PARKI NARODOWE W POLSCE Działalność organizacyjna i finansowanie w 2009 r.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PARKI NARODOWE W POLSCE Działalność organizacyjna i finansowanie w 2009 r."

Transkrypt

1 PARKI NARODOWE W POLSCE Działalność organizacyjna i finansowanie w 2009 r. Departament Ochrony Przyrody Warszawa 2010 r. 1

2 Część I Działalność parków narodowych I. Wstęp Park narodowy obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na obszarze którego ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej oraz walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody. Celem utworzenia parku narodowego jest także odtworzenie zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów. Łączna powierzchnia 23 parków narodowych zajmuje ok.1% powierzchni kraju. Ich rozmieszczenie prezentuje Ryc. 1, natomiast podstawowe dane dotyczące parków narodowych w Polsce, wg stanu na koniec 2009 r., przedstawiono w tabeli nr 1. Tabela nr 1. Podstawowe informacje o parkach narodowych w Polsce. Rok Powierzchnia (ha) Ochrona (ha) Lp. Park Narodowy utworzenia Ogółem leśna ścisła czynna krajobrazowa 1. Babiogórski (MaB) ,5 3232,3 1124,5 2081,6 184,4 2. Białowieski (MaB, WH, E) , , , ,2 353,32 3. Biebrzański (R) , ,0 4472, , ,0 4. Bieszczadzki (MaB, E) , , , ,3 85,5 5. "Bory Tucholskie" , ,77 324,3 4209,78 78,96 6. Drawieński ,0 9548,0 569, ,0 504,0 7. Gorczański ,0 6592,0 3611,0 2883,0 536,0 8. Gór Stołowych , ,38 428, ,76 711,38 9. Kampinoski (MaB) , ,0 4636, ,0 6699,0 10. Karkonoski (MaB,R) ,5 4021,6 1726,1 3829,6 24,8 11. Magurski , ,0 2408, ,0 106,0 12. Narwiański (R) ,0 236,0 0,0 1692,0 5118,0 13. Ojcowski ,0 1529,0 251,0 1391,0 504,0 14. Pieniński ,2 1665,2 749,0 583,0 1014,2 15. Poleski (MaB, R) ,2 4786,8 116,0 8129,3 1516,9 16. Roztoczański ,8 8101,7 805,9 7320,5 356,4 17. Słowiński (MaB, R, BSPA) ,9 6181,2 5928, ,8 942,2 18. Świętokrzyski ,4 7212,0 1715,2 5588,4 322,8 19. Tatrzański (MaB) , , ,4 6127, , "Ujście Warty" (R) ,0 80,42 681,9 4015, , Wielkopolski , ,1 259, ,7 2350,5 22. Wigierski (R) ,5 9410,4 623, ,7 2934,6 23. Woliński (BSPA) ,4 4641,5 497, ,42 117,12 Ogółem , , , , ,655 E - Dyplom Europy, MaB Światowy Rezerwat Biosfery, WH - Światowe Dziedzictwo Ludzkości, R - Konwencja RAMSAR, BSPA Morskie Obszary Chronione. 2

3 Ryc. 1 Rozmieszczenie parków narodowych w Polsce. II. Organizacja i struktura parków narodowych. Park narodowy funkcjonuje w oparciu o strukturę organizacyjną, określoną w statucie, który jest nadawany zarządzeniem przez Ministra Środowiska. Parkiem narodowym zarządza dyrektor, powoływany przez Ministra Środowiska, na okres pięciu lat, spośród kandydatów wyłonionych w drodze konkursu. Zatrudnienie w parkach narodowych w 2009 r. kształtowało się na poziomie 1707 etatów, w tym 1157 w jednostkach budżetowych (parkach narodowych), natomiast w gospodarstwach pomocniczych (GP) 550 etatów. Zatrudnienie w parkach narodowych prezentuje tabela 2. Tabela 2 Zatrudnienie ogółem Lp. Park Narodowy Ogółem 3 Budżet Gospodarstwo pomocnicze Liczba etatów Liczba etatów Liczba etatów 1. Babiogórski Białowieski Biebrzański Bieszczadzki Bory Tucholskie Drawieński Gór Stołowych Gorczański Kampinoski

4 10. Karkonoski Magurski Narwiański Ojcowski Pieniński Poleski Roztoczański Słowiński Świętokrzyski Tatrzański Ujście Warty Wielkopolski Wigierski Woliński Razem Z ogólnej liczby 1157 etatów w jednostkach budżetowych (parkach narodowych) 631 etatów zajmują pracownicy zatrudnieni na 20 stanowiskach, zaliczonych zgodnie z art. 104 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody do Służby Parku Narodowego (SPN). Strukturę zatrudnienia na poszczególnych stanowiskach zaliczonych do SPN ilustruje tabela 3. Lp. Stanowisko Liczba pracowników zajmujących dane stanowisko 1. Dyrektor parku Zastępca dyrektora parku Główny księgowy Główny specjalista do spraw ochrony przyrody Kierownik pracowni naukowo-edukacyjnej 6 6. Główny specjalista do spraw udostępniania parku 9 7. Nadleśniczy Konserwator obrębu ochronnego Leśniczy Konserwator obwodu ochronnego Podleśniczy Starszy strażnik Strażnik Kierownik ośrodka hodowli zwierząt Kierownik szkółki leśnej Komendant Straży Parku Zastępca komendanta Straży Parku Dowódca grupy terenowej Straży Parku Starszy strażnik Straży Parku Strażnik Straży Parku. 32 Ogółem 631 Tabela 3. Struktura zatrudnienia na poszczególnych stanowiskach w parkach narodowych III. Działania ochronne podejmowane przez parki narodowe. Do czasu opracowania i zatwierdzenia dwudziestoletniego planu ochrony, park narodowy wykonuje ochronę przyrody na swoim obszarze, na podstawie zadań ochronnych ustanawianych przez Ministra Środowiska, w drodze zarządzenia, na okres od 1 do 5 lat. Aktualnie jedynie Park Narodowy Bory Tucholskie posiada plan 4

5 ochrony, pozostałe parki narodowe realizują działania ochronne w oparciu o zarządzenia Ministra Środowiska w sprawie zadań ochronnych. W parkach tych podjęte zostały prace zmierzające do opracowania projektów planów ochrony i ich ustanowienia w formie rozporządzenia Ministra Środowiska. 1) Ochrona ekosystemów leśnych Łączna powierzchnia leśna w parkach narodowych wynosi ,1 ha, co stanowi ok. 61% powierzchni ogólnej tych form ochrony przyrody i niewiele ponad 2% ogólnej powierzchni lasów w Polsce. Ekosystemy leśne na powierzchni 54,2 tys. ha objęte są ochroną ścisłą, na powierzchni 132,7 tys. ha ochroną czynną, a na powierzchni 8,7 tys. ha ochroną krajobrazową. W górskich parkach narodowych (Babiogórskim, Gorczańskim, Gór Stołowych i Tatrzańskim) drzewostany świerkowe, szczególnie obcego pochodzenia, narażone są na uszkodzenia przez zespoły korników. Do osłabienia drzewostanów w ostatnich latach przyczyniły się wiatrowały i wiatrołomy silnie rozluźniające drzewostany oraz wysokie temperatury i stosunkowo mała ilość opadów, co sprzyja rozwojowi korników. W odniesieniu do ochrony ekosystemów leśnych parków narodowych istnieje pilna potrzeba wypracowania zasad ochrony przyrody opartych na nowoczesnych koncepcjach nie związanych z typowymi, a charakterystycznymi dla lasów gospodarczych, działaniami. Dotyczy to przede wszystkim planowania przebudowy drzewostanów, cięć sanitarnych, czy też usuwania z terenów parków narodowych posuszu, wywrotów i złomów. Opracowane w latach 90-tych, dla potrzeb sporządzenia planów ochrony, operaty ochrony ekosystemów leśnych mogą wymagać zmian koncepcji ochrony w kierunku holistycznego podejścia do ekosystemu z uwzględnieniem dynamiki procesów przyrodniczych. Dla prowadzenia działań z zakresu ochrony ekosystemów leśnych niezbędne jest posiadanie właściwego materiału sadzeniowego. W parkach narodowych jest 37 szkółek o łącznej powierzchni całkowitej 31,63 ha, w tym 19,52 ha powierzchni produkcyjnej. Szkółki o największych powierzchniach posiadają: Kampinoski Park Narodowy (11,85 ha) i Wielkopolski Park Narodowy (6,87 ha). Lp. Park Narodowy ilość szt. Szkółki pow. w ha 5 w tym pow. produkcyjna 1. Babiogórski 2 1,11 0,71 2. Białowieski Biebrzański Bieszczadzki 1 0,64 0,51 5. "Bory Tucholskie" Drawieński Gorczański 1 0,6 0,6 8. Gór Stołowych 10 1,59 1,59 9. Kampinoski 1 11,85 7, Karkonoski 6 2,5 0, Magurski 2 0,42 0, Narwiański Ojcowski 1 1 0,3 14. Pieniński 1 0,7 0,5 15. Poleski 1 2 1, Roztoczański 6 1,35 1, Słowiński Świętokrzyski Tatrzański 3 1,1 0,5

6 20. "Ujście Warty" Wielkopolski 1 6,87 3, Wigierski Woliński 1 0,5 0,23 Razem 37 31,63 19,52 Tabela 4. Szkółki leśne w parkach narodowych. W ramach działań z zakresu ochrony ekosystemów leśnych w 2009 r. odnowiono i zalesiono 246,98 ha (w tym zalesiono 24,24 ha) prowadzono zabiegi ochronne związane z regulacją składu gatunkowego w drzewostanach młodszych klas wieku (czyszczenia wczesne i późne) na powierzchni 685,59 ha oraz starszych klas wieku (trzebieże wczesne i późne) na powierzchni 2525,04 ha. Obce gatunki inwazyjne były usuwane na powierzchni 835,75 ha. Szczegóły dotyczące powyższych działań przedstawiono w tabelach 5 i 6. Lp. Park Narodowy Odnowienia w ha Zalesienia w ha Poprawki, uzupełnienia i dolesienia luk w ha Pielęgnowanie gleby w ha 1. Babiogórski 6,73 0,2 25,42 2. Białowieski 3,56 3. Biebrzański 0,5 0,5 4. Bieszczadzki 19,28 0,15 7,84 121,6 5. "Bory Tucholskie" 0,87 2,59 6. Drawieński Gorczański Gór Stołowych 61,89 14,97 77,47 9. Kampinoski 0,99 5,4 32, Karkonoski 19,7 11. Magurski 4 57, Narwiański 13. Ojcowski 4,5 2,5 15,7 14. Pieniński 3,6 3,6 36,2 15. Poleski 3,21 12,4 38,7 16. Roztoczański 7,81 12,3 109,3 17. Słowiński 4,52 0,17 7, Świętokrzyski 19. Tatrzański 27 66, "Ujście Warty" 21. Wielkopolski 2 23,1 4,74 128, Wigierski 3,87 21, Woliński 22 Razem 222,74 24,24 68,86 828,73 Tabela 5. Działania ochronne związane z odnowieniami, zaesieniami oraz pielęgnacją gleby. 6

7 Lp. Park Narodowy Czyszczenia wczesne (ha) późne (ha) wczesne (ha) Trzebieże późne (ha) Usuwanie gatunków obcych i inwazyjnych powierzchnia (ha) 1. Babiogórski 24,5 20,35 2. Białowieski Biebrzański 7,46 5,41 24,77 102,46 188,67 4. Bieszczadzki 11 23,99 5. "Bory Tucholskie" 24,76 36,79 115,24 6. Drawieński Gorczański 1,0 7,5 8. Gór Stołowych 18,28 7,,79 10,1 9,08 9. Kampinoski 23,58 141, , Karkonoski 1,67 29,81 2,95 6, Magurski 5,65 24,81 108,52 12, Narwiański 13. Ojcowski 1,8 9, Pieniński 2,5 3,7 15. Poleski 1,5 1,74 35,81 139,85 12,7 16. Roztoczański 26,13 83,04 2,38 126, Słowiński 4,77 6,1 16,55 1,5 18. Świętokrzyski 15, Tatrzański 66,76 88, "Ujście Warty" 21. Wielkopolski 9,33 42,59 9,91 135,75 6, Wigierski 19,57 9,27 58,41 112, Woliński Razem 148,47 537,42 596, ,95 835,75 Tabela 6. Wykonanie zabiegów pielęgnacyjnych w drzewostanach w parkach narodowych. 2) Ochrona ekosystemów nieleśnych lądowych Ekosystemy nieleśne lądowe stanowią około 30 % powierzchni parków narodowych z czego około 50% jest użytkowanych rolniczo. Pozostała powierzchnia podlega procesom naturalnej sukcesji lub ze względu na potrzeby zachowania cennych zbiorowisk roślinnych prowadzone są tam zabiegi ochrony czynnej, polegające na wykaszaniu, odkrzaczaniu, odsłanianiu stanowisk cennych gatunków i zespołów roślinnych, a także wprowadzaniu elementów ekstensywnego użytkowania kośno pastwiskowego np. wypasu zwierząt gospodarskich i koszeniu, obecnie również w ramach programów rolno-środowiskowych. Dużą wagę przywiązuje się do ochrony ekosystemów bagiennych, mokradłowych i torfowiskowych, prowadząc czynną ich ochronę w kierunku utrzymania i polepszenia warunków wodnych. W parkach narodowych powierzchnia lądowych ekosystemów nieleśnych wynosi łącznie ,66 ha. W projektach planów ochrony przewidywano konieczność prowadzenia działań ochronnych na powierzchni ,27 ha. W ramach prowadzonych zabiegów ochronnych w 2009 r. podjęto działania ochronne na powierzchni ,65 ha, z czego część zabiegów wykonano w ramach programów rolno-środowiskowych (6757,79 ha). Szczegóły dotyczące działań ochronnych w ekosystemach nieleśnych zamieszczono w tabeli 7. 7

8 Powierzchnia objęta zabiegami ochronnymi od 2000 r. Powierzchnia przewidziana w projekcie planu ochrony do zabiegów ochronnych Powierzchnia ekosystemów nieleśnych ogółem Lp. Park Narodowy Ochrona lądowych ekosystemów nieleśnych Zabiegi ochronne wykonane w 2009 r. Usuwanie gatunków obcych i inwazyjnych Odtworzenie zniekształcony ch siedlisk Koszenie z pozostawienie m biomasy Grodzenie powierzchni Powierzchnia (ha) Powierzchnia (ha) Powierzchnia (ha) Powierzchnia (ha) 1. Babiogórski 139,49 27,13 27,13 0,72 2. Białowieski 543,03 326,41 0,2 3. Biebrzański ,5 4. Bieszczadzki 3888, ,33 2,3 0,02 0,45 5. Bory Tucholskie 158, ,43 0,5 6. Drawieński Gorczański 418, ,7 8. Gór Stołowych 391, ,7 9. Kampinoski 5447,82 733, , Karkonoski 1543,64 12,5 11. Magurski Narwiański 5252, ,55 531, Ojcowski 116, ,9 14. Pieniński 246,55 129,54 158, Poleski 4980, , ,00 64, Roztoczański 209,00 144, ,98 91, Słowiński 18. Świętokrzyski 216,29 89,22 685, Tatrzański 0,003 15,90 0, Ujście Warty 5546, , , Wielkopolski 1366, Wigierski 517,00 160,00 1,3 23. Woliński 1607,00 466, ,00 10,00 0,40 Razem 75772, , ,65 11,52 15,92 232,04 0,90 Tabela 7. Działania ochronne w ekosystemach nieleśnych. 3) Ochrona ekosystemów wodnych Wody stanowią około 12% powierzchni parków narodowych (33848,06 ha w tym: 15665,22ha to wody morskie). Ochrona ekosystemów wodnych ma na celu zachowanie lub przywrócenie naturalnych procesów w ekosystemach, odtwarzanie naturalnego składu ichtiofauny, ochronę gatunków zagrożonych oraz ochronę ekosystemów przed zanieczyszczeniami. Aktualnie, prowadzone działania skierowane są na odtworzenie lub utrwalenie struktury gatunkowej ryb, zniekształconej przeszłą gospodarką rybacką w wodach przejętych przez parki narodowe po ich utworzeniu. Zabiegi ochronne polegają na odłowach redukcyjnych ryb karpiowatych należącymi do gatunków sprzyjających procesom eutrofizacji, a tym samym zarastania zbiorników wodnych, zarybianiu gatunkami drapieżnymi oraz gatunkami zagrożonymi wyginięciem. W ramach ochrony gatunkowej prowadzone jest zarybianie trocią (Słowiński PN), łososiem i certą (Drawieński PN), trocią wędrowną (Wigierski PN) oraz sieją i sielawą (Wigierski 8

9 Wykonanie przez Park Powierzchnia ogółem (ha) Budowa i odtwarzanie przetamowań i zastawek Odtwarzanie zbiorników wodnych* Inne (ha) Zbiorniki sztuczne (ha) Jeziora i inne naturalne zbiorniki (ha) Wody płynące (ha) Wody morskie (ha) Powierzchnia ogółem (ha) PN). Ponadto w ramach działań ochronnych prowadzone są prace polegające na odtwarzaniu zbiorników wodnych (na powierzchni 6,94 ha), budowie i odtwarzaniu przetamowań i zastawek (89 szt.), wykaszaniu roślinności szuwarowej, zarybianiu oraz odłowach regulacyjnych. W granicach Słowińskiego i Wolińskiego Parku Narodowego znajdują się obszary morskich wód przybrzeżnych, o szerokości 1 mili morskiej. Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody, plany zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego w części dotyczącej parku narodowego i jego otuliny, wymagają uzgodnienia z dyrektorem parku narodowego w zakresie ustaleń tych planów, mogących mieć negatywny wpływ na ochronę przyrody parku narodowego (art. 10 ust. 6 ustawy o ochronie przyrody). Ochrona ekosystemów wodnych Wykaszanie roślinności szuwarowej Lp. Park Narodowy 1. Babiogórski 3,40 2,90 0,50 2. Białowieski 19,20 10,90 5,90 2,40 3. Biebrzański 972,00 4. Bieszczadzki 82,20 82,20 0,10 30,00 6,0 5. Bory Tucholskie 530,36 530,36 6. Drawieński 919,51 114,56 804,95 7. Gorczański 18,50 8. Gór Stołowych 2,97 2,3 0,67 0,03 1,00 9. Kampinoski 155,00 32, Karkonoski 23,58 12,62 10, Magurski 38,00 38,00 2, Narwiański 668,00 1, Ojcowski 13,00 11,70 1, Pieniński 30,98 19,83 11, Poleski 448,00 118,00 185,00 145,0 5, Roztoczański 52,60 10,30 42,30 1,00 18,00 40,0 2, Słowiński 21437, ,14 24, ,76 300,6 18. Świętokrzyski 3,40 3, Tatrzański 185,72 1,5 1, Ujście Warty 313,75 310,67 3, Wielkopolski 431,00 2,00 427,00 2, Wigierski 2796, , ,94 2,60 2,60 290,0 15, Woliński 4702, ,08 198,78 6,72 3,12 Razem 33848, , , ,25 215,04 311,80 6,94 89,0 336,7 17,25 Tabela 8. Podstawowe dane o ekosystemach wodnych w parkach narodowych. 4) Ochrona gatunków zwierząt W parkach narodowych prowadzi się aktywną ochronę zwierząt zagrożonych wyginięciem, polegającą m.in. na reintrodukcji takich gatunków jak: ryś (Kampinoski PN, planuje się w Babiogórskim PN), cietrzew 9

10 (Poleski PN), puchacz (Woliński PN), sokół wędrowny (Pieniński PN), rak szlachetny (Wigierski PN i PN Bory Tucholskie ). Prowadzone są także analizy dotyczące możliwości reintrodukcji dropia w Wielkopolskim PN. Od około 80 lat prowadzona jest hodowla restytucyjna żubra (Białowieski PN). W celu zachowania rzadkich i zagrożonych gatunków zwierząt prowadzone są programy ochrony niepylaka Apollo (Pieniński PN), żółwia błotnego (Poleski PN), cietrzewia (Biebrzański PN, Gorczański PN, Karkonoski PN), głuszca (Karkonoski PN, Babiogórski PN), wodniczki (Biebrzański PN, Woliński PN, Narwiański PN). W ramach prowadzonych zabiegów ochronnych wykonywanych jest szereg czynności mających na celu stworzenie odpowiednich warunków życia dla praktycznie wszystkich grup świata zwierzęcego, występujących na danym obszarze. Położono duży nacisk na ochronę ptaków wodno błotnych i drapieżnych, nietoperzy, gadów, płazów oraz zagrożonych ssaków (w tym kozicy, świstaka, niedźwiedzia, łosia, wilka). W otulinach Biebrzańskiego Parku Narodowego, Drawieńskiego Parku Narodowego, Kampinoskiego Parku Narodowego, Ojcowskiego Parku Narodowego, Pienińskiego Parku Narodowego, Roztoczańskiego Parku Narodowego, Parku Narodowego Ujście Warty utworzone zostały strefy ochronne zwierząt łownych, pozwalające na zwiększenie stopnia ochrony dla zwierząt bytujących w parku narodowym, a wychodzącym poza jego granice w poszukiwaniu żerowisk lub w związku z migracją. Aktualnie trwa proces legislacyjny zmierzający do ustanowienia strefy ochronnej zwierząt łownych w otulinie Białowieskiego Parku Narodowego. Liczebność poszczególnych gatunków, w tym niektórych gatunków objętych ochroną na obszarach parków narodowych prezentują tabele nr 9 i 10. Tabela 9. Liczebność wybranych gatunków ssaków. PARKI NARODOWE Łoś Jeleń Sarna Dzik Niedźwiedź Wilk Ryś Żubr Bóbr Kozica Świstak Wydra Borsuk Lis Ogółem Babiogórski a 6 a Białowieski b Biebrzański b b b Bieszczadzki - b g 5 g 53 g Bory Tucholskie a b b b Drawieński Gorczański a Gór Stołowych Kampinoski Karkonoski a b 80 Magurski 8 c c 3 c 18 c 8 c - 60 c c c Narwiański b b b Ojcowski Pieniński a 2 a b - b Poleski Roztoczański - a B 30 Słowiński - a c b Świętokrzyski Tatrzański Ujście Warty b 40 Wielkopolski Wigierski Woliński d 5 d 6 a Pojawiające się przechodnio, migrujące. b Występują, brak danych liczbowych. c Tylko ślady bytowania. d Wyznaczone strefy ochronne e Przeloty. 10

11 Tabela 10. Liczebność wybranych gatunków ptaków. PARKI NARODOWE Orlik krzykliwy Orlik grubodzioby Bielik Orzeł przedni Głuszec Cietrzew Bocian czarny Ogółem Babiogórski d 5 d 2a Białowieski 3 - e Biebrzański a Bieszczadzki db Bory Tucholskie - - 3d Drawieński d B Gorczański b 8 Gór Stołowych Kampinoski 2d - 8d d Karkonoski c a Magurski 21 d d Narwiański c Ojcowski a Pieniński 4d d Poleski 4 d - 2 d d 10 d Roztoczański Słowiński - - d d Świętokrzyski Tatrzański Ujście Warty 2a b a Wielkopolski Wigierski b bba - 3 d Woliński a Pojawiające się przechodnio, migrujące. b Występują, brak danych liczbowych. c Tylko ślady bytowania. d Wyznaczone strefy ochronne e Przeloty. W parkach narodowych nie wykonuje się polowań. W niektórych parkach narodowych prowadzone są jednak odstrzały redukcyjne zwierząt łownych (dzików, saren, jeleni) oraz gatunków obcych, takich jak np. jenot lub norka amerykańska. Zezwolenie na odstrzały redukcyjne wydaje dyrektor parku narodowego. Działania te są niekiedy niezbędne ze względów ochrony przyrody, głównie upraw leśnych przed zgryzaniem oraz młodników przed spałowaniem, a także samej populacji przez regulację płci, eliminację chorych osobników (w przypadku braku zespołu dużych drapieżników) i ograniczeniu liczebności w powiązaniu z bazą żywieniową. Redukcje w parkach narodowych przedstawione są w tabeli nr 11. PARKI NARODOWE Odstrzał Łoś Jeleń Sarna Dzik stwierdzone stwierdzone stwierdzone stwierdzone upadki odstrzał upadki odstrzał upadki odstrzał upadki (zgony) (zgony) (zgony) (zgony) Ogółem Babiogórski Białowieski Biebrzański Bieszczadzki ab d Bory Tucholskie Drawieński Gorczański Gór Stołowych Kampinoski 9 c 15 d Karkonoski Magurski Narwiański Ojcowski Pieniński Poleski Roztoczański

12 Słowiński Świętokrzyski Tatrzański Ujście Warty Wielkopolski Wigierski Woliński a-w tym 1 szt. w wyniku kłusownictwa. b- w tym 5 szt. ofiary wilków. c- w tym 9 sztuk odstrzał sanitarny osobników potrąconych przez pojazdy mechaniczne. d - w tym 9 sztuk zabitych w wypadkach komunikacyjnych. Tabela 11. Redukcje wybranych gatunków zwierząt w parkach narodowych. W ramach ochrony gatunkowej zwierząt parki narodowe prowadzą także ośrodki hodowli zwierząt. Poszczególne parki narodowe i gatunki objęte taką ochroną przedstawia poniższa tabela, w której uwzględniono występowanie ośrodka rehabilitacji zwierząt oraz tzw. zagród pokazowych. Żubry WYSZCZEGÓLNIENIE razem samce samice Konik polski Żubronie Łosie Jelenie Sarny Dziki Wilki Koń huculski OHŻ Smardzewice (Kampinoski Park Narodowy) OHŻ Białowieski Park Narodowy: hodowla rezerwatowa i zagroda pokazowa Woliński Park Narodowy zagroda pokazowa Roztoczański Park Narodowy: 52 hodowla zamknięta 36 hodowla rezerwatowa 16 ORZ Biebrzański Park Narodowy OHZ Biebrzański Park Narodowy Bieszczadzki Park Narodowy:: hodowla zamknięta w OZHZ Tabela 12. Ośrodki Hodowli Zwierząt w 2009 r ) Ochrona gatunków roślin Na obszarze parków narodowych zidentyfikowano występowanie 317 zespołów roślinnych. Wyróżniono 20 gatunków endemitów oraz około 180 gatunków roślin objętych ochroną gatunkową. W parkach narodowych stwierdzono występowanie od 600 do 1000 gatunków roślin naczyniowych. Ponadto bardzo licznie reprezentowane są mchy, porosty oraz grzyby. 12

13 6) Wykupy gruntów prywatnych W ogólnej powierzchni parków narodowych grunty własności prywatnej zajmują powierzchnię 42 tys. ha, co stanowi około 13%. Ze względu na wartości przyrodnicze i lokalizację, parki narodowe zgłaszały potrzebę wykupu ponad 11 tys. ha gruntów własności prywatnej. Największe potrzeby wykupów występują w Biebrzańskim Parku Narodowym (ochrona siedlisk i stanowisk wodniczki) i Kampinoskim Parku Narodowym, gdzie wykupy prowadzone są od ponad 30 lat. W Biebrzańskim Parku Narodowym wykupy gruntów prowadzone są w ramach wspólnego, z organizacjami pozarządowymi, programu ochrony wodniczki. W Kampinoskim Parku Narodowym w ramach realizacji programu wykupów wykupiono, z uwagi na cenne wartości przyrodnicze, ok. 80 % wytypowanych do wykupienia gruntów. Park Narodowy Gór Stołowych, Magurski Park Narodowy, Narwiański Park Narodowy, Poleski Park Narodowy i Wigierski Park Narodowy opracowały programy wykupów. Pozostałe parki, zamierzające realizować proces wykupów są w trakcie opracowywania takich programów, będących materiałem do opracowania strategii wykupów, umożliwiającej uproszczenie i skrócenie procedur przy uzyskiwaniu środków ze źródeł pozabudżetowych. Ma to szczególne znaczenie, przy braku środków budżetowych, w ramach wykorzystywania ustawowego prawa pierwokupu. Termin zakończenia wykupów w parkach narodowych jest trudny do określenia, niemniej jednak, ze względu na potrzeby ochrony przyrody, jest to proces niezbędny i pilny do przeprowadzenia. Należy dążyć do wykupienia wszystkich wytypowanych gruntów prywatnych, ponieważ umożliwi to objęcie tych terenów właściwą ochroną walorów przyrodniczych. Lp. Park Narodowy Budżet państwa Źródło finansowania Środki z UE 1. Biebrzański 87,4600 9, Gorczański 23, Gór Stołowych 4. Kampinoski 0, , Narwiański 39, , Ojcowski 0, , Pieniński 0,4904 5, Poleski 1,3702 6, Tatrzański 0, Wielkopolski 0, Wigierski 11,5221 Tabela 13. Wykupy w 2009 r. wg źródeł finansowania (pow. ha) 8) Nauka i edukacja Ważnymi zadaniami parków narodowych są: prowadzenie własnych badań naukowych oraz udostępnianie terenu do badań dla instytucji naukowych Inne 13

14 Lp. Park Narodowy Pracownia naukowa Liczba komórek naukowych Liczba pracowników naukowych Liczba realizowanych w 2009 r. prac naukowych Nakłady poniesione na działalność naukową (bez wynagrodzeń) 1. Babiogórski ,9 2. Białowieski ,5 3. Biebrzański Bieszczadzki Bory Tucholskie Drawieński Gorczański Gór Stołowych Kampinoski Karkonoski Magurski Narwiański Ojcowski Pieniński 84 56,9 15. Poleski ,2 16. Roztoczański ,1 17. Słowiński Świętokrzyski ,3 19. Tatrzański Ujście Warty 21. Wielkopolski Wigierski Woliński 12 Razem ,9 Tabela 14. Działalność naukowa w parkach narodowych w 2009 r. (koszty w tys. zł) Istotną rolę w działalności parków narodowych stanowi także działalność edukacyjna w zakresie ochrony przyrody. Działalność ta polega głównie na organizowaniu przez parki narodowe imprez edukacyjnych jak np.: cykle pogadanek, odczyty, konkursy tematyczne, spotkania z młodzieżą, pokazy filmów, warsztaty, zajęcia tematyczne, itp. W parkach narodowych funkcjonują 34 ośrodki edukacyjne, 18 muzeów i terenowych ekspozycji muzealnych, które odwiedziło ponad 290 tys. osób. W terenie wyznaczono 124 ścieżki edukacyjne o łącznej długości 607 km (liczba przystanków 1327). Parki narodowe organizują imprezy edukacyjne (w 2009 r. łącznie 2201), posiadają 135 programów edukacyjnych (w tym 113 opracowań własnych). W 2009 r. przeprowadzono łącznie 1818 zajęć w placówkach objętych programami edukacyjnymi. 9) Monitoring Parki narodowe uczestniczą w monitoringu przyrodniczym, koordynowanym przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, który jest wykonywany przez Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk. Jednocześnie w parkach narodowych własnym nakładem sił monitorowane są zmiany zachodzące w ekosystemach, w których prowadzi się zabiegi ochronne. Szczegółowy zakres prac, związanych z prowadzeniem monitoringu, odnośnie potrzeb występujących w każdym parku narodowym, zostanie określony w opracowywanych planach ochrony. 14

15 Trasy wyczynowe Wyciągi Kolejki linowe Stadiony Nartostrady w km Schrony przeciw deszczowe Kempingi biwaki Domy wczasowe Schroniska 10) Udostępnianie turystyczne Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody obszar parku narodowego jest udostępniany w celach turystycznych w sposób, który nie wpłynie negatywnie na przyrodę. Miejsca udostępniane oraz maksymalna liczba osób mogących przebywać jednocześnie w danym miejscu są określane w planie ochrony parku narodowego, a do czasu jego ustanowienia w zadaniach ochronnych. Jednocześnie szczegółowe zasady udostępniania parku narodowego dla celów turystycznych są określane przez dyrektora parku narodowego w wydawanym przez niego zarządzeniu w sprawie zasad udostępniania parku. PARK NARODOWY Szlaki turystyczne w km ogółe m do remo ntu Liczba turystów w tys. na 1 ha O G Ó Ł E M , , 313, , Babiogórski ,7, Białowieski Biebrzański ,5 70,4 39 0,7 Bieszczadzki , ,2 Bory Tucholskie Drawieński ,6 2,1 Gorczański , , Gór Stołowych , Kampinoski Karkonoski , ,6 43, Magurski ,6 Narwiański Ojcowski , ,4 Pieniński ,2 1, Poleski ,5 0,5 24,6 2,5 Roztoczański ,1 1, ,8 Słowiński ,3 20,0 386,4 17,9 Świętokrzyski Tatrzański , Ujście Warty ,2-20 2,5 Wielkopolski ,2 Wigierski , Woliński , Tabela 15. Dane dotyczące infrastruktury turystycznej w parkach narodowych w 2009 r. 11) Współpraca międzynarodowa Parki narodowe współpracują z zagranicznymi jednostkami, instytucjami i organizacjami zajmującymi się ochroną przyrody. Rozwijana jest również ścisła współpraca transgraniczna. Efektem tej współpracy, poza wymianą doświadczeń, jest przyznanie niektórym naszym parkom wyróżnień międzynarodowych, takich jak: Dyplom Europy, włączenie do sieci Światowych Rezerwatów Biosfery lub obiektów Światowego Dziedzictwa Ludzkości. 15

16 Część II Finansowanie działalności parków narodowych 1) Wstęp Park narodowy, zgodnie z art. 8, ust. 3 ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz z późn. zm.), oraz ustawą o finansach publicznych jest państwową jednostką budżetową. Zasady funkcjonowania jednostek budżetowych dotyczące ich finansowania określa ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz z późn. zm.). Wydatki budżetu państwa na parki narodowe wykazane są w załączniku nr 2 do ustawy budżetowej na dany rok - Wydatki budżetu państwa ( ), część 41, dział 925, rozdział parki narodowe i gospodarstwa pomocnicze (dotacje), wg. grup wydatków. Gospodarstwa pomocnicze ujęte są z załączniku nr 4 Zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze ( ), część 41, poz. 20. Lp. Nazwa Parku Ogółem Dotacje Świadczenia Wydatki bieżące Budżet w tym: Wynagrodzenia Wydatki majątkowe Finansowanie i współfinansowanie projektów UE Środki pozabudżetowe wykonanie na r. 1. Babiogórski Białowieski Biebrzański Bieszczadzki Bory 5. Tucholskie Drawieński Gorczański Gór Stołowych Kampinoski Karkonoski Magurski Narwiański Ojcowski Pieniński Poleski Roztoczański Słowiński Świętokrzyski Tatrzański Ujście Warty Wielkopolski Wigierski Woliński OGÓŁEM Tabela 16. Plan wydatków ogółem, parków narodowych z budżetu państwa, w 2009 r. 2) Źródła finansowania działalności parków narodowych Dla realizacji celów ustawowych oraz postawionych przed mini zadań parki narodowe korzystają z pozabudżetowych źródeł finansowania. Poza gospodarstwami pomocniczymi (50% finansowania), głównym źródłem finansowania pozabudżetowego jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który dofinansowuje ponad 20% wykonywanych w parkach narodowych zadań Aktualnie widać znaczne 16

17 zwiększanie się udziału środków unijnych w realizacji działań parków narodowych. Świadczy to o dużej ich aktywności w zdobywaniu tych środków. Podstawowym źródłem finansowania realizacji ustawowych celów i zadań parków narodowych są przychody gospodarstw pomocniczych. Bez finansowania działalności parków narodowych przez istniejące przy nich gospodarstwa pomocnicze lub dofinansowania parków narodowych z budżetu państwa, w podobnej wysokości do wielkości środków wypracowywanych przez gospodarstwa pomocnicze, nie będą one w stanie realizować przypisanych im zadań. 3) Gospodarstwa pomocnicze. W myśl art. 26 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, gospodarstwem pomocniczym jednostki budżetowej jest wyodrębniona z jednostki budżetowej pod względem organizacyjnym i finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna. Gospodarstwo pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwanych przychodów własnych. Celem funkcjonowania gospodarstw pomocniczych w parkach narodowych jest realizacja zadań z zakresu ochrony przyrody finansowana ze środków wypracowanych w ramach tej działalności. Źródła przychodów gospodarstw pomocniczych przy parkach narodowych: sprzedaż produktów drzewnych i niedrzewnych, opłaty za wstęp do parku narodowego lub na niektóre jego obszary, opłaty za udostępnianie parku narodowego lub niektórych jego obszarów, opłaty za wstęp do niektórych obiektów parku, sprzedaż usług np. transportowych, warsztatowych, budowlanych. Udział środków gospodarstw pomocniczych w realizacji zadań parków narodowych kształtował się na poziomie do 90%. Było to uzależnione od charakteru realizowanych zadań, wielkości przychodów gospodarstw pomocniczych, dotacji ze źródeł pozabudżetowych i udziału środków budżetowych. Aktualny system finansowania parków narodowych nie zapewnia środków na wiele podstawowych potrzeb parków narodowych. Wejście Polski do Unii Europejskiej stworzyło możliwości ubiegania się o środki wspierające działalność parków narodowych z funduszy UE. Należy jednocześnie podkreślić, że dotychczasowy system finansowania parków narodowych nie był przygotowany do bezpośredniego przyjmowania środków z UE. Udział parków narodowych w projektach finansowanych ze źródeł UE do 2009 r. odbywał się na zasadach partnerskich, we współpracy z: organizacjami pozarządowymi jak np. Ogólnopolskim Towarzystwem Ochrony Ptaków przy realizacji projektu ochrony wodniczki w Biebrzańskim Parku Narodowym, instytucjami naukowymi jak np. udział Białowieskiego Parku Narodowego w ochronie żubra na terenie Puszczy Białowieskiej wspólnie z Zakładem Badania Ssaków Polskiej Akademii Nauk. Ważnym źródłem finansowania działalności parków narodowych jest Program Operacyjny Infrastruktura i Środowiska, który w V osi priorytetowej umożliwia dofinansowanie parków narodowych m.in. w zakresie opracowywania projektów planów ochrony, ochrony gatunków i siedlisk, edukacji przyrodniczej oraz inne programy jak LIFE + lub Norweski Mechanizm Finansowy. Zgodnie z projektem ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw, parki narodowe (jako państwowe osoby prawne) będą uzyskiwać przychody z tytułów, z których obecnie uzyskują gospodarstwa pomocnicze 17

18 W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1241), które przewidują likwidację gospodarstw pomocniczych funkcjonujących przy państwowych jednostkach budżetowych parkach narodowych, zaistniała konieczność przygotowania przepisów, które regulowałyby zmianę formy prawno-organizacyjnej parków narodowych. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych nie przewiduje możliwości wykonywania zadań państwowych jednostek budżetowych - parków narodowych przez funkcjonujące przy nich gospodarstwa pomocnicze, ani nie przyznaje im prawa gromadzenia środków finansowych na rachunku dochodów własnych. Ponadto przekształcenie parków narodowych, będących jednostkami budżetowymi, a pośrednio (z uwagi na wcześniejszą likwidację gospodarstw pomocniczych) także istniejących przy nich gospodarstw pomocniczych, w państwowe osoby prawne umożliwi zatrzymanie dotychczasowych przychodów i etatów przekształcanej jednostki. Projektowane przepisy są również odpowiedzią na istniejące problemy wynikające z dotychczasowego dualizmu w parkach narodowych polegającego na istnieniu jednostki macierzystej i gospodarstwa pomocniczego oraz nakładania się wykonywanych przez nie zadań. Zgodnie z art. 9 pkt 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych do sektora finansów publicznych należą m.in. państwowe osoby prawne tworzone na podstawie odrębnych ustaw. Wybór państwowej osoby prawnej jako nowej formy organizacyjno-prawnej parków narodowych, zapewni możliwość sprawnego funkcjonowania parków narodowych i wykonywania zadań ustawowych. Możliwe będzie przy tym szczegółowe uregulowanie zasad ich gospodarki finansowej. Dzięki przekształceniu parków narodowych w państwowe osoby prawne możliwe będzie zatrzymanie przez nie uzyskiwanych przychodów i ich przeznaczanie na cele ochrony przyrody oraz wartości kulturowych regionu. Jednocześnie podkreślić należy, że wybór instytucji gospodarki budżetowej jako formy organizacyjno prawnej wiązałby się z koniecznością zlecania parkom narodowym zadań, bowiem zgodnie z art. 23 ustawy o finansach publicznych, jednostka ta tworzona jest w celu realizacji zadań publicznych i odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania. W związku ze zlecaniem zadań trzeba byłoby dodatkowo utworzyć jednostkę, która zajmowałaby się zlecaniem tych zadań i rozliczaniem ich wykonania, co zdecydowanie wpłynęłoby na zwiększenie kosztów wejścia w życie regulacji. Warto podkreślić, że wraz ze zmianą formy organizacyjno-prawnej nie zmieni się zakres zadań parków narodowych. Istotą projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz o zmianie niektórych innych ustaw jest zapewnienie właściwego funkcjonowania i finansowania działalności parków narodowych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw znajduje się w trakcie prac legislacyjnych. Przewiduje się, że ustawa wejdzie w życie w I połowie 2011 r. 18

ZARZĄDZANIE PARKAMI NARODOWYMI W POLSCE STAN OBECNY I KIERUNKI POŻĄDANYCH ZMIAN

ZARZĄDZANIE PARKAMI NARODOWYMI W POLSCE STAN OBECNY I KIERUNKI POŻĄDANYCH ZMIAN ZARZĄDZANIE PARKAMI NARODOWYMI W POLSCE STAN OBECNY I KIERUNKI POŻĄDANYCH ZMIAN Dr inż. Andrzej Raj Sucha Beskidzka, 26 27.02.2019 r. Polskie Parki Narodowe 1. Parki górskie (Karkonoski PN, PN Gór Stołowych,

Bardziej szczegółowo

Ochrona przyrody. Test podsumowujący rozdział III. Wersja A

Ochrona przyrody. Test podsumowujący rozdział III. Wersja A ..................................... Imię i nazwisko Wersja A Test podsumowujący rozdział III Ochrona przyrody.............................. Data Klasa oniższy test składa się z 15 zadań. rzy każdym poleceniu

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI PRZYRODY DLA KLASY V

SCENARIUSZ LEKCJI PRZYRODY DLA KLASY V Maria Markowska maria_markowska@wp.pl nauczyciel przyrody w Szkole Podstawowej im. Powstańców 1863r. w Lututowie SCENARIUSZ LEKCJI PRZYRODY DLA KLASY V Temat: Dlaczego człowiek tworzy parki narodowe? Cele

Bardziej szczegółowo

Tabela Nr 18. 2011 22 - Gospodarka wodna, a) dochody i wydatki, b) dotacje celowe, c) wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych,

Tabela Nr 18. 2011 22 - Gospodarka wodna, a) dochody i wydatki, b) dotacje celowe, c) wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych, Tabela Nr 18 WYKAZ CZĘŚCI BUDŻETOWYCH, PLANÓW FINANSOWYCH ORAZ ZAŁĄCZNIKÓW DO SPRAWOZDAŃ Z WYKONANIA BUDŻETU PAŃSTWA ROZPATRYWANYCH I OPINIOWANYCH PRZEZ KOMISJĘ ZGODNIE Z POSTANOWIENIEM MARSZAŁKA SEJMU

Bardziej szczegółowo

FORMY OCHRONY PRZYRODY

FORMY OCHRONY PRZYRODY Ryszard Kapuściński FORMY OCHRONY PRZYRODY Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z 30 kwietnia 2004 r. z późniejszymi zmianami) wymienia 10 form ochrony przyrody,

Bardziej szczegółowo

Formy nauczania lekcja zajęcia edukacyjne (zmiana roli nauczyciela z osoby przekazującej wiedzę w osobę wspomagającą uczenie się uczniów).

Formy nauczania lekcja zajęcia edukacyjne (zmiana roli nauczyciela z osoby przekazującej wiedzę w osobę wspomagającą uczenie się uczniów). 1 Hanna Będkowska Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie bedkowska.lzd@interia.pl Temat lekcji Poznaj polskie parki narodowe (etap edukacyjny: gimnazjum) Cele: Cele kształcenia Wiadomości. Uczeń:

Bardziej szczegółowo

Aspekty formalne zatwierdzania planu ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego

Aspekty formalne zatwierdzania planu ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego PLAN OCHRONY ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO z uwzględnieniem zakresu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Łysogóry Aspekty formalne zatwierdzania planu ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego Projekt

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie danych VGIS do monitorowania ruchu na terenach leśnych

Wykorzystanie danych VGIS do monitorowania ruchu na terenach leśnych Wykorzystanie danych VGIS do monitorowania ruchu na terenach leśnych Mariusz Ciesielski Zakład Geomatyki Instytut Badawczy Leśnictwa Zimowa Szkoła Leśna Zastosowanie Geoinformatyki w Leśnictwie, 12-14

Bardziej szczegółowo

Prawne warunki ochrony przyrody w Polsce

Prawne warunki ochrony przyrody w Polsce Prawne warunki ochrony przyrody w Polsce zebrał i opracował: arch. Mirosław Konwerski 1/7 Prawne warunki ochrony przyrody w Polsce zostały opracowane w celu możliwości poznania tych zagadnień przez społeczeństwo

Bardziej szczegółowo

Założenia do opracowania projektu planu ochrony dla Drawieńskiego Parku Narodowego uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000

Założenia do opracowania projektu planu ochrony dla Drawieńskiego Parku Narodowego uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Założenia do opracowania projektu planu ochrony dla Drawieńskiego Parku Narodowego uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000 I. Teren objęty projektem Planuje się wykonanie projektu

Bardziej szczegółowo

Lasy w planowaniu ochrony form ochrony przyrody. Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin lutego 2015

Lasy w planowaniu ochrony form ochrony przyrody. Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin lutego 2015 Lasy w planowaniu ochrony form ochrony przyrody Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin 20-21 lutego 2015 Park narodowy Plan ochrony (20 lat) Zadania ochronne (1-5

Bardziej szczegółowo

Ochrona ptaków wodnych i błotnych w pięciu parkach narodowych odtwarzanie siedlisk i ograniczanie wpływu inwazyjnych gatunków. Polskie Ostoje Ptaków

Ochrona ptaków wodnych i błotnych w pięciu parkach narodowych odtwarzanie siedlisk i ograniczanie wpływu inwazyjnych gatunków. Polskie Ostoje Ptaków NARODOWY SŁOWIŃSKI PARK Ochrona ptaków wodnych i błotnych w pięciu parkach narodowych odtwarzanie siedlisk i ograniczanie wpływu inwazyjnych gatunków Polskie Ostoje Ptaków Władysław Jankow Dzień Informacyjny

Bardziej szczegółowo

A. Zawartość planu ochrony dla parku narodowego i obszaru Natura Porównanie zawartości obu planów.

A. Zawartość planu ochrony dla parku narodowego i obszaru Natura Porównanie zawartości obu planów. Zawartość, tryb sporządzania i zakres prac koniecznych dla sporządzenia projektu planu ochrony dla parku narodowego, uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Zgodnie z art. 20 ust.

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 2007 r.

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 2007 r. 1 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW (projekt) z dnia 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej państwowych agencji ochrony przyrody parki narodowe (Dz. U. z dnia 2007 r.) Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego

Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego PLAN OCHRONY ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO z uwzględnieniem zakresu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Łysogóry Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego

Bardziej szczegółowo

z dnia 29 marca r.

z dnia 29 marca r. Warszawa, dnia 6 kwietnia 2017 r. Poz. 23 Z A R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A Ś R O D O W I S K A 1) z dnia 29 marca 20017 r. zmieniające zarządzenie w sprawie systemu kierowania w Ministerstwie Środowiska

Bardziej szczegółowo

Edukacja przyrodnicza "Polskie parki narodowe"

Edukacja przyrodnicza Polskie parki narodowe Edukacja przyrodnicza "Polskie parki narodowe" nr zasobu tytuł opis Q/3/PRZ/2/001-002 Dzikie zwierzęta - 1 Q/3/PRZ/2/003-004 Dzikie zwierzęta - 2 Q/3/PRZ/2/005-006 Dzikie zwierzęta - 3 Q/3/PRZ/2/007-008

Bardziej szczegółowo

Śladami Łosia. Który z Parków ma najmniejszy areał? a) Babiogórski b) Karkonoski c) Ojcowski d) Wielkopolski

Śladami Łosia. Który z Parków ma najmniejszy areał? a) Babiogórski b) Karkonoski c) Ojcowski d) Wielkopolski Śladami Łosia Parki narodowe w Polsce Nazwa Parku Narodowego Rok utworzenia Areał w ha Babiogórski 1954 3.392 Białowieski (1932)1947 10.502 Biebrzański 1993 59.223 Bieszczadzki 1973 29.202 Bory Tucholskie

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE NR 51/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Kruszewiec

ROZPORZĄDZENIE NR 51/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Kruszewiec ROZPORZĄDZENIE NR 51/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Kruszewiec Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004

Bardziej szczegółowo

Alicja Włodarz. Dofinansowanie działalności parków narodowych z funduszy unijnych na przykładzie Parku Narodowego Gór Stołowych

Alicja Włodarz. Dofinansowanie działalności parków narodowych z funduszy unijnych na przykładzie Parku Narodowego Gór Stołowych Alicja Włodarz Dofinansowanie działalności parków narodowych z funduszy unijnych na przykładzie Parku Narodowego Gór Stołowych Plan prezentacji 1. Wprowadzenie 2. Forma organizacyjno-prawna parków narodowych

Bardziej szczegółowo

Łysogóry dla natury. Świętokrzyski. wszystkie

Łysogóry dla natury. Świętokrzyski. wszystkie Świętokrzyski Park Narodowy Łysogóry dla natury ul. Suchedniowska 4 [ 26 010 Bodzentyn tel. 41311 5106 fax. 41 311 5106 I swietokrzyskipnorgpl e-mail: dyrekcja@swietokrzyskipn.org.pl REGON: 260571899 NIP:

Bardziej szczegółowo

UZASADNIENIE. 1. Przedstawienie istniejącego stanu rzeczy, który ma być unormowany oraz wyjaśnienie potrzeby i celu wydania przedmiotowego aktu

UZASADNIENIE. 1. Przedstawienie istniejącego stanu rzeczy, który ma być unormowany oraz wyjaśnienie potrzeby i celu wydania przedmiotowego aktu UZASADNIENIE 1. Przedstawienie istniejącego stanu rzeczy, który ma być unormowany oraz wyjaśnienie potrzeby i celu wydania przedmiotowego aktu Plan ochrony Bieszczadzkiego Parku Narodowego jest podstawowym

Bardziej szczegółowo

Działanie 4.5. Cel szczegółowy

Działanie 4.5. Cel szczegółowy Kryteria wyboru projektów dla działania 4.5 Różnorodność biologiczna w ramach IV osi priorytetowej Ochrona środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego RPO WP 2014-2020 Departament Wdrażania Projektów

Bardziej szczegółowo

WIELOLETNI ŁOWIECKI PLAN HODOWLANY

WIELOLETNI ŁOWIECKI PLAN HODOWLANY WIELOLETNI ŁOWIECKI PLAN HODOWLANY dla REJONU HODOWLANEGO (numer, nazwa) Plan zatwierdził.. (data, podpis) I. CZĘŚĆ OGÓLNA DANE OGÓLNE 1. Data sporządzenia planu wieloletniego.. 2. Imię, nazwisko i podpis

Bardziej szczegółowo

dotychczasowych lustracji terenu rezerwatu, plan urządzenia lasu, miejscowy plan zagospodarowania

dotychczasowych lustracji terenu rezerwatu, plan urządzenia lasu, miejscowy plan zagospodarowania Załącznik nr 1 ZAKRES DOKUMENTACJI 1. Wykaz publikowanych i niepublikowanych opracowań przydatnych do sporządzenia projektu planu (w tym dokumentacja dotycząca rezerwatu zgromadzona przez Zamawiającego,

Bardziej szczegółowo

Tradycyjne rolnictwo jako forma rozszerzenia oferty edukacyjnej, turystycznej i promocji parku narodowego

Tradycyjne rolnictwo jako forma rozszerzenia oferty edukacyjnej, turystycznej i promocji parku narodowego Tradycyjne rolnictwo jako forma rozszerzenia oferty edukacyjnej, turystycznej i promocji parku narodowego Prof. dr hab. Zbigniew Witkowski Zakład Ekologii i Kształtowania Środowiska AWF w Krakowie zbigniew.witkowski@onet.eu

Bardziej szczegółowo

Finansowanie aktywnych form ochrony przyrody. Jan Balcerzak

Finansowanie aktywnych form ochrony przyrody. Jan Balcerzak Finansowanie aktywnych form ochrony przyrody Jan Balcerzak Artykuł8 Dyrektywy Rady 92/43/EWGz dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Ust. 1 - Równolegle

Bardziej szczegółowo

KOSACIEC SYBERYJSKI OBUWIK ARNIKA GÓRSKA

KOSACIEC SYBERYJSKI OBUWIK ARNIKA GÓRSKA Białowieski Park Narodowy położony jest w województwie podlaskim, a jego wschodnia granica jest naszą granicą państwową z Białorusią. Park obejmuje 10,5 tys.ha Puszczy Białowieskiej z tego 9,6 tys.ha zajmują

Bardziej szczegółowo

Ekoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady Natura 2000 a polski system ochrony przyrody

Ekoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady Natura 2000 a polski system ochrony przyrody Ochrona przyrody ma w Polsce długie tradycje. Według niektórych źródeł pierwsze decyzje związane z nią pochodzą z X wieku - np. w sprawie ochrony bobrów. W kolejnych wiekach zaczęto chronić nadmiernie

Bardziej szczegółowo

Działania NFOŚiGW dla ochrony bioróżnorodności na przykładzie wybranych projektów z zakresu ochrony przyrody

Działania NFOŚiGW dla ochrony bioróżnorodności na przykładzie wybranych projektów z zakresu ochrony przyrody Działania NFOŚiGW dla ochrony bioróżnorodności na przykładzie wybranych projektów z zakresu ochrony przyrody Leszek Jóskowiak p.o. dyrektora Departamentu Ochrony Przyrody Poznań, 25 listopada 2010 r. Różnorodność

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR VII/31/2015 RADY GMINY W DWIKOZACH. z dnia 24 kwietnia 2015 r.

UCHWAŁA NR VII/31/2015 RADY GMINY W DWIKOZACH. z dnia 24 kwietnia 2015 r. UCHWAŁA NR VII/31/2015 RADY GMINY W DWIKOZACH z dnia 24 kwietnia 2015 r. w sprawie zaopiniowania projektu Zarządzania Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach w sprawie ustanowienia planu ochrony

Bardziej szczegółowo

UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY KOD UCZNIA DATA URODZENIA UCZNIA. rok

UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY KOD UCZNIA DATA URODZENIA UCZNIA. rok UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY KOD UCZNIA DATA URODZENIA UCZNIA dzień miesiąc rok miejsce na naklejkę z kodem EGZAMIN W TRZECIEJ KLASIE GIMNAZJUM Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH

Bardziej szczegółowo

Anna Nitkiewicz-Jankowska Park narodowy a rozwój turystyki w regionie. Ekonomiczne Problemy Usług nr 52,

Anna Nitkiewicz-Jankowska Park narodowy a rozwój turystyki w regionie. Ekonomiczne Problemy Usług nr 52, Anna Nitkiewicz-Jankowska Park narodowy a rozwój turystyki w regionie Ekonomiczne Problemy Usług nr 52, 351-361 2010 ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 590 EKONOMICZNE PROBLEMY USŁUG NR 52

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Środowiska Karta rozbieżności do projektu aktu prawnego

Ministerstwo Środowiska Karta rozbieżności do projektu aktu prawnego Ministerstwo Środowiska Karta rozbieżności do projektu aktu prawnego Tytuł dokumentu: Projekty rozporządzeń Ministra Środowiska w sprawie rocznych zadań ochronnych dla 23 parków narodowych na 2004 rok.

Bardziej szczegółowo

2. Jednostki, dla których zaplanowano dotacje celowe

2. Jednostki, dla których zaplanowano dotacje celowe 2. Jednostki, dla których zaplanowano dotacje celowe Część Dział Rozdział Nazwa części Poz. Kwota dotacji 01 KANCELARIA PREZYDENTA RP 1 30 000 921 92123 Narodowy Fundusz Rewaloryzacji Zabytków Krakowa

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE NR 56/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Żądłowice

ROZPORZĄDZENIE NR 56/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Żądłowice ROZPORZĄDZENIE NR 56/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Żądłowice Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004

Bardziej szczegółowo

Opinia na temat wykonania budżetu państwa w roku 2001 w części 41 Środowisko

Opinia na temat wykonania budżetu państwa w roku 2001 w części 41 Środowisko Warszawa, 2 lipca 2002 r. Opinia na temat wykonania budżetu państwa w roku 2001 w części 41 Środowisko Trzeba na wstępie zauważyć, że ustawa budżetowa na rok 2001 została opracowana z uwzględnieniem nowej

Bardziej szczegółowo

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ochrona przyrody i krajobrazu

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ochrona przyrody i krajobrazu Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Ochrona przyrody i krajobrazu Warszawa 2013 Skutecznie i efektywnie wspieramy działania na rzecz środowiska. NFOŚiGW lider systemu finansowania ochrony

Bardziej szczegółowo

RAMOWY PROGRAM PRAKTYK NA KIERUNKU LEŚNICTWO, REALIZOWANYCH W JEDNOSTKACH ADMINISTRACYJNYCH LASÓW PAŃSTWOWYCH (NADLEŚNICTWACH)

RAMOWY PROGRAM PRAKTYK NA KIERUNKU LEŚNICTWO, REALIZOWANYCH W JEDNOSTKACH ADMINISTRACYJNYCH LASÓW PAŃSTWOWYCH (NADLEŚNICTWACH) RAMOWY PROGRAM PRAKTYK NA KIERUNKU LEŚNICTWO, REALIZOWANYCH W JEDNOSTKACH ADMINISTRACYJNYCH LASÓW PAŃSTWOWYCH (NADLEŚNICTWACH) 1. Zapoznanie się z organizacją wewnętrzną, zakresem zadań komórek organizacyjnych

Bardziej szczegółowo

SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO

SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO N A R O D O W A F U N D A C J A O C H R O N Y Ś R O D O W I S K A U L. E R A Z M A C I O Ł K A 1 3 01-4 4 5 W A R S Z A W A T

Bardziej szczegółowo

DLACZEGO POLSKIE PARKI NARODOWE WYMAGAJĄ NOWEJ FORMUŁY PRAWNEJ? Dr inż. Andrzej Raj Karkonoski Park Narodowy

DLACZEGO POLSKIE PARKI NARODOWE WYMAGAJĄ NOWEJ FORMUŁY PRAWNEJ? Dr inż. Andrzej Raj Karkonoski Park Narodowy DLACZEGO POLSKIE PARKI NARODOWE WYMAGAJĄ NOWEJ FORMUŁY PRAWNEJ? Dr inż. Andrzej Raj Karkonoski Park Narodowy Rola parków narodowych! Ochronna - chronią najcenniejsze zasoby przyrodnicze Polski, Naukowa

Bardziej szczegółowo

Urząd Statystyczny Białystok ul. Krakowska 13 Numer identyfikacyjny REGON za rok 2015 Stan w dniu 31 XII

Urząd Statystyczny Białystok ul. Krakowska 13 Numer identyfikacyjny REGON za rok 2015 Stan w dniu 31 XII GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY, al. Niepodległości 208, 00-925 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Portal sprawozdawczy GUS OS-7 Sprawozdanie o ochronie przyrody i krajobrazu Urząd Statystyczny

Bardziej szczegółowo

OPERAT ISTNIEJĄCYCH I POTENCJALNYCH ZAGOŻEŃ WEWNĘTRZNYCH I ZEWNĘTRZNYCH

OPERAT ISTNIEJĄCYCH I POTENCJALNYCH ZAGOŻEŃ WEWNĘTRZNYCH I ZEWNĘTRZNYCH OPERAT ISTNIEJĄCYCH I POTENCJALNYCH ZAGOŻEŃ WEWNĘTRZNYCH I ZEWNĘTRZNYCH Identyfikacja zagrożeń i określenie sposobów ich eliminacji w odniesieniu do: - istniejących i potencjalnych przedsięwzięć mogących

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1) z dnia 24 października 2011 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1) z dnia 24 października 2011 r. Dziennik Ustaw Nr 251 14609 Poz. 1507 1507 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1) z dnia 24 października 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazów lub ograniczeń lotów na czas dłuższy niż

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE NR 54/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Spała

ROZPORZĄDZENIE NR 54/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Spała ROZPORZĄDZENIE NR 54/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Spała Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Katowice, dnia 4 kwietnia 2013 r. Poz. 3159 ZARZĄDZENIE NR 6/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W KATOWICACH z dnia 3 kwietnia 2013 r. w sprawie ustanowienia

Bardziej szczegółowo

Wybrane problemy zarządzania parkami narodowymi

Wybrane problemy zarządzania parkami narodowymi Wybrane problemy zarządzania parkami narodowymi W chwili obecnej parki narodowe w Polsce borykają się z licznymi problemami. Kwestiami nie cierpiącymi zwłoki są przede wszystkim: uregulowanie statusu prawnego

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1) z dnia 24 października 2011 r.

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1) z dnia 24 października 2011 r. Dziennik Ustaw Nr 251 14609 Poz. 1507 Na podstawie art. 119 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696, z późn. zm. 2) ) zarządza się, co następuje: 1.

Bardziej szczegółowo

DYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory

DYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory NATURA 2000 ochrony 5 ostoi Natura 2000 wyznaczonych na obszarach morskich w województwie zachodniopomorskim, a współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach działania

Bardziej szczegółowo

628 i 842, z 2014 r. poz. 805, 850, 1002, 1101 i 1863, z 2015 r. poz. 222.

628 i 842, z 2014 r. poz. 805, 850, 1002, 1101 i 1863, z 2015 r. poz. 222. projekt ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY z dnia... 2015 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Uroczysko Koneck Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy

Bardziej szczegółowo

Gospodarka łowiecka w północno-wschodniej Polsce

Gospodarka łowiecka w północno-wschodniej Polsce Gospodarka łowiecka w północno-wschodniej Polsce Piotr Wawrzyniak Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku RDLP Białystok w zasięgu terytorialnym ma 2 632 747ha, gdzie zarządza powierzchnią

Bardziej szczegółowo

Opole, dnia 14 września 2016 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W OPOLU. z dnia 13 września 2016 r.

Opole, dnia 14 września 2016 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W OPOLU. z dnia 13 września 2016 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Opole, dnia 14 września 2016 r. Poz. 1882 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W OPOLU w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody

Bardziej szczegółowo

Ustawa o ochronie przyrody

Ustawa o ochronie przyrody Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz.U. Nr 92, poz. 880) tj. z dnia 25 sierpnia 2009 r. (Dz.U. Nr 151, poz. 1220) tj. z dnia 14 maja 2013 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 627) tj. z dnia 21

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 22 listopada 2017 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 13 listopada 2017 r.

Warszawa, dnia 22 listopada 2017 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 13 listopada 2017 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 22 listopada 2017 r. Poz. 10646 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE zmieniające zarządzenie w sprawie ustanowienia

Bardziej szczegółowo

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DRAWSKO POMORSKIE

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DRAWSKO POMORSKIE BURMISTRZ MIASTA I GMINY W DRAWSKU POMORSKIM STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DRAWSKO POMORSKIE -CZĘŚĆ OPISOWA- ZAŁĄCZNIK NR 2 DO UCHWAŁY NR VIII/59/2003 RADY MIEJSKIEJ

Bardziej szczegółowo

PARKI NARODOWE W POLSCE

PARKI NARODOWE W POLSCE PARKI NARODOWE W POLSCE Czym jest park Narodowy? - to wydzielony teren, o powierzchni powyżej 1000 ha, który ze względu na walory przyrodnicze podlega szczególnej ochronie prawnej. W jego obrębie zakazana

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE NR 53/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Dębowiec

ROZPORZĄDZENIE NR 53/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Dębowiec ROZPORZĄDZENIE NR 53/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Dębowiec Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004

Bardziej szczegółowo

Leśnicy. Służba Leśna, Parków Narodowych i Parków Krajobrazowych

Leśnicy. Służba Leśna, Parków Narodowych i Parków Krajobrazowych 1 z 6 2014-02-16 08:54 Leśnicy Służba Leśna, Parków Narodowych i Parków Krajobrazowych dystynkcje Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa z dnia 24 grudnia 1998 r. Rozporządzenie

Bardziej szczegółowo

Grzegorz Grzywaczewski i zespół ptaki

Grzegorz Grzywaczewski i zespół ptaki PRZYGOTOWANIE PROJEKTÓW PLANÓW ZADAŃ OCHRONNYCH DLA OBSZARÓW NATURA 2000: SOO DOLINA BIEBRZY I OSO OSTOJA BIEBRZAŃSKA ZAGROŻENIA I ZADANIA OCHRONNE DLA GATUNKÓW PTAKÓW PRZEDMOTÓW I POTENCJALNYCH PRZEDMIOTÓW

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 9 stycznia 2018 r. Poz. 95 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI z dnia 4 stycznia 2018 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony

Bardziej szczegółowo

FINANSOWANIE ZE ŚRODKÓW UNIJNYCH ZWALCZANIE GATUNKÓW INWAZYJNYCH. 14 października 2015 r.

FINANSOWANIE ZE ŚRODKÓW UNIJNYCH ZWALCZANIE GATUNKÓW INWAZYJNYCH. 14 października 2015 r. FINANSOWANIE ZE ŚRODKÓW UNIJNYCH DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZWALCZANIE GATUNKÓW INWAZYJNYCH 14 października 2015 r. Finansowanie projektów Możliwe finansowanie ze środków unijnych w ramach: Programu Operacyjnego

Bardziej szczegółowo

NFOSiGW. Sprawozdanie. z I Ogólnopolskiego Sympozjum Parków Narodowych

NFOSiGW. Sprawozdanie. z I Ogólnopolskiego Sympozjum Parków Narodowych Sprawozdanie z I Ogólnopolskiego Sympozjum Parków Narodowych Tytuł sympozjum: Edukacja w parkach narodowych dokąd zmierzamy, rola ośrodków edukacyjnych, aktywne formy przekazu i komunikacji Termin: 25-27

Bardziej szczegółowo

628 i 842, z 2014 r. poz. 805, 850, 1002, 1101 i 1863, z 2015 r. poz. 222.

628 i 842, z 2014 r. poz. 805, 850, 1002, 1101 i 1863, z 2015 r. poz. 222. projekt ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Grabowiec Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony

Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach

Bardziej szczegółowo

Ochrona środowiska przyrodniczego Polski

Ochrona środowiska przyrodniczego Polski Ochrona środowiska przyrodniczego Polski Formy ochrony środowiska w Polsce Parki narodowe obszary chronione o powierzchni większej niż 1000 ha wyróżniające się szczególnymi walorami przyrodniczymi i krajobrazowymi.

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia... 2011 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia... 2011 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia... 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Na podstawie art. 28 ust. 13 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

Państwowy Monitoring Środowiska w Roztoczańskim Parku Narodowym

Państwowy Monitoring Środowiska w Roztoczańskim Parku Narodowym Państwowy Monitoring Środowiska w Roztoczańskim Parku Narodowym Przemysław Stachyra Roztoczański Park Narodowy, Stacja Bazowa ZMŚP Roztocze Tadeusz Grabowski Roztoczański Park Narodowy Andrzej Kostrzewski

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 22 sierpnia 2014 r. Poz. 1117

Warszawa, dnia 22 sierpnia 2014 r. Poz. 1117 Warszawa, dnia 22 sierpnia 2014 r. Poz. 1117 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 13 sierpnia 2014 r. w sprawie wyrażenia zgody na zwiększenie wielkości wynagrodzeń bezosobowych w roku 2014 Na podstawie

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXXVI/428/2014 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO z dnia 24 lutego 2014 roku

UCHWAŁA NR XXXVI/428/2014 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO z dnia 24 lutego 2014 roku UCHWAŁA NR XXXVI/428/2014 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO z dnia 24 lutego 2014 roku w sprawie nadania statutu Suwalskiemu Parkowi Krajobrazowemu. Na podstawie art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998

Bardziej szczegółowo

ZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS

ZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS ZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS Źródło informacji Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego

Bardziej szczegółowo

Żółw błotny (Emys orbicularis) w Polsce północno-wschodniej

Żółw błotny (Emys orbicularis) w Polsce północno-wschodniej Żółw błotny (Emys orbicularis) w Polsce północno-wschodniej Rozmieszczenie, zagrożenia, perspektywy ochrony Grzegorz Górecki Stacja Terenowa Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego Urwitałt 2013 Rozmieszczenie

Bardziej szczegółowo

1150 Zalewy i jeziora przymorskie (laguny)

1150 Zalewy i jeziora przymorskie (laguny) 1150 Zalewy i jeziora przymorskie (laguny) Przedmiotowe siedlisko przyrodnicze składa się z dwóch podtypów: 1150-1 Zalewy 1150-2 Jeziora przybrzeżne W roku 2008 prowadzono badania jezior przybrzeżnych,

Bardziej szczegółowo

Bydgoszcz, dnia 24 czerwca 2013 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 0210/13/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY

Bydgoszcz, dnia 24 czerwca 2013 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 0210/13/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Bydgoszcz, dnia 24 czerwca 2013 r. Poz. 2248 ZARZĄDZENIE NR 0210/13/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY w sprawie ustanowienia

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 837/15 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 10 listopada 2015 roku.

Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 837/15 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 10 listopada 2015 roku. Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 837/15 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 10 listopada 2015 roku. 1. Numer i nazwa osi priorytetowej 4. Dziedzictwo naturalne i kulturowe 2. Cele szczegółowe osi priorytetowej

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 837/15 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 10 listopada 2015 roku.

Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 837/15 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 10 listopada 2015 roku. Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 837/15 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 10 listopada 2015 roku. 1. Numer i nazwa osi priorytetowej 4. Dziedzictwo naturalne i kulturowe 2. Cele szczegółowe osi priorytetowej

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr XCI/1603/10 RADY MIEJSKIEJ w ŁODZI z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie ustanowienia zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Źródła Neru.

UCHWAŁA Nr XCI/1603/10 RADY MIEJSKIEJ w ŁODZI z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie ustanowienia zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Źródła Neru. UCHWAŁA Nr XCI/1603/10 RADY MIEJSKIEJ w ŁODZI z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie ustanowienia zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Źródła Neru. Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1, art. 18 ust. 2 pkt 15 oraz

Bardziej szczegółowo

ochrona przyrody 80 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2009 ROKU

ochrona przyrody 80 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2009 ROKU 80 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2009 ROKU 6 ochrona przyrody Na tle ukształtowania powierzchni kraju małopolskie jest województwem najbardziej zróżnicowanym wysokościowo, mając

Bardziej szczegółowo

Odnawialne źródła energii a ochrona środowiska. Janina Kawałczewska

Odnawialne źródła energii a ochrona środowiska. Janina Kawałczewska Odnawialne źródła energii a ochrona środowiska Janina Kawałczewska 1. Wykorzystanie OZE jako przeciwdziałanie zmianom klimatu. OZE jak przeciwwaga dla surowców energetycznych (nieodnawialne źródła energii),

Bardziej szczegółowo

Czy sprawowanie nadzoru to nadzór czyli o dylematach dyrektora parku naturowego Białowieża 14 września 2010 r. Białowieski Park Narodowy

Czy sprawowanie nadzoru to nadzór czyli o dylematach dyrektora parku naturowego Białowieża 14 września 2010 r. Białowieski Park Narodowy Czy sprawowanie nadzoru to nadzór czyli o dylematach dyrektora parku naturowego Białowieża 14 września 2010 r. Białowieski Park Narodowy Wojciech Hurkała Departament Ochrony Przyrody I ciągle sobie zadaję

Bardziej szczegółowo

Szkolny Quiz Wiedzy Ekologicznej

Szkolny Quiz Wiedzy Ekologicznej Szkolny Quiz Wiedzy Ekologicznej W dniach 01.12 12.12.2014 r. w naszej szkole, z inicjatywy p. M. Marciniak i p. D. Ambrochowicz, odbyła się II edycja Szkolnego Quizu Wiedzy Ekologicznej, którego celem

Bardziej szczegółowo

Realizacja zadania udostępniania dla potrzeb turystyki w polskich parkach narodowych w latach

Realizacja zadania udostępniania dla potrzeb turystyki w polskich parkach narodowych w latach REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS 2017 Beata Pater 1 Realizacja zadania udostępniania dla potrzeb turystyki w polskich parkach narodowych w latach 2012-2015 Streszczenie Artykuł prezentuje realizację

Bardziej szczegółowo

Dawniej Polskę pokrywały nieprzebyte puszcze, czyli wielkie lasy, niezmieniane przez człowieka, odludne, niezamieszkane przez kogokolwiek.

Dawniej Polskę pokrywały nieprzebyte puszcze, czyli wielkie lasy, niezmieniane przez człowieka, odludne, niezamieszkane przez kogokolwiek. Dawniej Polskę pokrywały nieprzebyte puszcze, czyli wielkie lasy, niezmieniane przez człowieka, odludne, niezamieszkane przez kogokolwiek. Lasy te były bogate w zwierzynę. Żyły w nich tury, żubry, niedźwiedzie,

Bardziej szczegółowo

Wykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM

Wykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM Wykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM Jest to obszar chroniony ze względu na swoje walory, głównie przyrodnicze. W Polsce obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi,

Bardziej szczegółowo

Kampinoski Park Narodowy uwarunkowania dla rozwoju turystyki

Kampinoski Park Narodowy uwarunkowania dla rozwoju turystyki Kampinoski Park Narodowy uwarunkowania dla rozwoju turystyki Małgorzata Mickiewicz Kampinoski Park Narodowy Parki narodowe to w Polsce najcenniejsze przyrodniczo obszary 23 parki narodowe 1% powierzchni

Bardziej szczegółowo

MOŻLIWOŚCI SEKTORA LEŚNO-DRZEWNEGO W ROZWOJU REGIONALNYM

MOŻLIWOŚCI SEKTORA LEŚNO-DRZEWNEGO W ROZWOJU REGIONALNYM MOŻLIWOŚCI SEKTORA LEŚNO-DRZEWNEGO W ROZWOJU REGIONALNYM Dr inż. Anna Żornaczuk-Łuba Zastępca dyrektora Departamentu Leśnictwa i Ochrony Przyrody Ministerstwo Środowiska Polanica Zdrój 23 maja 2014 r.

Bardziej szczegółowo

Załącznik do Zarządzenia nr 9/2017 p. o. Dyrektora WPN z dn r. REGULAMIN ORGANIZACYJNY WIGIERSKIEGO PARKU NARODOWEGO

Załącznik do Zarządzenia nr 9/2017 p. o. Dyrektora WPN z dn r. REGULAMIN ORGANIZACYJNY WIGIERSKIEGO PARKU NARODOWEGO Załącznik do Zarządzenia nr 9/2017 p. o. Dyrektora WPN z dn. 11.04.2017 r. REGULAMIN ORGANIZACYJNY WIGIERSKIEGO PARKU NARODOWEGO Rozdział 1 Postanowienia ogólne 1 Wigierski Park Narodowy, zwany dalej Parkiem,

Bardziej szczegółowo

Ocena skutków regulacji

Ocena skutków regulacji Ocena skutków regulacji 1. Podmioty, na które oddziałuje akt normatywny Projekt rozporządzenia ma znaczenie dla właścicieli i użytkowników gruntów objętych granicami obszarów specjalnej ochrony ptaków

Bardziej szczegółowo

Historia Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu

Historia Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu Historia Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu Szczecińskiego oraz archipelagu przybrzeżnych wysp stał się pierwszym

Bardziej szczegółowo

Polskie Towarzystwo Przyrodników PARKI NARODOWE W POLSCE*

Polskie Towarzystwo Przyrodników PARKI NARODOWE W POLSCE* 1994, 43 (1): 49-86 PL ISSN 0023-4249 Polskie Towarzystwo Przyrodników Im. Ko p e r n ik a KOSMOS L e s z e k L u b c z y ń s k i Krajowy Zarząd Parków Narodowych Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa PARKI

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Nr 142/2018 PREZYDENTA MIASTA KRAKOWA z dnia r. w sprawie przyjęcia i przekazania pod obrady Rady Miasta Krakowa projektu

ZARZĄDZENIE Nr 142/2018 PREZYDENTA MIASTA KRAKOWA z dnia r. w sprawie przyjęcia i przekazania pod obrady Rady Miasta Krakowa projektu ZARZĄDZENIE Nr 142/2018 PREZYDENTA MIASTA KRAKOWA z dnia 23.01.2018 r. w sprawie przyjęcia i przekazania pod obrady Rady Miasta Krakowa projektu uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie ustanowienia użytku

Bardziej szczegółowo

OPIS SPOSOBÓW CZYNNEJ OCHRONY GATUNKÓW ROŚLIN, ZWIERZĄT I GRZYBÓW

OPIS SPOSOBÓW CZYNNEJ OCHRONY GATUNKÓW ROŚLIN, ZWIERZĄT I GRZYBÓW 37 Załącznik nr 3 OPIS SPOSOBÓW CZYNNEJ OCHRONY GATUNKÓW ROŚLIN, ZWIERZĄT I GRZYBÓW I. Sposoby czynnej ochrony gatunków roślin, zwierząt i grzybów na obszarach ochrony ścisłej A. Ochrona gatunków roślin

Bardziej szczegółowo

Polska-Warszawa: Usługi środowiska naturalnego 2019/S Sprostowanie. Ogłoszenie zmian lub dodatkowych informacji.

Polska-Warszawa: Usługi środowiska naturalnego 2019/S Sprostowanie. Ogłoszenie zmian lub dodatkowych informacji. 1 / 5 Niniejsze ogłoszenie w witrynie : udl?uri=:notice:401542-2019:text:pl:html Polska-Warszawa: Usługi środowiska naturalnego 2019/S 163-401542 Sprostowanie Ogłoszenie zmian lub dodatkowych informacji

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 16 stycznia 2017 r. Poz. 6

Warszawa, dnia 16 stycznia 2017 r. Poz. 6 Warszawa, dnia 16 stycznia 2017 r. Poz. 6 Z A R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A Ś R O D O W I S K A 1) z dnia 16 stycznia 2017 r. w sprawie systemu kierowania w Ministerstwie Środowiska oraz w jednostkach

Bardziej szczegółowo

Pogórze Dynowsko-Przemyskie. Wpisany przez Administrator piątek, 09 grudnia :15 - Poprawiony piątek, 09 grudnia :23

Pogórze Dynowsko-Przemyskie. Wpisany przez Administrator piątek, 09 grudnia :15 - Poprawiony piątek, 09 grudnia :23 1/7 Na terenie Pogórza Przemysko-Dynowskiego znajdują się piękne tereny przyrodniczo-historyczne Są tam usytuowane rezerwaty, ścieżki krajoznawcze Ścieżka przyrodnicza "Winne - Podbukowina" - rezerwat

Bardziej szczegółowo

NATURA 2000. przyciąga pieniądze - doświadczenia Polski

NATURA 2000. przyciąga pieniądze - doświadczenia Polski NATURA 2000 przyciąga pieniądze - doświadczenia Polski Agnieszka Rusinowicz Wydział ds. Projektów UE Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) Finansowanie N2000 w Polsce Fundusze

Bardziej szczegółowo

ORGANIZACJA WEWNĘTRZNA PARKU

ORGANIZACJA WEWNĘTRZNA PARKU 4 Park jest państwową osobą prawną w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, funkcjonuje na zasadzie jednoosobowego kierownictwa, służbowego podporządkowania, podziału uprawnień i obowiązków oraz

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR 1185/XLVIII/10 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO z dnia 31 maja 2010 roku

UCHWAŁA NR 1185/XLVIII/10 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO z dnia 31 maja 2010 roku UCHWAŁA NR 1185/XLVIII/10 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO z dnia 31 maja 2010 roku w sprawie połączenia Nadmorskiego Parku Krajobrazowego, Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego, Parku Krajobrazowego Dolina

Bardziej szczegółowo

Gdańsk, dnia 22 grudnia 2014 r. Poz. 4493 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU. z dnia 19 grudnia 2014 r.

Gdańsk, dnia 22 grudnia 2014 r. Poz. 4493 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU. z dnia 19 grudnia 2014 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, dnia 22 grudnia 2014 r. Poz. 4493 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU z dnia 19 grudnia 2014 r. w sprawie ustanowienia planu

Bardziej szczegółowo

Wyjątkowe położenie na Mierzei Wiślanej u ujścia Wisły do

Wyjątkowe położenie na Mierzei Wiślanej u ujścia Wisły do GŁÓWNE UWARUNKOWANIA OCHRONY I ZAGOSPODAROWANIA TERENU (1) Wyjątkowe położenie na Mierzei Wiślanej u ujścia Wisły do Zatoki Gdańskiej Wody przybrzeżne, plaże, wydmy i bory nadmorskie, fragment międzywala,

Bardziej szczegółowo

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Jan Rączka Prezes Zarządu NFOŚiGW Wojciech Stawiany Ekspert NFOŚiGW Wybrane projekty i programy finansowane przez NFOŚiGW na obszarze objętym Porozumieniem

Bardziej szczegółowo