Lekcja 4. Ostrożni w świecie online - internetowe znajomości. Tematyka lekcji: Sposoby komunikowania się przez internet. Zwrócenie uczniom uwagi na ograniczenia wiekowe wiążące się z korzystaniem z komunikatorów i portali społecznościowych. Uświadomienie uczniom zagrożeń płynących z zawierania znajomości online. Omówienie niebezpieczeństw, związanych z podawaniem w sieci danych osobowych. Czas realizacji: 45 minut Cele: uświadomienie dzieciom, dlaczego założenie konta na portalu społecznościowym nie jest odpowiednie dla dzieci poniżej 13 roku życia, uświadomienie dzieciom, iż powinny być ostrożnie w komunikacji z nieznajomymi i nie zawierać znajomości online, przedstawienie zagrożeń płynących z podawania w sieci danych osobowych i materiałów osobistych, przedstawienie uczniom tematów Trzeciego Zadania konkursowego oraz zachęcenie ich do udziału w Konkursie edukacyjnym poprzez wykonywanie prac konkursowych. Forma zajęć: Proponowana forma zajęć: burza mózgów, dyskusja moderowana, elementy wykładu, praca indywidualna. Wiedza przydatna do przeprowadzenia zajęć: Aby przygotować się do zajęć, zapoznaj się z materiałami do Wyzwania 3. Serwisy społecznościowe i ochrona prywatności Kursu internetowego dla rodziców, dostępnego pod adresem: https://fundacja.orange.pl/kurs/. W szczególności zapoznaj się z zagadnieniami: - Czym są portale społecznościowe i jak korzystają z nich dzieci? - Jak zadbać o bezpieczeństwo dziecka w serwisach społecznościowych?
A także materiałami do Wyzwania 4. Relacje w sieci i cyberprzemoc. W szczególności zapoznaj się z zagadnieniem: - Z jakimi zagrożeniami związana jest komunikacja online i jak im zapobiegać? Opcjonalnie Materiały dodatkowe do Wyzwania nr 3: - Broszura: Pomyśl zanim wrzucisz. Poradnik dla rodziców na temat ochrony wizerunku dzieci w internecie. - Broszura: Bezpieczne media. Poradnik dla rodziców (fragment Podawanie numeru telefonu w internecie, s. 45). - Broszura: Bezpieczeństwo dzieci online. Kompendium dla rodziców i profesjonalistów (fragment Uwodzenie dzieci w internecie i inne niebezpieczne kontakty, s. 111). Skrypt do Trzeciego zadania konkursowego Rywalizacja na multimedia, dostępny na platformie fundacja.orange.pl/kurs w zakładce Aktywności konkursowe oraz Materiały dodatkowe. Wymagane materiały: Arkusz papieru (blok rysunkowy), kredki, flamastry, naklejka z komunikatem do rodzica (materiał od Fundacji Orange), arkusz z naklejkami dla dziecka (materiał od Fundacji Orange). Zadanie do wykonania w celu udokumentowania na platformie przeprowadzenia lekcji: Uczniowie tworzą na arkuszu papieru listę informacji o sobie, których nie można udostępniać w internecie i które powinny podlegać szczególnej ochronie. Forma dokumentacji zadania: Wykonaj 3 fotografie wykonanych przez dzieci prac i przekaż Koordynatorowi Konkursu na terenie szkoły, aby mógł udokumentować przeprowadzenie lekcji. Każde poprawnie udokumentowane zajęcia dla dzieci to punkty na konto Waszej szkoły. Przebieg zajęć: Zadanie 1. Jak komunikujemy się w internecie? Z jakich stron i portali korzystamy? Burza mózgów i dyskusja. Czas trwania: 5 minut
Poproś dzieci, aby dzieci usiadły przy stolikach. Wprowadź je w temat zajęć. Rozpocznij otwartą rozmowę. Pytania do dzieci: Jak możemy komunikować się przez internet? Z jakich narzędzi można korzystać? Czy wasi rodzice komunikują się z rodziną przez internet? Czy korzystacie z internetu, aby kontaktować się z kolegami i koleżankami? Z jakich narzędzi korzystają Wasi znajomi, rodzice by kontaktować się ze znajomymi? Czy wiecie jakie ograniczenia wiekowe wiążą się z korzystaniem z komunikatorów i portali społecznościowych? Czy wiecie dlaczego tak jest? Uświadom uczniom, że jest wiele narzędzi komunikacji przez internet (poczta e- mail, czaty i komunikatory, portale społecznościowe typu Facebook). Formy kontaktu online takie jak komunikatory, portale społecznościowe, czaty są przeznaczone dla starszych użytkowników internetu, ponieważ umożliwiają kontaktowanie się z osobami obcymi, których tożsamości i intencji nigdy nie możemy być pewni. Drugą istotną właściwością komunikacji online jest to, że wysyłane lub publikowane informacje lub zdjęcia mogą trafić do osób nieuprawnionych a raz wrzucone do sieci materiały zostają tam już na zawsze, dlatego trzeba dużej rozwagi przy korzystaniu z kanałów komunikacji online. Najmłodsi użytkownicy często nie zastanawiają się nad tym korzystając z internetu a publikowanie materiałów w sieci jest bardzo proste. - Zadanie 2. Jak zachować się wobec nieznajomych w internecie? Burza mózgów i dyskusja moderowana. Czas trwania: 5 minut Wprowadź dzieci w tematykę dyskusji za pomocą poniższych pytań: Czy jesteście w stanie stwierdzić czy osoba, która kontaktuje się z Wami przez internet, jest tą samą osobą w rzeczywistości? Dlaczego nie jest to takie proste? Czy wiecie jak powinniście się zachować wobec osoby nieznajomej w świecie rzeczywistym? Dlaczego? Czy zdarzyło się Wam lub Waszym znajomym, że odezwała się do Was z internecie osoba, której nie znacie osobiście lub takiej, której nie kojarzycie w świecie rzeczywistym, choć twierdziła, że jest Waszą koleżanką/kolegą? Jeśli tak, jak zachowaliście się w tej sytuacji? Czy wiecie, że wobec osoby nieznajomej w internecie powinniście zachować się tak jak wobec obcej, którą spotykacie w świecie rzeczywistym? Zapisz na tablicy odpowiedzi dzieci, po wysłuchaniu wszystkich wypowiedzi, podsumuj dyskusję. Zwróć dzieciom uwagę, iż w sytuacji gdy w internecie zaczepia je osoba nieznajoma koniecznie
i zawsze powinny poinformować o tym osobę dorosłą: rodzica lub nauczyciela i że nigdy nie powinny bez wiedzy rodziców umawiać się na spotkania z osobami poznanymi w internecie Uświadom, że w internecie może zdarzyć się tak, że ktoś będzie podawał nieprawdziwe informacje o sobie (będzie udawał kogoś innego). Ustalcie wspólnie 3 zasady bezpiecznego kontaktowania się z innymi użytkownikami internetu. Zadanie 3. Nasze dane osobowe w internecie. Elementy wykładu oraz dyskusja moderowana. Czas trwania: 10 minut Wytłumacz dzieciom co oznacza pojęcie danych osobowych oraz wymień informacje, które wiążą się z tym pojęciem, takie jak: Imię i nazwisko Numer telefonu, Adres zamieszkania, Adres szkoły, do której uczęszcza dziecko, Numer karty płatniczej (rodziców) W trakcie dyskusji zastanówcie się wspólnie dlaczego te dane powinny być chronione. Uświadom dzieciom w jaki sposób nasze prywatne dane mogą zostać wykorzystane przez niepowołane osoby. Wyjaśnij, że jeśli dziecko chciałoby założyć konto, np. skrzynkę pocztową powinno to zrobić wyłącznie z rodzicem, a informacja, której używamy na potrzeby stworzenia profilu to NICK czyli internetowy pseudonim. Zadanie 4. Kodeks bezpiecznych danych w internecie. Praca indywidualna. Czas trwania: 15 minut Rozdaj dzieciom arkusze papieru i poproś, aby stworzyły na nim kodeks/listę informacji o sobie, których nie można udostępniać w internecie i które powinny podlegać szczególnej ochronie. W trakcie wykonywania przez dzieci zadania podchodź do stolików i sprawdzaj, jak radzą sobie z ćwiczeniem. Doradź w przypadku trudności. Po wykonaniu prac poproś je, żeby opowiedziały o swoich rysunkach. Młodsze dzieci zamiast tekstu mogą zastosować symbole ukazujące chronione informacje. Zachęć dzieci, aby opowiedziały rodzicom o swoich rysunkach i by sprawdziły czy ich rodzice wiedzą co to są dane osobowe oraz czy wiedzą dlaczego nie można ich upubliczniać w internecie. Zadanie 5. Podsumuj zajęcia sprawdź czy dzieci zrozumiały na czym polega konieczność ochrony swoich danych w internecie. Wklej naklejki do zeszytu komunikacji z rodzicem oraz zachęć je do rozmowy z rodzicem w domu.
Czas trwania: 3 minuty. Wklej do zeszytów komunikacji z rodzicami naklejki skierowane do rodziców/opiekunów. Zachęć dzieci, aby porozmawiały z rodzicem lub opiekunem o tym, czego dowiedziały się w trakcie lekcji i przypomniały mu o możliwości zdobywania punktów na konto szkoły dzięki certyfikatom Kursu internetowego. Zadanie 6. Przedstaw i omów z uczniami tematy Trzeciego zadania konkursowego Rywalizacja na multimedia. Czas trwania: 5 minut. Wydrukuj tematy zadania konkursowego. Przeczytaj je i omów z dziećmi. Przedstaw terminy zgłaszania prac przez uczniów oraz formę w jakiej powinien zostać zrealizowany każdy z tematów. Upewnij się, że dzieci rozumieją zadanie, które mają do wykonania. Wydrukowane tematy prac powieście w widocznym miejscu w klasie, np. na gazetce szkolnej. Zadanie 7. Zagadka która naklejka pasuje do dzisiejszej lekcji? Czas trwania: 2 minuty. Na koniec lekcji rozdaj dzieciom arkusz z naklejkami przeznaczonymi dla nich. Poproś, aby zastanowiły się, która z naklejek najlepiej pasuje do dzisiejszego tematu lekcji. W przypadku błędnych odpowiedzi, wytłumacz dziecku dlaczego dokonało błędnego wyboru. Ustalcie, która naklejka zostanie wklejona do zeszytu jako ślad po przeprowadzonej Lekcji 4. Ostrożni w świecie online. Po wklejeniu odpowiedniej naklejki do zeszytu zbierz arkusze będziesz mógł je wykorzystać w trakcie następnych zajęć. Bezpiecznego surfowania w internecie życzy Fundacja Orange