OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA W SYSTEMIE RADY EUROPY

Podobne dokumenty
Spis treści. Część I Problematyka ofiar przestępstw w powszechnych dokumentach o uniwersalnych prawach człowieka...25

Wolność myśli, sumienia, wyznania

Spis treści. Wykaz ważniejszych skrótów Wstęp... 19

KRAJOWY ZESPÓŁ DO SPRAW PREWENCJI (FOREBYGGINGSENHET)

RADA EUROPY KOMITET MINISTRÓW

1. Prawa, które człowiek nabywa w momencie urodzenia, sa A. nienaruszalne. C. powszechna. C. przyrodzone. D. niezbywalne.

Państwa Strony zobowiązują się ponadto przyznać Podkomitetowi do spraw prewencji nieograniczony dostęp do wszystkich informacji dotyczących:

Spis treści. Rozdział I RUCHY SPOŁECZNE

Spis treści. Wstęp... Wykaz skrótów... Wykaz literatury...

PRAWA CZŁOWIEKA Dokumenty międzynarodowe

WYTYCZNE W SPRAWIE POLITYKI UE WOBEC PAŃSTW TRZECICH DOTYCZĄCEJ TORTUR ORAZ INNEGO OKRUTNEGO, NIELUDZKIEGO LUB PONIŻAJĄCEGO TRAKTOWANIA ALBO KARANIA

Prawa człowieka i systemy ich ochrony

RADA EUROPY KOMITET MINISTRÓW

Spis treści. 4. Nieodpłatna pomoc prawna w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym charakterystyka

CHARAKTERYSTYKA PRAWA WOLNOŚCI OBYWATELA.

PRAWO W OCHRONIE ZDROWIA

Ćwiczenia IV dr Olga Hałub-Kowalczyk rok akademicki 2018/2019

Zakres rozszerzony - moduł 36 Prawa człowieka. Janusz Korzeniowski

KOMUNIKAT KOMISJI. Zwiększone zaangażowanie na rzecz równości między kobietami i mężczyznami Karta Kobiet

System instytucjonalny i prawny Unii Europejskiej. Autor: Justyna Maliszewska-Nienartowicz CZĘŚĆ I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UNII EUROPEJSKIEJ

DECYZJA RAMOWA RADY 2003/568/WSISW(1) z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie zwalczania korupcji w sektorze prywatnym RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

9116/19 IT/alb JAI.2. Bruksela, 21 maja 2019 r. (OR. en) 9116/19

Moduł 5. Ochrona prawna funkcjonariuszy Służby Więziennej

Uprawnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w świetle Konstytucji RP

Krajowy Mechanizm Prewencji. Magdalena Chmielak Krajowy Mechanizm Prewencji Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich

PROJEKT SPRAWOZDANIA

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0026/1. Poprawka. Louis Aliot w imieniu grupy ENF

CPT w skrócie. Europejski Komitet do Spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu (CPT)

RADA EUROPY STRAŻNIK PRAW CZŁOWIEKA W SKRÓCIE

1. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności

życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji.

ZAŁĄCZNIK. wniosku dotyczącego DECYZJI RADY

Sprawozdanie Rzecznika Praw Obywatelskich z realizacji przez Polskę zobowiązań wynikających z Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych

Streszczenie stanowiska końcowego Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka w sprawie o sygn. akt V K 180/18

Konwencja Stambulska KONWENCJA RADY EUROPY O ZAPOBIEGANIU I ZWALCZANIU PRZEMOCY WOBEC KOBIET I PRZEMOCY DOMOWEJ BEZPIECZNI OD STRACHU BEZPIECZNI OD

CZĘŚĆ PIERWSZA WSTĘP. B. Ochrona na płaszczyźnie międzynarodowej str. 34

Zapobieganie Torturom

Świadomość społeczna Polaków nt. przemocy w rodzinie

Prawna ochrona dóbr osobistych człowieka, w tym nietykalności cielesnej, a zwyczaje szkolne

Dokument z posiedzenia PROJEKT REZOLUCJI. w sprawie prawa do pokojowego protestu i proporcjonalnego użycia siły (2019/2569(RSP))

DEKLARACJA PRAW OSÓB NALEŻĄCYCH DO MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH LUB ETNICZNYCH, RELIGIJNYCH I JĘZYKOWYCH

Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, zmieniona Protokołem Nr 11 1

Prawa człowieka i systemy ich ochrony

KONWENCJA O OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI

Czas Cele Temat Metody Materiały

Kontrola nad działaniami Policji w zakresie respektowania praw człowieka rozważania ze szczególnym uwzględnieniem Krajowego Mechanizmu Prewencji

WYTYCZNE W SPRAWIE POLITYKI UE WOBEC PAŃSTW TRZECICH DOTYCZĄCEJ TORTUR ORAZ INNEGO OKRUTNEGO, NIELUDZKIEGO LUB PONIŻAJĄCEGO TRAKTOWANIA ALBO KARANIA

Problem naruszenia miru domowego w związku z zarządzeniem kontroli operacyjnej

Konwencje genewskie, Genewa, 12 sierpnia 1949 r. (Dz. U. z 1956 r., nr 38, poz. 171, załącznik)

PRAWA DZIECKA. dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności prywatności;

ó ź r 2.

ROZDZIAŁ I - PRAWA I WOLNOŚCI

Lech Gardocki Granice obrony koniecznej. Palestra 37/7-8( ), 57-60

K A R T A P R Z E D M I O T U

Rola ETS w ochronie praw i wolności jednostki

Europejski Trybunał Praw Człowieka. (czerwiec wrzesień 2013 r.) (cz. 1)

PRZEMIANY W POLSKIM SEKTORZE POCZTOWYM Łódź, 09 grudnia 2015 r.

(Zawiadomienia) ZAWIADOMIENIA INSTYTUCJI I ORGANÓW UNII EUROPEJSKIEJ RADA

1 Tłumaczenie E. Mikos-Skuza.

PARLAMENT EUROPEJSKI

Prawa Człowieka i systemy ich ochrony

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

KONWENCJA O OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI * (Dz. U. z dnia 10 lipca 1993 r.) W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

Zgoda pacjenta na świadczenie zdrowotne

o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy o Policji, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks karny oraz ustawy Kodeks postępowania karnego.

Status i ochrona osób z niepełnosprawnością w prawie międzynarodowym

11 Konferencja Ministrów ds. Sportu państw członkowskich Rady Europy Ateny, Grecja grudnia 2008 r.

Rozdział XIX Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu

PRAWO DO PRYWATNOŚCI I OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH PODSTAWOWE ZASADY. Szkolenie dla sekcji sądownictwa międzynarodowego Kliniki Prawa UW 14 XI 2009 r.

Druk nr 580 Warszawa, 12 maja 2006 r.

Ukraina: Nowe "antyterrorystyczne" ustawy niosą groźbę poważnego naruszenia podstawowych praw człowieka

PL Zjednoczona w różnorodności PL. Poprawka 102 Lorenzo Fontana w imieniu grupy ENF

Rozdział XI Przedawnienie

T: Lecznictwo sądowo - lekarskie

- o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego.

Prawo Unii Europejskiej zagadnienia egzaminacyjne (2014/2015)

Warszawa, dnia 13 stycznia 2015 r. Komisja Praw Człowieka przy Naczelnej Radzie Adwokackiej ul. Świętojerska Warszawa

Streszczenie rozprawy doktorskiej

Godnośd dziecka. oprac. Ewa Frołow w oparciu o materiały dostępne w Internecie

Dr hab. Monika Lewandowicz-Machnikowska

Regulacja prawna zabezpieczenia społecznego:

Orzeczenie z 23 lutego 2010 r. w sprawie Wasilewska i Kalucka v. Polska (nr skargi 28975/04 i 33406/04)

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej III. (Akty przygotowawcze) RADA (2008/C 52/01)

Konstytucyjne prawa i wolności

Prawna ochrona życia a Konstytucja i Konkordat Autor tekstu: Beata Witkowska

Zagadnienia egzaminacyjne bezpieczeństwo wewnętrzne

Prawa człowieka w służbie policjanta

Handlem ludźmi jest werbowanie, transport, dostarczanie, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem:

KONWENCJA O OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I GODNOŚCI ISTOTY LUDZKIEJ WOBEC ZASTOSOWAŃ BIOLOGII I MEDYCYNY: Konwencja o prawach człowieka i biomedycynie

Ochrona zasady wolności sumienia i wyznania (religii)

Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o Policji (druk nr 1009)

Protokół z 2014 r. do Konwencji nr 29 dotyczącej pracy przymusowej, z 1930 r.

Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW) w praktyce

Międzynarodowa ochrona praw człowieka

K A R T A P R Z E D M I O T U

Ja mam prawo, ty masz prawo, on/ona ma prawo

TŁUMACZENIE. Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawie morza z 1982 roku (UNCLOS), w szczególności jej art oraz art. 110,

Młodzieżowe Ośrodki Socjoterapii. Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze

Prawa człowieka i systemy ich ochrony

Konwencja Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej

Transkrypt:

OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA W SYSTEMIE RADY EUROPY I. Cel powołania Rady Europy: Art. 1 a statutu: osiągnięcie większej jednomyślności między jej członkami dla ochrony i realizacji zasad, będących ich wspólnym dziedzictwem i ułatwiających ich postęp gospodarczy i społeczny. sposób realizacji celu: art. 1 b: ochrona i rozwijanie praw człowieka i podstawowych wolności - instrument ochrony konwencje Rady Europy II. Rola Rady Europy porządkowanie relacji jednostka państwo poprzez ustanawianie standardów ochrony zawartych w konwencjach Rada Europy jako promotor regionalny idei ochrony praw człowieka ustalanie poziomu standardów praw człowieka w ramach Rady Europy to coś więcej niż tylko potwierdzanie poziomu ochrony, który już istnieje wyznaczanie kierunków rozwoju 1

traktaty zawierają mechanizmy kontroli przestrzegania praw człowieka chodzi o rzeczywiste przestrzeganie praw przez odpowiednie organy wewnętrzne państw-stron III. Mechanizmy implementacji standardów praw człowieka 1/ mechanizmy kontroli prewencyjnej i następczej; 2/ obowiązkowe cykliczne sprawozdania, komitety monitorujące bądź nadzorujące wykonanie zobowiązań traktatowych; 3/ obowiązek wykonania wyroku ETPCz. IV. Formy ustanawiania standardów praw człowieka: 1/ konwencje i Karty Rady Europy; 2/ akty organów Rady Europy: zalecenia, rezolucje, decyzje i deklaracje Komitetu Ministrów; akty Zgromadzenia Parlamentarnego RE NAJWAŻNIEJSZE KONWENCJE: 1/ Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (podpisana 4 XI 1950 r.; weszła w życie 8 IX 1953 r.); najważniejsza: konstytucyjny akt porządkujący europejski porządek publiczny 2

2/ Europejska Konwencja Społeczna (18 X 1961 r.; 26 II 1965 r.) Zrewidowana EKS 1 VII 1999 r., Protokół z 9 XI 1995 r., - system skarg zbiorowych; 3/ Europejska Konwencja o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu (26 XI 1987 r., 1 II 1989 r.) nieludzkie traktowanie to także dyskryminacja albo tolerowanie poniżających warunków życia w miejscach pozbawienia wolności; reżim utrzymywania osób izolowanych w warunkach sprzyjających depresji. PRAWO DO ŻYCIA Art.2 EKPCz: 1. Prawo każdego człowieka do życia jest chronione przez ustawę. Nikt nie może być umyślnie pozbawiony życia, wyjąwszy przypadki wykonania wyroku sądowego, skazującego za przestępstwo, za które ustawa przewiduje taką karę. (Protokół Nr 6 z 1983 r., wszedł w życie 1985: zniesienie kary śmierci, dopuszczał jej utrzymanie wobec czynów popełnionych w czasie wojny lub w okresie bezpośredniego zagrożenia wojną, brak ratyfikacji Rosja) Protokół Nr 13 z 2002 r, wejście w życie 2003, generalne i ostateczne zniesienie kary śmierci). 2. Pozbawienie życia nie będzie uznane za sprzeczne z tym artykułem, jeżeli nastąpi w wyniku bezwzględnie koniecznego użycia siły: a/ w obronie jakiejkolwiek osoby przed bezprawną przemocą; b/ w celu wykonania zgodnego z prawem zatrzymania lub uniemożliwienia ucieczki osobie pozbawionej wolności zgodnie z prawem; c/ w działaniach podjętych zgodnie z prawem w celu stłumienia zamieszek lub powstania. 3

I. Szczególna ranga nakazu ochrony życia Art. 2 stanowi jedno z najbardziej podstawowych postanowień Konwencji i wraz z art. 3 uświęca jedną z fundamentalnych wartości społeczeństw demokratycznych tworzących Radę Europy wyrok ETPCz z 27 IX 1995 r. w sprawie McCann and Others p- Zjednoczonemu Królestwu. prawo każdego do życia jest podstawową wartością w społeczeństwie demokratycznym preambuła do Protokołu 13 prawo do życia ma charakter niederogowalny (art. 15 ust. 2 EKPCz) II. Zakres treściowy: obowiązek pozytywny: ogólny obowiązek państw do przyjęcia i stosowania regulacji prawnych, które służą ochronie prawa do życia obowiązek negatywny: zakaz pozbawiania życia przez państwo/jego funkcjonariuszy; enumeratywne wyliczenie wyjątków. III. Podmioty zobowiązane: państwa członkowskie odpowiadają za zaistniałe przypadki naruszenia prawa oraz za sytuacje potencjalne. IV. Dobro chronione życie. Art. 2 nie zastosowania do: naruszenia integralności cielesnej, jeżeli nie doszło do utraty życia; jakości życia: konsekwencji choroby, nędzy, bezrobocia, inne trudne sytuacje życiowe (wyrok ETPCz z 20 IV 1999 r. Wasilewski p. Polsce) V. Podmiot uprawniony: każdy człowiek brak wyraźnego stanowiska co do okresu prenatalnego i ochrony zarodka; określenie początku życia pozostaje do swobodnej oceny państwa członkowskiego (wyrok ETPCz z 8 VII 2004 r. w sprawie Vo p. Francji) aborcja jest rozpatrywana w kontekście art. 8; zapłodniony embrion pozostający poza łonem matki, nie jest podmiotem prawa do życia w rozumieniu art. 2 4

prawo do życia w rozumieniu pozytywnym, z art. 2 nie można wyprowadzać negatywnej wolności prawa do zakończenia swojego życia; nie kreuje on prawa do śmierci, ani prawa do autonomii decyzyjnej rozumianej jako przyznanie człowiekowi roszczenia do śmierci zamiast życia nie można z art. 2 wyprowadzać prawa do eutanazji, ani bezwzględnego zakazu eutanazji na życzenie; kwestie te pozostają w związku z autonomią/wolnością człowieka (art. 8 EKPCz). VI. Użycie siły przez służby publiczne: śmierć jest skutkiem ubocznym użycia siły; zakazane wszelkie przypadki celowego pozbawiania życia, masowe: - zarzut mordowania ludności cywilnej przez wojsko tureckie 1976; - mord ludności cywilnej w Groznym wyrok w sprawie Khashiyev and Akayeva) - śmiertelne pobicie uczestnika demonstracji przez wojsko wyrok z 24 VI 2008 r. w sprawie Isaak p. Turcji WYJĄTKI: 1/ obrona jakiejkolwiek osoby przed bezprawną przemocą; także sam funkcjonariusz siebie; użycie siły bezwzględnie konieczne; 2/ zatrzymanie lub uniemożliwienie ucieczki: legalność zatrzymania lub aresztowania; użycie broni musi być bezwzględnie konieczne; nawet jeżeli nie użyto broni, a śmierć wynikła z nadmiernego zastosowania siły fizycznej może to oznaczać naruszenie art. 2 wyrok z 20 XII 2007 r. w sprawie Nikolova nad Velichkova p. Bułgarii pobicie w trakcie zatrzymania) proporcjonalność dóbr: zakaz pozbawienia życia osoby, która nie jest podejrzewana o przestępstwa z użyciem przemocy i która bezpośrednio nie zagraża zdrowiu lub życiu. Mniejszym złem jest ucieczka przestępcy wyrok z 6 VII 2005 r. w sprawie Nachova and Others p. Bułgarii zastrzelenie uciekających rekrutów dezerterów; wyrok z 14 XI 2008 r. w sprawie Akhmadov and Others p. Rosja zastrzelenie uciekającego, nieuzbrojonego kierowcy) 5

> nie jest naruszeniem Konwencji śmierć, która ma związek ze szczególnym stanem zdrowia osoby zatrzymywanej i obezwładnianej, której funkcjonariusze nie mogli przewidzieć; 3/ tłumienie zamieszek lub powstania tłum około 150 osób atakuje kamieniami patrol wojskowy, kilka tysięcy osób rzuca kamieniami w siły porządkowe i niszczy budynki publiczne (wyrok z 27 VII 1998 r. w sprawie Gulec p. Turcji) 4/ legalność użycia broni: w zgodzie z regulacjami krajowymi, które powinny być zgodne ze standardami ochrony życia ludzkiego w prawie międzynarodowym: Zasady użycia siły oraz broni palnej 1990 ONZ 5/ bezwzględna konieczność użycia broni palnej. 6