Przedmowa 5 Wprowadzenie 7

'PIS TRESCI Przedmowa 5 Wprowadzenie 7 Rozdzial I. Mysl-Jşzyk: Dziedzictwo nauk empirycznych 25 1. Lingwistyka: Mişdzy relatywizmem a uniwersalizmem jşzykowym 27 1.1. Podstawowe trendy i problemy: Od Herdera do Whorfa 27 1.2. Wspoiczesne rozwinişcie tezy Sapira-Whorfa 31 1.3. Formy sprzeciwu wobec tezy relatywizmu jşzykowego 37 1.3.1. Uniwersalizm gramatyczny 38 1.3.2. Uniwersalizm konceptualny 40 1.4. W kierunku rozwiazania posredniego 43 2. Etiologia. Mişdzy ludzkim jşzykiem a komunikacjş zwierzat 47 2.1. Podstawowe trendy i problemy: od Kartezjusza do Dennetta 47 2.2. Jşzykowe zdolnosci zwierzat: poszukiwanie gramatyki 53 2.2.1. Komunikacja i jşzyk w srodowisku naturalnym 54 2.2.2. Komunikacja i jşzyk zwierzat w srodowisku sztucznym 58 2.3. Zdolnosci jşzykowe: poszukiwanie intencji komunikacyjnych 62 3. Neurolingwistyka. Mişdzy utrata jşzyka a trwaloscia zdolnosci poznawczych 67 3.1. Podstawowe trendy i problemy: od Broka do Gazzanigi 67 3.2. Afazja a deficyty jşzykowe 70 3.3. Afazja a mowa wewnştrzna 73 3.4. Deficyty jşzykowe a deficyty kognitywne 75 4. Psychologia rozwojowa: mişdzy wpol a w pemi uformowanym umystem jşzykowym 79 4.1. Podstawowe trendy i problemy (Piaget) 79 4.1.1. Pierwsza opozycja (Wygotski) 81 4.1.2. Druga opozycja (Chomsky) 82 4.2. Nowe tendencje w badaniach rozwojowych 84 4.2.1. Akwizycja jşzyka: od idei jednokierunkowosci do idei interakcyjnosci 88 4.2.2. Jşzyk i przekraczanie jadrowych systemow wiedzy 91 4.2.3. Jşzyk i myslenie o myslach a zaliczenie testu fatszywego przekonania 95 Rozdziat II. Teoria mysli a teoria znaczenia jezykowego 99 1. Uwagi wstşpne: historyczne zrodta sporu 101 2. Mysl i jej glowne cechy 103

502 SPIS TRESCI 3. Podstawy kontrowersji mişdzy teoria znaczenia jşzykowego a teoria mysli 112 3.1. Interpretacja w schemacie teorii znaczenia jezykowego 112 3.2. Interpretacja w schemacie teorii mysli 115 4. Jedna mysl - dwa zdania 121 4.1. Zdanie - mysl - styl - zabarwienie 124 4.2. Co to znaczy, ze mysl jest wewnştrznie zlozona (in sich gegliedert)? 135 4.3. Mysl jako wartosc poznawcza i identycznosc mysli 152 5. Ogolne wsparcie pogladu nadajacego mysli niezaleznosc od jşzyka 160 5.1. Credo filozoficzne 160 5.2. Myslenie (ujşcie mysli) a funkcje jşzyka 165 Rozdzial III. Jşzyk a posiadanie mysli - o prymacie jşzyka nad mysla 173 1. Uwagi wstepne: idea konceptualnego prymatu jşzyka nad mysla 175 2. Uprzywilejowana pozycja jşzyka i jşzyk jako nosnik mysli 180 3. Odrzucenie koncepcji jşzyka jako kodu dla mysli 189 3.1. Jşzyk jako kod: ogolna idea 190 3.2. Krytyka wybranych twierdzen 194 3.3. Odrzucenie metafory mysli jako samodzielnego przedmiotu przed okiem umyslu" 201 4. Mysli a protomysli 210 4.1. Mysli jako rodzaj tresei konceptualnych 211 4.2. Tresei konceptualne a jezyk 214 4.2.1. Konsekwencje jezykowego zwiazania tresei konceptualnych 220 4.3. Protomysl jako rodzaj tresei niekonceptualnych 221 4.3.1. Locus protomysli 222 4.3.2. Nosnik i funkcje protomysli 226 5. Konsekwencje, trudnosci, ograniczenia 239 5.1. Problem wyroznienia protomysli 239 5.2. Tresei konceptualne a zdolnosci przedjşzykowe 248 5.3. Konceptualne pierwszenstwo mysli przed jşzykiem 254 Rozdzial IV. Jşzyk jako srodek tworzenia mysli (mişdzymodulowo) zlozonych 269 1. Uwagi wstşpne: idea jşzyka w strukturze modularnej umyslu 271 2. Umiarkowanie rozlegly modularyzm i rozumienie jezyka naturalnego 275 3. Jşzyk a przelamywanie ograniczeii myslenia przestrzennego 282 4. Jşzyk a myslenie matematyczne 288

SPIS TRESCI 503 4.1. Od kompetencji jşzykowej do zdolnosci matematycznych (N. Chomsky) 292 4.2. Od lingwistycznych wskaznikow do pojşcia liczby (P. Bloom) 293 4.3. Od reprezentacji wielosci do reprezentacji ilosci (Gallistel i Gelman) 296 4.4. Jşzyk a wyksztalcenie şiş swoistych dla ludzi zdolnosci matematycznych 298 4.4.1. Przedwerbalne zdolnosci matematyczne 298 4.4.2. Locus i funkcja jşzyka 302 4.4.3 Argumenty dodatkowe 304 5. Konsekwencje, trudnosci, ograniczenia 309 5.1. Przeszacowanie răngi jşzyka naturalnego - szesc uwag krytycznych 309 5.2. Alternatywne spojrzenie 315 5.2.1. Fenomenologia doswiadczenia matematycznego a jşzyk 316 5.2.2. Zasady przed jşzykiem 319 5.3. Konkluzja: wewnetrzne napişcie 322 Rozdzial V. Jşzyk a myslenie o myslach - poznawcza dynamika drugiego rzşdu 327 1. Uwagi wstşpne: idea jşzykowego zwiazania myslenia o myslach 329 2. Jşzyk a swiadome myslenie propozycjonalne 341 2.1. Dane introspekcyjne 343 2.2. Locus i funkcja jşzyka naturalnego 349 3. Trzy podstawowe konfrontacje 357 3.1. Przeciw idei jşzyka jako srodka wspierajacego procesy poznawcze 357 3.2. Przeciw idei mysli ucielesnionych wyobrazeniowo 361 3.3. Przeciw idei mysli ucielesnionych w jşzyku mysli (Mentalese) 370 4. Myslenie o myslach i czytanie mysli innych umyslow 386 4.1. Cechy syntaktyczne i semantyczne zdari o myslach 387 4.2. Czytanie mysli innych podmiotow i naiwna teoria umyslu" 389 4.3. Przypisywanie mysli a jezyk naturalny 390 4.3.1. Testy falszywego przekonania 392 4.3.2. Kognitywne warunki zaliczenia testu falszywego przekonania 393 4.3.3. Funkcje jşzyka naturalnego 396 4.3.4. Zdolnosci komunikacyjne 402 4.4. Wnioski: Od jşzyka do zdolnosci kognitywnych 404 4.5. Alternatywna charakterystyka testow falszywego przekonania 407 4.5.1. Od teorii umyslu do jşzyka 407

504 SPIS TRESCI 4.5.2. Zdolnosci komunikacyjne jako pochodne wzglşdem teorii umyslu 413 5. Konsekwencje, trudnosci, ograniczenia 420 5.1. Zakres krytyki 420 5.2. Dane fenomenalne i ich teoretyczny opis - o swiadomym ujşciu mysli 425 5.3. Wnioski: od myslenia o myslach do jşzyka 439 Zakonczenie 451 Summary 463 Bibliografia 467 Indeks osobowy 493

.ABLE OF CONTENTS Preface 5 Introduction 7 Chapter I. Thought-language: the heritage of empirical sciences 25 1. Linguistics: between relativism and linguistic universalism 27 1.1. Main trends and problems: from Herder to Whorf 27 1.2. Contemporary development of the Sapiro-Whorf thesis 31 1.3. Forms of objection against the thesis of linguistic relativism 37 1.3.1. A grammatical universalism 38 1.3.2. A conceptual universalism 40 1.4. Towards a middle solution 43 2. Etiology. Between human language and communication among animals 47 2.1. Main trends and issues: from Descartes to Dennett 47 2.2. Linguistic skills of animals: searching grammar 53 2.2.1. Communication and language within a natural environment 54 2.2.2. Communication and language of animals within an artificial environment 58 2.3. Linguistic skills: The search for intentions in communication 62 3. Neurolinguistics. Between loss of language and permanence of cognitive abilities 67 3.1. Main trends and problems: from Broca to Gazzanigi 67 3.2. Aphasia and linguistic deficiencies 70 3.3. Aphasia and internai speech 73 3.4. Linguistic deficiencies and cognitive deficiencies 75 4. Developmental psychology: between partially and fully formed linguistic minds 79 4.1. Main trends and problems (Piaget) 79 4.1.1. The first opposition (Wygotski) 81 4.1.2. The second opposition (Chomsky) 82 4.2. New trends in developmental research 84 4.2.1. The acquisition of language: from the idea of unidirectionality to the idea of interaction 88 4.2.2. Language and going beyond the core knowledge systems 91 4.2.3. Language and thinking about thoughts and passing the test of false conviction 95

506 TABLE OF CONTENTS Chapter II. The theory of thought and the theory of linguistic meaning 99 1. Introductory remarks: historical background of the debate 101 2. Thought and its main characteristics 103 3. The sources of controversy between the theory of linguistic meaning and the theory of thought 112 3.1. Interpretation within the scheme of theory of linguistic meaning 112 3.2. Interpretation within the scheme of theory of thought 115 4. One thought - two sentences 121 4.1. Sentence - thought - style - nuance 124 4.2. What does it mean, that thought is internally composed (in sich gegliedert)? 133 4.3. Thought as a cognitive value and identity of thoughts 150 5. General arguments for the view that thought is independent from language 160 5.1. The philosophical credo 160 5.2. Thinking (grasping a thought) and functions of language 165 Chapter III. Language and having thoughts - on primacy of language over thought 173 1. Introductory remarks: the idea of conceptual primacy of language over thought 175 2. A privileged position of language and language as a thought-vehicle 180 3. Rejection of the view considering language as a code for thoughts 189 3.1. Language as a code: the general idea 190 3.2. Critique of selected claims 194 3.3. Rejection of the metaphor of thought as an independent subject in the front of "the eye of mind" 201 4. Thought and proto-thought 210 4.1. Thought as a kind of a conceptual content 211 4.2. Conceptual contents and language 214 4.2.1. Consequences of the linguistic binding of a conceptual content 220 4.3. Proto-thought as a kind of non-conceptual content 221 4.3.1. The locus of protothought 222 4.3.2. A vehicle and functions of protothought 226 5. Consequences, difficulties, limitations 239 5.1. The problem with identifying a proto-thought 239 5.2. Conceptual contents and pre-linguistic skills 248 5.3. Conceptual priority of thought over language 254

TABLE OF CONTENTS 507 Chapter IV. Language as a mean for creating (inter-modular) composed thoughts 269 1. Introductory remarks: the idea of language in the modular structure of mind 271 2. Moderate modularity and understanding natural language 275 3. Language and overcoming the limitations of spaţial thinking 282 4. Language and mathematical thinking 288 4.1. From linguistic competences to mathematical skills (N. Chomsky) 292 4.2. From linguistic indexes to the concept of number (P. Bloom) 293 4.3. From representation of plurality to representation of quantity (Gallistel i Gelman) 296 4.4. Language and the formation of human mathematical skills 298 4.4.1. Pre-verbal mathematical skills 298 4.4.2. Locus and function of language 302 4.4.3. Additional arguments 304 5. Consequences, difficulties, limitations 309 5.1. Overestimation of the importance of natural language - six criticai remarks 309 5.2. An alternative approach 315 5.2.1. Phenomenology of mathematical experience and language 316 5.2.2. Principles before language 319 5.3. The conclusion: internai tension 322 Chapter V. Language and thinking about thoughts - second order cognitive dynamics 327 1. Introductory remarks: an idea of linguistic binding thinking about thoughts 329 2. Language and conscious propositional thinking 341 2.1. Introspective data 343 2.2. Locus and definition of natural language 349 3. The three main confrontations 357 3.1. Against the idea of language as a tool for supporting cognitive processes 357 3.2. Against the idea of thoughts as imagistically embodied 361 3.3. Against the idea of thoughts as embodied in the language of thoughts (Mentalese) 370 4. Thinking about thoughts and reading thoughts of other minds 386 4.1. Syntactic and semantic properties of propositions about thoughts

508 TABLE OF CONTENTS 4.2. Reading thoughts of other subjects and the "naive theory of mind" 389 4.3. Ascribing thoughts and natural language 390 4.3.1. The tests of false belief 392 4.3.2. Cognitive conditions of passing a test of false belief 393 4.3.3. Functions of natural language 396 4.3.4. Communication skills 402 4.4. Conclusions: From language to cognitive skills 404 4.5. An alternative characteristic of the tests of false belief 407 4.5.1. From a theory of mind to language 407 4.5.2. Communication skills as derivative form a theory of mind 413 5. Consequences, dimculties, limitations 420 5.1. The scope of critique 420 5.2. Phenomenal data and its theoretical description - on conscious grasp of thought 425 5.3. Conclusions: From thinking about thoughts to language 439 Conclusions 451 On the Relationship between thought and language. A criticai study of approaches that identify thought with language (summary) 463 Bibliography 467 Index of names 493 BIBLIOTECA CENTRALA UNIVERSITARĂ "CAROL P BUCUREŞTI