Dysk sieciowy w e-science.pl Podręcznik użytkownika
Tytuł: Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika. Podręcznik jest udostępniany na licencji Creative Commons: niekomercyjne-na tych samych warunkach 3.0 Polska, Wrocław 2015. Uznanie autorstwa-użycie Oznacza to, że wszystkie zawarte nim treści można kopiować i wykorzystywać do celów niekomercyjnych, a także tworzyć na ich podstawie utwory zależne pod warunkiem podania autora i nazwy licencjonodawcy oraz udzielania na utwory zależne takiej samej licencji. Tekst licencji jest dostępny pod adresem: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/pl/. Licencjonodawca: Politechnika Wrocławska Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe Wybrzeże Wyspiańskiego 27 50-370 Wrocław siedziba: pl. Grunwaldzki 9, bud. D-2 tel. 713203921, 713203967 fax. 713205797 e-mail: kdm@wcss.pl; www: www.wcss.pl Podręcznik powstał podczas realizacji projektu Specjalizowana Polska Infrastruktura Naukowa na rzecz Laboratoriów Badawczych przez Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe w okresie od 01.04.2014 do 30.11.2015 r. Projekt finansowany był ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka oraz budżetu Państwa (nr POIG.02.03.00-02-027/13).
Spis treści 1 Instrukcja 4 1.1 Struktura dysku sieciowego zespołu....................... 4 1.2 Obsługiwane protokoły............................... 4 1.3 Konfiguracja na systemie Windows........................ 5 1.3.1 VPN Wirtualna Sieć Prywatna..................... 5 1.3.2 Montowanie dysku sieciowego...................... 13 1.3.3 UWAGI.................................... 15 1.3.4 SFTP...................................... 15 1.4 Konfiguracja na systemie Linux.......................... 18 1.5 Konfiguracja na systemie Android......................... 19 1.6 Korzystanie z wybranych funkcji Dysku sieciowego.............. 23 1.6.1 Dostęp przez przeglądarkę internetową................. 23 1.6.2 Dostęp przez maszynę ui.wcss.pl..................... 32 1.6.3 Udostępnianie plików i katalogów grupie................ 32 1.6.4 Udostępnianie pliku jednemu użytkownikowi............. 33 1.6.5 Udostępnianie pliku wszystkim użytkownikom zespołu........ 34 1.6.6 Udostępnianie pliku użytkownikom i osobom spoza platformy... 34 1.6.7 Udostępnianie dowolnej osobie...................... 34 1.6.8 Synchronizacja................................ 34 1.6.9 Sprawdzanie wolnej przestrzeni na dysku zespołu........... 41 1.6.10 Snapshoty.................................. 43
Rozdział 1 Instrukcja 1.1 Struktura dysku sieciowego zespołu Główną strukturę dysku sieciowego tworzą katalogi: Groups w którym znajdują się katalogi dla grup utworzonych w ramach zespołu w Portalu e-science.pl; użytkownik ma dostęp do katalogów tych grup, do których należy, Personal w którym znajdują się katalogi osobiste wszystkich zarejestrowanych w zespole użytkowników; użytkownik ma dostęp wyłącznie do swojego katalogu, Team w którym wszyscy zarejestrowani w zespole użytkownicy mają pełne uprawnienia do plików i katalogów, Users w którym znajdują się katalogi wszystkich, zarejestrowanych w zespole użytkowników; użytkownik ma dostęp do katalogów i może kopiować do nich pliki; nie może odczytać, zmodyfikować ani skasować plików wgranych do takiego katalogu przez innych użytkowników; użytkownik może w pełni zarządzać swoim katalogiem. 1.2 Obsługiwane protokoły Zasób sieciowy dostępny jest dzięki komunikacji po kilku protokołach komunikacyjnych: protokół cifs protokół nieszyfrowany; komunikacja odbywa się przez wbudowane narzędzia systemu Windows; dla bezpieczeństwa danych używanie tego protokołu wymaga użycia szyfrowanego połączenia VPN (ang. Virtual Private Network), protokół sftp protokół szyfrowany, wykorzystywany w wielu programach np. Sync, ES File Explorer, Full protokół https protokół szyfrowany, wykorzystywany przede wszystkim w przeglądarkach internetowych.
1.3 Konfiguracja na systemie Windows 1.3.1 VPN Wirtualna Sieć Prywatna 1.3 Konfiguracja na systemie Windows Dostęp do części usług na Platformie e-science.pl możliwy jest dla użytkowników tylko przez usługę Wirtualnej Sieci Prywatnej - VPN. Ma to na celu zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa niezależnie od lokalizacji użytkownika. Aby skorzystać z usługi Dysku sieciowego użytkownik musi skonfigurować połączenie VPN na każdym komputerze, z którego chce korzystać z tej usługi jako dysku. Przed skorzystaniem z zasobu sieciowego, należy połączyć się z siecią VPN. Połączenie VPN musi pozostać aktywne przez cały czas korzystania z usługi. VPN SSTP W celu nawiązania połączenia z VPN można skorzystać z protokołu VPN SSTP, który jest wbudowany w system Windows Vista, 7, 8 i 10. Aby skonfigurować połączenie VPN z użyciem protokołu SSTP należy wykonać poniższe kroki (rys. 1.1): a) przejść do Panelu sterowania, wybrać Sieć i internet, a następnie Centrum sieci i udostępniania Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 5
1 Instrukcja b) kliknąć Skonfiguruj nowe połączenie lub nową sieć c) wybrać opcję Połącz z miejscem pracy i kliknąć Dalej 6 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
d) kliknąć Użyj mojego połączenia internetowego (VPN) 1.3 Konfiguracja na systemie Windows e) w polu Adres internetowy wpisać: vpn.e-science.pl w polu Nazwa miejsca docelowego wpisać dowolną nazwę zaznaczyć opcję Zapamiętaj moje poświadczenia i kliknąć Utwórz Rys. 1.1: Konfiguracja połączenia VPN z użyciem protokołu SSTP Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 7
1 Instrukcja W celu nawiązania połączenia z usługą VPN należy (rys. 1.2): a) kliknąć dwukrotnie ikonę VPN lub kliknąć ikonę Sieci w prawym dolnym rogu ekranu b) w panelu Sieci wybrać VPN i kliknąć Połącz 8 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.3 Konfiguracja na systemie Windows c) w polu logowanie wprowadzić login i hasło takie jak do Portalu e-science.pl i kliknąć OK Rys. 1.2: Nawiązywanie połączenia z usługą VPN SSTP Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 9
1 Instrukcja W celu zakończenia połączenia z usługą VPN należy (rys. 1.3): a) kliknąć dwukrotnie na ikonę VPN 10 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.3 Konfiguracja na systemie Windows b) kliknąć Rozłącz Rys. 1.3: Kończenie połączenia z usługą VPN SSTP Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 11
1 Instrukcja Aby zakończyć połączenie z usługą VPN można również (rys. 1.4): a) kliknąć ikonę Sieci w prawym dolnym rogu ekranu b) w panelu Sieci wybrać VPN i kliknąć Rozłącz Rys. 1.4: Kończenie połączenia z usługą VPN SSTP 12 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.3 Konfiguracja na systemie Windows 1.3.2 Montowanie dysku sieciowego Przed rozpoczęciem operacji montowania należy upewnić się czy aktywne jest połączenie z siecią VPN (Rozdział 1.3.1). Mapowanie można wykonać na jeden ze sposobów: otworzyć folder Mój komputer, i wybrać narzędzie Mapuj dysk sieciowy z górnej belki (rys. 1.5), nacisnąć prawy klawisz myszy na ikonie Mój komputer (lub Ten komputer w zależności od wersji systemu Windows), a następnie Mapuj dysk sieciowy rozwinąć pasek Start, nacisnąć prawy klawisz myszy na ikonie Mój komputer (lub Ten komputer w zależności od wersji systemu Windows), a następnie Mapuj dysk sieciowy Rys. 1.5: Widok okna Mój komputer Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 13
1 Instrukcja Następnie należy uzupełnić pole Folder \\dysk.e-sci.e-science.pl\nazwa_ zespolu oraz zaznaczyć pole wyboru Połącz przy użyciu innych poświadczeń. W miejsce nazwa_zespołu należy wpisać wartość pola Zespół wybraną w trakcie rejestracji. Np. dla zespołu SpinLab wartość pola Folder powinna wyglądać: \\dysk.e-sci. e-science.pl\spinlab (rys. 1.6). Rys. 1.6: Mapowanie dysku sieciowego Po naciśnięciu przycisku Zakończ, pojawi się okno z danymi do logowania. Należy wybrać opcję Użyj innego konta, a następnie uzupełnić Nazwę użytkownika i Hasło. Wartość w polu Nazwa użytkownika musi zawierać domenę i powinna mieć postać: e-sci\nazwa_uzytkownika, gdzie nazwa_uzytkownika to login do portalu e-science.pl (rys. 1.7). Rys. 1.7: Widok okna z danymi do logowania 14 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.3 Konfiguracja na systemie Windows Jeżeli wszystko zostało wykonane poprawnie, w oknie Mój komputer pojawi się nowy dysk (rys. 1.8). Rys. 1.8: Widok okna Mój komputer z nowym dyskiem 1.3.3 UWAGI Jeżeli użytkownik należy do dwóch zespołów i dla każdego zespołu posiada inne poświadczenia, to system Windows nie pozwoli na jednoczesne zamontowanie dwóch różnych zasobów sieciowych. W takim przypadku, drugi zasób sieciowy powinien być zamontowany przez adres IP zasobu dyskowego, tj. \\10.26.24.50\nazwa_zespolu zamiast adresu \\dysk.e-sci.e-science.pl\nazwa_zespolu. 1.3.4 SFTP Do połączenia się z zasobem sieciowym poprzez protokół SFTP, w niniejszej instrukcji wykorzystana została aplikacja WinSCP. Jest to darmowa aplikacja udostępniana na licencji GPL, którą można pobrać ze strony http://winscp.net/eng/docs/lang:pl. Po uruchomieniu programu pojawia się interfejs do konfiguracji połączenia (rys. 1.9). Widoczny formularz (rys. 1.9) należy uzupełnić w następujący sposób: Nazwa hosta : sshdysk.e-science.pl Nazwa użytkownika : login podany przy rejestracji Hasło : hasło podane przy rejestracji, należy uzupełnić tylko w przypadku, gdy użytkownik chce zapamiętać je w konfiguracji Następnie należy nacisnąć przycisk Zapisz... przyciskiem OK (rys. 1.10). i zatwierdzić zapisanie konfiguracji Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 15
1 Instrukcja Rys. 1.9: Interfejs aplikacji WinSCP służący do konfiguracji połączenia z zasobem sieciowym poprzez protokół SFTP Rys. 1.10: Okno aplikacji WinSCP pozwalające na zapisanie sesji Po zapisaniu ponownie zostanie wyświetlony interfejs konfiguracji. Żeby połączyć się z zasobem dyskowym wystarczy nacisnąć przycisk Logowanie. W trakcie pierwszego połączenia z zasobem dyskowym aplikacja automatycznie generuje klucz, który zostanie wykorzystany do szyfrowania połączenia. Aby kontynuować należy nacisnąć przycisk Tak (rys. 1.11). Jeżeli w konfiguracji połączenia nie zostało podane hasło, należy podać je na tym etapie, a następnie nacisnąć przycisk OK (rys. 1.12). Po poprawnym zalogowaniu wyświetlony zostanie interfejs aplikacji (rys. 1.13) składający się z dwóch paneli: lewego - pozwalającego przeglądać lokalny dysk komputera prawego - pozwalającego przeglądać zasób sieciowy 16 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.3 Konfiguracja na systemie Windows Rys. 1.11: Generowanie klucza, który zostanie wykorzystany do szyfrowania połączenia z zasobem sieciowym poprzez protokół SFTP Rys. 1.12: Okno aplikacji WinSCP pozwalające na wprowadzenie hasła Przy pierwszym logowaniu użytkownik zostaje przeniesiony do katalogu osobistego. Przy kolejnych logowaniach użytkownik zostaje przeniesiony do katalogu, w którym poprzednio zakończył pracę. Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 17
1 Instrukcja Rys. 1.13: Interfejs aplikacji WinSCP pozwalający na zarządzanie zasobem sieciowym 1.4 Konfiguracja na systemie Linux Dokładna instrukcja dostępna jest pod adresem: https://help.ubuntu.com/ community/samba/sambaclientguide#connecting_using_cifs. Poniżej przedstawiono jedynie jej skróconą wersję. W pierwszej kolejności należy zainstalować pakiet cifs-utils. W tym celu można użyć komendy: sudo apt-get install cifs-utils Przed zamontowaniem dysku należy upewnić się, czy połączenie z siecią VPN jest aktywne. Aby dysk mógł zostać zamontowany przez użytkowników nie posiadających praw roota należy wykonać poniższe kroki: Utworzyć grupę samba i dodać do niej użytkownika user sudo groupadd samba sudo adduser user samba Otworzyć edycję sudo: sudo visudo W sekcji group dodać utworzoną grupę wraz z uprawnieniami: ## Members of the admin group may gain root privileges % admin ALL =( ALL ) ALL % samba ALL =( ALL ) / bin /mount,/ bin / umount,/ sbin / mount.cifs,/ sbin / umount. cifs Przed zamontowaniem dysku należy utworzyć katalog, do którego ten dysk zostanie podwiązany. Katalog ten można utworzyć np. w katalogu domowym: 18 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
mkdir ~/ mnt Aby zamontować dysk należy wykonać poniższe polecenie: 1.5 Konfiguracja na systemie Android sudo mount -t cifs // dysk.e-sci.e- science.pl/ nazwa_zespolu ~/ mnt -o username = nazwa_uzytkownika gdzie nazwa_zespolu to wartość pola Zespół wybrana w trakcie rejestracji, a nazwa_uzytkownika to login do Portalu e-science.pl. Polecenie to spowoduje pojawienie się monitu o podanie hasła, a po jego wprowadzeniu sprawi, że dysk zamontowany zostanie we wskazanym katalogu. Aby odmontować zasób należy wykonać polecenie: sudo umount ~/ mnt 1.5 Konfiguracja na systemie Android Do połączenia się z zasobem sieciowym wykorzystana została aplikacja ES File Explorer. Jest to darmowa aplikacja, która można pobrać z Google Play. Po uruchomieniu aplikacji należy nacisnąć ikonę z trzema niebieskimi paskami w lewym gónym rogu (rys. 1.14). Rys. 1.14: Widok dostępny po uruchomieniu aplikacji ES File Explorer Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 19
1 Instrukcja Następnie należy wybrać Sieci i później FTP (rys. 1.15). Rys. 1.15: Widok wyboru sieci w aplikacji ES File Explorer 20 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.5 Konfiguracja na systemie Android Aby dodać nowy serwer należy nacisnąć ikonę z plusem w lewym dolnym rogu (rys. 1.16), a następnie wybrać rodzaj połączenia sftp (rys. 1.17). Rys. 1.16: Dodawanie nowego serwera w aplikacji ES File Explorer Rys. 1.17: Wybór rodzaju połączenia w aplikacji ES File Explorer W formularzu konfiguracyjnym uzupełniamy następujące pola: Serwer : sshdysk.e-science.pl Użytkownik : taki jak przy rejestracji Hasło : takie jak przy rejestracji Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 21
1 Instrukcja Rys. 1.18: Widok formularza konfiguracyjnego w aplikacji ES File Explorer Jeżeli wszystko zostało wykonane poprawnie w widoku aplikacji pojawi się nowy zasób sieciowy. Rys. 1.19: Widok aplikacji ES File Explorer z nowym zasobem sieciowym 22 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.6 Korzystanie z wybranych funkcji Dysku sieciowego 1.6 Korzystanie z wybranych funkcji Dysku sieciowego 1.6.1 Dostęp przez przeglądarkę internetową Aplikacja Dysk sieciowy dostępna jest pod adresem https://webdysk-ng. e-science.pl/. W okienku logowania należy podać poświadczenia użytkownika Platformy (rys. 1.20). Rys. 1.20: Logowanie do Platformy e-science.pl Po zalogowaniu wyświetlone zostanie okno główne dysku sieciowego (rys. 1.21). W jego lewej części znajduje się menu, w którym dostępne są przyciski (rys. 1.21): Personal directory prowadzący do katalogu z danymi użytkownika, Groups wyświetlający listę grup, do których należy użytkownik (po kliknięciu w nazwę grupy użytkownik jest przenoszony do katalogu tej grupy) Team wyświetlający listę zespołów, do których należy użytkownik (po kliknięciu w nazwę zespołu użytkownik jest przenoszony do katalogu Team danego zespołu), Public wyświetlający listę udostępnionych przez użytkownika plików, Shared with me prowadzący do katalogu z danymi udostępnionymi użytkownikowi, Cart prowadzący do kontenera, pozwalającego na dodatkowe zarządzanie plikami przy dostępie przez przeglądarkę. Prawa część aplikacji składa się z (od góry) (rys. 1.21): ścieżki katalogów, wyszukiwarki plików, wyświetlenia zawartości danego folderu lub wyników wyszukiwania, przycisku Add to cart, służącego do dodawania plików do katalogu Cart. Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 23
1 Instrukcja Rys. 1.21: Widok główny Dysku sieciowego Po naciśnięciu przycisku Personal directory użytkownik jest przenoszony do katalogu osobistego (rys. 1.22). W prawej części aplikacji dostępne są wówczas dodatkowe przyciski: 24 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
New folder służący do tworzenia nowego katalogu, Upload files służący do wgrywania plików na serwer. 1.6 Korzystanie z wybranych funkcji Dysku sieciowego Rys. 1.22: Widok katalogu osobistego użytkownika Ikony Obok folderów i plików w interfejsie webowym znajdują się również następujące ikony (rys. 1.22): ołówka służy do zmiany nazwy pliku lub katalogu kosza służy do kasowania pliku lub katalogu strzałki służy do udostępnianie plików dwóch dokumentów służy do kopiowania pliku teczki i dokumentu służy do przeniesienia pliku wózka służy do kopiowania pliku lub katalogu do kontenera Cart (więcej w dalszej części rozdz. 1.6.1) listy służy do wyświetlania listy spakowanych plików podkreślonej strzałki służy do rozpakowania archiwum (w celu rozpakowania archiwum należy wybrać folder, w którym zostanie ono rozpakowane, a następnie nacisnąć Extract (rys. 1.23)) Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 25
1 Instrukcja Rys. 1.23: Rozpakowywanie archiwum Zmiana nazwy pliku lub katalogu Po naciśnięciu ikony zmiany nazwy (ołówek) pojawi się formularz (rys. 1.24), w którym można wpisać nową nazwę pliku lub katalogu. Aby zatwierdzić zmianę należy nacisnąć przycisk Rename, aby anulować należy nacisnąć przycisk Cancel. Rys. 1.24: Zmiana nazwy pliku lub katalogu 26 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.6 Korzystanie z wybranych funkcji Dysku sieciowego Kasowanie pliku lub katalogu Po naciśnięciu ikony kasowania (kosz) pojawi się prośba o potwierdzenie kasowania pliku (rys. 1.25). Aby potwierdzić kasowanie należy nacisnąć przycisk Delete, aby anulować należy nacisnąć przycisk Cancel. Rys. 1.25: Kasowanie pliku lub katalogu Udostępnianie pliku Po naciśnięciu ikony udostępniania (strzałka) pojawi się formularz (rys. 1.26), w którym należy wybrać jedną z dwóch opcji: Create a public link pozwalającą na utworzenie linku publicznego, Place cart content into user folder pozwalającą na umieszczenie udostępnianego pliku w katalogu wybranego użytkownika. Dodatkowo można określić jak długo dany plik będzie udostępniony (opcja Availability period ) oraz komu zostanie on udostępniony (opcja Share with ). W przypadku wcześniejszego zaznaczenia opcji Place cart content into user folder wskazanie użytkownika, któremu udostępniony zostanie plik jest konieczne. Opcjonalnie można dodać również wiadomość, która zostanie przesłana wybranemu użytkownikowi (opcja Add message ). Aby udostępnić plik należy nacisnąć przycisk Share, aby anulować udostępnianie należy nacisnąć przycisk Cancel. Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 27
1 Instrukcja Rys. 1.26: Formularz udostępniania pliku Po naciśnięciu przycisku Public w menu (rys. 1.21) wyświetlona zostanie lista udostępnionych plików (rys. 1.27). Naciśnięcie w tym widoku ikony udostępniania pliku (strzałka) wyświetli formularz umożliwiający ponowne udostępnienie pliku (rys. 1.28). W formularzu tym widoczny też będzie link pod jakim plik jest dostępny. Rys. 1.27: Lista udostępnionych plików widoczna po naciśnięciu przycisku Public 28 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.6 Korzystanie z wybranych funkcji Dysku sieciowego Rys. 1.28: Formularz do ponownego udostępnienia pliku W celu udostępnienia pliku można skorzystać również z interfejsu znajdującego się pod adresem https://upload.e-science.pl/ (rys. 1.29). W formularzu, który pojawi się po przejściu na podaną stronę należy: wybrać plik do udostępnienia Select file(s), wprowadzić login (w przypadku użytkowników Portalu e-science.pl) lub adres email (w przypadku osób nie zarejestrowanych w Portalu e-science.pl) osoby, której udostępniony zostanie plik Send to, podać swój adres e-mail From, dodać wiadomość, która przesłana zostanie do wybranej osoby Add message. Pliki udostępnione użytkownikowi W celu znalezienia plików udostępnionych użytkownikowi należy wybrać jedną z poniższych opcji: nacisnąć przycisk Shared with me w menu (rys. 1.21), przejść do katalogu osobistego (przycisk Personal directory w menu), a następnie do katalogu o nazwie Received Files (rys. 1.22). Spowoduje to wyświetlenie listy katalogów, w których znajdują się udostępnione użytkownikowi pliki. Nazwy tych katalogów to adresy e-mail osób, które udostępniły poszczególne pliki (rys. 1.30). Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 29
1 Instrukcja Rys. 1.29: Interfejs do udostępniania plików https://upload.e-science.pl/ Rys. 1.30: Lista katalogów, w których znajdują się pliki udostępnione użytkownikowi Kopiowanie pliku Po naciśnięciu ikony kopiowania pliku (dwa dokumenty) pojawi się eksplorator zasobu sieciowego, w którym należy odnaleźć katalog do którego chcemy skopiować wybrany plik (rys. 1.31). Aby skopiować plik do wybranego katalogu należy nacisnąć przycisk Copy, aby anulować kopiowanie należy nacisnąć przycisk Cancel. 30 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.6 Korzystanie z wybranych funkcji Dysku sieciowego Rys. 1.31: Kopiowanie pliku Cart Cart jest kontenerem, który pozwala na dodatkowe zarządzanie plikami przy dostępie przez przeglądarkę. Aby skopiować plik do Cart, należy przy danym pliku nacisnąć ikonę wózka (rys. 1.22). Można również zaznaczyć wybrany plik i nacisnąć przycisk Add to cart (rys. 1.32). Rys. 1.32: Kopiowanie pliku do kontenera Cart Opcje dostępne w kontenerze Cart to (rys. 1.33): Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 31
1 Instrukcja Download All - pozwala na stworzenie archiwum ze wszystkich plików znajdujących się w Cart i pobranie go na dysk swojego komputera Share All - pozwala na stworzenie archiwum ze wszystkich plików znajdujących się w Cart, a następnie udostępnienie tego archiwum (patrz: Udostępnianie pliku) Remove All - pozwala na skasowanie wszystkich plików znajdujących się w Cart Copy All - pozwala na skopiowanie wszystkich plików znajdujących się w Cart do innego katalogu na dysku sieciowym Move All - pozwala na przeniesienie wszystkich plików znajdujących się w Cart do innego katalogu na dysku sieciowym Rys. 1.33: Widok kontenera Cart 1.6.2 Dostęp przez maszynę ui.wcss.pl Dostęp do dysku sieciowego można uzyskać po zalogowaniu na maszynę ui.wcss.pl. W tym celu można skorzystać z klienta SSH: ssh login@ui. wcss.pl Podczas logowania należy użyć loginu i hasła obowiązujących na Platformie e-science.pl. Po zalogowaniu użytkownik ma dostęp do wszystkich swoich danych przechowywanych na dysku sieciowym. 1.6.3 Udostępnianie plików i katalogów grupie Aby udostępnić dane grupie pracowników należy najpierw stworzyć grupę w zespole (rys. 1.34) (szczegółowa instrukcja w opisie usługi Zarządzanie zespołem). 32 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.6 Korzystanie z wybranych funkcji Dysku sieciowego Rys. 1.34: Tworzenie nowej grupy Aby udostępnić plik użytkownikom jednej z grup utworzonych w zespole, należy skopiować plik do katalogu danej grupy w katalogu Groups. Uprawnienia do katalogu odczytywanie zawartości katalogów tworzenie plików i katalogów modyfikowanie plików Użytkownik X X X X Grupa X X X X Zespół kasowanie plików 1.6.4 Udostępnianie pliku jednemu użytkownikowi Aby udostępnić plik jednemu użytkownikowi, należy skopiować plik do katalogu Users/nazwa_użytkownika, gdzie nazwa użytkownika to login w Portalu e-science.pl. Uprawnienia do katalogu odczytywanie zawartości katalogów tworzenie plików i katalogów modyfikowanie plików Użytkownik X X X X Grupa Zespół X kasowanie plików Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 33
1 Instrukcja 1.6.5 Udostępnianie pliku wszystkim użytkownikom zespołu Aby udostępnić plik wszystkim użytkownikom należy skopiować go do katalogu Team. Uprawnienia do katalogu odczytywanie zawartości katalogów tworzenie plików i katalogów modyfikowanie plików Użytkownik X X X X Grupa Zespół X X X X kasowanie plików 1.6.6 Udostępnianie pliku użytkownikom i osobom spoza platformy W celu udostępnienia pliku osobie spoza Platformy należy skorzystać z opcji tworzenia linku publicznego, a w polu Share with wpisać adres e-mail tej osoby (Rozdział 1.6.1 Udostępnianie pliku). 1.6.7 Udostępnianie dowolnej osobie Funkcjonalność została omówiona przy opisie dostępu do usługi przez przeglądarkę (Rozdział 1.6.1 Udostępnianie pliku). 1.6.8 Synchronizacja Centrum synchronizacji systemu Windows Za synchronizację w systemie Windows odpowiada Centrum synchronizacji. Żeby skorzystać z synchronizacji należy wybrać z zamontowanego dysku (Rozdział 1.3.2) folder, który chcemy synchronizować, nacisnąć na nim prawym klawiszem myszy, a następnie wybrać opcję Zawsze dostępne w trybie offline (rys. 1.35). Do ikony folderu zostanie dodany znak centrum synchronizacji (rys. 1.36). 34 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.6 Korzystanie z wybranych funkcji Dysku sieciowego Rys. 1.35: Synchronizacja folderu w systemie Windows Rys. 1.36: Widok zsynchronizowanego folderu Aplikacja FullSync system Windows Aplikacja FullSync jest darmowa i udostęniana na licencji GNU GPL. Można ją pobrać ze strony http://fullsync.sourceforge.net/download.php. Po zainstalowaniu i uru- Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 35
1 Instrukcja chomieniu aplikacji pojawi się widok główny aplikacji (rys. 1.37). Aby skonfigurować połączenie należy z menu File wybrać opcję New Profile (rys. 1.38). Rys. 1.37: Widok główny aplikacji FullSync Rys. 1.38: Wybór opcji New Profile w aplikacji FullSync W zakładce Source należy ustawić parametry katalogu źródłowego (w tym przypadku wybierany jest folder z dysku lokalnego) (rys. 1.39). Po naciśnięciu przycisku z trzema kropkami (w polu Path) pojawi się okno z możliwością wyboru folderu podlegającego synchronizacji (rys. 1.40). 36 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.6 Korzystanie z wybranych funkcji Dysku sieciowego Rys. 1.39: Ustawienie parametrów katalogu źródłowego w aplikacji FullSync Rys. 1.40: Wybór folderu podlegającego synchronizacji w aplikacji FullSync W zakładce Destination należy ustawić parametry katalogu docelowego (w tym przypadku wybierany jest folder z dysku sieciowego) (rys. 1.41). Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 37
1 Instrukcja Rys. 1.41: Ustawienie parametrów katalogu docelowego Przy poprawnym wprowadzeniu parametrów połączenia, po naciśnięciu przycisku z trzema kropkami (w polu Path), pojawi się okienko z możliwością wyboru folderu podlegającego synchronizacji (rys. 1.42). Rys. 1.42: Wybór folderu podlegającego synchronizacji w aplikacji FullSync Ostatnim krokiem jest wybór jednego z czterech typów synchronizacji (rys. 1.43): Publish/Update, w którym aplikacja FullSync tworzy dokładną kopię katalogu źródłowego i pamięta jakie pliki były kopiowane do katalogu docelowego; wszystkie dodatkowe pliki (np. wygenerowane dane, pliki konfiguracyjne, itd.) pozostaną niezmienione, 38 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.6 Korzystanie z wybranych funkcji Dysku sieciowego Backup Copy, w którym kopiowane są wszystkie zmiany ze źródła do katalogu docelowego; w katalogu docelowym nie są kasowane żadne pliki, Exact Copy, w którym kopiowane są wszystkie zmiany ze źródła do katalogu docelowego, uwzględniając kasowanie plików Two-Way Sync, w ktorym porównywane są obydwie zdefiniowane lokalizacje i kopiowane są nowsze pliki pomiędzy nimi (UWAGA: w tym trybie, nie są rozpoznawane zmiany w plikach, starsze pliki są nadpisywane nowszymi i dokonane w nich zmiany zostaną utracone) Rys. 1.43: Wybór typu synchronizacji w aplikacji FullSync Aby ustawić automatyczną synchronizację należy nacisnąć przycisk Edit Scheduling (rys. 1.43). Konfiguracja pozwala na ustawienie jednego z dwóch trybów (rys. 1.44): a) Crontab, pozwalający na wykonanie automatycznej synchronizacji w określone dni i godziny Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 39
1 Instrukcja b) Interval, pozwalający na wykonywanie automatycznej synchronizacji w ustalonych odstępach czasu Rys. 1.44: Ustawianie trybu a) Crontab lub b) Interval automatycznej synchronizacji w aplikacji FullSync Aby synchronizacje były wykonywane automatycznie należy dodatkowo nacisnąć przycisk Start Scheduler (ikona zielonego trójkąta z zegarkiem) (rys. 1.45). Rys. 1.45: Ustawianie automatycznych synchronizacji w aplikacji FullSync Profil synchronizacji można też uruchomić ręcznie naciskając przycisk Run Profile (ikona zielonego trójkąta) lub przycisk Run Profile - Non Interactive mode w trybie nieinteraktywnym (ikona podwójnego zielonego trójkąta) (rys. 1.46). 40 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.6 Korzystanie z wybranych funkcji Dysku sieciowego Rys. 1.46: Ręczne uruchamianie profilu synchronizacji w aplikacji FullSync UWAGI Synchronizacja odbywa się do ostatniej wykonanej operacji. Jeżeli z jednego źródła dokonamy edycji jakiegoś pliku, a z innego źródła plik ten skasujemy, to w efekcie plik zostanie skasowany we wszystkich źródłach. 1.6.9 Sprawdzanie wolnej przestrzeni na dysku zespołu Dostęp przez przeglądarkę internetową Procentowe wykorzystanie przestrzeni na dysku poszczególnych zespołów, do których należy użytkownik można sprawdzić po zalogowaniu na stronie https://webdysk-ng. e-science.pl/ i rozwinięciu listy Team w lewym bocznym menu (rys. 1.47). Rys. 1.47: Sprawdzanie procentowego wykorzystania przestrzeni na dysku poszczególnych zespołów, do których należy użytkownik Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 41
1 Instrukcja System Windows W celu sprawdzenia wolnej przestrzeni na dysku danego zespołu należy zamontować dysk zgodnie z instrukcją (rozdz. 1.3.2), następnie kliknąć prawym przyciskiem myszy na dysk i wybrać Właściwości (rys. 1.48). Spowoduje to otwarcie okna, w którym znajdują się informacje o rozmiarze dysku zespołu, zajętej i dostępnej przestrzeni (rys. 1.49). Rys. 1.48: Sprawdzanie wolnej przestrzeni na dysku danego zespołu w systemie Windows. 42 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.6 Korzystanie z wybranych funkcji Dysku sieciowego Rys. 1.49: Sprawdzanie wolnej przestrzeni na dysku danego zespołu w systemie Windows. System Linux W celu sprawdzenia wolnej przestrzeni na dysku danego zespołu należy zalogować się na swój dysk sieciowy na maszynie ui.wcss.pl (zobacz rozdz. 1.6.2): ssh login@ui. wcss.pl i użyć polecenia: df -h / home / nazwa_zespolu Nazwę zespołu należy podać używając wyłącznie małych liter. W wyniku tego polecenia uzyskamy informacje o rozmiarze dysku zespołu, zajętej i dostępnej przestrzeni: System plikow rozm. uzyte dost. % uz. zamont. na dysk.e- science.pl :/ spinlab 500 G 387 G 114 G 78% / home / spinlab UWAGI Podane limity odnoszą się do przestrzeni dostępnej na dysku sieciowym dla całego zespołu, a nie pojedynczych użytkowników. W celu zwiększenia przestrzeni dla zespołu należy przesłać zgłoszenie na adres helpdesk@e-science.pl 1.6.10 Snapshoty Snapshot to zapis stanu systemu. Snaphoty przechowywanych na dysku sieciowym danych użytkowników Platformy e-science.pl są wykonywane regularnie w następujących sekwencjach: codziennie między 8:00 a 20:00 co 4 godziny, każdego dnia tygodnia (oprócz niedzieli) o 4:00, Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 43
1 Instrukcja w każdą niedzielę o 4:00. Dzięki snapshotom możliwy jest dostęp do starszych wersji danych (są to wersje z momentu wykonania snapshotu), co w konsekwencji pozwala również na odzyskanie skasowanych danych. Skasowane dane można odzyskać jeśli istniały w systemie w momencie wykonania snapshotu. Będą one miały dokładnie taką formę jak w momencie wykonania danego snapshotu. W systemie Windows snapshoty dostępne są poprzez funkcjonalność Poprzednie wersje, natomiast w systemie Linux znajdują się one w ukrytym katalogu o nazwie.snapshot. System Windows W celu przejścia do widoku Poprzednich wersji należy nacisnąć prawy klawisz myszy na folderze znajdującym się na dysku sieciowym, wybrać opcję Właściwości (rys. 1.50), a następnie otworzyć zakładkę Poprzednie wersje (rys. 1.51). Rys. 1.50: Przejście do Właściwości wybranego katalogu 44 Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika
1.6 Korzystanie z wybranych funkcji Dysku sieciowego Rys. 1.51: Widok Poprzednich wersji plików System Linux W systemie Linux snapshoty znajdują się w ukrytym katalogu o nazwie.snapshot ssh login@ui. wcss.pl - bash -4.2 $ cd. snapshot -bash -4.2 $ ls 2017-05 -21 _0400 +0200. weekly 2017-07 -13 _0400 +0200. daily 2017-07 -23 _0400 +0200. weekly 2017-08 -02 _0400 +0200. daily 2017-05 -28 _0400 +0200. weekly 2017-07 -14 _0400 +0200. daily 2017-07 -24 _0400 +0200. daily 2017-08 -03 _0400 +0200. daily 2017-06 -04 _0400 +0200. weekly 2017-07 -15 _0400 +0200. daily 2017-07 -25 _0400 +0200. daily 2017-08 -04 _0400 +0200. daily 2017-06 -11 _0400 +0200. weekly 2017-07 -16 _0400 +0200. weekly 2017-07 -26 _0400 +0200. daily 2017-08 -05 _0400 +0200. daily 2017-06 -18 _0400 +0200. weekly 2017-07 -17 _0400 +0200. daily 2017-07 -27 _0400 +0200. daily 2017-08 -06 _0400 +0200. weekly 2017-06 -25 _0400 +0200. weekly 2017-07 -18 _0400 +0200. daily 2017-07 -28 _0400 +0200. daily 2017-08 -06 _1600 +0200. hourly 2017-07 -02 _0400 +0200. weekly 2017-07 -19 _0400 +0200. daily 2017-07 -29 _0400 +0200. daily 2017-08 -06 _2000 +0200. hourly 2017-07 -09 _0400 +0200. weekly 2017-07 -20 _0400 +0200. daily 2017-07 -30 _0400 +0200. weekly 2017-08 -07 _0400 +0200. daily 2017-07 -11 _0400 +0200. daily 2017-07 -21 _0400 +0200. daily 2017-07 -31 _0400 +0200. daily 2017-08 -07 _0800 +0200. hourly 2017-07 -12 _0400 +0200. daily 2017-07 -22 _0400 +0200. daily 2017-08 -01 _0400 +0200. daily 2017-08 -07 _1200 +0200. hourly Dysk sieciowy w e-science.pl. Podręcznik użytkownika 45
www.e-science.pl