Rada Unii Europejskiej Bruksela, 13 czerwca 2016 r. (OR. en) 10128/16 WYNIK PRAC Od: Sekretariat Generalny Rady Data: 9 czerwca 2016 r. Do: Delegacje Nr poprz. dok.: 8770/16, 8819/16 Dotyczy: ENFOPOL 192 COPEN 204 DAPIX 101 COSI 107 Konkluzje Rady i plan działania w sprawie dalszych kroków w celu utworzenia europejskiego obszaru nauk sądowych Konkluzje Rady (9 czerwca 2016 r.) Delegacje otrzymują w załączeniu konkluzje Rady i plan działania w sprawie dalszych kroków w celu utworzenia europejskiego obszaru nauk sądowych; konkluzje te zostały przyjęte przez Radę na jej 3473. posiedzeniu w dniu 9 czerwca 2016 r. 10128/16 ap/nj/en 1 DGD 1C PL
ZAŁĄCZNIK Projekt konkluzji Rady w sprawie dalszych kroków w celu utworzenia europejskiego obszaru nauk sądowych RADA UNII EUROPEJSKIEJ UWZGLĘDNIAJĄC znaczenie transgranicznej wymiany profili DNA, danych daktyloskopijnych i danych rejestracyjnych pojazdów na podstawie decyzji Prüm 2008/615/WSiSW oraz 2008/616/WSiSW z dnia 23 czerwca 2008 r. w sprawie intensyfikacji współpracy transgranicznej, szczególnie w zwalczaniu terroryzmu i przestępczości transgranicznej, BIORĄC POD UWAGĘ decyzję ramową Rady 2009/905/WSiSW z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie akredytacji dostawców usług kryminalistycznych wykonujących czynności laboratoryjne w odniesieniu do DNA i odcisków palców, PRZYPOMINAJĄC, że w grudniu 2011 r. Rada zatwierdziła konkluzje dotyczące utworzenia do roku 2020 europejskiego obszaru nauk sądowych, w którym rutynowe badania kryminalistyczne mające na celu gromadzenie, przetwarzanie, wykorzystywanie i dostarczanie danych kryminalistycznych powinny być oparte na równoważnych minimalnych standardach nauk sądowych, a dostawcy usług kryminalistycznych powinni pracować, przyjmując wspólne podejście do stosowania tych standardów, co zacieśni ich współpracę z przedstawicielami systemów sądownictwa karnego, BIORĄC POD UWAGĘ, że w konkluzjach Rady z dnia 16 czerwca 2015 r. w sprawie odnowionej strategii bezpieczeństwa wewnętrznego Unii Europejskiej oraz w Europejskiej agendzie bezpieczeństwa uznano, że nauki sądowe mają zasadnicze znaczenie dla egzekwowania prawa i ścigania, ODNOTOWUJĄC, że dowody kryminalistyczne mają coraz większe znaczenie w sprawach karnych oraz że organy ścigania i organy sądowe muszą mieć pewność, iż dane kryminalistyczne, na których się opierają, są wysokiej jakości, niezależnie od jurysdykcji odpowiadającej za przedstawienie lub przetworzenie dowodów, 10128/16 ap/nj/en 2 ZAŁĄCZNIK DGD 1C PL
MAJĄC NA UWADZE cel Unii Europejskiej, jakim jest utrzymanie i rozwój Unii jako przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w której wysoki poziom bezpieczeństwa ma zostać zapewniony przez wspólne działanie państw członkowskich w zakresie współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych, STWIERDZAJĄC, że europejski obszar nauk sądowych sprzyjałby współpracy i zapewnił klimat zaufania poprzez dostosowanie procedur i praktyk stosowanych przez dostawców usług kryminalistycznych w państwach członkowskich, o czym mowa w odnowionej strategii bezpieczeństwa wewnętrznego Unii Europejskiej, PRZYPOMINAJĄC, ŻE Unia stanowi przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, cechującą się poszanowaniem praw podstawowych oraz różnych systemów i tradycji prawnych państw członkowskich, oraz że praktyki w poszczególnych państwach członkowskich nieuchronnie będą się różnić, POTWIERDZAJĄC, że konieczne jest zadbanie o skuteczną i należytą wymianę dowodów naukowych i o intensywniejsze wykorzystywanie danych kryminalistycznych przekazanych przez jedno państwo członkowskie w postępowaniach sądowych w drugim państwie członkowskim, UZNAJĄC wolę wyrażoną przez państwa członkowskie podczas dyskusji na nieformalnym spotkaniu ministrów WSiSW w dniu 26 stycznia 2016 r. w Amsterdamie, zgodnie z którą wymiana informacji z baz danych kryminalistycznych, w szczególności w dziedzinie broni i amunicji, materiałów wybuchowych i narkotyków, powinna zostać rozszerzona, ODNOTOWUJĄC, że dodatkowe finansowanie przez Komisję jest podstawowym warunkiem wzmocnienia europejskiego obszaru nauk sądowych oraz wdrożenia środków przewidzianych w załączonym planie działania, ODNOTOWUJĄC wkład, jaki w rozwój nauk sądowych wnoszą programy badawcze Komisji (7. program ramowy na lata 2007 2013 oraz program Horyzont 2020 na lata 2014 2020) oraz Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego, UZNAJĄC ważną rolę Europejskiej Sieci Instytutów Kryminalistycznych (ENFSI) jako platformy sprawnej wymiany wiedzy kryminalistycznej, a także innych zainteresowanych stron i dostawców usług kryminalistycznych, w dążeniu do opracowania minimalnych wymogów jakościowych odnośnie do badań kryminalistycznych, ułatwienia współpracy międzynarodowej i określenia ważnych potrzeb systemowych występujących w środowisku osób zajmujących się naukami sądowymi, 10128/16 ap/nj/en 3 ZAŁĄCZNIK DGD 1C PL
UZNAJĄC, ŻE CEPOL jest agencją UE odpowiedzialną za szkolenie funkcjonariuszy organów ścigania w całej Europie, UWAŻA, że należy poprzeć załączony plan działania w sprawie dalszych kroków w odniesieniu do utworzenia europejskiego obszaru nauk sądowych, ZWRACA się do Grupy Roboczej ds. Egzekwowania Prawa i innych zainteresowanych grup roboczych, by przedstawiły śródokresowe sprawozdanie z postępów realizacji planu działania w pierwszej połowie 2018 r. oraz by o wynikach informowały komitet COSI. 10128/16 ap/nj/en 4 ZAŁĄCZNIK DGD 1C PL
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA PLAN DZIAŁANIA W SPRAWIE DALSZYCH KROKÓW W CELU UTWORZENIA EUROPEJSKIEGO OBSZARU NAUK SĄDOWYCH 1. Podręczniki sprawdzonych rozwiązań 1 dla dyscyplin kryminalistycznych Odnośnik: Cel: Uzasadnienie: 1 Zwiększenie wzajemnego zaufania poprzez zachęcanie do ciągłej poprawy jakości procesów i procedur sądowych poprzez opracowywanie i wykorzystywanie podręczników sprawdzonych rozwiązań dla analiz kryminalistycznych. Korzystanie z podręczników sprawdzonych rozwiązań obejmujących szeroki zakres dyscyplin kryminalistycznych tradycyjne nauki sądowe, jak również informatykę sądową przez dostawców usług kryminalistycznych w Europie doprowadzi do większego ujednolicenia procedur i poprawy jakości usług kryminalistycznych dostępnych organom ścigania i wymiarowi sprawiedliwości w całej Europie. Pozwoli to zwiększyć zaufanie pomiędzy państwami członkowskimi i usprawnić wymianę dowodów kryminalistycznych. Działanie to ma na celu stymulowanie rozwoju i wykorzystywania podręczników sprawdzonych rozwiązań dla wszystkich dyscyplin kryminalistycznych, sprzyjać regularnej aktualizacji podręczników sprawdzonych rozwiązań, poprawić identyfikację sprawdzonych rozwiązań i dzielenie się podręcznikami je zawierającymi, a także zwiększyć wykorzystywanie podręczników sprawdzonych rozwiązań przez dostawców usług kryminalistycznych w całej Europie. Zachęcać się będzie do korzystania z podręczników sprawdzonych rozwiązań w badaniach w zakresie nauk sądowych już opracowanych przez Europejską Sieć Instytutów Kryminalistycznych (ENFSI) np. w ramach projektu Towards European Forensic Standardisation through Best Practice Manuals ( Ku europejskiej normalizacji w kryminalistyce poprzez podręczniki sprawdzonych rozwiązań ) wspieranego w ramach programu Komisji Europejskiej (Dyrekcja Generalna do Spraw Wewnętrznych) Zapobieganie i walka z przestępczością 2. Sieć ENFSI jest zachęcana do dzielenia się podręcznikami sprawdzonych rozwiązań ze wszystkimi europejskimi dostawcami usług kryminalistycznych, również tymi, którzy nie należą do sieci. Zachęca się Komisję do wspierania sieci ENFSI przy ciągłym aktualizowaniu już opracowanych podręczników sprawdzonych rozwiązań oraz przy opracowywaniu podręczników sprawdzonych rozwiązań dla innych dyscyplin kryminalistycznych, gdy zajdzie taka potrzeba. Krajowe jednostki akredytujące będą zachęcane do tego, by przy akredytowaniu procesów dostawców usług kryminalistycznych uwzględniały podręczniki sprawdzonych rozwiązań sieci ENFSI lub inne podręczniki sprawdzonych rozwiązań zaakceptowane w środowisku kryminalistyki. Dzięki temu stymulowane będzie wykorzystywanie tych podręczników. Nawiązana może zostać współpraca z Europejskim Komitetem Normalizacyjnym (CEN), w szczególności z komitetem projektu CEN/TC 419 zajmującym się procesami w zakresie nauk sądowych. 1 2 Termin podręczniki sprawdzonych rozwiązań stosowany jest w celu odzwierciedlenia praktyk akceptowanych pod względem naukowym w momencie powstania takiego zbioru. Termin ten nie oznacza, że praktyki opisane w podręczniku są jedynymi dobrymi praktykami stosowanymi w dziedzinie nauk sądowych. Jako że termin ten zastosowany został również w konkluzjach Rady z 2011 r. dotyczących europejskiego obszaru nauk sądowych, został on zachowany dla zapewnienia ciągłości i rozpoznawalności. HOME/2012/ISED/MO/4000004278. 10128/16 ap/nj/en 5
Wyniki: Działania i podmioty odpowiedzialne: Wykorzystywanie podręczników sprawdzonych rozwiązań doprowadzi do ujednolicenia procedur kryminalistycznych oraz zwiększenia zaufania między państwami członkowskimi wymieniającymi się danymi kryminalistycznymi. 1. Zachęca się Komisję, by we współpracy z siecią ENFSI i innymi zainteresowanymi stronami, sporządziła zestawienie dostępnych podręczników sprawdzonych rozwiązań w różnych dziedzinach nauk sądowych, z uwzględnieniem koniecznych aktualizacji i nadal istniejących luk (KOM, ENFSI). 2. Komisję zachęca się także do stymulowania rozwoju podręczników sprawdzonych rozwiązań przez subsydiowanie działań (KOM). 3. Sieć ENFSI zachęca się do wdrożenia konkluzji Rady z 2011 r. poprzez: a) udostępnianie istniejących podręczników sprawdzonych rozwiązań dla różnych dziedzin nauk sądowych podmiotom spoza sieci, np. poprzez publikację tych podręczników na publicznie dostępnych stronach internetowych; b) opracowywanie nowych podręczników sprawdzonych rozwiązań i aktualizowanie tych istniejących, w tym podręczników sprawdzonych rozwiązań dotyczących oględzin miejsca przestępstwa; c) zachęcanie dostawców usług kryminalistycznych do wykorzystywania podręczników sprawdzonych rozwiązań (państwa członkowskie i ENFSI); d) przetłumaczenie tych podręczników na wszystkie języki UE w celu wzmocnienia ich oddziaływania oraz zwiększenia ich wykorzystywania (państwa członkowskie przy wsparciu ENFSI); 4. krajowe jednostki akredytujące będą zachęcane do tego, by przy akredytowaniu procesów dostawców usług kryminalistycznych uwzględniały podręczniki sprawdzonych rozwiązań ENFSI lub inne podręczniki sprawdzonych rozwiązań zaakceptowane w środowisku kryminalistyki (krajowe jednostki akredytujące, Europejska Współpraca w Dziedzinie Akredytacji). Inne obszary polityki / grupy: Koordynacja: Planowanie: Należy dążyć do koordynacji z krajowymi jednostkami akredytującymi, Europejską Współpracą w Dziedzinie Akredytacji (EA), CEN/TC 419 i z Komisją. sieć ENFSI Działanie 1 powinno się zakończyć jeszcze w 2016 r. Działania 2 i 3 mają charakter stały. 10128/16 ap/nj/en 6
2. Stymulowanie wymiany danych kryminalistycznych z baz danych, np. w dziedzinie broni i amunicji, materiałów wybuchowych i narkotyków Odnośnik: Cel: Uzasadnienie: 2 Zachęcanie do wymiany danych kryminalistycznych z baz danych podobnie jak w metodologii stosowanej na mocy decyzji z Prüm 2008/615/WSiSW oraz 2008/616/WSiSW, ze zwróceniem szczególnej uwagi na dziedziny takie jak: broń i amunicja, materiały wybuchowe i narkotyki. Podczas nieformalnego posiedzenia Rady WSiSW w dniu 26 stycznia 2016 r. państwa członkowskie wyraziły chęć rozszerzenia zakresu wymiany danych kryminalistycznych z krajowych baz danych kryminalistycznych, podobnie jak miało to miejsce na mocy decyzji z Prüm (np. w dziedzinie broni i amunicji, materiałów wybuchowych i narkotyków). Ponadto wraz z doskonaleniem się algorytmów rozpoznawania twarzy wyniknie potrzeba przedyskutowania na odpowiednim forum możliwości utworzenia bazy danych kryminalistycznych dotyczących twarzy podobnych do baz danych DNA i odcisków palców, jako uzupełniającego parametru identyfikacji biometrycznej. Nasilona wymiana danych kryminalistycznych w tych dziedzinach przyczyni się do zwalczania przestępczości zorganizowanej i terroryzmu. Sieć ENFSI pracuje obecnie nad projektem: Towards the Development of Pan-European Databases in Forensic Science ( W kierunku rozwoju ogólnoeuropejskich baz danych w dziedzinie nauk sądowych ) wspieranym przez Komisję Europejską Dyrekcję Generalną do Spraw wewnętrznych (kod: HOME/2014/ISPP/AG/ENFSI/4000007822). Sieć ENFSI, państwa członkowskie, Europol i Komisja muszą współpracować, aby zapewnić kontynuację wyników tego projektu, takich jak nowo opracowane bazy danych lub nowo powiązane krajowe bazy danych zawierające np. niezbędne informacje ogólne umożliwiające dostarczanie wiarygodnych i rzetelnych opinii kryminalistycznych wydawanych przez ekspertów z tej dziedziny lub zawierające dowody kryminalistyczne. Ponadto pod uwagę powinny być brane wyniki projektu EFFECT (badania broni palnej i nauki sądowe w Europie i w wymiarze międzyterytorialnym). Należy dążyć do koordynacji z innymi podobnymi projektami, na przykład z realizowanym w ramach 7PR projektem ODYSSEY (strategiczna ogólnoeuropejska platforma danych wywiadowczych z zakresu balistyki służąca zwalczaniu przestępczości zorganizowanej i terroryzmu), z projektem RESPONSE (gromadzenie, analizowanie, organizacja, ocena, wymiana odpowiedź na wyzwania w zakresie analiz kryminalistycznych narkotyków) oraz EMPACT. Dzięki wykorzystywaniu wyników projektów, takich jak te wymienione powyżej, można nasilić wymianę danych kryminalistycznych, począwszy od wiedzy, danych, a kończąc na dowodach. 10128/16 ap/nj/en 7
Wyniki: Działania i podmioty odpowiedzialne: Nasilona wymiana danych kryminalistycznych między państwami członkowskimi, która pomoże w zwalczaniu przestępczości transgranicznej i terroryzmu 1. Państwa członkowskie są proszone o przeanalizowanie możliwości prawnych i strategicznych dotyczących rozszerzenia wymiany informacji w różnych dziedzinach na szczeblu krajowym i na szczeblu UE (państwa członkowskie); 2. państwa członkowskie wzywa się do pełnego wykorzystywania możliwości, jakie oferuje wymiana danych kryminalistycznych (państwa członkowskie); 3. Europol jest proszony o zmapowanie możliwości wymiany danych kryminalistycznych, które to możliwości następnie zostaną przeanalizowane przez komitet COSI (Europol); 4. należy dążyć do koordynacji z odpowiednimi działaniami w ramach planu działań operacyjnych dotyczącego broni palnej oraz planu działań operacyjnych dotyczącego narkotyków (narkotyków syntetycznych, kokainy i heroiny) w ramach EMPACT (Europol, państwa członkowskie); 5. należy ocenić (wstępne) wyniki różnych projektów, takich jak Towards the Development of Pan-European Databases in Forensic Science ( W kierunku rozwoju ogólnoeuropejskich baz danych w dziedzinie nauk sądowych ), EFFECT, ODYSSEY i RESPONSE oraz wykorzystać je jako punkt wyjścia do opracowania odpowiednich strategii na rzecz poprawy wymiany dowodów kryminalistycznych (sieć ENFSI, państwa członkowskie, Europol, KOM); 6. należy opracować nowe projekty badawcze z wykorzystaniem instrumentów finansowych programu Horyzont 2020, aby odpowiednio przygotować się na przyszłość w odniesieniu do tego obszaru (do ustalenia); 7. państwa członkowskie zachęca się do rozważenia, czy dysponują podobnymi krajowymi bazami danych kryminalistycznych do wymiany danych kryminalistycznych, i które rodzaje danych kryminalistycznych nadają się do takiej wymiany online, a także do wspierania interoperacyjności już istniejących baz danych / systemów badań podobnie jak w przypadku metodologii stosowanej na mocy decyzji z Prüm (sieć ENFSI we współpracy z państwami członkowskimi); 8. eksperci z państw członkowskich powinni również zdefiniować rodzaje danych kryminalistycznych, które nie są przetwarzane we wzajemnie porównywalnych bazach danych, z myślą o dokonaniu i pogłębieniu wzajemnego dostosowywania / normalizacji opisu danych; dzięki temu państwa członkowskie mogłyby w sprawach o dużym znaczeniu zwracać się o porównanie takich systemów badań z punktu widzenia nauk sądowych (państwa członkowskie); Inne obszary polityki / grupy: Koordynacja: Planowanie: 9. Należy przedyskutować możliwości, jakie oferują bazy danych kryminalistycznych dotyczących twarzy podobne do baz danych DNA i odcisków palców, jako uzupełniający parametr identyfikacji biometrycznej (państwa członkowskie, w koordynacji z ENFSI). Należy dążyć do koordynacji z grupami roboczymi DAPIX i GENVAL, z Europolem oraz z komitetem COSI. Sieć ENFSI w koordynacji z państwami członkowskimi Początek przegląd i działania w zakresie mapowania w drugiej połowie 2016 r. Pierwszy plan działania służący wymianie informacji w ramach (powiązanej z innymi lub centralnej) bazy danych w 2017 r. 10128/16 ap/nj/en 8
3. Badania biegłości i ćwiczenia dotyczące współpracy w zakresie dyscyplin kryminalistycznych Odnośnik: 3 Cel: Uzasadnienie: Poprawa wzajemnego zaufania poprzez nasilone stosowanie przez dostawców usług kryminalistycznych badań biegłości i ćwiczeń dotyczących współpracy. Badania biegłości i ćwiczenia dotyczące współpracy są istotne w kontekście testowania procedur oraz utrzymywania kompetencji praktyków kryminalistyki. Udział w tych badaniach pozwala zmierzyć jakość przeprowadzanych analiz oraz zapewnia przejrzystość i informacje zwrotne na temat ich wyników. Powszechniejsze wykorzystywanie badań biegłości sprawi, że poprawi się jakość dostawców usług kryminalistycznych i wzrośnie zaufanie między państwami członkowskimi, które uczestniczą w wymianie danych kryminalistycznych. Nie we wszystkich dyscyplinach kryminalistycznych dostępne są badania biegłości. Należy zachęcać do rozwijania takich badań i wspierać ten proces. Ponadto do stosowania tych badań należy zachęcać jak największą liczbę dostawców usług kryminalistycznych; należy też zapewnić im wsparcie w tym zakresie. Wyniki: Działania i podmioty odpowiedzialne: Powszechniejsze wykorzystywanie badań biegłości i ćwiczeń dotyczących współpracy przez dostawców usług kryminalistycznych sprawi, że wzrośnie zaufanie do danych z zakresu nauk sądowych uzyskanych w różnych państwach członkowskich. 1. należy sporządzić wykaz organizatorów badań biegłości w zakresie nauk sądowych oraz określić obszary specjalizacji (w tym oględziny miejsca przestępstwa oraz dowody cyfrowe), w odniesieniu do których badania biegłości nie są dostępne lub w przypadku których badania biegłości powinny zostać udoskonalone (sieć ENFSI); 2. należy ocenić badania biegłości udostępniane przez różnych organizatorów i sporządzić wykaz zalecanych badań, spośród których dostawcy usług kryminalistycznych mogą wybierać (sieć ENFSI); 3. należy określić, jakie dodatkowe badania biegłości powinny zostać opracowane (państwa członkowskie i sieć ENFSI); 4. należy opracować dodatkowe badania biegłości przy wsparciu Komisji (różni organizatorzy, sieć ENFSI, KOM); 5. należy przeanalizować, ile rocznie badań biegłości sieć ENFSI jest w stanie przeprowadzić zgodnie z kompetencjami swoich grup roboczych (sieć ENFSI); 6. państwa członkowskie są zobowiązane do zachęcania swoich dostawców usług kryminalistycznych do uczestniczenia w badaniach biegłości przeprowadzanych przez sieć ENFSI lub zalecanych przez tę sieć (państwa członkowskie, sieć ENFSI); 7. Komisję zachęca się do subsydiowania powyższych działań (KOM), na przykład poprzez rozwijanie nowych działań w zakresie badań naukowych i innowacji z wykorzystaniem instrumentów finansowania programu Horyzont 2020 w celu odpowiedniego przygotowania się na przyszłość w odniesieniu do tego obszaru. Inne obszary polityki / grupy: Koordynacja: Planowanie: Należy dążyć do koordynacji z państwami członkowskimi, różnymi organizatorami badań biegłości i Komisją. sieć ENFSI Działania 1, 2, 3, 5 i 7 powinny zakończyć się w pierwszej połowie 2017 r. Działania 4 i 6 mają charakter stały. 10128/16 ap/nj/en 9
4. Podniesienie poziomu wiedzy o naukach sądowych i zapewnianie szkoleń w tym zakresie dla pracowników organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości Odnośnik: 4 Cel: Uzasadnienie: Podniesienie poziomu wiedzy o naukach sądowych wśród pracowników organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości Podniesienie poziomu wiedzy o naukach sądowych wśród pracowników organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości będzie sprzyjać lepszemu zrozumieniu działalności dostawców usług kryminalistycznych oraz zwiększy zaufanie do nich. Dzięki pogłębionej wiedzy o (ogólnych) możliwościach i ograniczeniach nauk sądowych, a także o najnowszych postępach w tej dziedzinie, pracownicy organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości będą mogli lepiej zrozumieć i krytycznie analizować dowody kryminalistyczne. Działanie to ma stymulować rozwój i wykorzystywanie kursów o naukach sądowych przeznaczonych dla policji, ekspertów w dziedzinie nauk sądowych, przedstawicieli służb ratunkowych, prokuratorów i sędziów. Kursy te powinny być przeznaczone do podnoszenia ogólnego poziomu wiedzy o naukach sądowych, ale muszą być też dostosowane do konkretnych dyscyplin kryminalistycznych, takich jak np. informatyka śledcza lub analiza kryminalistyczna DNA. Nauka może odbywać się za pośrednictwem tradycyjnych kursów, jak również poprzez e- learning, aplikacje, seminaria internetowe itp. Należy dążyć do koordynacji z istniejącymi inicjatywami. Wyniki: Poziom wiedzy o naukach sądowych wśród prokuratorów, policjantów i sędziów wzrośnie, a to zapewni lepsze zrozumienie dowodów kryminalistycznych przedstawianych w sądzie. 10128/16 ap/nj/en 10
Działania i podmioty odpowiedzialne: 1. Należy nawiązać współpracę z różnymi podmiotami systemu egzekwowania prawa i wymiaru sprawiedliwości w celu określenia obszarów priorytetowych pod kątem wiedzy o naukach sądowych (państwa członkowskie, CEPOL, Europejska Sieć Szkolenia Kadr Wymiaru Sprawiedliwości EJTN). 2. Należy stworzyć zestawienie istniejących materiałów szkoleniowych na temat nauk sądowych przeznaczonych do wykorzystywania przez zainteresowane podmioty reprezentujące organy ścigania i sądownictwo (CEPOL i państwa członkowskie we współpracy z Komisją lub europejską grupą ds. szkolenia i edukacji w zakresie cyberprzestępczości (ECTEG)). 3. Należy zidentyfikować synergie z Europejską Siecią Sądową (EJN) z myślą o udostępnianiu szkoleń i materiałów przybliżających wiedzę w tej dziedzinie (EJN i KOM). 4. Należy zapewnić finansowanie przez UE rozwoju programów szkoleniowych w zakresie nauk sądowych dla przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania, w zakresie, w jakim szkolenia takie nie są jeszcze dostępne (KOM). 5. Należy opracować stosowne szkolenia w zakresie nowych technologii i metod wykorzystywanych podczas oględzin miejsca przestępstwa (państwa członkowskie we współpracy z CEPOL-em); 6. Należy opracować krótki kurs w dziedzinie nauk sądowych dla członków służb ratunkowych oraz innych służb interwencyjnych, na przykład poprzez e-learning (CEPOL i państwa członkowskie we współpracy z siecią ENFSI); 7. Należy opracować i wdrożyć programy szkoleniowe w dziedzinie nauk sądowych, np. poprzez e-learning (CEPOL i państwa członkowskie we współpracy z Komisją); 8. CEPOL zachęcany jest do organizowania seminariów szkoleniowych w zakresie gromadzenia dowodów zgodnie z naukami sądowymi (CEPOL); 9. Europol zachęcany jest do utworzenia na swoim portalu strony internetowej, która ułatwi wymianę danych kryminalistycznych / umożliwi wykorzystywanie europejskiej platformy eksperckiej EPE (Europol). 10. Należy przeprowadzić szkolenia dla sędziów i prokuratorów w zakresie wykorzystywania w postępowaniach sądowych i postępowaniach przygotowawczych najnowszych osiągnięć nauk sądowych (nowe obszary badań, nowe urządzenia, lepsza interpretacja wyników, normalizacja metod badawczych) (EJTN we współpracy z siecią ENFSI i KOM); Inne obszary polityki / grupy: Koordynacja: Należy dążyć do koordynacji z CEPOL-em, Europejską Siecią Szkolenia Kadr Wymiaru Sprawiedliwości, Europejską Siecią Sądową, Eurojustem, Europolem, siecią ENFSI, innymi instytutami kryminalistycznymi, państwami członkowskimi i Komisją. CEPOL, EJTN Planowanie: Działania 1, 2, 3 i 4 powinny zakończyć się w pierwszej połowie 2017 r. Działania 5, 6, 7, 8 i 10 mają charakter stały. Działanie 9 powinno zostać zakończone przed 2018 r. 10128/16 ap/nj/en 11
5. Zachęcanie do akredytowania dostawców usług kryminalistycznych i kompetencji personelu zajmującego się naukami sądowymi na zasadzie dobrowolności Odnośnik: 5 Cel: Uzasadnienie: Zachęcanie do akredytowania procedur kryminalistycznych i kompetencji personelu zajmującego się naukami sądowymi przez dostawców usług kryminalistycznych na zasadzie dobrowolności. Akredytowanie procedur kryminalistycznych przez dostawców usług kryminalistycznych ułatwia wymianę dowodów kryminalistycznych, ponieważ zwiększa zaufanie do jakości procedur kryminalistycznych, a co za tym idzie do wyników ekspertyz uzyskiwanych w różnych państwach członkowskich. W swoich odpowiedziach na kwestionariusz dotyczący europejskiego obszaru nauk sądowych, zawartych w dokumencie podsumowującym (15051/15) znaczna większość respondentów uznała akredytację dostawców usług kryminalistycznych za bardzo istotną. Uzyskanie akredytacji jest procesem stopniowym, który wymaga dużej ostrożności i znaczących zasobów ludzkich, jak również finansowych. Jednakże ze względu na ograniczone zasoby dostawcy usług kryminalistycznych znajdują się pod dużą presją: muszą nie tylko utrzymać wysoką jakość usług, ale też spełniać szereg formalnych wymogów w zakresie zapewniania jakości. Ważne jest jednak, by w dalszym ciągu zdecydowanie zachęcać do akredytowania procedur kryminalistycznych. Komisja powinna opracować plan działania w celu zachęcania do dobrowolnego akredytowania procedur kryminalistycznych. W tym kontekście powinna skoncentrować się na tych obszarach, w których generowane są dane mogące być potencjalnie przedmiotem wymiany na szczeblu międzynarodowym (np. broń i amunicja, materiały wybuchowe i narkotyki) i które zostały wymienione jako priorytety na nieformalnym posiedzeniu ministrów wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych w dniu 26 stycznia 2016 r. Poza tradycyjnymi naukami sądowymi ostatnie wydarzenia uwypukliły pilne zapotrzebowanie na sprawną wymianę rzetelnych cyfrowych danych kryminalistycznych, które mogą zostać wykorzystane jako dowód w sądzie poza jurysdykcją państwa członkowskiego pochodzenia. Dlatego też należy dążyć także do akredytowania procedur kryminalistycznych jako jednego z priorytetów w tej dziedzinie. Plan działania będzie miał na celu wyeliminowanie przeszkód i wspieranie instytutów kryminalistycznych, które ubiegają się o akredytację swoich procedur. Komisję zachęca się do zapewnienia zasobów w celu zachęcania do akredytacji. Jednym z nieodłącznych elementów procedur akredytacyjnych jest przestrzeganie minimalnych kryteriów dotyczących kompetencji personelu zajmującego się naukami sądowymi, które przez znaczną większość respondentów wypełniających kwestionariusz uznane zostało za bardzo istotne. Po raz kolejny jako najważniejszą przeszkodę wymieniano budżet. Komisja powinna opracować plan działania dotyczący tego, jak w oparciu o zasadę dobrowolności poczynić postępy w zakresie zapewniania kompetencji i szkolenia personelu zajmującego się naukami sądowymi. W tym względzie należy dążyć do zapewnienia koordynacji z siecią ENFSI. Z myślą o podnoszeniu kompetencji personelu zajmującego się naukami sądowymi należy dążyć do zapewnienia koordynacji z istniejącymi inicjatywami, np. z programem Herkules III, który ma na celu zwalczanie nadużyć finansowych, korupcji oraz wszelkich innych nieprawidłowości i obejmuje możliwości szkoleń w dziedzinie informatyki śledczej. 10128/16 ap/nj/en 12
Wyniki: Opracowanie planu działania w celu zachęcania do dobrowolnego akredytowania procedur kryminalistycznych, ze szczególnym naciskiem na obszary dotyczące broni i amunicji, materiałów wybuchowych, narkotyków i na informatykę śledczą, a także w celu zachęcania do dobrowolnego akredytowania ujednoliconych standardów dotyczących gromadzenia materiału dowodowego z miejsca przestępstwa (KOM); Ponadto opracowanie planu działania na rzecz zachęcania do zapewniania na zasadzie dobrowolności kompetencji personelu zajmującego się naukami sądowymi i funkcjonariuszy pracujących na miejscu przestępstwa (KOM). Działania i podmioty odpowiedzialne: Inne obszary polityki / grupy: Koordynacja: Planowanie: Komisję zachęca się do opracowania wyżej wymienionych planów działania. Należy dążyć do zapewnienia koordynacji z państwami członkowskimi, siecią ENFSI, dostawcami usług kryminalistycznych, krajowymi radami ds. akredytacji, ze stowarzyszeniem Europejska Współpraca w Dziedzinie Akredytacji oraz z Komisją. Komisja Pierwszy plan działania dotyczący jednego z dwóch wyników powinien zostać zakończony do 2018 r., a drugi do 2020 r. 10128/16 ap/nj/en 13
6. Stymulowanie wymiany danych kryminalistycznych na mocy decyzji z Prüm oraz podniesienie jakości takiej wymiany Odnośnik: 6 Cel: Uzasadnienie: Wyniki: Działania i podmioty odpowiedzialne: Sprzyjanie pełnemu wdrożeniu decyzji z Prüm (2008/615/WSiSW oraz 2008/616/WSiSW) w celu wymiany profili DNA i odcisków palców. Ponadto poprawa jakości danych kryminalistycznych będących przedmiotem wymiany między wszystkimi państwami członkowskimi na mocy decyzji z Prüm. Wymiana profili DNA i odcisków palców w UE poprzez powiązanie baz danych na mocy decyzji z Prüm (2008/615/WSiSW i 2008/616/WSiSW z dnia 23 czerwca 2008 r.) przebiega z dużym powodzeniem, mimo że decyzje te nie zostały w pełni wdrożone przez wszystkie państwa członkowskie i pomiędzy wszystkimi państwami członkowskimi. Ponadto jest pole do poprawy, jeśli chodzi o jakość wymienianych danych. Wdrożenie decyzji z Prüm i wymiana danych kryminalistycznych między państwami członkowskimi przyczyni się do zwalczania przestępczości transgranicznej. Dalsze wdrażanie decyzji z Prüm oraz poprawa jakości danych kryminalistycznych, co przyczyni się do lepszego zwalczania przestępczości transgranicznej. 1. Monitorowanie wdrażania decyzji z Prüm (DAPIX); 2. Monitorowanie wdrażania decyzji z Prüm i codziennego stosowania przeszkody (DAPIX); 3. Analiza możliwości zmniejszenia liczby fałszywie pozytywnych wyników odnośnie do profili DNA (DAPIX); 4. Wymiana doświadczeń z wdrażania i codziennego funkcjonowania komunikacji między systemami państw członkowskich UE, w szczególności dotyczących wzajemnej pomocy w rozwiązywaniu problemów, jakie pojawiają się nie tylko na etapie wdrażania, ale także w bieżących pracach (państwa członkowskie we współpracy z DAPIX); 5. Opracowanie mechanizmów wzajemnego szybkiego powiadamiania w przypadku niedostępności wniosku (np. nagłe problemy techniczne, rutynowe modyfikacje systemów) (państwa członkowskie we współpracy z DAPIX); 6. Poszukiwanie nowych rozwiązań/pomysłów na ulepszenie i usprawnienie wymiany danych dotyczących DNA i odcisków palców między państwami członkowskimi UE (DAPIX); 7. Przeanalizowanie, w jaki sposób zoptymalizować procedury działań następczych dotyczących decyzji z Prüm (DAPIX). Inne obszary polityki / grupy: Koordynacja: Planowanie: Należy dążyć do zapewnienia koordynacji z Grupą Roboczą ds. Wymiany Informacji i Ochrony Danych (DAPIX), państwami członkowskimi oraz z Komisją. Prezydencja we współpracy z SGR i KOM Do ustalenia przez DAPIX. 10128/16 ap/nj/en 14