Diagnostyka samochodowa : laboratorium : praca zbiorowa / pod redakcją Zbigniewa Lozia ; [autorzy lub współautorzy poszczególnych rozdziałów: Radosław Bogdański, Jacek Drobiszewski, Marek Guzek, Zbigniew Lozia, Wiktor Mackiewicz, Tomasz Rutkowski, Małgorzata Wardzińska, Andrzej Wolff, Piotr Zdanowicz]. wyd. 2. Warszawa, 2015 Spis treści Przedmowa 8 1. BADANIA DIAGNOSTYCZNE POJAZDU NA HAMOWNI PODWOZIOWEJ (Wiktor Mackiewicz, Andrzej Wolff) 9 1.1. Wprowadzenie 9 1.2. Podstawy teoretyczne 9 1.2.1. Wady i zalety stanowiskowych badań samochodów 9 1.2.2. Opory ruchu pojazdu w ruchu ustalonym 10 1.2.3. Opór bezwładności pojazdu 11 1.2.4. Budowa i zasada działania hamowni podwoziowych 12 1.2.5. Cechowanie hamowni i dobór koła zamachowego 14 1.2.6. Zakres i metody badań pojazdu na hamowni podwoziowej 17 1.3. Stanowisko badawcze i obiekt badań 22 1.3.1. Schemat układu dynamometrycznego hamowni 22 1.3.2. Hamulec elektrowirowy 23 1.3.3. Oprzyrządowanie hamowni i badanego pojazdu 26 1.4. Wykonanie ćwiczenia 26 1.4.1. Przygotowanie pojazdu i hamowni do badań 27 1.4.2. Badanie pracy silnika na biegu jałowym w stanie nierozgrzanym 27 1.4.3. Rozgrzewanie silnika i hamowni podwoziowej (przy zachowaniu stałej siły napędowej pojazdu) 28 1.4.4. Symulacja jazdy drogowej 28 1.4.5. Dynamiczny pomiar mocy na kołach pojazdu oraz pomiar strat mocy w układzie pojazd rolki stanowiska 29 1.4.6. Statyczny pomiar mocy na kołach pojazdu (wraz z pomiarami zużycia paliwa i stężenia toksycznych związków spalin) 31 1.4.7. Badanie wybranych parametrów przy zachowaniu stałej prędkości jazdy 33 1.4.8. Ocena elastyczności silnika 33 1.4.9. Kontrola wskazań prędkościomierza 34 1.4.10. Badanie pracy silnika na biegu jałowym w stanie rozgrzanym 35 1.4.11. Wizualizacja działania układu zapłonowego silnika na ekranie diagnoskopu 35 1.5. Dyskusja błędów pomiarów 35
1.6. Zakres sprawozdania 36 Przykładowe pytania 36 Literatura, materiały źródłowe 37 Załącznik 1.1. Karta pomiarowa wraz z przykładowym wykresem pomiaru mocy na kołach pojazdu 38 2. WYKORZYSTANIE SYSTEMU DIAGNOSTYKI POKŁADOWEJ OBD DO BADAŃ POJAZDÓW (Jacek Drobiszewski, Andrzej Wolff) 39 2.1. Wprowadzenie 39 2.2. Podstawy teoretyczne 39 2.2.1. Ogólne przedstawienie systemu diagnostyki pokładowej standardu OBD 39 2.2.2. System wtrysku benzyny Motronic" 49 2.2.3. Wybrane procedury kontrolne realizowane przez układy OBD II/EOBD 53 2.2.4. Wiarygodność układu samodiagnostyki 61 2.2.5. Diagnozowanie układu przeciwblokującego kół pojazdu (ABS) 61 2.3. Stanowisko pomiarowe i obiekt badań 66 2.3.1. Tester diagnostyczny KTS 650 66 2.3.2. Tryby pracy testera diagnostycznego 67 2.3.3. Badany pojazd 71 2.4. Wykonanie ćwiczenia 73 2.5. Zakres sprawozdania 77 Przykładowe pytania 77 Literatura, materiały źródłowe 77 3. BADANIE SILNIKA SPALINOWEGO Z ZAPŁONEM ISKROWYM W STANIE NIEOBCIĄŻONYM (Jacek Drobiszewski, Wiktor Mackiewicz, Andrzej Wolff) 79 3.1. Wprowadzenie 79 3.2. Podstawy teoretyczne 79 3.2.1. Powietrzna próba szczelności cylindrów 79 3.2.2. Pomiar ciśnienia w końcu suwu sprężania 82 3.2.3. Pomiar podciśnienia w przewodzie dolotowym 85 3.2.4. Ocena szczelności cylindrów metodą analizy natężenia prądu rozruchowego 86 3.2.5. Próba porównania cylindrów 87 3.2.6. Pomiar ciśnienia oleju w układzie smarowania 87 3.2.7. Osłuchanie silnika 88 3.2.8. Opis działania układu wtrysku benzyny 89 3.3. Stanowisko badawcze i obiekt badań 89 3.3.1. Obiekt badań 89 3.3.2. Stanowisko badawcze 90 3.3.3. Urządzenia pomiarowe 90 3.4. Wykonanie ćwiczenia 95
3.4.1. Oględziny silnika 95 3.4.2. Próba uruchomienia silnika 96 3.4.3. Próba osłuchania silnika 96 3.4.4. Pomiar podciśnienia w kolektorze dolotowym 97 3.4.5. Pomiar ciśnienia w układzie smarowania 98 3.4.6. Próba oceny szczelności cylindrów metodą analizy przebiegu natężenia prądu rozruchowego 98 3.4.7. Próba porównania cylindrów 98 3.4.8. Badanie układu zasilania 99 3.4.9. Pomiar ciśnienia sprężania 100 3.4.10. Powietrzna próba szczelności cylindrów 100 3.5. Zestawienie tabel pomiarowych 101 3.6. Zakres sprawozdania 105 Przykładowe pytania 105 Literatura, materiały źródłowe 105 4. BADANIE ZASOBNIKOWEGO UKŁADU WTRYSKU OLEJU NAPĘDOWEGO (Jacek Drobiszewski, Małgorzata Wardzińska, Andrzej Wolff) 106 4.1. Wprowadzenie 106 4.2. Podstawy teoretyczne 106 4.2.1. Budowa i działanie zasobnikowego układu wtrysku oleju napędowego common rail" (CR) 106 4.2.2. Sprawdzanie wtryskiwaczy zamontowanych w pojeździe 115 4.3. Stanowisko badawcze i obiekt badań 116 4.3.1. Stanowisko probiercze 116 4.3.2. Tester pomp wysokociśnieniowych układu CR 120 4.3.3. Tester wtryskiwaczy układu CR 121 4.3.4. Badane elementy układu wtryskowego 122 4.4. Wykonanie ćwiczenia 122 4.4.1. Czynności przygotowawcze stanowiska probierczego 122 4.4.2. Badanie pompy wysokociśnieniowej 123 4.4.3. Badanie wtryskiwaczy 126 4.5. Zakres sprawozdania 129 Przykładowe pytania 130 Literatura, materiały źródłowe 131 5. BADANIA DIAGNOSTYCZNE UKŁADU KIEROWNICZEGO (Zbigniew Lozia, Tomasz Rutkowski, Piotr Zdanowicz) 132 5.1. Wprowadzenie 132 5.2. Podstawy teoretyczne 132 5.2.1. Zadania jakie spełnia układ kierowniczy 132 5.2.2. Wielkości charakteryzujące ustawienie kół kierowanych 133 5.3. Stanowisko pomiarowe i obiekt badań 137 5.4. Wykonanie ćwiczenia 138
5.4.1. Kolejność czynności i pomiarów wykonywanych w trakcie ćwiczenia 138 5.4.2. Sprawdzenie prawidłowości działania mechanizmu zwrotniczego 140 5.4.3. Pomiar kątów ustawienia kół za pomocą przyrządu optycznego PKO-3 141 5.4.4. Pomiar kątów ustawienia kół za pomocą przyrządu mechanicznego z poziomicą 148 5.4.5. Pomiar kątów ustawienia kół za pomocą przyrządu GTI Geomaster 151 5.4.6. Pomiar kątów ustawienia kół za pomocą przyrządu optyczno-mechanicznego AUTO-GEO-TEST GTO" 155 5.5. Dyskusja błędów pomiarów 162 5.6. Zakres sprawozdania 163 Przykładowe pytania 163 Literatura, materiały źródłowe 163 Załącznik 5.1. Wzór formularza pomiarowego 164 6. WYWAŻANIE KÓŁ JEZDNYCH (Marek Guzek, Zbigniew Lozia) 165 6.1. Wprowadzenie 165 6.2. Podstawy teoretyczne (niewyważenie kół jezdnych samochodu, zasady usuwania niewyważenia) 165 6.3. Urządzenia służące do wykrywania, lokalizacji i usuwania niewyważenia kół jezdnych 171 6.4. Wykonanie ćwiczenia 173 6.4.1. Kontrola stanu wyważenia kół jezdnych metodą organoleptyczną 173 6.4.2. Wyważanie kół jezdnych za pomocą wyważarki EWK 15 174 6.4.3. Wyważanie kół jezdnych za pomocą wyważarki HP A 178 6.4.4. Wyważanie kół jezdnych za pomocą wyważarki TROLL 3105 181 6.4.5. Wyważanie kół jezdnych za pomocą wyważarki RAW 840 182 6.5. Dyskusja błędów pomiarów 185 6.6. Zakres sprawozdania 186 Przykładowe pytania 187 Literatura, materiały źródłowe 187 Załącznik 6.1. Karta pomiarowa Wyważanie kół jezdnych 188 7. BADANIE AMORTYZATORÓW WYMONTOWANYCH Z POJAZDU (Radosław Bogdański, Zbigniew Lozia) 189 7.1. Wprowadzenie 189 7.2. Wpływ tłumienia zawieszenia na drgania nadwozia samochodu 189 7.3. Charakterystyki amortyzatora wymontowanego z pojazdu 197 7.4. Stanowisko pomiarowe wykorzystywane w trakcie ćwiczenia 199 7.5. Badany amortyzator 206 7.6. Przebieg ćwiczenia 206 7.7. Zakres sprawozdania 207 Przykładowe pytania 208 Literatura, materiały źródłowe 208
8. BADANIE AMORTYZATORÓW ZAMONTOWANYCH W POJEŹDZIE (Zbigniew Lozia, Wiktor Mackiewicz) 209 8.1. Wprowadzenie 209 8.2. Wpływ tłumienia zawieszenia na drgania nadwozia samochodu 209 8.3. Metody oceny stanu amortyzatorów zamontowanych w pojeździe 209 8.4. Stanowiska pomiarowe wykorzystywane w trakcie ćwiczenia 216 8.5. Wykonanie ćwiczenia 217 8.6. Zakres sprawozdania 218 Przykładowe pytania 218 Literatura, materiały źródłowe 219 Załącznik 8.1. Karty pomiarowe 220 9. OCENA STANU I SKUTECZNOŚCI DZIAŁANIA HAMULCÓW (Zbigniew Lozia, Andrzej Wolff) 223 9.1. Wprowadzenie 223 9.2. Podstawy teoretyczne 223 9.2.1. Wpływ układu hamulcowego na bezpieczeństwo czynne samochodu 223 9.2.2. Pojedyncze hamowanie samochodu 224 9.2.3. Eksploatacyjne kryteria oceny skuteczności działania hamulców 225 9.2.4. Stanowiska służące do oceny skuteczności działania hamulców 226 9.2.5. Metoda ekstrapolacji w badaniach skuteczności działania hamulców 229 9.2.6. Kolejność badań w trakcie oceny stanu i skuteczności działania hamulców 230 9.2.7. Zjawiska cieplne w hamulcach 231 9.2.8. Moment tarcia hamulca 232 9.2.9. Metoda pojazdu wzorcowego w badaniach skuteczności działania hamulców 234 9.3. Stanowisko pomiarowe i obiekt badań 235 9.4. Wykonanie ćwiczenia 237 9.4.1. Próby wstępne układu hamulcowego 237 9.4.2. Ocena skuteczności działania układu hamulcowego na stanowisku o niskiej prędkości pomiarowej 239 9.5. Dyskusja błędów pomiarów 242 9.6. Ocena przewidywanego zachowania się badanego pojazdu w trakcie hamowania w warunkach drogowych (test otwarty") 242 9.6.1. Model symulacyjny ruchu samochodu 242 9.6.2. Przygotowanie i wprowadzenie danych do programu symulacyjnego 244 9.7. Zakres sprawozdania 247 Przykładowe pytania 247 Literatura, materiały źródłowe 247 Załącznik 9.1. Karta pomiarowa Diagnostyka układu hamulcowego 249 oprac. BPK