Lasy w Tatrach Lasy h c a r t a T w Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego za pośrednictwem Euroregionu Tatry w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska Republika Słowacka 2007 2013
1. Uzupełnij tabelkę: Gatunki drzew Regiel dolny Regiel górny Gatunki krzewów Gatunki runa leśnego 2. Na diagramach przedstawiono skład gatunkowy różnych drzewostanów. Zaznacz ten, który przedstawia buczynę karpacką. sosna 25% topola 5% jodła 10% dąb 5% jawor 5% jodła 25% buk 60% świerk 9% jawor 9% buk 80% jodła 16% buk 74% 2
3. Przy pomocy strzałek dopasuj opis do rysunku zbiorowiska leśnego. Las rozwijający się na podłożu bogatym w węglan wapnia. Drzewostan tworzą buki i jodły. W warstwie runa najbardziej charakterystyczne są geofity wiosenne, do których zaliczamy m.in. zawilec gajowy i żywiec gruczołowaty. Rośnie tu także charakterystyczna dla lasów tatrzańskich rzeżucha trójlistkowa. Las rozwijający się na skałach fliszowych i węglanowych. Tworzy go głównie jodła. Charakterystycznym gatunkiem runa jest przytulia okrągłolistna. Las na podłożu ubogim w składniki mineralne. Tworzą go jodły i świerki. W runie głównie spotykamy borówkę czarną, podbiałek alpejski oraz widłak jałowcowaty. W ściółce zalega warstwa trudno rozkładających się igieł świerka. Charakterystyczne dla Tatr zbiorowisko leśne rozwijające się w reglu dolnym na morenach granitowych. Moreny zostały utworzone przez lodowce, a przyniesiony przez nie materiał granitowy tworzy ubogie w składniki mineralne środowisko, na którym dobrze rozwijają się świerki. W runie spotykamy m.in. borówkę czarną i podbiałek alpejski. Las utworzony głównie przez olszę szarą, z niewielkim udziałem świerka. Rozwija się nad potokami. W runie rośnie dużo gatunków roślin, m.in. lepiężnik wyłysiały. Las utworzony przez sosnę zwyczajną. Ma ona charakter reliktowy. Sosna jako gatunek światłożądny rośnie na dobrze oświetlonych skałkach śródleśnych, np. na Nosalu. Konkurencja ze strony gatunków drzew znoszących duże ocienienie (np. świerków) nie pozwala jej tworzyć lasu o dużej powierzchni. 3
4. Rozpoznaj gatunki runa. 4
5. Do jakiego gatunku drzewa należą przedstawione na rysunkach liście i igły? 5
6. Ile drzewo ma lat? Aby dokładnie określić wiek dorosłego drzewa, trzeba policzyć słoje przyrostu rocznego. Można to zrobić na ściętym pniu albo nawiercając drzewo przy użyciu specjalnego wiertła, zwanego świdrem Presslera. Zastosujemy jednak inną, prostszą, choć mniej dokładną metodę. Przyrost na wysokość jest szczególnie łatwo zauważalny u świerków i jodeł. Kolejne przyrosty roczne dość wyraźnie oddzielone są od siebie rosnącymi w okółku pędami bocznymi. Wykorzystamy tę cechę do określenia w przybliżeniu wieku drzewa. Odszukaj w lesie niedużą jodłę lub świerk i postaraj się policzyć okółki. Wyniki zapisz w tabelce. Ćwiczenie możesz powtórzyć dla kilku okazów. Gatunek Drzewo 1 Drzewo 2 Drzewo 3 Świerk Jodła 6
7. Znajdź w okolicy żywe drzewo oraz kłodę rozkładającego się drewna. Uważnie się im przyjrzyj i policz gatunki roślin i zwierząt, które na nich występują. Wyniki zapisz w tabelce. Żywe drzewo Martwe drewno Rośliny Porosty Grzyby Owady Ptaki Ssaki Inne Napisz, gdzie występuje więcej gatunków i dlaczego tak się dzieje. 7
8. Uzupełnij nazwy poszczególnych elementów pnia drzewa. Pień drzewa rusztowanie dla gałęzi i liści. Mieszczą się też w nim rurki transportujące wodę i składniki pokarmowe. W pniu znajduje się także tkanka twórcza, czyli miazga, która sprawia, że drzewo rośnie. Zatem pień składa się z warstw, którymi są: a b c d e. centralna część pnia, zbudowana z najbardziej gęstego i twardego drewna. Jego rola polega na podtrzymywaniu wszystkich innych elementów drzewa.. transportuje wodę i sole mineralne od korzeni do liści.. tkanka produkująca komórki, które w przyszłości staną się tkankami drzewa.. transportuje składniki odżywcze produkowane w liściach do innych elementów drzewa, np. korzeni.. chroni drzewo przed chorobami, uszkodzeniami, blokuje dostęp pasożytów. a b ISBN 978-83-61783-45-4 c d e Wyłączną odpowiedzialność za treść niniejszej publikacji ponosi Tatrzański Park Narodowy i w żadnym razie nie może ona być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Unii Europejskiej ani Euroregionu Tatry. egzemplarz bezpłatny