SYSTEM. Prawa Karnego Procesowego

SYSTEM Prawa Karnego Procesowego

SYSTEM Prawa Karnego Procesowego Redaktor Naczelny Piotr Hofmański Członkowie Rady Programowej prof. dr hab. Andrzej Bulsiewicz dr hab. Wojciech Cieślak prof. dr hab. Wiesław Daszkiewicz prof. dr hab. Tomasz Grzegorczyk prof. dr hab. Jerzy Kasprzak dr hab. Monika Klejnowska prof. dr hab. Piotr Kruszyński prof. dr hab. Cezary Kulesza dr hab. Zbigniew Kwiatkowski prof. dr hab. Kazimierz Marszał dr hab. Ireneusz Nowikowski prof. dr hab. Lech Paprzycki prof. dr hab. Feliks Prusak prof. dr hab. Jerzy Skorupka prof. dr hab. Stanisław Stachowiak prof. dr hab. Ryszard A. Stefański prof. dr hab. Janusz Tylman prof. dr hab. Stanisław Waltoś dr hab. Paweł Wiliński sędzia SN Stanisław Zabłocki prof. dr hab. Kazimierz Zgryzek

Tom I. Tom II. Tom III. Tom IV. Tom V. Tom VI. Tom VII. Tom VIII. Tom IX. Tom X. ZAGADNIENIA OGÓLNE Piotr Hofmański PROCES KARNY ROZWIĄZANIA MODELOWE W UJĘCIU PRAWNOPORÓWNAWCZYM Piotr Kruszyński ZASADY PROCESU KARNEGO Paweł Wiliński DOPUSZCZALNOŚĆ PROCESU Maria Jeż-Ludwichowska Arkadiusz Lach SĄDY I INNE ORGANY POSTĘPOWANIA KARNEGO Zbigniew Kwiatkowski STRONY I INNI UCZESTNICY POSTĘPOWANIA KARNEGO Cezary Kulesza CZYNNOŚCI PROCESOWE Ireneusz Nowikowski DOWODY Jerzy Skorupka ŚRODKI PRZYMUSU Tomasz Grzegorczyk POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE Ryszard A. Stefański

Tom XI. Tom XII. Tom XIII. Tom XIV. Tom XV. Tom XVI. Tom XVII. Tom XVIII. POSTĘPOWANIE PRZED SĄDEM PIERWSZEJ INSTANCJI Kazimierz Zgryzek POSTĘPOWANIE ODWOŁAWCZE Sławomir Steinborn Krzysztof Woźniewski NADZWYCZAJNE ŚRODKI ZASKARŻENIA I ŚRODKI POZAPROCESOWE Stanisław Zabłocki TRYBY SZCZEGÓLNE Feliks Prusak POZAKODEKSOWE POSTĘPOWANIA SZCZEGÓLNE Tomasz Grzegorczyk POSTĘPOWANIA PO UPRAWOMOCNIENIU SIĘ ORZECZENIA Andrzej Światłowski OBRÓT PRAWNY Z ZAGRANICĄ I POSTĘPOWANIA PRZED TRYBUNAŁAMI MIĘDZYNARODOWYMI Lech Paprzycki KOSZTY PROCESU I OPŁATY W SPRAWACH KARNYCH Monika Klejnowska

TRYBY SZCZEGÓLNE Redakcja naukowa Feliks Prusak Autorzy: Wojciech Cieślak Damian Gil Ewa Kruk Feliks Prusak Edward Skrętowicz XIV Warszawa 2015

Poszczególne rozdziały tomu XIV napisali: Wojciech Cieślak rozdział 2 Damian Gil rozdział 3 Ewa Kruk rozdział 4 Feliks Prusak rozdziały 1 i 5 Edward Skrętowicz rozdział 3

Spis treści SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... 15 Wykaz podstawowej literatury podawanej wyłącznie w zapisie skróconym... 19 Wprowadzenie... 29 ROZDZIAŁ 1. Zagadnienia strukturalne... 31 1. Uwarunkowania i kontekst problemowy... 35 1.1. Uwagi wprowadzające... 35 1.2. Reglamentacja wzorca procesowego... 37 1.3. Standardy rzetelnego procesu karnego... 38 1.4. Multiplikacja form proceduralnych... 40 1.5. Odmienności strukturalne form procedury karnej... 42 1.6. Uniwersalizm przepisów procedury karnej... 43 1.7. Paradygmat sprawiedliwości i trafnej represji karnej... 45 2. Konotacje historyczne trybów szczególnych... 45 2.1. Uwagi ogólne... 45 2.2. Postępowania szczególne na gruncie Kodeksu postępowania karnego z 1928 r... 47 2.2.1. Charakterystyka Kodeksu postępowania karnego z 1928 r.... 47 2.2.2. Postępowanie uproszczone... 51 2.2.3. Postępowanie nakazowe... 53 2.2.4. Postępowanie sądowe w sprawach karno-administracyjnych... 54 2.2.5. Postępowanie doraźne... 54 2.2.6. Postępowanie w sprawach nieletnich... 58 2.2.7. Postępowanie przed sądem przysięgłych... 58 2.3. Postępowania szczególne w okresie po drugiej wojnie światowej... 60 2.3.1. Przepisy obowiązujące w pierwszych latach powojennych............ 60 2.3.2. Ogólna charakterystyka trybów szczególnych..................... 61 2.3.2.1. Postępowanie uproszczone... 61 2.3.2.2. Postępowanie nakazowe... 63 2.3.2.3. Postępowanie sądowe w sprawach karno-administracyjnych... 63 2.3.2.4. Postępowanie w sprawach z oskarżenia prywatnego... 64 2.3.2.5. Postępowanie doraźne... 65 2.3.2.6. Postępowanie w sprawach okreś lonych ustawą o zaostrzeniu odpowiedzialności karnej za chuligaństwo... 66 2.3.2.7. Postępowanie w sprawach nieletnich... 67 2.3.2.8. Postępowanie przed sądem przysięgłych... 68 7

Spis treści 2.4. Postępowania szczególne na gruncie Kodeksu postępowania karnego z 1969 r... 68 2.4.1. Geneza i założenia Kodeksu... 68 2.4.2. Abstrakt rozwiązań kodeksowych... 71 2.4.2.1. Postępowanie uproszczone... 71 2.4.2.2. Postępowanie w sprawach z oskarżenia prywatnego... 73 2.4.2.3. Postępowanie sądowe co do orzeczeń w sprawach o wykroczenia... 74 2.4.2.4. Postępowanie przyspieszone... 75 2.4.2.5. Postępowanie w stosunku do nieobecnych... 77 2.4.2.6. Postępowanie nakazowe... 78 3. Stanowisko doktryny procesu karnego... 80 3.1. Uwagi wprowadzające... 80 3.2. Podwaliny koncepcji doktrynalnych... 81 3.3. Warianty eksploatacyjne... 89 3.4. Nowatorskie uzupełnienie koncepcji... 108 4. Projekcja rozwiązania strukturalnego... 112 4.1. Uwagi uogólniające... 112 4.2. Rodowód stratyfikacji trybów szczególnych... 112 4.3. Granice dyferencjacji trybów szczególnych... 116 4.4. Postępowania odrębne czy następcze... 123 4.5. Skrócone postępowania szczególne................................... 128 4.6. Adnotatio pro futuro... 137 ROZDZIAŁ 2. Postępowanie przyspieszone... 139 1. Założenia ogólne konstrukcji trybu przyspieszonego......................... 146 1.1. Pojęcie i istota trybu przyspieszonego................................. 146 1.1.1. Wprowadzenie... 146 1.1.2. Postępowanie przyspieszone jako rodzajowa odmiana trybu szczególnego... 150 1.2. Zakres postępowania przyspieszonego... 151 2. Geneza i ewolucja konstrukcji procesowej... 152 2.1. Uwagi wprowadzające... 152 2.2. Historyczne precedensy postępowania przyspieszonego w Polsce. Postępowanie doraźne... 154 2.2.1. Postępowanie doraźne w okresie zaborów... 155 2.2.2. Postępowanie doraźne w dwudziestoleciu międzywojennym... 156 2.2.3. Postępowanie doraźne w okresie PRL-u... 159 2.2.4. Postępowanie doraźne okresu stanu wojennego... 162 2.2.5. Postępowanie doraźne a postępowanie przyspieszone porównanie... 164 2.3. Inne tryby szczególne wykazujące pokrewieństwo z postępowaniem przyspieszonym... 167 2.4. Początki trybu przyspieszonego ustawa z 22 maja 1958 r. o zaostrzeniu odpowiedzialności karnej za chuligaństwo... 168 2.4.1. Pojęcie chuligaństwa... 168 2.4.2. Chuligański charakter przestępstwa w ujęciu ustawy z 22 maja 1958 r... 173 2.4.3. Przesłanki uruchomienia postępowania w trybie przyspieszonym zgodnie z ustawą z 22 maja 1958 r.... 175 8

Spis treści 2.4.4. Szczególny przebieg postępowania przyspieszonego... 177 2.4.5. Statystyczny obraz stosowania ustawy... 181 2.5. Postępowanie przyspieszone w Kodeksie postępowania karnego z 1969 r.... 181 2.5.1. Model postępowania przyspieszonego w Kodeksie postępowania karnego z 1969 r. przesłanki uruchomienia trybu... 182 2.5.2. Występek o charakterze chuligańskim w ujęciu Kodeksu karnego z 1969 r.... 183 2.5.3. Prognozowany sądowy wymiar kary... 186 2.5.4. Ujęcie sprawcy na gorącym uczynku... 187 2.5.5. Zakres terytorialny stosowania trybu przyspieszonego... 188 2.5.6. Nieletniość sprawcy jako przesłanka negatywna rozpoznania sprawy w trybie przyspieszonym... 189 2.5.7. Zawiłość sprawy jako okoliczność wyłączająca możliwość procedowania w trybie przyspieszonym... 189 2.5.8. Powrotność do przestępstwa jako okoliczność wyłączająca procedowanie w trybie przyspieszonym... 190 2.5.9. Przebieg postępowania przyspieszonego na gruncie Kodeksu postępowania karnego z 1969 r.... 191 2.5.10. Przedmiotowy i terytorialny zakres stosowania postępowania przyspieszonego... 197 2.6. Postępowanie przyspieszone na podstawie przepisów ustawy z 10 maja 1985 r. o szczególnej odpowiedzialności karnej... 198 2.7. Zniesienie postępowania przyspieszonego... 200 2.8. Postępowanie przyspieszone na gruncie prawa wykroczeń... 201 3. Porównawcze warianty postępowania przyspieszonego... 206 3.1. Uwagi ogólne... 206 3.2. Regulacje prawne w wybranych państwach obcych... 208 3.2.1. Postępowanie przyspieszone w prawie niemieckim... 208 3.2.2. Rozwiązania hiszpańskie zmierzające do przyspieszenia postępowania karnego... 210 3.2.3. Postępowanie przyspieszone (il giudizio direttissimo) we włoskim procesie karnym... 214 3.2.4. Pokrewne postępowaniu przyspieszonemu procedury w państwach bałkańskich... 214 3.2.5. Przyspieszone tryby postępowania w systemie anglosaskim... 216 3.2.6. Niektóre inne rozwiązania karnoprocesowe... 217 4. Przesłanki uruchomienia trybu przyspieszonego... 218 4.1. Uwagi ogólne... 218 4.2. Układ przesłanek karnych dla zainicjowania i przeprowadzenia postępowania w trybie przyspieszonym... 219 4.3. Omówienie poszczególnych warunków... 221 4.3.1. Możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności karnej za czyn podlegający rozpoznaniu w trybie przyspieszonym... 221 4.3.2. Ujęcie sprawcy na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa lub bezpośrednio po tym... 224 4.3.3. Zatrzymanie sprawcy... 232 4.3.4. Chuligański charakter przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego... 241 9

Spis treści 4.3.5. Prosty stan faktyczny... 245 4.3.6. Prognoza dotycząca wymiaru kary pozbawienia wolności... 245 4.3.7. Nieletniość jako przesłanka wyłączająca procedowanie w trybie przyspieszonym... 246 5. Postępowanie przygotowawcze (dochodzenie) w trybie przyspieszonym... 247 5.1. Wprowadzenie... 247 5.2. Uproszczenie dochodzenia w postępowaniu przyspieszonym... 249 5.3. Organy dochodzenia i ich rola... 251 5.4. Wniosek o rozpoznanie sprawy w trybie przyspieszonym... 255 6. Postępowanie sądowe w trybie przyspieszonym... 259 6.1. Wprowadzenie... 259 6.2. Konsensualne sposoby rozstrzygnięcia procesu w postępowaniu przyspieszonym... 259 6.3. Szczególne problemy dotyczące oddania przed sąd w postępowaniu przyspieszonym... 264 6.4. Przebieg rozprawy głównej w postępowaniu przyspieszonym... 272 6.5. Posiedzenie sądu w trybie przyspieszonym... 275 7. Postępowanie odwoławcze w sprawach rozpoznawanych w trybie przyspieszonym.. 277 7.1. Skrócenie terminów dla dokonania czynności procesowych... 277 7.2. Przebieg rozprawy odwoławczej... 278 8. Zmiana trybów... 280 8.1. Uwagi ogólne... 280 8.2. Poszczególne sytuacje skutkujące zmianą trybu... 281 9. Przebieg postępowania przyspieszonego w prawie karnym wykroczeń... 284 9.1. Wprowadzenie... 284 9.2. Odrębności przebiegu postępowania w trybie przyspieszonym... 285 9.3. Zmiana trybu... 289 10. Doświadczenia praktyki... 290 ROZDZIAŁ 3. Postępowanie prywatnoskargowe... 294 1. Założenia ogólne konstrukcji trybu prywatnoskargowego... 298 2. Geneza konstrukcji procesowej... 302 3. Przesłanki (warunki) uruchomienia trybu prywatnoskargowego... 310 3.1. Przesłanki pozytywne... 310 3.2. Przesłanki negatywne... 312 3.3. Przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego... 316 3.3.1. Zniesławienie... 316 3.3.2. Zniesławienie za pomocą środków masowego komunikowania... 319 3.3.3. Znieważenie... 322 3.3.4. Naruszenie nietykalności cielesnej... 324 3.3.5. Lekkie uszkodzenie ciała (uszczerbek na zdrowiu)... 326 4. Pozycja pokrzywdzonego w postępowaniu prywatnoskargowym... 327 4.1. Oskarżyciel prywatny... 327 4.2. Problematyka współuczestnictwa w postępowaniu prywatnoskargowym... 330 4.3. Pełnomocnik oskarżyciela prywatnego... 331 5. Przedawnienie przestępstwa prywatnoskargowego... 334 6. Dochodzenie w sprawie prywatnoskargowej i jego surogaty... 335 10

Spis treści 7. Postępowanie sądowe... 341 7.1. Czynności przygotowawcze... 341 7.2. Prywatny akt oskarżenia... 344 7.3. Odstąpienie od oskarżenia... 346 7.4. Pojednanie i ugoda... 349 7.5. Postępowanie mediacyjne... 358 7.6. Oskarżenie wzajemne... 361 7.7. Ingerencja prokuratora w tryb prywatnoskargowy... 365 7.8. Zmiana trybu ścigania... 374 8. Rozprawa główna w sprawach z oskarżenia prywatnego... 376 9. Postępowanie odwoławcze... 382 10. Zryczałtowane koszty procesu... 386 ROZDZIAŁ 4. Postępowanie nakazowe... 390 1. Założenia ogólne konstrukcji postępowania nakazowego... 395 2. Geneza konstrukcji procesowej trybu nakazowego... 400 3. Przesłanki (warunki) uruchomienia trybu nakazowego... 425 4. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji w trybie nakazowym... 444 4.1. Czynności wstępne... 444 4.2. Posiedzenie sądu... 446 4.3. Nakaz karny a wyrok nakazowy... 449 4.4. Rozstrzygnięcie o roszczeniu cywilnym w wyroku nakazowym... 455 4.5. Sprzeciw od wyroku nakazowego... 459 4.6. Przekazanie sprawy do rozpatrzenia w trybie zwyczajnym... 471 4.7. Problem obowiązywania zakazu reformationis in peius... 472 ROZDZIAŁ 5. Postępowanie uproszczone... 475 1. Zagadnienia wprowadzające............................................ 482 2. Uwarunkowania historyczne... 484 2.1. Wzorce państw zaborczych... 484 2.1.1. Geneza polskiego rozwiązania... 484 2.1.2. Pierwiastki rosyjskie... 485 2.1.3. Austriackie wpływy... 487 2.1.4. Niemieckie konotacje... 490 2.2. Pierwsza polska regulacja prawna trybu uproszczonego... 490 2.2.1. Pierwotne założenia... 490 2.2.2. Charakterystyka ogólna... 491 2.2.3. Postępowanie przed sądem grodzkim... 494 2.3. Okres powojenny... 495 2.3.1. Zakres asymilacji... 495 2.3.2. Charakterystyka adaptacji... 496 2.4. Postępowanie uproszczone w Kodeksie postępowania karnego z 1969 r.... 498 2.4.1. Geneza regulacji... 498 2.4.2. Założenia modelowe... 499 2.4.3. Uwarunkowania uproszczeń... 500 2.4.4. Dochodzenie uproszczone... 500 2.4.5. Uproszczenia rozprawy... 502 11

Spis treści 3. Stanowisko doktryny procesu karnego... 503 3.1. Uwagi wprowadzające... 503 3.1.1. Założenia wyjściowe i klasyfikacyjne... 503 3.1.2. Kryteria i tendencje rozwojowe... 506 3.1.3. Formuły uproszczeń proceduralnych... 506 3.2. Poglądy doktryny na gruncie Kodeksu postępowania karnego z 1969 r.... 508 3.2.1. Wielkość bazy publikacyjnej... 508 3.2.2. Prezentacja pierwiastkowa... 509 3.2.3. Uzupełniający wariant prezentacji... 512 3.2.4. Poszerzone rozważania....................................... 517 3.2.5. Podręcznikowe wywody... 520 3.2.6. Dorobek komentatorów... 523 3.2.7. Publikacje przyczynkowe... 527 3.3. Opinie doktryny w odniesieniu do rozwiązań Kodeksu postępowania karnego z 1997 r.... 530 3.3.1. Opracowanie podstawowe i wyjściowe... 530 3.3.2. Wsparcie monograficzne... 535 3.3.3. Opinie podręcznikowe... 537 3.3.4. Poglądy komentatorów... 541 3.3.5. Uogólnienia syntetyzujące... 544 4. Zakres dopuszczalności postępowania uproszczonego... 546 4.1. Uwagi ogólne i wprowadzające... 546 4.2. Granice przedmiotowe trybu uproszczonego... 547 4.3. Wyłączenia natury podmiotowej... 550 4.3.1. Dygresja porównawcza... 550 4.3.2. Pozbawienie oskarżonego wolności... 551 4.3.3. Brak podmiotowych kwalifikacji oskarżonego... 554 5. Dochodzenie w trybie uproszczonym... 557 5.1. Prerogatywy dochodźczo-oskarżycielskie wyznaczonych organów... 557 5.2. Założenia konstrukcji dochodzenia... 559 5.3. Minimalizacja uproszczonego standardu dochodźczego... 561 6. Osobliwości dochodzenia rejestrowego... 564 6.1. Istota konstrukcji i jej kontrowersyjność... 564 6.1.1. Ustawowe założenia... 564 6.1.2. Oportunizm dochodzeniowy... 565 6.1.3. Umorzenie rejestrowe... 566 6.1.4. Kontekst pozaprocesowych czynności... 568 6.1.5. Inwestygatorskie uzgodnienia... 568 6.1.6. Wzgląd na ekonomikę ścigania... 569 6.2. Uwarunkowania proceduralne... 570 6.2.1. Zakres uwarunkowań... 570 6.2.2. Legitymacja organu procesowego... 572 6.2.3. Długość okresu prowadzenia dochodzenia... 573 6.2.4. Wymagania formalne decyzji procesowej... 574 6.2.5. Brak wymogu aprobaty prokuratorskiej... 575 6.3. Zaskarżalność postanowienia o umorzeniu rejestrowym... 576 6.3.1. Dopuszczalność zażalenia... 576 12

Spis treści 6.3.2. Procedura zażaleniowa... 577 6.4. Podjęcie na nowo umorzonego dochodzenia... 578 6.4.1. Charakterystyka konstrukcji... 578 6.4.2. Procesowa decyzja o podjęciu... 579 7. Sądowe postępowanie uproszczone... 580 7.1. Uwagi wprowadzające... 580 7.1.1. Zakres symplifikacji... 580 7.1.2. Zakres uproszczeń proceduralnych... 580 7.1.3. Uproszczenia w postępowaniu odwoławczym... 581 7.2. Organy procesu uproszczonego... 582 7.2.1. Jednoosobowość orzekania sądowego... 582 7.2.2. Nieprokuratorscy oskarżyciele publiczni... 584 7.3. Odmienności wstępnej kontroli oskarżenia... 585 7.3.1. Podstawa normatywna... 585 7.3.2. Niezbędność wstępnej kontroli oskarżenia... 585 7.3.3. Przedmiot i zakres odrębnego posiedzenia sądu... 586 7.3.4. Konsekwencje nieprawidłowej formy dochodzenia... 587 7.3.5. Rozpoznanie wniosku o warunkowe umorzenie postępowania lub skazanie bez rozprawy... 588 7.4. Odmienności przebiegu rozprawy sądowej... 589 7.4.1. Udział oskarżyciela publicznego... 589 7.4.2. Nieobecność oskarżonego... 590 7.4.3. Redukcja tempa procedowania................................. 590 7.5. Zmiana trybu postępowania... 591 7.5.1. Warianty proceduralne... 591 7.5.2. Procesowe następstwa przekształcenia trybu... 592 7.5.3. Obligatoryjność przekształcenia trybu... 594 8. Wyrokowanie zaoczne... 595 8.1. Uwagi wprowadzające... 595 8.2. Dopuszczalność wyrokowania zaocznego... 596 8.2.1. Ogólne założenia... 596 8.2.2. Przesłanka nieobecności oskarżonego na rozprawie... 597 8.2.3. Procesowe znaczenie usprawiedliwienia niestawiennictwa... 598 8.2.4. Wymóg wcześniejszego złożenia wyjaśnień oskarżonego... 601 8.2.5. Wymóg prawidłowego zawiadomienia o terminie rozprawy... 602 8.2.6. Ograniczenie orzecznicze... 604 8.3. Wyrok zaoczny... 604 8.3.1. Forma i treść wyroku zaocznego... 604 8.3.2. Obowiązek doręczenia wyroku zaocznego... 606 8.4. Sprzeciw od wyroku zaocznego... 606 8.4.1. Istota i legitymacja procesowa strony............................ 606 8.4.2. Sprzeciw oskarżonego i apelacja od wyroku zaocznego... 608 8.4.3. Wymogi formalne sprzeciwu... 608 8.4.4. Przyjęcie bądź odrzucenie sprzeciwu... 609 8.5. Utrata mocy prawnej wyroku zaocznego... 611 8.5.1. Istota konstrukcji... 611 8.5.2. Kwestia wyłączenia sędziego... 612 13

Spis treści 9. Ustawowa likwidacja postępowania uproszczonego... 612 9.1. Uwagi wprowadzające... 612 9.1.1. Założenia rekodyfikacyjne... 612 9.1.2. Zakres manewru legislacyjnego... 613 9.2. Charakterystyka likwidacyjnych zmian... 615 9.2.1. Założenia nowelizacyjne... 615 9.2.2. Kontradyktoryjność procesu i udział stron w rozprawie sądowej... 616 9.2.3. Innowacje postępowania przygotowawczego... 618 Skorowidz przedmiotowy... 621 14

WYKAZ SKRÓTÓW Wykaz skrótów I. Akty prawne EKPCz, Konwencja Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie 4 listo pada 1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) k.k. ustawa z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) k.k. z 1932 r. rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 11 lipca 1932 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 60, poz. 571 ze zm.) uchylone k.k. z 1969 r. ustawa z 19 kwietnia 1969 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 13, poz. 94 ze zm.) nieobowiązująca Konstytucja RP Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) k.p.k. ustawa z 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) k.p.k. z 1928 r. rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 19 marca 1928 r. Kodeks postępowania karnego (tekst jedn. Dz.U. z 1950 r. Nr 40, poz. 364 ze zm.) nieobowiązujące k.p.k. z 1969 r. k.p.w. k.p.w. z 1971 r. ustawa z 19 kwietnia 1969 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 13, poz. 96 ze zm.) nieobowiązująca ustawa z 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 395 ze zm.) ustawa z 20 maja 1971 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. Nr 12, poz. 116 ze zm.) nieobowiązująca nowela z 17 czerwca 1988 r. ustawa z 17 czerwca 1988 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U. Nr 20, poz. 135) nowela z 10 stycznia 2003 r. ustawa z 10 stycznia 2003 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, ustawy o świadku koronnym oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. Nr 17, poz. 155 ze zm.) nowela z 16 listo pada 2006 r. ustawa z 16 listo pada 2006 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 226, poz. 1648) nowela z 15 marca 2007 r. ustawa z 15 marca 2007 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego, ustawy Kodeks postępowania kar- 15

Wykaz skrótów nego oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 112, poz. 766) nowela z 29 marca 2007 r. ustawa z 29 marca 2007 r. o zmianie ustawy o prokuraturze, ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 64, poz. 432) nowela z 5 listo pada 2009 r. ustawa z 5 listo pada 2009 r. o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Kodeks karny wykonawczy, ustawy Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 206, poz. 1589) nowela z 27 wrześ nia 2013 r. ustawa z 27 wrześ nia 2013 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r., poz. 1247) pr. o wykr. rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 11 lipca 1932 r. Prawo o wykroczeniach (Dz.U. Nr 60, poz. 572 ze zm.) nieobowiązujące p.u.s.p. z 1928 r. rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 6 lutego 1928 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jedn. Dz.U. z 1964 r. Nr 6, poz. 40 ze zm.) nieobowiązujące p.w.k.p.k. z 1928 r. rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 19 marca 1928 r. Przepisy wprowadzające kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 33, poz. 314 ze zm.) nieobowiązujące StPO Strafprozessordnung (niemiecki Kodeks postępowania karnego) u.p.n. ustawa z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 382) u.z.p.k. z 1950 r. ustawa z 20 lipca 1950 r. o zmianie przepisów postępowania karnego (Dz.U. Nr 38, poz. 348) II. Czasopisma i publikatory CzPKiNP Dz.Pr.P.P. Dz.U.P. KZS Orz. NSW OSA OSN OSNKW OSNPG OSNwSK OSPiKA PiP PiŻ Prok.iPr. PS Tyg.Urz. Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Dziennik Praw Państwa Polskiego Dziennik Ustaw Państwa byłego zaboru austriackiego Krakowskie Zeszyty Sądowe Orzecznictwo Najwyższego Sądu Wojskowego Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych Orzecznictwo Sądu Najwyższego Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izby Karna i Wojskowa Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Prokuratury Generalnej Orzecznictwo Sądu Najwyższego w Sprawach Karnych Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych Państwo i Prawo Prawo i Życie Prokuratura i Prawo Przegląd Sądowy Tygodnik Urzędowy 16

Wykaz skrótów III. Inne ETPCz Lexis.pl PKWN SA SN Europejski Trybunał Praw Człowieka Serwis Prawniczy LexisNexis Polska Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego sąd apelacyjny Sąd Najwyższy Uzasadnienie noweli z 27 wrześ nia 2013 r. rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Kodeks karny i niektórych innych ustaw, www.sejm.gov.pl, druk nr 870 17

WYKAZ PODSTAWOWEJ LITERATURY PODAWANEJ WYŁĄCZNIE W ZAPISIE SKRÓCONYM Wykaz podstawowej literatury podawanej wyłącznie w zapisie skróconym 1. PODRĘCZNIKI Artymiak, Rogalski, Proces. Część ogólna Artymiak, Rogalski, Proces. Część szczególna Bulsiewicz, Przebieg Cieślak, Podstawowe założenia Cieślak, Podstawowe założenia. Dzieła wybrane Cieślak, Zarys Daszkiewicz, Zagadnienia, t. I Daszkiewicz, Zagadnienia, t. II Daszkiewicz, Nowak, Stachowiak, Proces Gardocka, Podręcznik Glaser, Polski proces Grajewski, Przebieg procesu Grajewski i inni, Prawo G. Artymiak, M. Klejnowska, Cz.P. Kłak, M. Rogalski, Z. Sobolewski, K. Sowiński, Proces karny. Część ogólna, red. G. Artymiak, M. Rogalski. G. Artymiak, M. Klejnowska, Cz.P. Kłak, M. Rogalski, Z. Sobolewski, A. Masłowska, Proces karny. Część szczególna, red. G. Artymiak, M. Rogalski. A. Bulsiewicz, M. Jeż-Ludwichowska, D. Kala, D. Osowska, A. Lach, Przebieg procesu karnego, red. A. Bulsiewicz. M. Cieślak, Polska procedura karna: podstawowe założenia teoretyczne. M. Cieślak, Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, w: Dzieła wybrane, t. II, red. S. Waltoś, Kraków 2011. M. Cieślak, Postępowanie karne. Zarys instytucji. W. Daszkiewcz, Prawo karne procesowe. Zagadnienia ogólne, tom I. W. Daszkiewcz, Prawo karne procesowe. Zagadnienia ogólne, tom II. W. Daszkiewcz, T. Nowak, S. Stachowiak, Proces karny. Część szczególna. T. Gardocka, Postępowanie karne. Podręcznik akademicki. S. Glaser, Polski proces karny w zarysie wraz z prawem o ustroju sądów powszechnych, Kraków 1934. J. Grajewski, Przebieg procesu karnego. K. Papke-Olszauskas, S. Steinborn, K. Woźniewski, Prawo karne procesowe część ogólna, red. J. Grajewski. 19

Wykaz podstawowej literatury podawanej wyłącznie w zapisie skróconym Grzegorczyk, Tylman, Postępowanie Hofmański, Zabłocki, Elementy metodyki Kalinowski, Polski proces Kalinowski, Postępowanie. Zarys Kmiecik, Skrętowicz, Proces Kruszyński i inni, Wykład Lipczyńska, Proces, cz. 1 Lipczyńska, Proces, cz. 2 Marszał, Proces Marszał i inni, Przebieg T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne. P. Hofmański, S. Zabłocki, Elementy metodyki pracy sędziego w sprawach karnych. S. Kalinowski, Polski proces karny. S. Kalinowski, Postępowanie karne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1963. R. Kmiecik, E. Skrętowicz, Proces karny. Część ogólna. B. Bieńkowska, P. Kruszyński, C. Kulesza, P. Piszczek, Sz. Pawelec, Wykład prawa karnego procesowego, red. P. Kruszyński. M. Lipczyńska, Polski proces karny. Zagadnienia ogólne, część 1, Warszawa 1971; Warszawa 1986. M. Lipczyńska, Polski proces karny. Zagadnienia szczególne, część 2, Warszawa 1986. K. Marszał, Proces karny. K. Marszał, S. Stachowiak, K. Sychta, J. Zagrodnik, K. Zgryzek, Proces karny. Przebieg postępowania, red. K. Marszał, Katowice 2008, Katowice 2012. Prusak, Postępowanie F. Prusak, Postępowanie karne, Warszawa 2001. Schaff, Proces L. Schaff, Proces karny Polski Ludowej. Wykład zasad ogólnych, Warszawa 1953. Siewierski, Tylman, Olszewski, Postępowanie Śliwiński, Polski proces Śliwiński, Proces. Przebieg Świda, Postępowanie Świda, Skorupka, Postępowanie. Część ogólna Waltoś, Proces Waltoś, Hofmański, Proces M. Siewierski, J. Tylman, M. Olszewski, Postępowanie karne w zarysie, Warszawa 1971, Warszawa 1974. S. Śliwiński, Polski proces karny przed sądem powszechnym. Zasady ogólne, Warszawa 1948, Warszawa 1959, Warszawa 1961. S. Śliwiński, Proces karny. Przebieg procesu i postępowanie wykonawcze, Warszawa 1948. Z. Świda, J. Skorupka, R. Ponikowski, W. Posnow, Postępowanie karne. Część szczególna, red. Z. Świda. Z. Świda, J. Skorupka, R. Ponikowski, W. Posnow, Postępowanie karne. Część ogólna, red. J. Skorupka. S. Waltoś, Proces karny. Zarys systemu. S. Waltoś, P. Hofmański, Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2013. 20

Wykaz podstawowej literatury podawanej wyłącznie w zapisie skróconym 2. KOMENTARZE Angerman, Nowotny, Przeworski, Komentarz Boratyńska, Górski, Sakowicz, Ważny, Kodeks Gostyński i in., Kodeks, t. I Gostyński i in., Kodeks, t. II Gostyński i in., Kodeks, t. III Grajewski, Paprzycki, Steinborn, Kodeks, t. 1 Grajewski, Paprzycki, Steinborn, Kodeks, t. 2 Grajewski, Skrętowicz, Kodeks Grzegorczyk, Kodeks Grzeszczyk, Kodeks Hofmański, Sadzik, Zgryzek, Kodeks, t. 1 Hofmański, Sadzik, Zgryzek, Kodeks, t. 2 Hofmański, Sadzik, Zgryzek, Kodeks, t. 3 Kalinowski, Siewierski, Kodeks Lipczyńska, Ponikowski, Mały komentarz Mazur, Kodeks K. Angerman, J. Nowotny, J. Przeworski, Komentarz do kodeksu postępowania karnego wraz z dotyczącemi ustawami i rozporządzeniami, Warszawa 1930. K.T. Boratyńska, A. Górski, A. Sakowicz, A. Ważny, Kodeks postępowania karnego. Komentarz. J. Bratoszewski, Z. Gostyński, L. Gardocki, S.M. Przyjemski, R.A. Stefański, S. Zabłocki, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. Z. Gostyński, tom I. J. Bratoszewski, Z. Gostyński, L. Gardocki, S.M. Przyjemski, R.A. Stefański, S. Zabłocki, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. Z. Gostyński, tom II. J. Bratoszewski, Z. Gostyński, L. Gardocki, S.M. Przyjemski, R.A. Stefański, S. Zabłocki, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. Z. Gostyński, tom III. J. Grajewski, L.K. Paprzycki, S. Steinborn, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Grajewski, tom 1. J. Grajewski, L.K. Paprzycki, S. Steinborn, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Grajewski, tom 2. J. Grajewski, E. Skrętowicz, Kodeks postępowania karnego z komentarzem, Gdańsk 1996. T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym. Komentarz. W. Grzeszczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz. P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks postępowania karnego. Tom 1. Komentarz do artykułów 1 296, red. P. Hofmański. P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks postępowania karnego. Tom 2. Komentarz do artykułów 297 467, red. P. Hofmański. P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks postępowania karnego. Tom 3, Komentarz do artykułów 468 682, red. P. Hofmański. S. Kalinowski. M. Siewierski, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 1960, Warszawa 1966. M. Lipczyńska, R. Ponikowski, Mały komentarz do kodeksu postępowania karnego, Warszawa 1986. Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. M. Mazur, Warszawa 1971, Warszawa 1976. 21

Wykaz podstawowej literatury podawanej wyłącznie w zapisie skróconym Peiper, Komentarz Prusak, Komentarz Świecki, Kodeks Zabłocki, Postępowanie L. Peiper, Komentarz do kodeksu postępowania karnego i przepisów wprowadzających tenże kodeks, Kraków 1929, Kraków 1933. F. Prusak, Komentarz do kodeksu postępowania karnego, Warszawa 1999, t. 1 i 2. B. Augustyniak, K. Eichstaedt, M. Kurowski, D. Świecki, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1 i 2, red. D. Świecki, Warszawa 2013. S. Zabłocki, Postępowanie kasacyjne w nowym kodeksie postępowania karnego. Komentarz praktyczny, Warszawa 1998. 3. KOMENTARZE DO INNYCH USTAW Bojarski, Skrętowicz, Nieletni Garlicki, Konwencja, t. I Garlicki, Konwencja, t. II Grzegorczyk, K.k.s. Grzegorczyk, K.p.w. Kardas, Łabuda, Razowski, K.k.s. T. Bojarski, E. Skrętowicz, Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz. L. Garlicki, P. Hofmański, A. Wróbel, Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Komentarz. Tom 1. Komentarz do artykułów 1 18, red. L. Garlicki, Warszawa 2010. L. Garlicki, P. Hofmański, A. Wróbel, R. Degener, M. Krzyżanowska-Mierzewska, I. Kondak, K. Ryngielewicz, Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Komentarz, Tom II. Komentarz do artykułów 19 59 oraz Protokołów dodatkowych, red. L. Garlicki, Warszawa 2011. T. Grzegorczyk, Kodeks karny skarbowy. Komentarz. T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz. P. Kardas, G. Łabuda, T. Razowski, Kodeks karny skarbowy. Komentarz. Prusak, K.k.s. F. Prusak, Kodeks karny skarbowy. Komentarz, t. I (art. 1 53), t. II (art. 54 191), Warszawa 2006 Skowron, K.p.w. A. Skowron, Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz. 4. MATERIAŁY POKONFERENCYJNE Bojarski, Rozwój nauk Rozwój nauk penalnych w sześćdziesięcioleciu Wydziału Prawa i Administracji UMCS. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez pracowników Katedry Prawa Karnego i Kryminologii UMCS w Lublinie w dn. 23 24 kwietnia 2009 r., red. T. Bojarski, Lublin 2009. 22

Wykaz podstawowej literatury podawanej wyłącznie w zapisie skróconym Bojarski, Skrętowicz, Problemy Ćwiąkalski, Artymiak, Karnomaterialne Ćwiąkalski, Artymiak, Współzależność Dynia, Kłak, Europejskie standardy Hofmański, Węzłowe problemy Kasprzak, Młodziejowski, Wybrane problemy Kruszyński, Postępowanie karne w XXI wieku Kulesza, Ocena funkcjonowania Kulesza, System Mozgawa, Dudka, Kodeks: ocena i perspektywy zmian Problemy reformy prawa karnego: materiały z sesji naukowej, Lublin Kazimierz Dolny, 20 22 wrześ nia 1993 r., red. T. Bojarski, E. Skrętowicz, Lublin 1993. Karnomaterialne i procesowe aspekty naprawienia szkody w świetle kodyfikacji karnych z 1997 r. i propozycji ich zmian, red. Z. Ćwiąkalski, G. Artymiak, Warszawa 2010. Współzależność prawa karnego materialnego i procesowego: w świetle kodyfikacji karnych z 1997 r. i propozycji ich zmian. Materiały z konferencji naukowej odbytej w dniach 11 13 października 2007 r. w Czarnej, poświęconej pamięci Profesora Zbigniewa Sobolewskiego, red. Z. Ćwiąkalski, G. Artymiak, Warszawa 2009. Europejskie standardy ochrony praw człowieka a ustawodawstwo polskie, red. E. Dynia, Cz.P. Kłak, Rzeszów 2005. Węzłowe problemy procesu karnego, red. P. Hofmański, Warszawa 2010. Wybrane problemy procesu karnego i kryminalistyki, red. J. Kasprzak, B. Młodziejowski, Olsztyn 2010. Postępowanie karne w XXI wieku: materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej, Popowo 26 28 października 2001 r., red. P. Kruszyński, Warszawa 2002. Ocena funkcjonowania porozumień procesowych w praktyce wymiaru sprawiedliwości, red. C. Kulesza, Warszawa 2009. System wymiaru sprawiedliwości a media, red. C. Kulesza, Białystok 2009. Kodeks karny i kodeks postępowania karnego po dziesięciu latach obowiązywania: ocena i perspektywy zmian, red. M. Mozgawa, K. Dudka, Warszawa 2009. Skorupka, Jawność procesu Jawność procesu karnego, red. J. Skorupka, Warszawa 2012. Skorupka, Hayduk-Hawrylak, Współczesne tendencje Skrętowicz, Nowy kodeks Sobolewski, Artymiak, Kłak, Problemy Współczesne tendencje w rozwoju procesu karnego z perspektywy dogmatyki oraz teorii i filozofii prawa, red. J. Skorupka, I. Hayduk-Hawrylak, Warszawa 2011. Nowy kodeks postępowania karnego. Zagadnienia węzłowe. Materiały z konferencji naukowej Kodeks postępowania karnego zorganizowanej w dniach 8 10 wrześ nia 1997 r., red. E. Skrętowicz, Kraków 1998. Problemy znowelizowanej procedury karnej. Materiały konferencji naukowej, Rzeszów Czarna, 17 18 października 2003 r., red. Z. Sobolewski, G. Artymiak, Cz.P. Kłak, Kraków 2004. 23

Wykaz podstawowej literatury podawanej wyłącznie w zapisie skróconym Szwarc, Porozumiewanie się Szwarc, Przestępczość przygraniczna Porozumiewanie się i uzgadnianie rozstrzygnięć przez uczestników postępowania karnego, red. A. Szwarc, Warszawa Poznań 1993. Przestępczość przygraniczna. Postępowanie karne przeciwko cudzoziemcom w Polsce. Konferencja międzynarodowa (niemiecko-polska), Poznań, 24 27 czerwca 1999 roku, red. A. Szwarc, Poznań 2000. 5. KSIĘGI JUBILEUSZOWE (PAMIĄTKOWE) Księga Bojarskiego Księga Buchały Księga Bulsiewicza Księga Cieślaka Księga Daszkiewicza Księga Dody Księga Filara Księga Gaberle Księga Gostyńskiego Księga Górniok Księga Grajewskiego Teoretyczne i praktyczne problemy współczesnego prawa karnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Bojarskiemu, red. A. Michalska-Warias, I. Nowikowski, J. Piórkowska- -Flieger, Lublin 2011. Problemy odpowiedzialności karnej. Księga pamiątkowa ku czci Prof. Kazimierza Buchały, red. Z. Ćwiąkalski, M. Szewczyk, S. Waltoś, A. Zoll, Kraków 1994. Współczesne problemy procesu karnego i jego efektywności: księga pamiątkowa Profesora Andrzeja Bulsiewicza, red. A. Marek, Toruń 2004. Problemy kodyfikacji prawa karnego. Księga ku czci Profesora Mariana Cieślaka, red. S. Waltoś, Kraków 1993. Nowe prawo karne procesowe. Zagadnienia wybrane. Księga ku czci Profesora Wiesława Daszkiewicza, red. T. Nowak, Poznań 1999. Środki zaskarżenia w procesie karnym. Księga pamiątkowa ku czci Prof. Zbigniewa Dody, red. A. Gaberle, S. Waltoś, Kraków 2000. Nauki penalne wobec szybkich przemian socjokulturowych. Księga jubileuszowa Profesora Mariana Filara, red. A. Adamski, J. Bojarski, P. Chrzczonowicz, M. Leciak, Toruń 2012. Nauki penalne wobec problemów współczesnej przestępczości. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Andrzeja Gaberle, red. K. Krajewski, Warszawa 2007. Kompensacyjna funkcja prawa karnego. Księga poświęcona pamięci Profesora Zbigniewa Gostyńskiego, red. S. Waltoś, B. Nita, P. Trzaska, M. Żurek, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2002, nr 2. Problemy nauk penalnych. Prace ofiarowane Profesor Oktawii Górniok, red. L. Tyszkiewicz, Katowice 1996. Aktualne problemy prawa i procesu karnego. Księga ofiarowana Profesorowi Janowi Grajewskiemu, red. M. Płachta, Gdańskie Studia Prawnicze, tom XI, Gdańsk 2003. 24

Wykaz podstawowej literatury podawanej wyłącznie w zapisie skróconym Księga Hołdy Księga Kaftala Księga Kalinowskiego Księga Kmiecika Księga Korcyl-Wolskiej Księga Kulickiego Księga Kunickiej-Michalskiej Księga Lelentala Księga Marka Księga Marszała Księga Murzynowskiego Księga Nowaka Księga Rejman Problemy penologii i praw człowieka na początku XXI stulecia. Księga poświęcona pamięci Profesora Zbigniewa Hołdy, red. B. Stańdo-Kawecka, K. Krajewski, Warszawa 2011. Problemy prawa i procesu karnego. Księga poświęcona pamięci Profesora Alfreda Kaftala, red. G. Rejman, B.T. Bieńkowska, Z. Jędrzejowski, P. Mierzejewski, Warszawa 2008. Rozprawa główna. Problemy podstawowe. Praca zbiorowa ku czci Profesora Stanisława Kalinowskiego, red. A. Murzynowski, Studia Iuridica 1985, t. 13. Iudicium et Scientia. Księga jubileuszowa Profesora Romualda Kmiecika, red. A. Przyborowska-Klimczak, A. Taracha, Warszawa 2011. W kręgu prawa nieletnich. Księga pamiątkowa ku czci Profesor Marianny Korcyl-Wolskiej, red. P. Hofmański, S. Waltoś, Warszawa 2009. Doctrina multiplex veritas una. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Mariuszowi Kulickiemu twórcy Katedry Kryminalistyki z okazji 35-lecia powołania Katedry na Wydziale Prawa i Administracji UMK, red. A. Bulsiewicz, A. Marek, V. Kwiatkowska- -Darul, Toruń 2004. Reforma prawa karnego. Propozycje i komentarze. Księga pamiątkowa Profesor Barbary Kunickiej-Michalskiej, red. J. Jakubowska- -Hara, C. Nowak, J. Skupiński, Warszawa 2008. Aktualne problemy prawa karnego, kryminologii i penitencjarystyki. Księga ofiarowana Profesorowi Stefanowi Lelentalowi w 45 roku pracy naukowej i dydaktycznej, red. K. Indecki, Łódź 2004. Węzłowe problemy prawa karnego, kryminologii i polityki kryminalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Andrzejowi Markowi, red. V. Konarska-Wrzosek, J. Lachowski, J. Wójcikiewicz, Warszawa 2010. Współczesne problemy procesu karnego i wymiaru sprawiedliwości. Księga ku czci Profesora Kazimierza Marszała, red. P. Hofmański, K. Zgryzek, Katowice 2003. Węzłowe zagadnienia procedury karnej. Księga ku czci Profesora Andrzeja Murzynowskiego, red. P. Kruszyński, Studia Iuridica 1997, tom 33. Współczesny polski proces karny. Księga ofiarowana Profesorowi Tadeuszowi Nowakowi, red. S. Stachowiak, Poznań 2002. Gaudium in litteris est. Księga jubileuszowa ofiarowana Pani Profesor Genowefie Rejman z okazji osiemdziesiątych urodzin, red. L. Gardocki, M. Królikowski, A. Walczak-Żochowska, Warszawa 2005. 25

Wykaz podstawowej literatury podawanej wyłącznie w zapisie skróconym Księga Skrętowicza Księga Skupińskiego Księga Stachowiaka Księga Szwarca Księga Świdy Księga Tylmana, 2011 Księga Tylmana, 2014 Księga Tyszkiewicza Księga Waltosia Księga Wąska Księga Weigend Księga Zabłockiego Księga Zolla Problemy stosowania prawa sądowego. Księga ofiarowana Profesorowi Edwardowi Skrętowiczowi, red. I. Nowikowski, Lublin 2007. Problemy wymiaru sprawiedliwości karnej. Księga jubileuszowa Profesora Jana Skupińskiego, red. A. Błachnio-Parzych, J. Jakubowska-Hara, J. Kosonoga, H. Kuczyńska, Warszawa 2013. Skargowy model procesu karnego. Księga ofiarowana Profesorowi Stanisławowi Stachowiakowi, red. A. Gerecka-Żołyńska, P. Górecki, H. Paluszkiewicz, P. Wiliński, Warszawa 2008. Aktualne problemy prawa karnego. Księga pamiątkowa z okazji Jubileuszu 70. urodzin Profesora Andrzeja J. Szwarca, red. Ł. Pohl, Poznań 2009. Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J. Skorupka, Warszawa 2009. Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T. Grzegorczyk, Warszawa 2011. Polski proces karny i materialne prawo karne w świetle nowelizacji z 2013 roku. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Tylmanowi z okazji Jego 90. urodzin, red. T. Grzegorczyk, J. Izydorczyk, R. Olszewski, D. Świecki, M. Zbrojewska, Warszawa 2014 U progu nowych kodyfikacji karnych. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Leonowi Tyszkiewiczowi, red. O. Górniok, Katowice 1999. Zasady procesu karnego wobec wyzwań współczesności. Księga ku czci Profesora Stanisława Waltosia, red. J. Czapski, A. Gaberle, A. Światłowski, A. Zoll, Warszawa 2000. W kręgu teorii i praktyki prawa karnego. Księga poświęcona pamięci Profesora Andrzeja Wąska, red. L. Leszczyński, E. Skrętowicz, Z. Hołda, Lublin 2005. Księga dedykowana dr Ewie Weigend, red. S. Waltoś, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2011, tom XV. Fiat iustitia pereat mundus. Księga jubileuszowa poświęcona Sędziemu Sądu Najwyższego Stanisławowi Zabłockiemu z okazji 40-lecia pracy zawodowej, red. P. Hofmanski przy współpracy P. Kardasa i P. Wilińskiego, Warszawa 2014. Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, tom I i II, red. P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, Warszawa 2012. 26

Wykaz podstawowej literatury podawanej wyłącznie w zapisie skróconym 6. SYSTEM PRAWA KARNEGO PROCESOWEGO System, t. I, cz. 1 System Prawa Karnego Procesowego, red. naczelny P. Hofmański, Tom I. Zagadnienia ogólne, cz. 1, red. P. Hofmański, Warszawa 2013. System, t. I, cz. 2 System Prawa Karnego Procesowego, red. naczelny P. Hofmański, Tom I. Zagadnienia ogólne, cz. 2, red. P. Hofmański, Warszawa 2013. System, t. II System, t. III, cz. 1 System, t. III, cz. 2 System Prawa Karnego Procesowego, red. naczelny P. Hofmański, Tom II. Proces karny rozwiązania modelowe w ujęciu prawnoporównawczym, red. P. Kruszyński, Warszawa 2014. System Prawa Karnego Procesowego, red. naczelny P. Hofmański, Tom III. Zasady procesu karnego, cz. 1, red. P. Wiliński, Warszawa 2014. System Prawa Karnego Procesowego, red. naczelny P. Hofmański, Tom III. Zasady procesu karnego, cz. 2, red. P. Wiliński, Warszawa 2014. 27

Wprowadzenie Wprowadzenie WPROWADZENIE Opracowanie prezentowanej części Systemu Prawa Karnego Procesowego stanowi merytoryczne przedstawienie tylko jednego jego segmentu problemowego, który koegzystuje z wcześniejszą prezentacją. Założenia ogólne konstrukcji całości opracowania i przyjęta konwencja zakładają, że nie może to być ekwiwalent akademickiego podręcznika tytułowego przedmiotu czy odwzorowanie komentarza do odnośnych przepisów Kodeksu postępowania karnego i do jego przepisów wykonawczych, uzupełniających czy regulaminowych. Opracowanie niniejsze wedle przyjętych programowo ogólnych założeń ma wszelako stanowić źródło wiedzy o tytułowej problematyce procesowej i powinno wszechstronnie syntetyzować poszczególne instytucje odpowiednich konstrukcji prawa karnego procesowego. Stosownie więc do założeń programowych Systemu nie można oczekiwać dokonywania obecnie systematycznej analizy wszystkich cząstkowych problemów czy również pełnej analizy nasuwających się wątpliwości interpretacyjnych. Metoda generalnego odesłania do dorobku literatury przedmiotu ma doprowadzić do ujawnienia oczekiwanego i zgeneralizowanego stanu wiedzy o konkretnym segmencie procesu karnego. Oczekiwana jest wszelako prezentacja podsumowania wiedzy w podanym segmencie oraz ujawnienie dorobku doktryny i judykatury w obszarze badanego segmentu. Powinno to bowiem mieć pożądane oddziaływanie sprawozdawcze, ale głównie ma być pomocne we wskazywaniu kierunku rozwiązań i interpretacji wiodących problemów. Akcent trzeba postawić na prezentację poszczególnych prawnych konstrukcji proceduralnych oraz instytucji procesowych niezależnie od tego, czy zmianie ulega ich otoczenie normatywne. Opracowanie problematyki kodeksowych postępowań (trybów) szczególnych z natury rzeczy dosyć szeroko uwzględnia dorobek doktryny i judykatury. W założeniach wstępnych opracowania całego Systemu przyjęto, że nie jest możliwe nawiązanie do wszystkiego, co o procesie karnym uprzednio napisano i jak poszczególne kwestie procesowe szczegółowo przedstawiono 29

Wprowadzenie w innych publikacjach. Konieczne było przecież dokonywanie wyborów tematycznych uwzględniających przede wszystkim znaczenie danej wypowiedzi, jej oryginalność oraz zawarte w niej elementy nowatorskie, a także wkład do trwałości rozwiązania prawnego. W dążeniu do uzyskania prawidłowego oglądu omawianych problemów nie będą też ignorowane opinie odbiegające od poglądów autora. Wykorzystane indywidualne publikacje przy opracowaniu poszczególnych problemów są przywoływane zbiorczo i raczej wywoławczo w towarzyszącym opracowaniu zestawieniu bibliograficznym. Nastąpiło to zarówno na ogólnym poziomie literatury podstawowej całości Systemu, jak i na poziomie odnoszącym się do literatury odnośnego rozdziału. Uzupełniająco trzeba jeszcze objaśnić ogólny przedmiot niniejszego tomu opracowania, który w tytule wszelako eksponuje kodeksowe postępowania (tryby) szczególne. Usprawiedliwieniem dla takiego ulokowania jest po prostu (albo też wyłącznie) formalna segregacja materiału wedle normatywnego wyrazu zwartego w przepisach działu X Kodeksu postępowania karnego ( Postępowania szczególne ). Trzeba jednak dodać, że wedle założeń ogólnych Systemu analizą i prezentacją są objęte właśnie tylko imiennie wprost nazwane przez ustawodawcę odnośne kodeksowe postępowania (tryby) szczególne. Innym częściom opracowania całego Systemu trzeba pozostawić omówienie szczególnych trybów postępowania karnego, tj. postępowań niewywołanych imiennie, lecz funkcjonujących w ramach struktury postępowania rozpoznawczego. Chodzi tutaj głównie o skrócone i konsensualne postępowania (tryby) szczególne. Niezależnie od powyższego rozróżnienia dokonanego w wyjściowych założeniach programowych Systemu trzeba przecież ujawnić wywoławczo, że kodeksowe postępowania (tryby) szczególne nie są ograniczone jedynie do tzw. imiennie wskazanych postępowań, obejmują one bowiem również nienazwane postępowania skrócone, co zostało zasygnalizowane w niniejszym tomie. Funkcjonują one w ramach sądowej procedury rozpoznawczej i dlatego zostaną szerzej zaprezentowane w osobnym tomie niniejszego opracowania Systemu Prawa Karnego Procesowego. Feliks Prusak 30