Zak³ad Bioekonomiki Rybactwa, Instytut Rybactwa Œródl¹dowego w Olsztynie

Podobne dokumenty
Materia³y i metody. Wstêp. Artyku³y naukowe Artyku³y naukowe Artyku³y naukowe Artyku³y naukowe. Maciej Mickiewicz

stosowane przez podmioty uprawnione do u ytkowania wód obwodów rybackich w latach

Ceny ryb i materia³u zarybieniowego stosowane przez uprawnionych do rybactwa w 2015 i 2017 roku

Zak³ad Bioekonomiki Rybactwa, Instytut Rybactwa Œródl¹dowego w Olsztynie

Wielkoœæ i charakterystyka od³owów wêgorza europejskiego Anguilla anguilla L. w wodach obwodów rybackich w 2012 roku

Korzystanie z zasobów rybackich w latach Stan, zmiany, tendencje

Analiza ekonomicznej efektywnoœci zarybieñ jezior u ytkowanych przez Gospodarstwo Jeziorowe Sp. z o.o. w E³ku

Wstêp. Artyku³y naukowe Artyku³y naukowe Artyku³y naukowe Artyku³y naukowe. Arkadiusz Wo³os, Maciej Mickiewicz

Arkadiusz Wo³os, Hanna Draszkiewicz-Mioduszewska, Maciej Mickiewicz, Marek Trella, Tomasz Kajetan Czarkowski

Sprawozdanie z gospodarki rybacko-wędkarskiej PZW w 2016 r.

Zrównowa one korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2010 roku

Wielkoœæ i charakterystyka od³owów wêgorza europejskiego Anguilla anguilla L. w polskich wodach œródl¹dowych w 2011 roku

Zrównowa one korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku

OKRÊG ZWI ZKU WÊDKARSKIEGO W SZCZECINIE

Uchwała Nr.. /.../.. Rady Miasta Nowego Sącza z dnia.. listopada 2011 roku

Zrównowa one korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2011 roku

Zrównowa one korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2013 roku

WZÓR KSIĘGI GOSPODARCZEJ. (zewnętrzna strona okładki strona 1 księgi gospodarczej) KSIĘGA GOSPODARCZA. Region wodny... Obwód rybacki...

Zrównowa one korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2012 roku

Warszawska Giełda Towarowa S.A.

Zrównowa one korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2014 roku

Kondycja ekonomiczna gospodarstw pstr¹gowych, karpiowych i jeziorowych w 2010 roku

Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym

3.2 Warunki meteorologiczne

Rybactwo i wêdkarstwo w 2015 roku

OKRĘG POLSKIEGO ZWIĄZKU WĘDKARSKIEGO W SZCZECINIE

Udzia dochodów z dzia alno ci rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z u ytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r.

ISBN Po³owy wêdkarskie w wodach u ytkowanych przez okrêg Polskiego Zwi¹zku Wêdkarskiego Bielsko-Bia³a w 2012 roku

Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

INFORMACJA O SPOSOBIE KALKULOWANIA DOCHODÓW DO BUDŻETU GMINY CZAPLINEK NA 2012 R.

ZMIANY ZACHODZACE W WĘGIERSKIM RYBACTWIE WSKUTEK TRANSFORMACJI W PRAWIE WŁASNOŚCIOWYM I ICH WPŁYW NA DZISIEJSZY STAN

SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego.

Wielkoœæ i charakterystyka od³owów i zarybieñ wêgorzem europejskim Anguilla anguilla (L.) polskich wód œródl¹dowych w 2010 roku

WYKONANIE ZARYBIENIA WÓD OKRĘGU ZA ROK 2015

Polska akwakultura w 2016 roku na podstawie analizy kwestionariuszy RRW-22. Czêœæ 1.

Rejestracja po³owów wêdkarskich w wodach u ytkowanych przez Okrêg Polskiego Zwi¹zku Wêdkarskiego Bielsko-Bia³a w 2015 roku

5. Sytuacja na rynku pracy

INSTYTUCJE WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI WARSZAWA, LIPIEC 2000

Obraz polskiej akwakultury w 2014 roku na podstawie badań statystycznych przy zastosowaniu kwestionariuszy RRW-22. Andrzej Lirski, Leszek Myszkowski

Gie³da Papierów Wartoœciowych w Warszawie S.A.

Obraz polskiej akwakultury w 2015 roku na podstawie badań statystycznych przy zastosowaniu kwestionariuszy RRW-22

Smart Beta Święty Graal indeksów giełdowych?

TABELA ZGODNOŚCI. W aktualnym stanie prawnym pracodawca, który przez okres 36 miesięcy zatrudni osoby. l. Pornoc na rekompensatę dodatkowych

PL-LS Pani Małgorzata Kidawa Błońska Marszałek Sejmu RP

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV

ARKADIUSZ WOŁOS, TOMASZ CZERWIŃSKI ZMIANY SYTUACJI EKONOMICZNO-FINANSOWEJ PODMIOTÓW UPRAWNIONYCH DO RYBACKIEGO UŻYTKOWANIA JEZIOR W LATACH

Jacek Mrzyg³ód, Tomasz Rostkowski* Rozwi¹zania systemowe zarz¹dzania kapita³em ludzkim (zkl) w bran y energetycznej

ZMIANY NASTROJÓW GOSPODARCZYCH W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM W III KWARTALE 2006 R.

Sytuacja ekonomiczno-finansowa rybactwa śródlądowego ze szczególnym uwzględnieniem podmiotów uprawnionych do rybackiego użytkowania jezior

jeziorowych gospodarstw rybackich w latach

Dzia³alnoœæ gospodarstw rybackich w 2016 roku uwarunkowania ekonomiczne, prawne i ekologiczne

UWARUNKOWANIA EKONOMICZNE I ŚRODOWISKOWE ROZWOJU ŚRÓDLĄDOWEJ GOSPODARKI RYBACKIEJ I AKWAKULTURY W POLSCE

ZEBRANIE I OPRACOWANIE DANYCH NAUKOWYCH W FORMIE ZA O EÑ DO PLANU GOSPODAROWANIA ZASOBAMI WÊGORZA EUROPEJSKIEGO W POLSCE

Wielkość i struktura odłowów wędkarskich w wodach Okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego w Katowicach w 2017 roku

Możemy zapewnić pomoc z przeczytaniem lub zrozumieniem tych informacji. Numer dla telefonów tekstowych. boroughofpoole.

Wyniki rejestracji po³owów wêdkarskich w wodach u ytkowanych przez Okrêg Polskiego Zwi¹zku Wêdkarskiego w Katowicach w 2015 roku

Porównanie efektów wêdkowania w wodach u ytkowanych przez wybrane okrêgi Polskiego Zwi¹zku Wêdkarskiego i gospodarstwa rybackie

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r.

LOL /2013 P/13/163 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

UCHWAŁA NR.../.../2015 RADY MIASTA PUŁAWY. z dnia r.

Dzia anie 2.1. Innowacje PO Rybactwo i Morze

Sytuacja na rynkach zbytu wêgla oraz polityka cenowo-kosztowa szans¹ na poprawê efektywnoœci w polskim górnictwie

WYKONANIE ZARYBIENIA WÓD OKRĘGU ZA ROK 2016

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia r.

URZĄD MIEJSKI W SŁUPSKU

Handel zagraniczny towarami rolno-spoŝywczymi Polski z Norwegią w latach i w okresie I VII 2014 r.

UCHWAŁA NR XIV/94/2015 RADY MIEJSKIEJ W SĘDZISZOWIE. z dnia 27 listopada 2015 r.

Nowy Serwis Pstr gowy. Analiza Rynku Producentów Ryb ososiowatych

Charakterystyka ma³ych przedsiêbiorstw w województwach lubelskim i podkarpackim w 2004 roku

Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w sierpniu 2014 r.

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

Warszawa, maj 2012 BS/74/2012 O DOPUSZCZALNOŚCI STOSOWANIA KAR CIELESNYCH I PRAWIE CHRONIĄCYM DZIECI PRZED PRZEMOCĄ

Satysfakcja pracowników 2006

Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych

4. OCENA JAKOŒCI POWIETRZA W AGLOMERACJI GDAÑSKIEJ

Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

Powiatowy Urząd Pracy w Trzebnicy. w powiecie trzebnickim w 2008 roku Absolwenci w powiecie trzebnickim

Rynek i spo ycie ryb w 2014 roku. Krzysztof Hryszko

ROZPORZ DZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia r. w sprawie sposobu ustalania weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego

KWIECIEŃ 2008 RYNEK WTÓRNY I RYNEK NAJMU MIESZKAŃ W WYBRANYCH MIASTACH POLSKI RYNEK WTÓRNY I RYNEK NAJMU MIESZKAŃ W WYBRANYCH MIASTACH POLSKI

WYJASNIENIA I MODYFIKACJA SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

Minimalne wymagania odnośnie przedmiotu zamówienia zawarto w punkcie I niniejszego zapytania.

CONSUMER CONFIDENCE WSKAŹNIK ZADOWOLENIA KONSUMENTÓW W POLSCE Q3 2015

Informator WARTO BYÆ RYBAKIEM

Wyniki rejestracji po³owów wêdkarskich w wodach u ytkowanych przez katowicki okrêg Polskiego Zwi¹zku Wêdkarskiego w 2012 roku

AUTOR MAGDALENA LACH

Nie racjonalnych powodów dla dopuszczenia GMO w Polsce

UCHWAŁA Nr 641/218/09 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO z dnia 26 maja 2009 roku

Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina

Zadania ćwiczeniowe do przedmiotu Makroekonomia I

Aktualny stan krajowej akwakultury Produkcja, sprzedaż, ceny. dr inż. Andrzej Lirski

Nowe perspektywy produkcji ryb oraz rynek karpia

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA RYBNIKA. z dnia 19 listopada 2015 r. w sprawie wzorów formularzy na podatek rolny

Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska. Art.32 ust. 1. Art. 35 ust. 5. Art. 38. Art. 26. Art 27 ust. 3. Art. 27a

Załącznik nr 4 PREK 251/III/2010. Umowa Nr (wzór)

Lublin, dnia 16 lutego 2016 r. Poz. 775 UCHWAŁA NR XIV/120/16 RADY GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI. z dnia 29 stycznia 2016 r.

Tendencje i tempo zmian wybranych parametrów produkcyjnych i ekonomicznych charakteryzuj¹cych jeziorowe gospodarstwa rybackie w latach

Rejestracja po³owów wêdkarskich w wodach u ytkowanych przez Okrêg Polskiego Zwi¹zku Wêdkarskiego w Katowicach w 2014 roku

Transkrypt:

KOMUNIKATY RYBACKIE Nr 1 (126)/2012,2 6 Maciej Mickiewicz Zak³ad Bioekonomiki Rybactwa, Instytut Rybactwa Œródl¹dowego w Olsztynie Porównanie œrednich cen ryb towarowych i materia³u zarybieniowego stosowanych przez podmioty prowadz¹ce gospodarkê ryback¹ w obwodach rybackich w 2009 i 2011 roku Wstêp Od koñca lat dziewiêædziesi¹tych ubieg³ego wieku Zak³ad Bioekonomiki Rybactwa IRS prowadzi monitoring œrednich cen hurtowych ryb towarowych oraz materia³u zarybieniowego poszczególnych gatunków i ich najwa niejszych sortymentów, stosowanych przez podmioty gospodarcze prowadz¹ce gospodarkê ryback¹ w obwodach rybackich. Podmioty typowane do badañ wybierane by³y pod k¹tem prowadzenia jeziorowej gospodarki rybackiej. Efektem tych cyklicznych (tzn. prowadzonych w odstêpach dwuletnich) badañ by³y publikacje prezentuj¹ce ceny ryb towarowych i materia³u zarybieniowego stosowane w transakcjach handlowych zawieranych w latach 1998-1999 (Wo³os 2001), w roku 2001 (Mickiewicz i Chmielewski 2002), w roku 2003 (Mickiewicz 2003, Mickiewicz 2004), w roku 2005 (Mickiewicz 2005, Mickiewicz 2006), w roku 2007 (Mickiewicz 2007), oraz w roku 2009 (Mickiewicz 2010). Publikacje te mia³y przede wszystkim byæ pomocne podmiotom gospodarczym prowadz¹cym œródl¹dow¹ gospodarkê ryback¹ przy ustalaniu w³asnych cen. Ponadto ceny te by³y wykorzystywane przy obliczeniach efektywnoœci ekonomicznej gospodarki rybackiej w opracowaniach naukowych, popularnonaukowych i ró nego rodzaju opiniach czy ekspertyzach, a tak e stanowi³y wa n¹ informacjê dla podmiotów gospodarczych zajmuj¹cych siê obrotem rybami i materia³em zarybieniowym, czy te dla instytucji administracji pañstwowej (np. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Regionalne Zarz¹dy Gospodarki Wodnej) i samorz¹dowej (np. Urzêdy Marsza³kowskie), nadzoruj¹cych gospodark¹ ryback¹. Niniejsze opracowanie jest efektem badañ cen ryb towarowych i materia³u zarybieniowego stosowanych w roku 2011 przez u ytkowników obwodów rybackich, a wiêc zarówno jezior, jak i w mniejszym stopniu rzek oraz zbiorników zaporowych. Materia³y i metody Informacje na temat hurtowych cen ryb towarowych i najczêœciej stosowanych form materia³u zarybieniowego stanowi³y efekt badañ ankietowych przeprowadzonych na prze³omie paÿdziernika i listopada 2011 roku w 68 gospodarstwach rybackich podmiotach uprawnionych do prowadzenia gospodarki rybackiej. Podmioty te u ytkowa³y jeziora, rzeki oraz zbiorniki zaporowe o ³¹cznej powierzchni 299029 ha, co stanowi³o ponad 77% powierzchni wód, z których otrzymano kwestionariusze ankietowe RRW-23. Kwestionariusze te dotyczy³y m.in. wielkoœci od³owów i zarybieñ obwodów rybackich w roku 2010 i s³u y³y badaniom ekonomicznym z zakresu rybactwa œródl¹dowego przewidzianym w Programie Badañ Statystycznych Statystyki Publicznej 2010 (Wo³os i in. 2011). Dla porównania, informacje na temat hurtowych cen ryb towarowych i materia³u zarybieniowego z 2009 roku zebrane zosta³y w 56 gospodarstwach rybackich u ytkuj¹cych ³¹cznie 276795 ha wód obwodów rybackich (Mickiewicz 2010). Zarówno ze wzglêdu na liczebnoœæ analizowanej próby gospodarstw rybackich, jak i ³¹czn¹ powierzchniê wód obwodów rybackich u ytkowanych przez te gospodarstwa, dane dotycz¹ce cen ryb towarowych i materia³u zarybieniowego mo na uznaæ za w pe³ni reprezentatywne dla ca³ej polskiej gospodarki rybackiej prowadzonej w obwodach rybackich. Nale y przy tym zaznaczyæ, i w kwestionariuszach ankietowych zapytano o ceny ryb towarowych i materia³u zarybieniowego przede wszystkim gatunków charakterystycznych dla jeziorowej gospodarki rybackiej. Przy obliczaniu wartoœci œrednich zastosowano metodê œredniej arytmetycznej, przy czym dzielnikiem by³a liczba gospodarstw, które stosowa³y w 2011 roku cenê danego gatunku i jego sortymentu wielkoœciowego, odpowiednio ryb towarowych, jak i materia³u zarybieniowego. Oszacowano równie podstawowe miary statystyczne odchylenie standardowe (SD) oraz wspó³czynnik zmiennoœci (V%), mierniki charakteryzuj¹ce zró nicowanie tych 2 KOMUNIKATY RYBACKIE 1/2012

œrednich. Wzrost lub spadek porównywanych œrednich cen ryb i materia³u zarybieniowego z 2009 roku i z 2011 roku okreœlono wartoœci¹ bezwzglêdn¹ (z³/kg) oraz wyra ono spadkiem lub wzrostem ceny z roku 2011 (w %) w stosunku do ceny z roku 2009 uznanej za 100%. Uzyskane wyniki porównano ze œrednimi cenami hurtowymi ryb towarowych i materia³u zarybieniowego stosowanych w gospodarstwach rybackich w 2009 roku (Mickiewicz 2010). Wyniki i dyskusja Œrednie hurtowe ceny ryb towarowych w roku 2011 Œrednie hurtowe ceny ryb od³awianych przez badanych u ytkowników obwodów rybackich charakteryzowa³ du y zakres wartoœci (tab. 1). TABELA 1 Œrednie ceny hurtowe ryb towarowych, stosowane w 2011 roku, obliczone na podstawie informacji podanych w kwestionariuszach ankietowych otrzymanych od 68 gospodarstw rybackich Gatunek /sortyment Œrednia cena hurtowa (z³/kg) Zakres cen od-do (z³/kg) które poda³y cenê danego gatunku / sortymentu wêgorz 42,22 13,00-60,00 7,97 18,87 53 sieja 15,14 9,80-21,00 2,83 18,69 26 sielawa 14,43 9,90-20,00 2,43 16,87 39 stynka 6,90 5,00-8,40 1,42 20,65 5 sandacz 19,53 13,00-28,00 2,85 14,62 45 sum 15,40 10,00-25,00 3,50 22,71 23 szczupak 11,86 8,00-20,00 2,10 17,73 55 lin 11,42 7,28-16,00 2,04 17,89 55 karaœ 5,26 2,00-10,00 1,47 27,86 49 okoñ DS 8,23 4,00-14,00 2,61 31,64 51 okoñ M 5,03 1,50-11,66 2,03 40,38 45 leszcz D 4,62 2,20-7,00 1,28 27,61 53 leszcz S 2,89 1,00-5,50 1,02 35,34 52 leszcz M 1,68 0,50-4,00 0,77 45,80 42 kr¹p 1,25 0,50-3,00 0,53 42,32 31 p³oæ S 3,29 1,00-5,50 1,15 34,95 49 p³oæ M 2,18 1,00-4,00 0,71 32,84 50 karp 9,91 5,00-14,00 2,32 23,45 40 amur 9,84 5,00-14,00 2,42 24,63 21 to³pyga 5,73 3,00-12,00 2,26 39,38 31 drobnica nietowarowa 1,23 0,40-2,50 0,82 66,53 18 Sytuacja ta mo e mieæ kilka przyczyn. Czêœæ badanych gospodarstw rybackich nie ró nicuje cen ryb na detaliczne i hurtowe, lub nie ma ustalonych cen ryb towarowych, poniewa od³awia niedu e iloœci ryb przy okazji prowadzenia od³owów kontrolnych czy regulacyjnych (dotyczy to g³ównie gospodarstw rybackich Polskiego Zwi¹zku Wêdkarskiego). Czêœæ gospodarstw dzia³a w rejonach o mniejszej konkurencji ze strony innych producentów danych gatunków/sortymentów ryb, a zatem mog¹ one ustalaæ relatywnie wy sze ceny, ni w rejonach, gdzie dzia³a kilka gospodarstw o zbli onym profilu produkcji. Do wymienionych przyczyn szerokiego zakresu cen ryb towarowych zaliczyæ mo na te ró nice w wielkoœci po³owów poszczególnych gatunków czy sortymentów ryb. Gospodarstwo po³awiaj¹ce do kilkudziesiêciu kilogramów siei rocznie mo e prowadziæ jej sprzeda po stosunkowo wy szych cenach, ni gospodarstwo ³owi¹ce kilka ton siei rocznie. Inn¹ przyczyn¹ mog¹ byæ ró ne regionalne tradycje kulinarne. W regionie, gdzie tradycyjnie stynka s³ynie ze swoich walorów kulinarnych, warto jest dokonywaæ jej po³owów, a tak e ³atwiej jest j¹ sprzedaæ po wy szej cenie. Ostatni¹ zmienn¹ wp³ywaj¹c¹ na ceny ryb mog¹ byæ czynniki losowe, klimatyczne, zwi¹zane z por¹ roku dokonania od³owu danego gatunku/sortymentu, a zw³aszcza jego jednorazowo od³owionej wiêkszej iloœci (np. w wypadku zimowych od³owów podlodowych czy jesiennych od³owów regulacyjnych). które poda³y cenê danego gatunku/sortymentu (tab. 1), mo e stanowiæ poœredni miernik intensywnoœci gospodarowania ró nymi gatunkami/sortymentami ryb. Oczywiste jest, e gospodarstwo nie po³awiaj¹ce stynki czy suma, lub traktuj¹ce jako przy³ów sandacza czy wêgorza, nie bêdzie ustalaæ ceny na te gatunki, a zatem nie jest w stanie podaæ jej w kwestionariuszu ankietowym. Wartoœci odchylenia standardowego (SD) oraz wspó³czynnika zmiennoœci (V%) w wiêkszoœci przypadków cen by³y niewielkie (tab. 1). Ich wiêksze wartoœci oznaczaj¹ du ¹ ró norodnoœæ cen stosowanych dla tego samego gatunku i/lub sortymentu przez ró ne gospodarstwa rybackie. Porównanie œrednich hurtowych cen ryb towarowych z 2011 roku, z wynikami badañ tych cen z 2009 roku (Mickiewicz 2010) wskazuje, e nast¹pi³ wzrost cen wszystkich analizowanych gatunków i sortymentów ryb (tab. 2). Najbardziej, o ponad 20%, wzros³y ceny drobnicy nietowarowej, leszcza M, kr¹pia, amura i p³oci M. Najmniej, poni ej 1%, wzros³y ceny leszcza D, zaœ nie przekraczaj¹ce 10% wzrosty odnotowano w przypadku siei, lina i karasia (tab. 2). Wzrost cen ryb towarowych w 2011 roku w stosunku do roku 2009 by³ znacznie wy szy ni w przypadku analogicznych lat 2009 i 2007 (Mickiewicz 2010). Przytoczone fakty nie potwierdzaj¹ tezy, e ryby nale ¹ do stosunkowo wolno dro ej¹cych grup ywnoœci, zw³aszcza w stosunku do cen ca³ej ywnoœci, nabia³u, artyku³ów i us³ug konsumpcyjnych, czy wynagrodzeñ w sektorze przedsiêbiorstw (Seremak-Bulge i in. 2008). Bior¹c pod uwagê realny indeks zmian cen ryb i ich przetworów w latach 1991-2008, jedynie miêso i jego przetwory, wieprzowina i drób realnie stania³y bardziej ni ryby (op. cit.). 1/2012 KOMUNIKATY RYBACKIE 3

TABELA 2 Zmiany œrednich cen hurtowych ryb towarowych stosowanych w 2011 roku i w 2009 roku (Mickiewicz 2010) (cena z 2009 roku = 100%) Gatunek /sortyment Wzrost / spadek (z³/kg) Wzrost / spadek (%) wêgorz 4,16 10,94 sieja 1,07 7,61 sielawa 1,82 14,46 stynka 1,12 19,41 sandacz 3,18 19,44 sum 1,93 14,31 szczupak 1,23 11,53 lin 0,57 5,24 karaœ 0,48 9,93 okoñ DS 0,91 12,40 okoñ M 0,67 15,32 leszcz D 0,02 0,47 leszcz S 0,42 17,00 leszcz M 0,36 27,29 kr¹p 0,24 23,91 p³oæ S 0,39 13,44 p³oæ M 0,37 20,78 karp 1,09 12,38 amur 1,82 22,70 to³pyga 0,92 19,06 drobnica nietowarowa 0,54 78,58 one w przybli eniu rz¹d wielkoœci ceny danej formy materia³u zarybieniowego. Na ró nice w cenach w obrêbie danej formy materia³u zarybieniowego wp³ywaj¹ równie regionalne ró nice w poda y i popycie na dany materia³, a tak e ró nice w jakoœci tego samego materia³u produkowanego przez ró nych producentów i czêsto w ró ni¹cych siê warunkach klimatycznych, czy te w wypadku wêgorza zarybieniowego ró nego pod wzglêdem klasy wielkoœci narybku wprowadzanego na rynek polski przez importerów. Miary statystyczne dyspersji œrednich cen materia³u zarybieniowego stosowanych w roku 2011 odchylenie standardowe oraz wspó³czynnik zmiennoœci, w przypadku wielu cen mia³y wiêksze wartoœci, a to oznacza, i w obrêbie podanego zakresu mamy do czynienia z du ¹ ró norodnoœci¹ cen stosowanych dla tego samego rodzaju materia³u zarybieniowego. Liczba ankietowanych gospodarstw, które poda³y cenê danego gatunku i formy materia³u zarybieniowego (tab. 3), wskazuje poœrednio, jak czêsto stosowane s¹ poszczególne formy materia³u zarybieniowego, a tak e jak¹ dana forma materia³u ma rangê w gospodarce zarybieniowej. Pamiêtaæ przy tym nale y o du ej dysproporcji cen zbytu (hurtowych) oraz cen detalicznych ryb. W latach 2000-2008 ceny zbytu ryb nominalnie wzros³y o 7,7%, podczas gdy ceny detaliczne o 30,7% (op. cit.). Œrednie ceny materia³u zarybieniowego w 2009 roku Œrednie ceny materia³u zarybieniowego, analogicznie jak w przypadku cen ryb towarowych charakteryzowa³ szeroki zakres wartoœci, a nawet podlega³y one jeszcze wiêkszym wahaniom ni ceny ryb towarowych (tab. 3). Podobnie jak w przypadku cen ryb towarowych, sytuacja ta mo e mieæ kilka przyczyn. Pierwsz¹ i zapewne najwa- niejsz¹ z nich jest fakt, e respondenci podawali w ankietach zarówno ceny, za jakie zakupili dan¹ formê materia³u zarybieniowego, ceny, jakie stosuj¹ sprzedaj¹c materia³ zarybieniowy, jak i ceny okreœlone na podstawie przyjmowanych, orientacyjnych kosztów wyprodukowania danego materia³u. Ju tylko w zwi¹zku z tym podanych w tabeli 3 œrednich cen materia³u zarybieniowego nie mo na przyjmowaæ jako œrednich cen obowi¹zuj¹cych w gospodarce zarybieniowej, a raczej nale y je traktowaæ jako ceny orientacyjne. Okreœlaj¹ TABELA 3 Œrednie ceny wa niejszych form materia³u zarybieniowego, stosowane w 2011 roku, obliczone na podstawie informacji podanych w kwestionariuszach ankietowych otrzymanych od 68 gospodarstw rybackich Gatunek i forma materia³u zarybieniowego Œrednia cena (z³/tys. Zakres cen od - do (z³/tys. które poda³y cenê danego gatunku i formy materia³u zarybieniowego wêgorz zarybieniowy 1 224,29 z³/kg 44,10-523,81 z³/kg 107,02 47,72 51 sielawa wylêg 4,46 z³/tys. szt. 3,27-6,00 z³/tys. szt. 0,61 13,71 35 sielawa narybek letni 35,79 z³/tys. szt. 30,00-45,00 z³/tys. szt. 8,06 22,52 3 sieja wylêg 23,10 z³/tys. szt. 10,00-70,00 z³/tys. szt. 21,04 91,09 10 sieja narybek letni 410,33 z³/tys. szt. 200,00-600,00 z³/tys. szt. 123,61 30,13 15 sieja narybek jesienny 165,46 z³/kg 30,00-417,50 z³/kg 146,12 88,31 12 szczupak wylêg 21,63 z³/tys. szt. 6,00-70,00 z³/tys. szt. 11,11 51,35 43 szczupak narybek letni 101,62 z³/tys. szt. 80,00-200,00 z³/tys. szt. 26,94 26,51 21 szczupak narybek jesienny 22,16 z³/kg 16,50-30,00 z³/kg 3,35 15,13 42 szczupak "inne" 2 14,70 z³/kg 12,60-26,00 z³/kg 4,82 32,78 8 szczupak tarlak 12,33 z³/kg 10,00-20,00 z³/kg 3,39 27,50 6 sandacz wylêg 16,00 z³/tys. szt. - - - 1 sandacz narybek letni 100,43 z³/tys. szt. 50,00-160,00 z³/tys. szt. 24,04 23,94 39 sandacz narybek jesienny 35,83 z³/kg 26,00-60,00 z³/kg 6,90 19,27 30 sandacz "inne" 2 29,00 z³/kg 24,00-35,00 z³/kg 5,35 18,46 4 sandacz tarlak 21,00 z³/kg 18,00-25,00 z³/kg 3,61 17,17 3 sum narybek letni 230,00 z³/tys. szt. 150,00-300,00 z³/tys. szt. 75,83 32,97 5 sum narybek jesienny 40,10 z³/kg 17,00-71,00 z³/kg 19,25 48,00 15 sum narybek 1+ 26,67 z³/kg 21,00-30,00 z³/kg 4,93 18,50 3 sum kroczek 18,94 z³/kg 14,00-26,25 z³/kg 3,21 16,94 20 sum tarlak 17,50 z³/kg - - - 1 lin narybek jesienny 16,27 z³/kg 13,00-25,00 z³/kg 3,55 21,83 11 lin narybek 1+ 17,75 z³/kg 14,00-22,00 z³/kg 3,30 18,61 4 lin kroczek 14,67 z³/kg 10,00-25,00 z³/kg 3,19 21,75 42 karaœ narybek jesienny 8,00 z³/kg 3,00-11,00 z³/kg 3,11 38,86 7 karaœ narybek 1+ 8,00 z³/kg 2,10-14,00 z³/kg 5,95 74,07 3 karaœ kroczek 9,47 z³/kg 4,00-13,65 z³/kg 2,48 26,18 27 karp wylêg 5,00 z³/tys. szt. 5,00-5,00 z³/tys. szt. 0,00 0,00 2 karp narybek letni 63,58 z³/tys. szt. 30,00-100,00 z³/tys. szt. 23,22 36,51 6 4 KOMUNIKATY RYBACKIE 1/2012

Gatunek i forma materia³u zarybieniowego Œrednia cena (z³/tys. Zakres cen od - do (z³/tys. Ci¹g dalszy TABELI 3 które poda³y cenê danego gatunku i formy materia³u zarybieniowego karp narybek jesienny 15,30 z³/kg 11,00-25,00 z³/kg 4,32 28,25 10 karp narybek 1+ 14,69 z³/kg 10,00-22,00 z³/kg 3,90 26,55 8 karp kroczek 11,84 z³/kg 9,00-17,00 z³/kg 2,05 17,29 39 karp starsze formy 11,17 z³/kg 9,00-12,00 z³/kg 1,17 10,47 6 amur narybek jesienny 16,75 z³/kg 12,00-25,00 z³/kg 5,74 34,25 4 amur narybek 1+ 15,00 z³/kg - - - 1 amur kroczek 13,96 z³/kg 11,00-20,00 z³/kg 3,18 22,75 11 to³pyga narybek jesienny 17,00 z³/kg 10,00-25,00 z³/kg 7,55 44,41 3 to³pyga kroczek 12,52 z³/kg 7,00-25,00 z³/kg 5,32 42,45 5 1 materia³ zarybieniowy bêd¹cy efektem podchowu wêgorza szklistego (montee) 2 narybek starszy ni narybek jesienny Podziêkowania Pragniemy serdecznie podziêkowaæ naszym respondentom za yczliwoœæ i okazan¹ pomoc w badaniach cen ryb i materia³u zarybieniowego, jednoczeœnie licz¹c na wspó³pracê w nadchodz¹cych latach, co umo liwi dalsze prowadzenie monitoringu cen ryb i materia³u zarybieniowego jak mamy nadziejê z korzyœci¹ dla wszystkich zainteresowanych gospodark¹ ryback¹. Zespó³ Zak³adu Bioekonomiki Rybactwa IRS w Olsztynie Porównanie œrednich cen materia³u zarybieniowego poszczególnych gatunków ryb z roku 2011, z wynikami badañ tych cen z roku 2009 (Mickiewicz 2010) (tab. 4), wskazuje, e nie mo na jednoznacznie, tak jak w przypadku cen ryb towarowych, okreœliæ ró nic wartoœci jako tendencji wzrostowej. Raczej mo na mówiæ o wzrostach i spadkach cen materia³u zarybieniowego przy ich wiêkszych (w relacji do zmian cen ryb towarowych) zmianach. Jednoznacznie stwierdziæ mo na jedynie, i w stosunku do wartoœci z roku 2009, spoœród 37 zbadanych cen form materia³u zarybieniowego, w roku 2011 wzros³y ceny 24 form, obni y³y siê zaœ ceny 12 form, cena narybku jesiennego karasia nie uleg³a zmianie. Jeœli chodzi o najwa niejsze (tzn. najczêœciej stosowane) formy i najwa niejsze gatunki w gospodarce zarybieniowej prowadzonej w obwodach rybackich (g³ównie w jeziorach), takie jak wêgorz zarybieniowy, wylêg sielawy, wylêg i narybek jesienny szczupaka, narybek letni i jesienny sandacza, narybek i kroczek lina, karasia i karpia, nie mo na mówiæ o znacz¹cych ró nicach. Z wyj¹tkiem wêgorza zarybieniowego nie przekraczaj¹ one na przestrzeni dwóch lat 3%, przy czym wiêkszoœæ z tych ró nic oznacza wzrost ceny, a jeœli nast¹pi³ jej spadek, to maksymalnie na poziomie rzêdu 2%. Analizuj¹c zmiany i porównuj¹c ceny materia³u zarybieniowego z lat 2009-2011 pamiêtaæ nale y, i jak wszystkie ceny w warunkach gospodarki rynkowej, ich wysokoœæ zale na jest przede wszystkim od poda y i od popytu. Z kolei poda i popyt na tak specyficzny towar, jakim jest materia³ zarybieniowy, zale ne s¹ od bardzo wielu czynników. Poczynaj¹c od tak losowych, jak warunki pogodowe panuj¹ce w danym miejscu i czasie (co ma wp³yw na przebieg tar³a i wzrost wylêgu do narybku w warunkach naturalnych), poprzez jakoœæ i rodzaj zaplecza pochowowo-wylêgarniczego (co wp³ywa na iloœæ i jakoœæ pozyskanej ikry, wylêgu i narybku), a do regulacji prawnych dotycz¹cych gospodarki zarybieniowej w obwodach rybackich. TABELA 4 Zmiany œrednich cen ró nych form materia³u zarybieniowego poszczególnych gatunków ryb stosowanych w 2011 roku i w 2009 roku (Mickiewicz 2010) (cena z roku 2009 = 100%) Gatunek i forma materia³u zarybieniowego Wzrost / spadek (z³/tys. Wzrost / spadek (%) wêgorz zarybieniowy 1-71,47 75,84 sielawa wylêg 0,45 111,13 sielawa narybek letni -151,98 19,06 sieja wylêg 8,30 156,10 sieja narybek letni 86,65 126,77 sieja narybek jesienny 86,43 209,37 szczupak wylêg -1,82 92,23 szczupak narybek letni -7,91 92,78 szczupak narybek jesienny 0,95 104,46 szczupak "inne" 2-2,88 83,60 szczupak tarlak -0,67 94,87 sandacz wylêg -2,00 88,89 sandacz narybek letni 0,91 100,92 sandacz narybek jesienny 2,77 108,37 sandacz "inne" 2-15,43 65,27 sandacz tarlak 2,90 116,02 sum narybek letni -60,00 79,31 sum narybek jesienny -2,21 94,79 sum kroczek 0,55 102,97 sum tarlak 2,75 118,64 lin narybek jesienny -1,84 89,84 lin narybek 1+ 1,61 109,96 lin kroczek 0,17 101,15 karaœ narybek jesienny 0,00 100,00 karaœ narybek 1+ 0,03 100,42 karaœ kroczek 1,78 123,20 karp wylêg -1,56 76,28 karp narybek letni 6,58 111,55 karp narybek jesienny 2,07 115,64 karp narybek 1+ 2,83 123,87 karp kroczek 0,79 107,16 karp starsze formy 1,52 115,80 amur narybek jesienny 5,42 147,79 amur narybek 1+ 0,50 103,45 amur kroczek 2,27 119,44 to³pyga narybek jesienny 5,67 150,00 to³pyga kroczek 3,85 144,46 1 materia³ zarybieniowy bêd¹cy efektem podchowu wêgorza szklistego (montee) 2 narybek starszy ni narybek jesienny 1/2012 KOMUNIKATY RYBACKIE 5

Literatura Mickiewicz M. 2003 Ceny ryb towarowych i materia³u zarybieniowego w jeziorowych gospodarstwach rybackich w latach 2001 i 2003 Komun. Ryb. 6: 7-9. Mickiewicz M. 2004 Ceny ryb towarowych i materia³u zarybieniowego w jeziorowych gospodarstwach rybackich w 2003 roku W: Stan rybactwa jeziorowego w 2003 roku (red.) A. Wo³os, Wyd. IRS, Olsztyn: 63-68. Mickiewicz M. 2005 Œrednie ceny ryb towarowych i materia³u zarybieniowego stosowane w jeziorowych gospodarstwach rybackich w 2005 roku Komun. Ryb. 6: 4-6. Mickiewicz M. 2006 Ceny ryb towarowych i materia³u zarybieniowego w jeziorowych gospodarstwach rybackich w 2005 roku W: Rybactwo, wêdkarstwo, ekorozwój (red.) A. Wo³os, Wyd. IRS, Olsztyn: 173-178. Mickiewicz M. 2007 Œrednie ceny ryb towarowych i materia³u zarybieniowego stosowane w jeziorowych gospodarstwach rybackich w 2007 roku Komun. Ryb. 6: 27-30. Mickiewicz M. 2010 Œrednie ceny ryb towarowych i materia³u zarybieniowego stosowane przez podmioty prowadz¹ce gospodarkê ryback¹ w obwodach rybackich w 2009 roku Komun. Ryb. 1: 12-17. Mickiewicz M., Chmielewski H. 2002 Ceny ryb towarowych i materia³u zarybieniowego w jeziorowych gospodarstwach rybackich W: Stan rybactwa jeziorowego w 2001 roku (red.) A. Wo³os, Wyd. IRS, Olsztyn: 55-59. Seremak-Bulge J., Pieñkowska B., Kuzebski E. 2008 Zmiana ekonomicznych warunków funkcjonowania sektora rybnego Rozwój rynku ryb i zmiany jego funkcjonowania w latach 1990-2007 97: 9-26. Wo³os A. (red.) 2001 Wybrane aspekty gospodarki rybacko-wêdkarskiej w warunkach procesu eutrofizacji Wyd. IRS, Olsztyn: 64. Wo³os A., Mickiewicz M., Draszkiewicz-Mioduszewska H. 2011 Badania ekonomiczne z zakresu rybactwa œródl¹dowego przewidziane w Programie Badañ Statystycznych Statystyki Publicznej 2010. Gospodarka rybacka prowadzona w publicznych œródl¹dowych wodach powierzchniowych p³yn¹cych w roku 2010 na podstawie analizy kwestionariuszy RRW-23 IRS Olsztyn, opracowanie niepublikowane (maszynopis) dla Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi: 27. Przyjêto po recenzji 01.02.2012 r. COMPARISON OF MEAN PRICES OF COMMERCIAL FISH AND STOCKING MATERIAL USED BY FISHERIES ENTERPRISES IN FISHERIES DISTRICTS IN 2009 AND 2011 Maciej Mickiewicz ABSTRAKT. This paper presents the mean wholesale prices of commercial fish and the mean prices of stocking material used in 2011 by fisheries enterprises operating in fisheries district waters, including lakes, rivers, and dam reservoirs. The prices were calculated based on survey data obtained from 68 enterprises utilizing a combined total of more than 299,000 ha of waters that comprise fisheries districts. These were then compared to the mean prices of commercial fish and stocking material from 2009 (Mickiewicz 2010). The results obtained permit presenting significant management and practical information regarding the current prices of fish and stocking material. They also permit confirming differences in the prices of different species and types of commercial fish and stocking material. The comparative analysis of prices from two years (2009 and 2011) indicated that prices for most commercial fish increased, while prices for stocking material increased and then decreased insignificantly. The price increase of most of the commercial fish did not exceed 20%; only in the case of five species and/or varieties (bream small, silver bream, roach small, grass carp, non-commercial trash fish) did the price increase more than 20%. Of the 37 types of stocking material studied, increased prices were noted in 24 varieties, decreases in 12 varieties, while the price of one variety did not change. Decreases and increases in the prices of the most commonly used varieties of stocking material of the most important species in the fisheries districts did not exceed 3%, except in the case of eel stocking material. Keywords: fish prices, stocking material prices, fisheries districts 6 KOMUNIKATY RYBACKIE 1/2012