak się nazywał miś?... Jak był ubrany miś?... 12