Krajowa produkcja pasz oraz sytuacja w handlu zagranicznym Warszawa, 17 czerwca 2015 r. Michał Koleśnikow Kierownik Zespołu Analiz Sektorowych i Rynków Rolnych
Kontekst międzynarodowy
Światowe ceny surowców rolnych w trendzie spadkowym Indeks cen żywności FAO (średnia cena z lat 2002-04 = 100) 300 280 260 240 220 200 180 160 140 120 100 Zboża Oleiste Żywność ogółem 280 240 200 160 120 80 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 80 Źródło: FAO V 2015 3
W bieżącym sezonie nastąpiła znaczna poprawa bilansu roślin oleistych Wskaźnik zapasy końcowe do zużycia (%) 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% soja oleiste ogółem 24,3% 16,4% 31,0% 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 p 20,4% Wg USDA, światowa produkcja oleistych ogółem i soi w sezonie 2014/15 jest rekordowo wysoka. Wskaźnik zapasy do zużycia dla oleistych ogółem i dla soi w bieżącym sezonie jest najwyższy co najmniej od 10 lat. Źródło: USDA (IV 2015), obliczenia i opracowanie BGŻ 4
Chiny od lat bardzo szybko zwiększają import soi, a UE zmniejsza Import nasion soi (mln t) 80 Chiny UE 77,5 70 60 50 40 30 20 10 0 25,8 14,6 12,8 2004 2006 2008 2010 2012 2014 NB. Rok na osi oznacza pierwszy rok sezonu, np. 2004 oznacza sezon 2004/05. Źródło: USDA (10.06.2015), obliczenia i opracowanie BGŻ 5
stawiając na import śruty sojowej. Import nasion i śruty sojowej (mln t) 25 20 15 10 22,0 14,6 śruta nasiona 20,1 12,8 W sezonie 2014/15 na UE przypadało 32% światowego importu śruty sojowej. W przypadku nasion ten udział wynosił 11%. 5 0 2004 2006 2008 2010 2012 2014 Na sezon 2015/16 prognozowany jest niewielki wzrost importu śruty. NB. Rok na osi oznacza pierwszy rok sezonu, np. 2004 oznacza sezon 2004/05. Źródło: USDA (16.06.2015), obliczenia i opracowanie BGŻ 6
Światowa produkcja śruty rzepakowej w ostatnich latach wzrastała bardzo dynamicznie Światowa produkcja śruty rzepakowej (mln t) śruta CAGR 40 35 30 25 20 15 10 5 0 24,2 śr +4,7% rocznie 2004 2006 2008 2010 2012 2014 NB. Rok na osi oznacza pierwszy rok sezonu, np. 2004 oznacza sezon 2004/05. 40,2 39,4 sojowa: +4,1% słonecznik: +3,9% Źródło: USDA (16.06.2015), obliczenia i opracowanie BGŻ 7
napędzana w dużej mierze przez produkcję w UE 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 7,4 Produkcja śruty rzepakowej w UE (mln t) śr +6,1% rocznie 2004 2006 2008 2010 2012 2014 14,2 13,8 NB. Zwiększenie produkcji w UE w sezonie 2007/08 wynikało m.in. z dodania danych dla Bułgarii i Rumunii po ich wstąpieniu do UE. Nawet po korekcie uwzględniającej efekt rozszerzenia, produkcja w UE rosła przeciętnie rocznie o około 5,5-5,7%. Cała unijna produkcja śruty rzepakowej (14,2 mln t) stanowi zaledwie 70% unijnego importu śruty sojowej. W sezonie 2014/15 na UE przypadało 32% światowego importu śruty sojowej. W przypadku nasion ten udział wynosił 11%. Źródło: USDA (16.06.2015), obliczenia i opracowanie BGŻ 8
Sytuacja na rynku krajowym
W dwóch ostatnich sezonach zbiory rzepaku były bardzo wysokie, wyraźnie wyższe niż przerób Zbiory i przerób rzepaku (tys. t) 3000 zbiory przerób 2500 2000 1500 1000 500 0 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15p Źródło: BGŻ na podstawie danych Sparks Polska (V 2015), prognoza na sezon 2014/15 Sparks 10
co pozwoliło na osiągnięcie znacznej nadwyżki w eksporcie Polski handel zagraniczny nasionami rzepaku (tys. t) 900 eksport import Polski eksport rzepaku w sezonie 2014/15 będzie rekordowo wysoki. 750 600 450 300 150 0 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 p Już w pierwszych 9 miesiącach sezonu przekroczył 841 tys. t (+21% r/r). W tym czasie dość duży wolumen wyeksportowano drogą morską (228 tys. t; +60% r/r). NADWYŻKA 670 tys. t. Źródło: BGŻ na podstawie danych Sparks Polska (V 2015), prognoza na sezon 2014/15 Sparks 11
Na eksport kierowana jest coraz większa część produkcji nasion Relacja eksportu do produkcji nasion rzepaku (%) 30% 27% 25% 23% 20% 15% 10% 5% 11% 7% W sezonie 2014/15 eksport nasion rzepaku będzie równy 27% ich produkcji. 0% 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 p Źródło: BGŻ na podstawie danych Sparks Polska (V 2015), prognoza na sezon 2014/15 Sparks 12
Eksport śruty rzepakowej, podobnie jak eksport nasion, wyraźnie przewyższa import 700 600 500 400 300 200 100 0 Polski handel zagraniczny śrutą rzepakową (tys. t) Import Eksport 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15p Polski eksport śruty rzepakowej w sezonie 2014/15 też zapowiada się rekordowo. W całym sezonie eksport ma wynieść 715 tys. t (+1% r/r). Najwięksi odbiorcy w bieżącym sezonie to: Niemcy 29% Hiszpania 23% Irlandia 10% Dania 8% Szwecja 8% Francja 7% NADWYŻKA 660 tys. t Źródło: IERiGŻ Obliczenia i opracowanie BGŻ 13
Polska, mimo ogromnego importu netto śruty sojowej, uzyskuje dużą nadwyżkę w handlu śrutą rzepakową Bilans handlu zagranicznego śrutami (tys. t) 1000 sojowa rzepakowa 660 500 0-500 -1000-1500 -2000 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15p -1850 Źródło: Opracowanie BGŻ na podstawie danych MF (za: IERiGŻ), prognoza IRiGŻ 14
Produkcja mięsa wieprzowego w 2014 r. wyraźnie wzrosła, w br. wzrost prawdopodobnie spowolni Produkcja wieprzowiny (tys. t wbc) 2008-2014: 2 000-12% -240 tys. t 1 900 1 800 1 700 1 600 1 500 +6% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 (s) +2-6% 2015 (p) W latach 2008-14 produkcja spadła o 12%. W okresie 2010-11 nastąpiło krótkotrwałe odbicie o 9%. Wg szacunków IERiGŻ w 2014 r. produkcja wzrosła o 5,5%. Prognozujemy wzrost o 2-6% w 2015 r., wobec prognozy IERiGŻ na I półrocze 2015 +7% r/r. Źródło: BGŻ na podstawie danych GUS i IERiGŻ 15
prawdopodobnie również wzrost krajowej produkcji mięsa drobiowego nieco spowolni Produkcja mięsa drobiowego (tys. t wbc) 2008-2014: 2200 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 + 10% +6-9% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 (s) 2015 (p) +57% +660 tys. t W ciągu ostatnich 10 lat produkcja podwoiła się. Według danych IERiGŻ w 2014 r. tempo wzrostu przyspieszyło do 10% r/r. Prognozujemy nieco wolniejsze tempo wzrostu produkcji w 2015 r. Źródło: BGŻ na podstawie danych GUS i IERiGŻ 16
Od wielu lat produkcja pasz przemysłowych w Polsce systematycznie wzrasta, zbliżając się do 10 mln t Produkcja pasz przemysłowych (tys. t) 10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015p 1570 1960 6100 pozostałe trzoda drób Oczekujemy, że produkcja pasz przemysłowych w 2015 r. przekroczy poziom 9,6 mln t, rosnąc o ok. 5%. Sektor pasz przemysłowych jest jednym z najszybciej rozwijających się sektorów rolnospożywczych w Polsce. Źródło: IERiGŻ dane historyczne, BGŻ prognoza na 2015 r. 17
W produkcji kurcząt kluczowa jest efektywność wykorzystania paszy i skala produkcji Relacja cen kurcząt do cen pełnoporcjowych mieszanek paszowych 3,1 3,0 y = -0,0382x + 2,9547 2,9 2,8 2,7 2,6 2,5 2,4 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 I-IV 2015 Średnia relacja w latach 2006-2014: 2,76 Źródło: obliczenia BGŻ na podstawie danych MRiRW 18
Przykład Ukrainy pokazuje, że produkcja może rosnąć bardzo szybko. Produkcja nasion soi i rzepaku na Ukrainie (mln t) 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 soja rzepak 4,4 3,9 2,2 0,4 0,1 2004 2006 2008 2010 2012 2014 1,8 W ciągu dziesięciu lat, pomiędzy latami 2004 i 2014, produkcja soi wzrosła prawie 11-krotnie, a produkcja rzepaku prawie 15-krotnie. Źródło: USDA (16.06.2015), obliczenia i opracowanie BGŻ 19
Dziękuję za uwagę Sektor oleistych i biopaliw: anna.kitala@bgz.pl Sektor zbóż i pasz: michal.kolesnikow@bgz.pl
Informacje i zastrzeżenia prawne Bank BGŻ BNP Paribas S.A. z siedzibą w Warszawie ( Bank BGŻ BNP Paribas ) informuje, że niniejszy materiał ma charakter wyłącznie marketingowy i informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Zawarte w nim informacje nie mogą być traktowane także, jako usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. W szczególności niniejsza prezentacja nie stanowi rekomendacji dotyczącej kupna lub sprzedaży subskrypcji, wymiany, wykonania lub wykupu określonych instrumentów finansowych albo powstrzymania się od zawarcia transakcji dotyczącej jakichkolwiek instrumentów finansowych, jak też rekomendacji dotyczącej wykonania lub powstrzymania się od wykonania uprawnień wynikających z określonego instrumentu finansowego do zakupu, sprzedaży, subskrypcji, wymiany, wykonania lub wykupu instrumentu finansowego. Przygotowując niniejszą prezentację Bank BGŻ BNP Paribas nie spełnia roli zarządzającego portfelem ani doradcy inwestycyjnego jakiejkolwiek osoby, w tym w szczególności Otrzymującego prezentację. Jakiekolwiek treści, zawarte w niniejszej prezentacji i przekazywane Otrzymującemu prezentację przez Bank BGŻ BNP Paribas w związku z zawieraniem lub wykonywaniem transakcji opisanych w prezentacji, nie mogą być traktowane przez Otrzymującego prezentację jako podstawa decyzji Otrzymującego prezentację dotycząca zawierania lub wykonywania transakcji opisanych w prezentacji. Odnośnie każdej pojedynczej transakcji, korzyści oraz przydatność transakcji dla Otrzymującego prezentację jest poddawana przez Otrzymującego prezentację ocenie dokonywanej niezależnie od Banku BGŻ BNP Paribas, albo przez Otrzymującego prezentację samodzielnie albo przez niezależnych doradców Otrzymującego prezentację, w zakresie wszelkich aspektów transakcji, w tym aspektów prawnych, podatkowych, księgowych i finansowych. Każda transakcja dotycząca produktu przedstawionego w niniejszej prezentacji jest zawierana przez Otrzymującego prezentację wyłącznie na podstawie jego niezależnej oceny i na jego własne ryzyko. Bank BGŻ BNP Paribas dołożył niezbędnych starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na kompetentnych źródłach. Przyjęte w przykładach ceny i kursy walutowe nie są kwotowaniami rzeczywistymi, bądź kalkulacjami finansowymi jakiegokolwiek uczestnika rynku finansowego i pieniężnego, ani nie odnoszą się do obecnej bądź przyszłej sytuacji Otrzymującego prezentację. Szczegółowe informacje dotyczące Banku BGŻ BNP Paribas oraz usług inwestycyjnych świadczonych przez Bank BGŻ BNP Paribas znajdują się na stronie internetowej www.bgz.pl 21