Sprawozdanie z I Ogólnopolskiego Sympozjum Parków Narodowych Tytuł sympozjum: Edukacja w parkach narodowych dokąd zmierzamy, rola ośrodków edukacyjnych, aktywne formy przekazu i komunikacji Termin: 25-27 września 2009 Miejsce: Międzyzdroje - Biała Góra Organizatorzy: Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska i Woliński Park Narodowy. W sympozjum uczestniczyło 80 osób, reprezentujących wszystkie polskie parki narodowe. Ponadto, w sympozjum wzięli udział zaproszeni goście z Ministerstwa Środowiska,, Zarządu Okręgowego Ligii Ochrony Przyrody w Szczecinie i Zachodniopomorskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli. Przedstawiciele ostatnich
dwóch instytucji wygłosili referaty wprowadzające w zagadnienia edukacji przyrodniczej. W pierwszym dniu sympozjum odbyły się trzy sesje referatowe i sesja terenowa. Po rozpoczęciu sympozjum przez Dyrektora Wolińskiego Parku Narodowego Ireneusza Lewickiego i Wiceprezesa Narodowej Fundacji Ochrony Środowiska Andrzeja Weigle rozpoczęto pierwszą sesję referatową, której przewodniczył Andrzej Weigle. W trakcie sesji wygłoszono 6 referatów, w tym dwa wprowadzające w tematykę. 1. Aktywizujące metody i formy edukacji ekologicznej - Z. Nowak, Zachodniopomorskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli 2. Edukacja ekologiczna jako narzędzie wdrażania w Polsce systemu europejskiej Sieci NATURA 2000. Prezentacja Kampanii informacyjno-promocyjnej,,z NATURĄ ZA PAN BRAT - S. Kiszkurno, Zarząd Okręgu w Szczecinie Ligi Ochrony Przyrody 3. Ekoedukacja w Wolińskim Parku Narodowym - K. Grzegorczyk, Woliński Park Narodowy 4. Strategia edukacji przyrodniczej w Słowińskim Parku Narodowym - E. Pietkun, Słowiński Park Narodowy
5. Wybrane przykłady edukacji o ochronie przyrody w Drawieńskim Parku Narodowym - P. Bilski, J. Sanocka, E. Wnuk-Głowdel, Drawieński Park Narodowy 6. Muzeum Wigier - nowe techniki w muzealnictwie - M. Ambrosiewicz, Wigierski Park Narodowy. Po krótkiej przerwie, w południe rozpoczęła się druga sesja referatowa, podczas której wygłoszono 7 referatów. Sesji tej przewodniczył Maciej Ambrosiewicz. 1. Programy Edukacyjne Karkonoskiego Parku Narodowego - L. Skrętkowski, Karkonoski Park Narodowy 2. Park Narodowy Gór Stołowych - działalność edukacyjna - Z. Gołąb, Park Narodowy Gór Stołowych 3. Program edukacji środowiskowej w Pienińskim Parku Narodowym - T. Ciesielka, Pieniński Park Narodowy 4. Działalność edukacyjna w Gorczańskim Parku Narodowym - teraźniejszość i przyszłość - A. Kurzeja, Gorczański Park Narodowy 5. Bieszczadzki Park Narodowy jako żywe muzea natury - edukacja w oparciu o ścieżki dydaktyczne - B. Ćwikowska, Bieszczadzki Park Narodowy 6. Edukacja bez granic - T. Pasierbek, K. Fujak, T. Urbaniec, M. Maziel, Babiogórski Park Narodowy 7. Mobilny GIS w parkach narodowych - W. Strzelecki, A. Krzyworzeka, INS Sp. z o.o.
Równolegle odbyło się spotkanie koordynatorów projektu wyznaczonych przez parki narodowe z Grupą Zarządzającą Projektem. Podczas tego spotkania szczegółowo omówione zostały zasady współpracy w ramach realizacji projektu, wyjaśniono sporne kwestie nakreślono najbliższe działania. Po obiedzie już wszyscy uczestnicy sympozjum razem wzięli udział w sesji terenowej, podczas której odwiedzili punkt widokowy, z którego rozciąga się widok na rozlewiska Delty Świny, wzgórze Zielonka, Jezioro Turkusowe i punkt widokowy na klifie. Po zakończeniu sesji terenowej i krótkiej przerwie przeprowadzona została trzecia sesja referatowa, podczas której wygłoszono 5 referatów. Sesji przewodniczyła Katarzyna Łukowska.
1. Edukacja w Wielkopolskim Parku Narodowym - M. Bręczewska, K. Bielecka, B. Lis, Wielkopolski Park Narodowy 2. Edukacja w Park Narodowy Ujście Warty - doświadczenie i zmiany - D. Wypychowska, A. Mielczarek, Park Narodowy Ujście Warty 3. Edukacja ekologiczna w Poleskim Parku Narodowym - A. Myka-Raduj, Poleski Park Narodowy 4. Edukacja przyrodnicza w Narwiańskim Parku Narodowym - M. Bielonko, Narwiański Park Narodowy 5. Rola edukacji w działaniach Biebrzańskiego Parku Narodowego - K. Nowicka, Biebrzański Park Narodowy.
Ostatnim punktem programu pierwszego dnia sympozjum była kolacja w Wiatraku, podczas której odbył się pokaz przeźroczy pana Lech Karaudy, dotyczący awifauny.
Drugi dzień sympozjum składał się tylko z sesji terenowej. Uczestnicy sympozjum odwiedzili Ośrodek Edukacji Przyrodniczo-Leśnej przy Nadleśnictwie Kliniska, w którym zapoznali się z ciekawym programem edukacyjnym i poznali interesujące metody nauczania. Następnie odwiedzili wystawy interaktywnych doświadczeń EUREKA w Szczecinie, podczas których mogli bezpośrednio uczestniczyć w ciekawych doświadczeniach obrazujących zjawiska występujące w naszym środowisku. Ostatnim elementem sesji terenowej były warsztaty archeologii eksperymentalnej. Odbyły się one w Wolinie, na terenie skansenu Centrum Słowian i Wikingów. Uczestnicy sympozjum zapoznali się z zabudową wczesnośredniowiecznego Wolina mogli podziwiać pokazy dawnych rzemiosł, biorąc w nich bezpośredni udział. Warsztaty były okazją do nauczenia się wielu ciekawych i często już zapomnianych umiejętności, jak wyrabiania filcu czy glinianych naczyń.
Ostatni dzień sympozjum składał się z jednej sesji referatowej, której przewodniczył Jacek Misiak. Podczas sesji wygłoszono 8 referatów. 1. Dokąd zmierza edukacja w Parku Narodowym Bory Tucholskie - B. Grabowska, Park Narodowy Bory Tucholskie 2. Edukacja w Kampinoskim Parku Narodowym (edukacja w ODM Granica) - M. Wawryszuk, B. Bąk, Kampinoski Park Narodowym 3. Działania edukacyjne w Białowieskim Parku Narodowy - J. Bober, H. Schmidt, M. Świć, Białowieski Park Narodowy 4. Działalność edukacyjna w OPN (prezentacja multimedialna) - A. Subel, Ojcowski Park Narodowy
5. Edukacja w Świętokrzyskim Parku Narodowym - A. Czeplina-Miernik, Świętokrzyski Park Narodowy 6. 15 lat działalności Ośrodka Edukacyjno-Muzealnego Roztoczańskiego Parku Narodowego - P. Marczakowski, Roztoczański Park Narodowy 7. Edukacja w Magurskim Parku Narodowym - K. Gładysz, Magurski Park Narodowy 8. Edukacja ekologiczna w TPN - P. Szczepanek, B. Chlipała, W. Starzewski, Tatrzański Park Narodowy. Po krótkiej przerwie odbyła się dyskusja ogólna, która stanowiła zakończenie sympozjum. Dyskusja ukierunkowana była nie tylko na treści poszczególnych referatów, ale również dotyczyła całego zakresu realizowanego projektu Budowa wspólnej platformy wymiany informacji systemu szkoleń zawodowych w parkach
narodowych. Uczestnicy dyskusji jednomyślnie stwierdzili, że wiele problemów przedstawionych podczas sympozjum musi być szczegółowo przedyskutowanych podczas warsztatów i szkoleń, które są elementem projektu. Przedstawione w referatach informacje o działaniach edukacyjnych w poszczególnych parkach narodowych uświadomiły wszystkim uczestnikom sympozjum, że parki narodowe stanowią potężną siłę mogącą w znaczący sposób kształtować postawę społeczeństwa wobec przyrody i jej ochrony. Wszystkie parki mają podobny zakres swojej działalności edukacyjnej, ale bardzo często jest ona realizowana w różny sposób. Wymiana doświadczeń, najlepszych pomysłów i współpraca między parkami jest zadaniem, które musi być podjęte jak najszybciej i w jak największym wymiarze. Wszystkie punkty programu sympozjum zostały zrealizowane. Materiały prezentowane podczas poszczególnych sesji będą w najbliższym czasie opracowane i zamieszczone w Internecie.