POBRZEŻA. Pas położony w bezpośrednim sąsiedztwie Morza Bałtyckiego. Pobrzeże Szczecińskie. Pobrzeże Koszalińskie

Transkrypt

1

2 POBRZEŻA Pas położony w bezpośrednim sąsiedztwie Morza Bałtyckiego. Pobrzeże Szczecińskie Pobrzeże Koszalińskie Pobrzeże Gdańskie z Żuławami Wiślanymi

3 Pobrzeża Polski Elementem charakterystycznym jest wybrzeże - wąski pas lądu wzdłuż linii brzegowej, na którym zaznacza się działalność fal morskich. Rodzaje wybrzeża: wysokie, klif stromy stok bezpośrednio dochodzący do morza; niskie, plaża płaski teren pokryty piaskiem, zalewany przez fale morskie;

4 Jeziora przybrzeżne (Jamno, Wicko) Mierzeja Helska i Wiślana Depresja (1,8 m p.p.m.) Ruchome wydmy Mady rzeczne w delcie Wisły Gdańsk-Gdynia-Szczecin Przemysł morski: stoczniowy, rybacki Turystyka rekreacyjno-wypoczynkowa Parki Narodowe Pobrzeże Szczecińskie Pobrzeże Koszalińskie Pobrzeże Gdańskie

5 POJEZIERZA Pas rozciągający się między Pobrzeżem Południowobałtyckim a Nizinami Środkowopolskimi Pojezierze Wielkopolskie Pojezierze Pomorskie Pojezierze Mazurskie

6 Pojezierza Polski W stosunku do otaczających krain naturalnych tworzą wyraźną wyniosłość (329 m n.p.m. -Wieżyca na Pojezierzu Kaszubskim) Charakterystyczne cechy: położenie w granicach zasięgu najmłodszego zlodowacenia rzeźba terenu silnie urozmaicona, wał moren czołowych, równiny sandrowe, pradoliny, rynny polodowcowe, kemy, eratyki, ozy liczne jeziora

7 Obszar młodoglacjalny Wieżyca + 2 wzniesienia ponad 300 m n.p.m. Liczne jeziora: Hańcza (najgłębsze 108 m) Śniardwy (największe 114 km 2 ) Cień opadowy Pojezierze Wielkopolskie Pojezierze Pomorskie Poznań, Toruń/Bydgoszcz, Olsztyn Parki Narodowe Pojezierze Mazurskie

8 NIZINY Pas Nizin Środkowopolskich rozciąga się w centralnej części Polski, (na południe od pasa Pojezierzy) Nizina Wielkopolska Nizina Śląska Nizina Mazowiecka Nizina Podlaska Polesie Lubelskie

9 Nizina wysokości bezwzględne nie przekraczają 300 m n.p.m., Cechy krajobrazu nizinnego w Polsce: dominują krajobrazy płaskie, równinne, znacznie słabiej urozmaicona powierzchnię terenu Przyczyna: z obszaru dzisiejszych nizin lodowiec ustąpił znacznie wcześniej niż z obszaru pojezierzy. W związku z tym powierzchnia nizin przez dłuższy czas była odsłonięta, dzięki czemu została bardziej wyrównana. wolno płynące rzeki, często szerokie, mało jest wzniesień i zagłębień terenu duży udział terenów rolniczych

10 NIZINA WIELKOPOLSKA NIZINA ŚLĄSKA NIZINA MAZOWIECKA NIZINA PODLASKA POLESIE LUBELSKIE Rzeźba staroglacjalna, pradoliny Klimat od morskiego (zach) po kontynentalny (wsch) Krajobrazy rolnicze oraz krajobrazy przemysłowe (surowce) Obszary leśne: Bory Dolnośląskie, Puszcza Kampinoska, Białowieska Parki Narodowe Warszawa, Łódź, Wrocław

11 WYŻYNY Pas wyżyn rozciąga się na południowym wschodzie Polski, (na południe od Niziny Mazowieckiej) Wyżyna Śląsko-Krakowska (W.Śląska i W.Krakowsko-Częstochowska), Wyżyna Małopolska (Niecka Nidziańska i W.Kielecka), Wyżyna Lubelska z Roztoczem

12 Wyżyna wysokości bezwzględne przekraczają 300 m n.p.m., wysokości względne są na ogół mniejsze niż 300 m. Cechy krajobrazu wyżynnego w Polsce: pofałdowana powierzchnia terenu z wyniosłościami, charakterystyczne formy terenu skałki, wąwozy, skarpy, jaskinie, zróżnicowane pokrycie terenu.

13 W. MAŁOPOLSKA (Kielecka+Niecka Nidziańska) Zjawiska krasowe w gipsach Wody mineralne Busko Zdrój Urozmaicona rzeźba Góry Świętokrzyskie Jaskinia RAJ Kielce Park Narodowy W. LUBELSKA Z ROZTOCZEM Wąwozy lessowe Żyzne czarnoziemy Obszar rolniczy Roztoczański Park Narodowy Węgiel kamienny w Bogdance Lublin Kazimierz Dolny i Zamość Park Narodowy

14 W. ŚLĄSKO-KRAKOWSKA W.ŚLĄSKA Góra Św.Anny (400 m npm) Zdegradowane środowisko Surowce mineralne GOP Obszar zurbanizowany Katowice + Konurbacja W.KRAKOWSKO-CZĘSTOCHOWSKA Jurajskie skały wapienne Formy krasowe i ostańce Maczuga Herkulesa Park Narodowy Szlak Orlich Gniazd

15 KOTLINY PODKARPACKIE Pas położony między wyżynami a Karpatami Kotlina Sandomierska Kotlina Oświęciska Brama Krakowska

16 Zapadlisko tektoniczne Obszar równinny i falisty Kotliny rozcięte dopływami Wisły, Klimat łagodny - należy do najcieplejszych regionów w Polsce. Okres wegetacyjny: ponad 220 dni Surowce chemiczne Kraków Kotlina Sandomierska Brama Krakowska Kotlina Oświęcimska

17 Jak powstaje starorzecze? Szybkość przemieszczania się wody w rzece nie jest jednakowa, najszybciej płynie w nurcie. W dolnym i środkowym biegu rzeki nurt często przesuwa się z jednego do drugiego brzegu. Wskutek tego bieg rzeki staje się coraz bardziej kręty, następnie tworzy ona zakola i meandry. Brzegi koryta w obrębie meandru są różnie wykształcone. Zewnętrzny jest stromy, gyż zachodzi podcinanie brzegu przez rzekę (erozja boczna), wewnętrzny jest przeważnie płaski, gdyż następuje akumulacja osadów. Często w czasie wiosennej powodzi lub innego przyboru wody następuje wyprostowanie biegu rzeki poprzez odcięcie meandru, z którego powstaje starorzecze.

18 G Ó R Y Pas położony na południu Polski Karpaty Sudety Góry świętokrzyskie

19 GÓRY wysokości bezwzględne przekraczają 300 m n.p.m., wysokości względne są większe niż 300 m. Cechy krajobrazu górskiego w Polsce: silnie pofałdowana powierzchnia terenu, duże wysokości bezwzględne, wąskie, kręte, szybko płynące rzeki, piętrowy układ roślinności, słabe zaludnienie. Rodzaje: fałdowe i zrębowe wysokie - średnie - niskie

20 GÓRY WYSOKIE Babia i Barania Góra Rysy i Trzy Korony Połoniny w Bieszczadach Turnie, granie i żleby Lecznicze wody mineralne Piętra roślinne Zakopane, Krynica, Wisła Parki Narodowe Karpaty Zewnętrzne (Pogórza+Beskidy) Karpaty Wewnętrzne (Tatry+Podhale+Pieniny)

21 GÓRY ŚREDNIE Góry zrębowe Zaliczają się do gór średnich Odmłodzone stare góry Śnieżka (1602 m n.p.m) Góry Stołowe i Karkonosze Szklarska Poręba, Karpacz Parki Narodowe Przedgórze Sudeckie Sudety z Karkonoszami

22 GÓRY NISKIE Najwyższe pasmo Łysogóry Łysica (612 m n.p.m) i Łysa Góra gołoborza Park Narodowy Góry Świętokrzyskie

23 1. Woliński Park Narodowy 2. Słowiński Park Narodowy 3. Wigierski Park Narodowy 4. Drawieński Park Narodowy 5. Park Narodowy Bory Tucholskie 6. Biebrzański Park Narodowy 7. Park Narodowy Ujście Warty 8. Wielkopolski Park Narodowy 9. Kampinoski Park Narodowy 10. Narwiański Park Narodowy 11. Białowieski Park Narodowy 12. Poleski Park Narodowy 13. Karkonoski Park Narodowy 14. Park N. Gór Stołowych 15. Ojcowski Park Narodowy 16. Świętokrzyski Park Narodowy 17. Roztoczański Park Narodowy 18. Babiogórski Park Narodowy 19. Gorczański Park Narodowy 20. Magurski Park Narodowy 21. Tatrzański Park Narodowy 22. Pieniński Park Narodowy 23. Bieszczadzki Park Narodowy

24

25 ISTNIEJĄCE PARKI NARODOWE 1. Babiogórski Park Narodowy (1954) - piętra roślinne, rumowiska skalne 2. Białowieski Park Narodowy (1947) - naturalny las liściasty i mieszany, żubr, tarpan 3. Biebrzański Park Narodowy (1993) - obszar bagienny, torfowiska, olsy 4. Bieszczadzki Park Narodowy (1973) - połoniny, lasy bukowe 5. Park Narodowy Borów Tucholskich (1996) - bór, jeziora, obszary bagienne 6. Drawieński Park Narodowy (1990) - bór sosnowy, buczyna, dąbrowa 7. Gorczański Park Narodowy (1981) - lasy jodłowo-bukowe, jeleń karpacki, gronostaj 8. Park Narodowy Gór Stołowych (1993) - rzeźba gór piaskowcowych, bory świerkowe 9. Kampinoski Park Narodowy (1959) - bór sosnowy, wydmy śródlądowe, bagna 10. Karkonoski Park Narodowy (1959) - skałki granitowe, rumowiska skalne, piętra roślinne 11. Magurski Park Narodowy (1995) - fragment pierwotnej puszczy 12. Narwiański Park Narodowy (1996) - bagna, łęgi, olsy, rozlewiska 13. Ojcowski Park Narodowy (1956) - rzeźba krasowa w dolinie Prądnika 14. Pieniński Park Narodowy (1932) - przełom Dunajca 15. Poleski Park Narodowy (1990) - jeziora krasowe, bagna torfowiska 16. Roztoczański Park Narodowy (1974) - buczyny, dąbrowy, bory jodłowe, progi na Tanwi 17. Słowiński Park Narodowy (1967) - ruchome wydmy, jeziora przybrzeżne, bór sosnowy, bór mieszany 18. Świętokrzyski Park Narodowy (1950) - gołoborza, bory jodłowe, jodłowo-bukowe i sosnowe 19. Tatrzański Park Narodowy (1954) - rzeźba wysokogórska, piętra roślinne 20. Park Narodowy Ujście Warty (2001) - podmokłe łąki, ostoja ptactwa wodnego i błotnego 21. Wielkopolski Park Narodowy (1957) - lasy sosnowe, dąbrowy 22. Wigierski Park Narodowy (1989) - bory świerkowo-sosnowe, jeziora rynnowe, bagna 23. Woliński Park Narodowy (1960) - wybrzeże klifowe, bory sosnowe, buczyna