Nazwa modułu: Mikroekonomia zachowań podmiotów gosp. Rok akademicki: 2013/2014 Kod: ZZP-1-206-n Punkty ECTS: 3 Wydział: Zarządzania Kierunek: Zarządzanie Specjalność: - Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: - Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 2 Strona www: Osoba odpowiedzialna: Szydło Stanisław (sszydlo@zarz.agh.edu.pl) Osoby prowadzące: Szydło Stanisław (sszydlo@zarz.agh.edu.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Definiuje zasady i zależności pomiędzy mikro a makroekonomicznym ujęciem gospodarki, a także istotą efektów zewnętrznych ZP1A_W02, ZP1A_W05 M_W002 Potrafi wyjaśnić analitycznie i przedstawić graficznie zarówno warunki płacowe jak i dyskryminację na rynku pracy ZP1A_W05, ZP1A_W07 M_W003 Interpretuje różnice pomiędzy poszczególnymi rodzajami stóp procentowych oraz zachowania podmiotów gospodarczych przy ich zmianie ZP1A_W05, ZP1A_W07, Studium przypadków M_W004 Wyjaśnia analitycznie oraz interpretuje graficznie wpływ podatków na działalność gospodarczą podmiotów rynkowych oraz alokację ich zasobów ZP1A_W15, ZP1A_W16 Umiejętności M_U001 Potrafi graficznie i analitycznie pokazać korzyści i straty eksportera i importera w przypadku ograniczania wolnego handlu i nieuczciwej konkurencji czy też protekcjonizmu. ZP1A_U01, ZP1A_U07, ZP1A_U08 1 / 6
M_U002 Identyfikuje istotę i pojęcie niepewności i ryzyka oraz różnice między nimi. Szacuje ryzyko w działaniu podmiotów gospodarczych i potrafi wskazać jego źródła. Zna istotę zarządzania ryzykiem ZP1A_U06, ZP1A_U07 M_U003 Scharakteryzuje nowe kierunki w rozwoju mikroekonomii i niekonwencjonalne zdarzenia z otoczenia podmiotów gospodarczych ZP1A_U17 M_U004 Potrafi krytycznie ocenić zachowania podmiotu w danych warunkach rynkowych ZP1A_U17 Wykonanie ćwiczeń M_U005 Potrafi samodzielnie rozwiązać studium przypadku w skali mikro ZP1A_U20 Wykonanie ćwiczeń Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne Inne terenowe E-learning Wiedza M_W001 M_W002 M_W003 M_W004 Umiejętności M_U001 Definiuje zasady i zależności pomiędzy mikro a makroekonomicznym ujęciem gospodarki, a także istotą efektów zewnętrznych Potrafi wyjaśnić analitycznie i przedstawić graficznie zarówno warunki płacowe jak i dyskryminację na rynku pracy Interpretuje różnice pomiędzy poszczególnymi rodzajami stóp procentowych oraz zachowania podmiotów gospodarczych przy ich zmianie Wyjaśnia analitycznie oraz interpretuje graficznie wpływ podatków na działalność gospodarczą podmiotów rynkowych oraz alokację ich zasobów Potrafi graficznie i analitycznie pokazać korzyści i straty eksportera i importera w przypadku ograniczania wolnego handlu i nieuczciwej konkurencji czy też protekcjonizmu. + + - + - - - - - - - + + - + - - - - - - - + + - + - - - - - - + + + - + - - - - - - - 2 / 6
M_U002 M_U003 M_U004 M_U005 Identyfikuje istotę i pojęcie niepewności i ryzyka oraz różnice między nimi. Szacuje ryzyko w działaniu podmiotów gospodarczych i potrafi wskazać jego źródła. Zna istotę zarządzania ryzykiem Scharakteryzuje nowe kierunki w rozwoju mikroekonomii i niekonwencjonalne zdarzenia z otoczenia podmiotów gospodarczych Potrafi krytycznie ocenić zachowania podmiotu w danych warunkach rynkowych Potrafi samodzielnie rozwiązać studium przypadku w skali mikro Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład WYKŁAD: 1. RELACJE MIĘDZY SEKTOREM PRYWATNYM A PUBLICZNYM Wady rynków konkurencyjnych. Rozkład dochodów rodzin krzywa Lorenza. Nierówności w różnych dziedzinach majątkowe, dochodowe, zawodowe, wynikające ze zdolności i opodatkowania. Efekty zewnętrzne: korzyści zewnętrzne; koszty zewnętrzne. Sektor publiczny: kompetencje rządu; rządowa produkcja dóbr publicznych. Rządowa ochrona zasobów ogólnie dostępnych; komunalne prawa własności. Rządowe programy zabezpieczenia dochodów i stabilizowanie gospodarki przez rząd. 2. PŁACE I DYSKRYMINACJA NA RYNKU PRACY Płace na rynku pracy warunki popytowo- podażowe: różnicowanie i wyrównawcze różnice płac; kapitał ludzki; zdolność, wysiłek i rola przypadku; wariantowe spojrzenie na wykształcenie (mega gwiazdy); wynagrodzenia wyższe od płac równowagi: płace minimalne i płace efektywnościowe. Ekonomia dyskryminacji na rynku pracy: dyskryminacja przez pracowników; dyskryminacja przez klientów i państwo. 3. RYNKOWE STOPY PROCENTOWE A PROBLEM WYBORU MIĘDZYOKRESOWEGO Stopy procentowe jako czynniki alokacji konsumpcji: pojęcie i elementy procentu; nominalna stopa procentowa. Czysta stopa procentowa Realna stopa procentowa Efekt Fishera. Teorie procentu Teoretyczne aspekty wyboru międzyokresowego. Interpretacja zachowań konsumenta. Graficzna interpretacja zachowań pożyczkodawców i pożyczkobiorców przy zmianie stopy procentowej. Wybory międzyokresowe w skali ogólnogospodarczej. Wybory na rynku pieniężnym. Wybory na rynku kapitałowym. 4. PODATEK A ALOKACJA ZASOBÓW Pojęcie podatku i skutki procesów alokacyjnych podatków. Typy podatków; podział podatków; podmioty opodatkowania. 3 / 6
Skutki nałożenia podatku na rynek w ujęciu mikroekonomicznym wpływ na podaż, popyt, równowagę i elastyczność. Podatek a kształtowanie się popytu i podaży na rynku dobra A. Zależność pomiędzy podatkiem a ceną dobra A przy sztywnym popycie. Zależność pomiędzy podatkiem a ceną dobra A przy sztywnej podaży. Skutki nadmiernego opodatkowania przy elastycznym popycie na dobro A. Wpływ podatku od płac na popyt na siłę roboczą oraz na dochody. Dochody z podatków a efekt zniekształconej wartości produktu krańcowego siły roboczej (efekt spustoszenia). Wpływ podatków dochodowych na oszczędności i inwestycje. 5. MIKROEKONOMICZNE UJĘCIE HANDLU MIĘDZYNARODOWEGO Czynniki, kształtujące wymianę międzynarodową: równowaga bez handlu; cena światowa a korzyści komparatywne. Korzyści i straty eksportera i importera; skutki wprowadzenia cła oraz kontyngentowania. Przesłanki za ograniczaniem wolnego handlu: likwidacja miejsc pracy; bezpieczeństwo narodowe; wschodzące gałęzie gospodarki; nieuczciwa konkurencja i protekcjonizm. 6. ZAGADNIENIE NIEPEWNOŚCI I RYZYKA Niepewność a ryzyko definicje Istota niepewności Istota ryzyka. Pomiar i następstwa ryzyka. Opłacalność ryzyka weryfikacja decyzji. Źródła niepewności dotyczące człowieka. Ryzyko w aspekcie użyteczności. Ryzyko w ujęciu dynamicznym. Czynniki wpływające na ryzyko. Obszary ryzyka. Postępowanie w warunkach niepewności i ryzyka. Odpowiedzialność za podjęcie ryzyka. Zarządzanie ryzykiem (ujęcie przedmiotowe) przykłady. 7.KIERUNKI ROZWOJU MIKROEKONOMII Asymetria informacji, ukryte działania(panowie, słudzy), pokusa nadużycia, ukryte właściwości: negatywna selekcja i cytryny ; sygnalizacja jako sposób zdobywania brakującej informacji; badanie jako sposób ujawniania informacji; asymetria informacji a polityka państwa. Ekonomia polityczna: paradoks głosowania Condorceta; twierdzenie Arrowa o niemożności twierdzenia o środkowym głosującym; politycy też są ludźmi. Ekonomia behawioralna: zachowania racjonalne i irracjonalne; niekonsekwencje zachowań i decyzji; sprawiedliwość w działalności ludzkiej; dyskryminacja i odwet. Ćwiczenia projektowe ĆWICZENIA: Rozwiązywanie zadań, zagadnień, problemów i przypadków z: - wyodrębniania efektów zewnętrznych i określania efektywności rynku; - określania i definiowania cech mechanizmów rynkowych; - rozpoznawania cech i identyfikowania aktywów rzeczowych i finansowych w podmiotach gospodarczych; - roli podatków w mikroskali; - ryzyka występującego przy zarządzaniu projektami. Tematy do ćwiczeń 1. EFEKTY ZEWNĘTRZNE Efekty zewnętrzne a efektywność rynku: negatywne efekty zewnętrzne; pozytywne efekty zewnętrzne; efektywność decyzji palący niepalący. Rozwiązywanie problemu efektów zewnętrznych podmiotów prywatnych: twierdzenie Coase a, skuteczność prywatnych rozwiązań koszty porozumienia (transakcyjne). Rola państwa w kontroli efektów zewnętrznych internalizacja efektu zewnętrznego: efekt Pigou: podatki i subsydia. 4 / 6
Zbywalne zezwolenia i falsyfikacja analizy kosztów zanieczyszczenia środowiska. 3. RELACJE RYNEK RZĄD Rynki w ujęciu przedmiotowym i instytucjonalnym. Cechy mechanizmów rynkowych (motywacyjność, innowacyjność, realizacja, ryzyko). Funkcje rządu w gospodarce rynkowej: efektywności, sprawiedliwości i stabilności. Cechy społeczeństwa gospodarującego; wykorzystywanie ogromnej ilości prywatnego kapitału, stanowiącego przede wszystkim własność prywatną; niewiarygodny stopień specjalizacji i skomplikowany podział pracy; posługiwanie się pieniądzem dla ułatwienia gospodarowania; rozwój na niebywałą skalę pochodnych instrumentów finansowych. 4. RYNKI AKTYWÓW KAPITAŁOWYCH I RZECZOWYCH Definicje: podobieństwa i różnice. Czynniki oceny aktywów: rzeczowych i finansowych. 5. STOPY DOCHODOWOŚCI A RYNKOWE STOPY PROCENTOWE Stopy zwrotu w warunkach idealnej równowagi portfela aktywów. Czynniki różnicujące stopy zwrotu z aktywów; płynność aktywów; opodatkowanie dochodów z aktywów. Stopy zwrotów z aktywów o złożonych dochodach Ryzyko a stopy zwrotu. Czas a stopy zwrotu. Struktura czasowa stopy procentowej teorie struktury. Powiązania między czynnikami kształtującymi strukturę czasową stopy procentowej. 6. KOSZT OPODATKOWANIA Strata dobrobytu spowodowana opodatkowaniem: skutki nałożenia podatku: wpływ podatków na uczestników transakcji rynkowych. Czynniki, od których zależy strata dobrobytu. Strata dobrobytu i przychód z opodatkowania, a zmiany wysokości podatków. Podatki w systemie gospodarki polskiej. 7. ZARZĄDZANIE RYZYKIEM PODCZAS REALIZACJI PROJEKTU Istota projektu, cykl życia i zarządzanie projektem. Istota ryzyka i zarządzania ryzykiem w projekcie: identyfikacja ryzyka,ocena ryzyka, reagowanie na zjawiska ryzykowne,kontrola ryzyka dopuszczalne poziomy ryzyka w projekcie. E-learning E-LEARNING: Studium przypadków z zakresu kształtowania się bankowych i rynkowych stóp procentowych Ćwiczenia audytoryjne - Sposób obliczania oceny końcowej 75% waga zaliczenia 15% waga obecności i aktywności na wykładach, 10% studium przypadków. Wymagania wstępne i dodatkowe Znajomość mikro i makroekonomii Zalecana literatura i pomoce naukowe 1.Mikroekonomia, N. Mankiw, M.P. Taylor, P W E., W-wa 2009 2.H. E. Varian, Mikroekonomia 3.D. Begg, Ekonomia I, Ekonomia II 4.P. A. Samuelson, W. D. Nordhaus, Ekomomia 5 / 6
5.Nicola Acocella, Zasady polityki gospodarczej 6.Materiały dydaktyczne zamieszczone na platformie e-learningowej Uwaga: zalecane są najnowsze wydania w/w pozycji Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu Nie podano dodatkowych publikacji Informacje dodatkowe Brak Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Udział w wykładach Udział w ćwiczeniach projektowych Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Przygotowanie do zajęć Wykonanie projektu Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 9 godz 9 godz 15 godz 22 godz 20 godz 75 godz 3 ECTS 6 / 6