Finanziert von: Jak finansować i rozwijać gospodarkę niskoemisyjną na poziomie lokalnym? Polsko-norweska platforma współpracy dla poszanowania energii i klimatu Konferencja bilateralna, 19.04.2017r, Warszawa Joanna Wis-Bielewicz, Senior Project Manager, adelphi
2
Analiza potencjału finansowego samorządu Samorząd lokalny Zasoby niezbędne do realizacji projektu Kapitał finansowy Kapitał ludzki/ Kapitał społeczny Kapitał techniczny i infrastrukturalny czas 3
Jak finansować i rozwijać gospodarkę niskoemisyjną na poziomie lokalnym? Kapitał społeczny - partycypacja Elektrociepłownia i lokalna sieć ciepłownicza w Schönstadt Inwestycja o wartości 5 mln euro zrealizowana dzięki poręczeniu gminy o wartości 3 mln euro oraz kapitałowi i pracy mieszkańców zrzeszonych w ramach kooperatywy Cölbe (wartości ok. 1,5 mln euro) instalacja wykorzystuje naturalną biomasę w postaci produktów ubocznych przetwórstwa drewna surowego (korę i trociny), a także odpady leśne, może wytwarzać rocznie do 8 900 MWh energii elektrycznej, a tym samym pokryć zapotrzebowanie ok. 1 300 domów jednorodzinnych Aby wytworzyć tę samą ilość energii z oleju opałowego, trzeba by spalić ok. 4,8 mln ton. Uruchomienie elektrociepłowni ograniczyło emisję CO2 o ok. 12 500 ton rocznie. Mieszkańcy sami zbudowali ok. 2 z 13km sieci ciepłowniczej własnoręcznie Cölbe 4
Jak finansować i rozwijać gospodarkę niskoemisyjną na poziomie lokalnym? Kapitał społeczny - partycypacja Lokalna sieć ciepłownicza w Schönstadt Oszczędność: 600 000 l oleju opałowego Do Schönstadt nie przyjeżdża już 60 cystern z ładunkiem 10 000 l każda. Lokalna wartość dodana: 392 400 euro rocznie pozostaje w regionie, ponieważ nie wydaje się ich na olej z Bliskiego Wschodu czy Rosji. Cölbe 5
Jak finansować i rozwijać gospodarkę niskoemisyjną na poziomie lokalnym? Kapitał społeczny - partycypacja Bielsko Biała 6
Analiza potencjału finansowego samorządu na rzecz rozwoju gospodarki niskoemisyjnej Finansowanie bezpośrednie Aktywa Dług Kapitał Finansowy Współfinansowanie PPP/ SPV/ESCO Potencjał regulacyjny Polityki wspierające Zamówienia publiczne 7
Analiza potencjału finansowego samorządu na rzecz rozwoju gospodarki niskoemisyjnej Finansowanie bezpośrednie Dług Aktywa (finansowe, majątek trwały) Sprzedaż / wynajem nieruchomości Finansowanie działań lokalnych przez samorząd Pozyskiwanie finansowania (granty dla JST) Realizowanie projektów własnych Granty/ pożyczki dla interesariuszy zewnętrznych (dźwignia finansowa dla inwestycji prywatnych) Internal contracting 8
Jak finansować i rozwijać gospodarkę niskoemisyjną na poziomie lokalnym? Internal contracting (intracting) Stuttgart - Linia budżetowa, renegocjowana co dwa lata, finansująca (jako instrument zwrotny) projekty opłacalne biznesowo i realizowane przez Biuro Ochrony Środowiska miasta na rzecz podmiotów zależnych miasta. Energy Cites 9
Jak finansować i rozwijać gospodarkę niskoemisyjną na poziomie lokalnym? Specjalne fundusze miejskie proklima - fundusz założony przez Hanower i miasta sąsiedzkie oraz miejskie przedsiębiorstwo energetyczne Stadtwerke Hannover AG w 1998 roku, finansuje efektywność energetyczną poprzez organizację dorocznego konkursu, którego zwycięzcy otrzymują grant na realizację projektu Niepołomice- wsparcie dla osób prywatnych przy 30% udziale finansowym, Kościerzyna wsparcie dla wspólnoty mieszkaniowej pozyskiwanie finansowana z grantów i pożyczek, Gierałtowice wsparcie z RPO dla instalacji paneli fotowoltaicznych na dachach prywatnych, szereg Miast i Gmin w Polsce- wsparcie dla wymiany starych pieców węglowych Fria Hagen, proklima 10
Analiza potencjału finansowego samorządu na rzecz rozwoju gospodarki niskoemisyjnej Finansowanie bezpośrednie Aktywa (finansowe, majątek trwały) Pozyskiwanie finansowania (granty dla JST) Finansowanie działań lokalnych przez samorząd Sprzedaż / wynajem nieruchomości Granty/ pożyczki dla interesariuszy zewnętrznych Internal contracting Dług Pożyczki Obligacje Kredyty Off balance sheet financing ESCO/Leasing 11
Jak finansować i rozwijać gospodarkę niskoemisyjną na poziomie lokalnym? Alternatywne formy długu- ESCO System Zarządzania Energią w obiektach dydaktyczno oświatowych w Sosnowcu - Umowa z firmą Siemens została zawarta w wyniku postępowania o zamówienie publiczne, przeprowadzonego w trybie dialogu konkurencyjnego, na okres 10 lat, począwszy od 1 października 2013 roku. - Łączna wartość umowy to ok 17 mln pln, - Inwestycja spłacana jest w miesięcznych ratach z gwarancji oszczędności energetycznych, - Całkowita szacunkowa wartość oszczędności prawie 23 mln pln. Sosnowiec 12
Jak finansować i rozwijać gospodarkę niskoemisyjną na poziomie lokalnym? Alternatywne formy długu- ESCO System Zarządzania Energią w obiektach dydaktyczno oświatowych w Sosnowcu Realizacja przedsięwzięcia przez Miasto Sosnowiec bez udziału partnera typu ESCO ze względu na jego skalę i stopień skomplikowania byłaby bardzo trudna i wymagająca znalezienia finansowania na etapie inwestycji. Do jego realizacji zatrudniony był sztab osób odpowiedzialnych za jego wdrożenie, budowę i koordynację. Jeśli Gmina Sosnowiec miałaby ponownie wdrażać podobny projekt dotyczący zarządzania energią, to prawdopodobnie też skorzystałaby z formuły ESCO, ponieważ większość odpowiedzialności za wdrażanie takiego projektu energetycznego spoczywa po stronie wykonawcy - Krzysztof Haładus, Zastępca prezydenta Miasta, Urząd Miasta Sosnowiec 13
Jak finansować i rozwijać gospodarkę niskoemisyjną na poziomie lokalnym? Alternatywne formy długu Obligacje komunalne notowane na GPW / indeks Catalyst W 2015 roku na GPW notowanych było 19 emisji obligacji JST. Łączna wartość notowanych emisji obligacji komunalnych - 3,2 mld zł. Wśród notowanych emitentów znajdują się województwa, powiaty i gminy *. Poziom emisji wahał się od 2,1 mld PLN Warszawa, 520 mln PLN Kraków, do 2 mln PLN emisja gminy Tczew (2 mln zł) JST przeznaczyły pozyskane środki z emisji obligacji na: - Finasowanie lub refinansowanie deficytu - Inwestycje sportowe i drogowe - Inwestycje infrastrukturalne * http://www.gpwcatalyst.pl/materialy_informacyjne 14
Jak finansować i rozwijać gospodarkę niskoemisyjną na poziomie lokalnym? Alternatywne formy długu Leasing: operacyjny, finansowy, zwrotny Zakup aktywów: Leasing finansowy zbliżony do umowy kredytowej, dany składnik aktywów jest zaliczany do majątku leasingobiorcy (korzystającego) Leasing operacyjny- choć umożliwia korzystanie z przedmiotu umowy, przedmiot ten jest zaliczany do składników majątku leasingodawcy (finansującego) Pozyskanie gotówki: Leasing zwrotny- sprzedaż określonego majątku firmie leasingowej, a następnie korzystanie z tego majątku w zamian za uiszczane raty leasingowej 15
Jak finansować i rozwijać gospodarkę niskoemisyjną na poziomie lokalnym? Instrumenty finansowe Dodatkowy kapitał i wiedza partnera biznesowego Współfinansowanie PPP/Spółki celowe (SPV) Dodatkowe wpływu do budżetu (np. podatki) Dodatkowe możliwości zadłużenia (pożyczki, obligacje, umowy off balance sheet) 16
Finansowanie działań lokalnych przez samorząd Instrumenty finansowe- PPP/SPV Oświetlenie uliczne w Hagen - 2004r ogólnoeuropejski przetarg ( miasto nie miało ani technicznego know-how, ani odpowiednich pracowników do samodzielnej realizacji zadań) - Celem było więc znalezienie dostawcy lub stworzenie projektu PPP w ramach wspólnej spółki, która będzie odpowiadać na odnowienie, utrzymanie i eksploatację oświetlenia. - W 2004 r. założono sp. z o.o. Stadtbeleuchtung Hagen GmbH. - Krok nr 1: 100% udziałów dla miasta Hagen - Krok nr 2: 51% udziałów miasto Hagen, oferta 49% udziałów dla partnera prywatnego Hagen 17
Finansowanie działań lokalnych przez samorząd Potencjał regulacyjny Regulacje planistyczne- gęsta, multi-funkcjonalna zabudowa, wsparcie transportu publicznego, budowa ścieżek rowerowych, terenów publicznych i parków etc. Zielone Zamówienia Publiczne Energy Cites 18
Finansowanie działań lokalnych przez samorząd https://www.low-emission-project.de/pl Energy Cites 19
Joanna Wis-Bielewicz Senior Project Manager Wis-bielewicz@adelphi.de adelphi Caspar-Theyss-Strasse 14a 14193 Berlin Germany T +49 (0)30-89 000 68-0 F +49 (0)30-89 000 68-10 www.adelphi.de office@adelphi.de