Fakty i mity dotyczące polskiego rynku pracy i migracji - wprowadzenie do dyskusji panelowej Warszawa, 9 lipca 2008 r. Dr Jakub Wiśniewski Departament Analiz i Strategii
Stopa bezrobocia w Polsce spada, przede wszystkim dlatego, że tyle osób wyjechało (Mit) 450 nowe miejsca pracy w tys. 425 400 365,7 350 300 289,4 322,9 250 200 2004 2005 2006 2007 Źródło: Liczba zatrudnionych ciągle dynamicznie rośnie, DZIENNIK, 4.04.2008 W tym czasie stopa bezrobocia spadła z 20% (koniec 2003 r.) do 0% (maj 2008 r.).
Polacy są dobrze wykwalifikowanymi pracownikami (Mit) Wyniki badania Programu Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów (Programme for International Student Assessment) nie są dla Polski korzystne
Polska siła robocza jest tania (mit)
Zainteresowanie Polaków podjęciem pracy za granicą słabnie (Fakt) Nie jestem zainteresowany(a) podjęciem pracy za granicą* 53 76,3 Trudno powiedzieć, jeszcze nie wiem Tak był(a)bym zainteresowany(a), jeśli dostał(a)bym taką propozycję, ale sam(a) nie zamierzam się o to starać 2003: Tak był(a)bym zainteresowany(a) i prawdopodobnie będę się o to starał(a); 2007: Tak, jestem zainteresowany(a) i zamierzam w przyszłości starać się o pracę za granicą 2 5, 4 8, 0 7,4 2003 2007 2003: Tak był(a)bym zainteresowany(a) i na pewno będę się o to starał(a); 2007: Tak, jestem zainteresowany(a) i obecnie staram się o pracę za granicą 2,4 Obecnie pracuję za granicą 0,7 Źródło: opracowanie własne na podst. CBOS, BS/39/2003, BS/35/2008. 0 0 20 30 40 50 60 70 80 90
Umacniający się złoty sprawia, że praca za granicą jest mniej lukratywna (Fakt) Kurs złotego w stosunku do euro, dolara i funta szterlinga w latach 2000-2008 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 EUR średnia miesięczna USD średnia miesięczna GBP średnia miesięczna,0-2000 2002 2004 2006 2008 Źródło: Narodowy Bank Polski
Emigracja długookresowa będzie wzrastać w najbliższych latach (Fakt) 45 000 40 000 35 000 30 000 25 000 20 000 5 000 0 000 imigracja na pobyt stały emigracja na pobyt stały 5 000 0 2008 2009 200 20 202 203 204 205 206 207 208 209 2020 202 Źródło: Prognoza ludności na lata 2008-2035, GUS, publikacja.07.2008
Polacy za granicą są utrapieniem dla krajów przyjmujących (mit) Źródło: Gazeta Wyborcza
Polacy wyjeżdżają za granicę głównie z przyczyn zarobkowych (Fakt) studia, nauka słobość polskiej gospodarki lepsze perspektywy dla dzieci inne powody doświadczenie życia za granicą chęć kupna nieruchomości w Polsce wyższy poziom życia rodzina, przyjaciele lepsze perspektywy zawodowe zaoszczędzenie pieniędzy, wysyłanie ich do domu przygoda/ doświadczenie życia w innej kulturze nauka języka chęć zarobienia pieniędzy poszukiwanie pracy podjęcie oferty pracy 3 3 4 4 4 7 Powody wyjazdu do Wielkiej Brytanii 0 0 4 7 20 42 42 5 0 0 20 30 40 50 60 Źródło: Powroty do Polski. Wyniki badań. ISP, J. Frelak, B. Roguska, 30.04.2008.
Polacy wracają masowo do kraju (Mit) Odpowiedzi na pytanie Kiedy chcesz wrócić do Polski? 35 35 30 25 20 2,9 2,6 5 3, 0 8,4 5 0 Chcę zostać Nie wiem, nie zastanawiałem się jeszcze Nie wcześniej niż za 3 lata W ciągu najbliższego roku W ciągu najbliższych 3 miesięcy Źródło: Sonda internetowa Polskiego Radia Londyn, 2008 (głosów 26)
Od działań rządu głównie zależy czy Polacy wrócą do kraju (Mit) Odpowiedzi na pytanie Dlaczego wracasz do kraju? tęsknota za domem rodzina i przyjaciele w Polsce praca czasowa/sezonowa w Wielkiej Brytanii zaoszczędzenie wystarczającej sumy pieniędzy nauka/studia w Polsce planowany czasowy pobyt w Wielkiej Brytanii trudności z zarobieniem dostatecznych pieniędzy powrót współmałżonka/partnera lub innych członków rodziny do Polski wysokie koszty utrzymania trudności ze znalezieniem pracy trudności ze znalezieniem pracy zgodnej z kwalifikacjami chęć wychowania dzieci w Polsce poprawa stanu polskiej gospodarki złe warunki pracy Inne powody 36 29 8 6 5 4 7 7 5 4 4 4 3 3 2 Źródło: Powroty do Polski. Wyniki badań. ISP, J. Frelak, B. Roguska, 30.04.2008.
Polski kapitał ludzki się marnuje (Fakt) Jaki zawód wykonywał/a Pan/i w Wielkiej Brytanii? pracownicy administracyjni, sekretariat technicy i inny średni personel dyrektorzy, kadra kierownicza osoby, które wyjechały przed 2004 r. osoby, które wyjechały po 2004 r. specjaliści 5 sprzedawcy i pracownicy obsługi klientów 5 8 operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 9 pracownicy usług osobistych 0 3 robotnicy wykwalifikowani i rzemieślnicy 26 28 pracownicy przy pracach prostych 35 45 0 5 0 5 20 25 30 35 40 45 50 Źródło: Powroty do Polski. Wyniki badań. ISP, J. Frelak, B. Roguska, 30.04.2008.
Emigracja nielegalna nie dotyczy Polaków (Mit)
Na ile poważny jest problem drenażu mózgów w Polsce? Co będzie lepsze dla polskiej gospodarki - imigracja cudzoziemców czy reemigracja własnych obywateli? Dylematy Który z typów imigracji jest najważniejszy łączenie rodzin, napływ uchodźców czy imigracja zarobkowa? Czy chcemy, aby emigranci wrócili? Jeśli tak, co należy zrobić? Jak zatrzymać pożądanych imigrantów w kraju? Jak wydalić niepożądanych imigrantów? Jakie rodzaju instrumenty polityki imigracji zarobkowej stosować? Jaka rola dla Unii Europejskiej?
Publiczna debata o migracjach jest racjonalna i wolna od taniego populizmu (Mit) Doświadczyli imigracji, teraz mieszkają w rezerwatach ( ) Czy uważasz, że jesteś silny jak Indianin, żeby przeżyć w rezerwacie? (plakat Ligi Północnej w kampanii wyborczej we Włoszech)