Załącznik do Uchwały Nr XVIII /162/2004 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 31 marca 2004 r PLAN ZDROWOTNY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Opole marzec 2004 r.
Załącznik do Uchwały Nr XVIII/162/2004 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia.31 marca 2004 r. ZAŁĄCZNIK do PLANU ZDROWOTNEGO WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Opole 2004 r.
PLAN ZDROWOTNY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO na 2005 r. spis treści str. część I 1.1 Diagnoza stanu zdrowia populacji województwa.... 1.2 Ogólna charakterystyka urodzeń i umieralności.... 1.2.1 współczynnik żywych urodzeń na 1000 osób, ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału miasto-wieś... 1.2.2 współczynnik noworodków z niską masą urodzeniową - poniżej 2500g, w tym poniżej 1000g, na 1000 żywych urodzeń, ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach. 1.2.3 współczynnik zgonów na 10 tys. osób, ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału miasto-wieś... 1.2.4 współczynnik zgonów na 10 tys., ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału na grupy wiekowe i płeć... 1.2.5 współczynnik umieralności niemowląt na 1000 urodzeń żywych, ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału miasto-wieś... 1.2.6 współczynnik umieralności na 1000 mieszkańców z powodu wszystkich zgonów, ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału na grupy wiekowe i płeć... 1.2.7 głównych przyczyn zgonów zgodnie z klasyfikacją międzynarodową ICD-10, ogółem w województwie wg grup wiekowych... 1.2.8 główne przyczyny zgonów zgodnie z klasyfikacją międzynarodową ICD-10, wg grup, w poszczególnych powiatach wg grup wiekowych... 2 2 2 3 4 4 5 6 6 7 1.3 Chorobowość i zapadalność.... 1.3.1 struktury hospitalizacji ogólnej i psychiatrycznej mieszkańców województwa w zakładach opieki zdrowotnej zlokalizowanych na terenie województwa, na rzecz: a) mieszkańców województwa, b) ubezpieczonych zamieszkałych na terenie innych województw, wg ICD-10 1.3.2 zapadalności na wybrane choroby zakaźne i zatrucia związkami chemicznymi - wg ICD-10, według listy chorób... 1.3.3 struktury niepełnosprawności z podziałem wg stopni tej niepełnosprawności, orzeczonych przez wojewódzkie i powiatowe zespoły do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności... 1.3.4 struktury niepełnosprawności z podziałem wg przyczyn tej niepełnosprawności zgodnie z ICD-10w systemie kategorii 3-znakowych orzeczonych przez ZUS i KRUS... 9 9 9 12 15
1.4 Zapobieganie chorobom.... 1.4.1 liczby zrealizowanych szczepień wśród dzieci i młodzieży (wyszczepialność), w stosunku do zobowiązania wynikającego z kalendarza szczepień obowiązkowych... 1.4.2 liczby osób objętych badaniami przesiewowymi dotyczącymi raka piersi... 1.4.3 liczby osób objętych badaniami przesiewowymi dotyczącymi raka szyjki macicy... 1.4.4 liczby osób objętych badaniami przesiewowymi dotyczącymi raka prostaty... 1.4.5 liczby osób objętych badaniami przesiewowymi dotyczącymi stomatologii... 1.4.6 innych zrealizowanych programy profilaktyczne... 1.4.6.1 realizowane przez samorządy lokalne realizowanych przez samorząd województwa... 1.4.6.2 inne... 25 25 25 26 26 27 27 30 62 1.5 Czynniki ryzyka mieszkańców województwa... 1.5.1 szacowana populacja regularnie palących papierosy... 1.5.2 szacowana populacja osób uzależnionych od substancji psychoaktywanych... 1.5.3 inne zachowania ważne z punktu widzenia powstawania problemów zdrowotnych mieszkańców województwa... 63 63 64 68 1.6 Czynniki społeczno-ekonomiczne... 1.6.1 populacji ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału miasto-wieś... 1.6.2 struktury populacji według płci i wieku ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału miasto-wieś... 1.6.3 zmian demograficznych na podstawie danych GUS, wg struktury wiekowej, ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału miasto-wieś... 1.6.4 aktualnej prognozy ludności na podstawie danych GUS dla województwa i powiatów, z uwzględnieniem struktury wieku oraz podziału miasto-wieś na okres 4 lat następujących po roku... 1.6.5 rocznego wzrostu albo spadku przyrostu naturalnego w okresie co najmniej czterech następujących po sobie lat, ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału miasto-wieś... 1.6.6 współczynnika płodności kobiet w województwie wg przedziałów wiekowych, w podziale na powiaty... 1.6.7 struktury populacji według poziomu wykształcenia ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału miasto-wieś... 1.6.8 stopy bezrobocia -w podziale na powiaty i dla województwa... 1.6.9 liczby uprawnionych do pobierania zasiłku dla bezrobotnych ogółem i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału miasto-wieś... 70 70 70 70 71 71 72 72 72 72
1.7 Środowisko fizyczne... 1.7.1 charakterystyka województwa i poszczególnych powiatów w zakresie stężenia w powietrzu: CO2, SO2, ołowiu, ozonu i PM10 w zakresie dostępnych danych... 1.7.2 liczby ludności korzystającej z wody pitnej odpowiadającej warunkom określonym w odpowiednim rozporządzeniu Ministra Zdrowia, w stosunku do ogółu liczby mieszkańców w województwie i w poszczególnych powiatach... 1.7.3 stanu wodociągów oraz stopnia skanalizowania w województwie i w poszczególnych powiatach... 73 73 75 78 1.8 Zasoby systemu ochrony zdrowia zbiorcze... 1.8.1 zestawienie zbiorcze dla województwa zakłady opieki zdrowotnej, dla których organem założycielskim jest Sejmik Województwa... 1.8.2 zakłady opieki zdrowotnej, dla których organem założycielskim jest Rada Powiatu... 1.8.3 zakłady opieki zdrowotnej, dla których jest inny niż wymieniony w pkt. 1.8.1 i 1.8.2. organ założycielski... 1.8.4 Niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej w woj. opolskim... 1.8.4.1 opieka ambulatoryjna specjalistyczna i poz... 1.8.4.2 opieka stacjonarna... 79 79 81 82 83 83 84 1.9 Zasoby systemu ochrony zdrowia zestawione wg samorządów... 1.9.1 opieka stacjonarna... 1.9.1.1 zakłady opieki zdrowotnej, dla których organem założycielskim jest Sejmik Województwa 1.9.1.2 zakłady opieki zdrowotnej, dla których organem założycielskim jest Rada Powiatu... 1.9.1.3 zakłady opieki zdrowotnej, dla których organem założycielskim jest Minister Obrony Narodowej... 1.9.1.4 zakłady opieki zdrowotnej, dla których organem założycielskim M S W i A... 1.9.1.5 zakłady opieki zdrowotnej dla których organem założycielskim jest gmina... 1.9.1.6 Niepubliczne ZOZ w woj. opolskim... 1.9.2 opieka ambulatoryjna specjalistyczna... 1.9.2.1 zakłady opieki zdrowotnej, dla których organem założycielskim jest Sejmik Województwa 1.9.2.2 zakłady opieki zdrowotnej, dla których organem założycielskim jest Rada Powiatu... 1.9.2.3 zakłady opieki zdrowotnej, dla których organem założycielskim jest Minister Obrony Narodowej... 1.9.2.4 zakłady opieki zdrowotnej, dla których organem założycielskim M S W i A... 1.9.2.5 zakłady opieki zdrowotnej dla których organem założycielskim jest gmina... 85 86 86 94 103 104 105 105 106 106 114 124 125 126 1.10 opieka długoterminowa... 1.10.1 Zakłady Opiekuńczo-Lecznicze wg powiatów na 10 tys. mieszkańców... 1.10.2 Domy Pomocy Społecznej w woj. wg powiatów... 128 128 130
1.11 Społeczna ocena systemu ochrony zdrowia... 1.12 Uwagi i wnioski Medycznych Konsultantów Wojewódzkich... 1.13 Podsumowanie diagnoza stanu zdrowia populacji województwa opolskiego w okresie 2001-2002 oraz wnioski z analizy materiałów dot. hospitalizacji wg klasyfikacji ICD-10... 132 145 160 Plan zaspokojenia potrzeb zdrowotnych II część 2.1 Cele strategiczne Wojewódzkiego Planu Zdrowotnego... 2.1.1 Cele długoterminowe : wg hierarchii ważności... 2.1.2 Cele krótkoterminowe : wg hierarchii ważności... 164 164 164 2. 2 Kierunki działań... 164 2.3 Warunki zaspokojenia potrzeb zdrowotnych... 2.3.1 dla populacji gminy plan zaspokojenia potrzeb zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej oraz położnictwa i ginekologii, a także stomatologii... 2.3.1.1 podstawowa opieka zdrowotna... 2.3.1.2 stomatologia... 2.3.2 dla populacji powiatu - plan zaspokojenia potrzeb w zakresie specjalistycznej ambulatoryjnej opieki zdrowotnej... 2.3.3 dla populacji województwa zbiorczy plan zaspokojenia potrzeb na specjalistyczną ambulatoryjną opiekę zdrowotną... 2.3.4 dla populacji powiatu - plan zaspokojenia potrzeb w zakresie stacjonarnej opieki zdrowotnej... 2.3.5 dla populacji województwa plan zaspokojenia potrzeb w zakresie stacjonarnej opieki zdrowotnej... 2.3.6 dla populacji województwa - plan realizacji programów profilaktycznych... 166 166 166 166 167 174 175 180 181 2.4 Plan działań operacyjnych... 2.5 Etapy realizacji planu... 2.6 Projekt sieci szpitali i oddziałów szpitalnych w Województwie Opolskim... 182 184 186 Spis Tabel i Tabele w Załączniku do planu Zdrowotnego na 2005 r....
System ochrony zdrowia ma zapewnić bezpieczeństwo zdrowotne wszystkim mieszkańcom poprzez zaspokojenie zarówno indywidualnych jak i zbiorowych potrzeb zdrowotnych. Ostatnie wydarzenia wokół realizacji ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ nie zwalniają z obowiązku Samorządy Województw - zorganizowania ochrony zdrowia na swoim terenie, służy temu stworzenie wojewódzkiego planu zdrowotnego. Wojewódzki Plan Zdrowotny Województwa Opolskiego na 2005 r. powstał na postawie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym w Narodowym Funduszu Zdrowia z dnia 23 stycznia 2003 r ( Dz. U. Nr 45, poz. 391 z późn. zmianami) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie warunków, jakim powinien odpowiadać wojewódzki plan zdrowotny oraz zakresu danych niezbędnych do przygotowania tego planu ( Dz. U. Nr 115, poz. 1087, zawiera podstawowe informacje niezbędne do określenia potrzeb zdrowotnych dla mieszkańców Województwa Opolskiego, stanowi wytyczne dla wojewódzkiego planu zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych. I część opracowanego Planu Zdrowotnego zawiera charakterystykę zdrowotną mieszkańców regionu, na którą składają się najważniejsze parametry określające stan zdrowia populacji. Są nimi: diagnoza stanu zdrowia, chorobowość i zapadalność, zapobieganie chorobom, czynniki ryzyka mieszkańców, czynniki społeczno-ekonomiczne, środowisko fizyczne. II część Planu Zdrowotnego zawiera plan zaspokojenia potrzeb zdrowotnych (uwzględnia konieczność zapewnienia ubezpieczonym dostępu do świadczeń lekarskich, pielęgniarskich, leczenia ambulatoryjnego i stacjonarnego specjalistycznego, świadczeń w zakresie poz, opieki stomatologicznej) określa priorytety (cele strategiczne według hierachii ważności, kierunki działań, warunki zaspokojenia potrzeb zdrowotnych, plan działań operacyjnych ze sposobem jego zarządzania). Dane epidemiologiczne i statystyczne do analizy zostały zebrane dzięki współpracy z instytucjami wojewody, samorządów lokalnych: gminnych i powiatowych oraz innymi instytucjami dysponującymi danymi o mieszkańcach naszego województwa oraz zasięgnięciu opinii ekspertów medycznych Wojewódzkich Konsultantów Medycznych. Dane źródłowe z systemu ochrony zdrowia pochodzą od: 1. samorządów gminnych i powiatowych, 2. Opolskiego Centrum Zdrowia Publicznego, 3. Opolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ, 4. Wojewódzkiego Urzędu Pracy, 5. Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego 6. Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, 7. z jednostek ochrony zdrowia województwa opolskiego, 8. Opolskiego oddziału ZUS i KRUS, 9. Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania Niepełnosprawności, 10. Opolskiego Inspektora Ochrony Środowiska 1
I część. Charakterystyka Województwa Opolskiego. 1. 1 Diagnoza stanu zdrowia populacji województwa opolskiego, lata 2001-2002 Województwo opolskie jest najmniejszym Polskim województwem - zajmuje 9.412 km 2 (co stanowi 3% powierzchni kraju). Jest ono najmniejszym województwem w kraju pod względem powierzchni oraz jednym z najmniejszych pod względem potencjału ludnościowego. Przeciętna gęstość zaludnienia to 114,7 osób na km 2. stolicą województwa jest miasto Opole liczące 128 458 mieszkańców, kobiety w stolicy województwa stanowią 53% wszystkich mieszkańców. Według stanu na dzień 30 czerwca 2003, roku województwo opolskie zamieszkiwało 1.058 tys. osób, w tym 555,3 tys. w mieście i 502,6 na wsi. Ogólnie ludność województwa opolskiego stanowiła 2,8% ludności Polski. W miastach województwa opolskiego zamieszkiwało 52,3% populacji. W ramach jednostek zasadniczego trójstopniowego podziału administracyjnego w województwie opolskim funkcjonuje obecnie 12 powiatów (11 powiatów ziemskich i jeden grodzki z siedzibą w Opolu) oraz 71 gmin (w tym 3 miejskie, 31 miejsko wiejskie, 37 wiejskich). Strukturę ludności według płci i wieku kształtują urodzenia i zgony oraz ruch naturalny ludności. 1.2 Ogólna charakterystyka urodzeń i umieralności. 1.2.1 Współczynnik urodzeń żywych na 1000 ludności, ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału miasto-wieś. Tabela I.2.1 w Załączniku Od kilku lat w województwie opolskim notuje się stały spadek liczby nowonarodzonych dzieci. Od 1997 roku wskaźnik urodzeń żywych uległ obniżeniu do liczby jednocyfrowej i nadal ulega tendencji spadkowej. Sytuacja ta budzi zaniepokojenie, bowiem równocześnie maleje przyrost naturalny ludności, a od 2000 roku notuje się ujemny przyrost (rok 2000 (- 9), rok 2001 (-207). W roku 2000 wskaźnik urodzeń żywych wyniósł 8,6 urodzeń na 1000 2
ludności. W 2001 roku uległ obniżeniu o 0,3. Za rok 2002 obliczono wskaźnik za 3 kwartały, który wyniósł 5,9. Podobne tendencje spadkowe obserwuje się analizując współczynnik urodzeń żywych w miastach i na wsiach województwa opolskiego. O ile w miastach wskaźnik utrzymywał się na jednakowym poziomie w roku 2000 i 2001 (odpowiednio: 8,0 i 8,1 ) a za 3 kwartały roku 2002 wyniósł 5,7 urodzeń na 1000 ludności, to na wsiach wahania poziomu wartości wskaźnika są większe. Z 9,4 w roku 2000 obniżył się do 8,5 w roku 2001. Za 3 kwartały 2002 r. wskaźnik wyniósł 6,2. W poszczególnych powiatach województwa opolskiego również obserwuje się malejący trend urodzeń żywych. Na 12 powiatów tylko w dwóch (głubczyckim i kędzierzyńsko-kozielskim) zanotowano niewielki wzrost (o 0,1 ) wskaźnika urodzeń żywych. Najwyższy wskaźnik w roku 2000 odnotowano w powiecie namysłowskim (10,1), a najniższy w m. Opolu (7,1). W roku 2001 najwyższy wskaźnik zanotowano w powiecie brzeskim i namysłowskim (po 9,6), a najniższy w powiecie krapkowickim (7,3) i m. Opolu (4,4). W 3 kwartałach 2002 roku najwięcej dzieci urodziło się w powiecie namysłowskim (współczynnik 6,7), głubczyckim (6,6) i oleskim (6,5), a w m. Opolu urodziło się najmniej dzieci (wskaźnik 5,0). W 2000 roku najwyższe wskaźniki urodzeń odnotowano na wsiach w powiatach: brzeskim (11,8), namysłowskim (10,8), prudnickim (10,8), nyskim (10,5), kluczborskim (10,1) i oleskim (10,0). Natomiast najniższe wskaźniki zanotowano w miastach w powiecie opolskim (5,8) i m. Opolu (7,1). W 2001 roku najwyższe wskaźniki urodzeń miały miejsce na wsiach w powiatach: namysłowskim (10,6) i brzeskim (10,5), a najniższe także na wsiach w powiatach: kędzierzyńsko-kozielskim (7,1), krapkowickim (7,1) i opolskim (7,3) oraz w miastach powiatu krapkowickiego (7,4) i m. Opolu (7,4). W pierwszych trzech kwartałach roku 2002 najwyższe współczynniki urodzeń żywych zanotowano na wsiach w powiecie brzeskim (7,4) i namysłowskim (7,3) a najniższe w m. Opolu (5.0) i na wsiach powiatów: kędzierzyńsko-kozielskiego (5,1) i krapkowickiego (5,1). 1.2.2 Współczynnik noworodków z niską masą urodzeniową - poniżej 2500 g- na 1000 żywych urodzeń, ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach. Tabela 1.2. 2 - w Załączniku 3
W latach 2000 do 2002 współczynnik noworodków z niską masą urodzeniową - poniżej 2500 g, - wynosił w województwie odpowiednio 5,0; 5,6; 5,4. W analizowanym okresie najwięcej wcześniaków rodziło się w szpitalu w Opolu i w Kędzierzynie Koźlu. W roku 2002 współczynnik przewyższający średnią wojewódzką wystąpił też w szpitalach w Głubczycach i Nysie. 1.2.3 Współczynnik zgonów na 10 tys. osób, ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału miasto wieś. Tabela I.2.3 - w Załączniku Do analizy wykorzystano dane z prowadzonego w Opolskim Centrum Zdrowia Publicznego komputerowego rejestru kart zgonów, które dotyczą zmarłych na terenie naszego województwa. Należy zaznaczyć, że różnica między danymi z WUS a danymi z rejestru może wynosić ok.7%, brakuje więc przypadków zgonów, które nastąpiły poza granicami województwa. Na koniec 2002 r. współczynnik umieralności ogólnej wyniósł w województwie 82,5, w miastach kształtował się na poziomie 74,9, na wsiach - 90,9; w porównaniu do roku 2001 wszystkie wartości są wyższe. Najwyższy współczynnik zgonów w 2002 r. zanotowano w powiatach: głubczyckim - 100,3/ w roku 2001-101,4/, prudnickim - 97,7/w roku 2001-100,6/, namysłowskim 91,8 a najniższy w powiecie krapkowickim -71,0 i opolskim - 73,6. 1.2.4 Współczynnik zgonów na 10 tys. osób, ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału na grupy wiekowe i płeć. Tabele: I.2.4 ogółem; I.2.4 mężczyźni; I.2.4 kobiety; - w Załączniku Z danych wynika, że wciąż się utrzymuje tendencja wyższej umieralności u mężczyzn. W roku 2002 współczynnik umieralności mężczyzn ogółem w województwie wynosił 90,1 i był wyższy o 3,2 od wartości z roku 2001, u kobiet wynosił 75,2 i był wyższy o 1,1 od wartości z roku 2001. Wartości wyższe od średniej wojewódzkiej w zakresie umieralności ogólnej mężczyzn występowały zarówno w roku 2001 i 2002 w powiatach; głubczyckim, namysłowskim i prudnickim (powyżej 100,0), natomiast wartości niższe w m. Opolu oraz powiatach kluczborskim i krapkowickim. Zjawisko nadumieralności mężczyzn obserwuje się w każdej grupie wiekowej, średnio na 1 zgon kobiety przypada 1,2 zgony mężczyzn. 4
Szczególnie ostro widać różnicę w przedziale 30-34 lat, gdzie w roku 2002 zgony mężczyzn 4,5-krotnie przewyższały zgony kobiet i w przedziale 20-29 i 45-49 (3-krotnie). 1.2.5 Współczynnik umieralności niemowląt na 1000 urodzeń żywych, ogółem województwie i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału miastowieś. Tabela I.2.5 - w Załączniku Umieralność niemowląt jest jednym z podstawowych wskaźników epidemiologicznych, przez niektórych autorów określana mianem wskaźnika typu wczesnego ostrzegania. Obniżanie się umieralności niemowląt jest jedną z przyczyn zwiększania się oczekiwanej długości życia. Trendy spadkowe umieralności niemowląt są obserwowane w Polsce od kilkudziesięciu lat. Umieralność niemowląt w województwie opolskim obniżała się w latach 1988-1998 w podobnym tempie, choć 1999 ciągle była znacznie wyższa od współczynników dla Unii Europejskiej i wynosiła 8,2/1000 urodzeń żywych. Urodzenia żywe stanowiły 99,2% ogółu urodzeń. Ostatnio w województwie opolskim, podobnie jak w całym kraju, obserwuje się systematyczne zmniejszanie się umieralności niemowląt. W ostatnich 25 latach nastąpił duży spadek współczynnika zgonów niemowląt, który w skali województwa wyniósł prawie 75% - z 23,9 w roku 1976 do 6,0 w roku 2000. W 2000 roku wskaźnik ten osiągnął zatem najniższy poziom zarówno w obrębie dotychczasowych analiz tego wskaźnika dla województwa opolskiego jak i w porównaniu do innych województw. W poszczególnych powiatach współczynniki umieralności niemowląt osiągały różny poziom, najwyższy zanotowano w powiatach: namysłowskim (11,2 ), nyskim (9,4 ) i głubczyckim (8,6 ), natomiast najniższy osiągnęły powiaty: opolski (2,8 ), oleski (3,0 ) oraz brzeski (3,3 ). W miastach wskaźnik zgonów niemowląt wyniósł 5,5, podczas gdy na wsiach 6,4. W miastach najwyższy współczynnik zanotowano w powiecie namysłowskim (20,3 ), najniższy w powiecie strzeleckim (2,9 ) a w powiatach oleskim, opolskim i prudnickim w miastach zgonów niemowląt nie zanotowano. Na wsiach najwyższy wskaźnik miał miejsce w powiatach: głubczyckim (11,4 ) i nyskim (10,9 ), a najniższy w powiatach: brzeskim (2,2 ) i kluczborskim (2,8 ). 5
W roku 2001 wskaźnik umieralności niemowląt osiągnął nieco wyższy poziom niż w roku 2000 i wyniósł 6,7. Najwyższy wskaźnik zanotowano w powiecie kluczborskim (12,3 ) i w m. Opolu 10,5. Najniższy poziom osiągnął wskaźnik w powiecie namysłowskim, gdzie wyniósł on 2,3. W powiecie głubczyckim nie zanotowano zgonów niemowląt. W porównaniu do roku 2000 zwiększyły się wskaźniki zgonów niemowląt w miastach i na wsiach województwa opolskiego. W miastach wskaźnik wzrósł o 1,3 i wyniósł 6,8. Na wsiach wzrost był nieco niższy z 6,4 w roku 2000 do 6,6 w 2001. W miastach najwyższy wskaźnik umieralności niemowląt zanotowano w m. Opolu, gdzie osiągnął poziom 10,5. Najniższy współczynnik osiągnięto w miastach powiatów: strzeleckiego (3,3 ) i prudnickiego (3,7 ). W powiatach głubczyckim i namysłowskim zgonów niemowląt w miastach nie było. Na wsiach najwyższy wskaźnik umieralności niemowląt osiągnęły powiaty: kluczborski (15,6 ) i krapkowicki (12,9 ), a najniższy w powiecie strzeleckim 2,9. W pierwszych trzech kwartałach 2002 roku wojewódzki wskaźnik umieralności niemowląt wyniósł 5,5, w miastach osiągnął poziom 6,2 a na wsiach 4,7. Zgonów niemowląt nie zanotowano w powiecie oleskim oraz w miastach powiatów: głubczyckiego, oleskiego, opolskiego i strzeleckiego, a także na wsiach powiatów: brzeskiego, namysłowskiego i oleskiego. Zwracają uwagę wysokie współczynniki umieralności niemowląt w miastach powiatu brzeskiego (13,0 ), namysłowskiego (10,4 ) i nyskiego (12,8 ). 1.2.6 współczynnik umieralności na 1000 mieszkańców z powodu wszystkich zgonów, ogółem w województwie i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału na grupy wiekowe i płeć. Tabele: I.2.6 ogółem; I.2.6 mężczyźni; I.2.6 kobiety; - w Załączniku Charakterystyka podobnie jak w pkt..4) 1.2.7 Główne przyczyny zgonów zgodnie z klasyfikacją międzynarodową ICD - 10, w systemie Kategorii 3-znakowych, ogółem w województwie wg grup wiekowych. Tabela I.2.7 ogółem; - w Załączniku 6
Od lat głównymi przyczynami zgonów są choroby układu krążenia, które w 2002r. stanowiły 53% wszystkich zgonów, nowotwory złośliwe, które stanowiły 25% oraz urazy 5,9%. Z powodu chorób układu krążenia zmarło w 2002r. 4760 osób, o 240 więcej w porównaniu do roku 2001. Współczynnik umieralności na 10 tys. mieszkańców wynosił 44,0 i był o 2,3 wyższy niż w roku poprzednim. Współczynnik zgonów z powodu zawału serca utrzymywał się w latach 2001-2002 na tym samym poziomie (7,4), natomiast umieralność z powodu udaru mózgu wzrosła w 2002r. o 0,9; współczynnik w roku 2002 wynosił 8,8. W roku 2002 z powodu nowotworów złośliwych zmarły 2243 osoby, o 71 więcej w porównaniu do roku 2001; współczynnik na 10 000 mieszkańców był o 0,6 wyższy w porównaniu do roku 2001. Z powodu urazów i zatruć zmarło w 2002r. 527 osób, o 48 mniej w porównaniu do roku 2001. Współczynnik na 10 000 mieszkańców uległ w roku 2002 zmniejszeniu o 0,4 w porównaniu do roku 2001. Z analizy danych wynika również, że mężczyźni 1,5 razy częściej niż kobiety umierają z powodu nowotworów i chorób układu oddechowego oraz 3 razy częściej z powodu urazów i 6 razy częściej popełniają samobójstwo. Kobiety natomiast częściej umierają z powodu chorób układu krążenia, z wyjątkiem choroby niedokrwiennej serca, gdzie dominują zgony mężczyzn. Główną przyczyną nadumieralności mężczyzn w przedziałach wiekowych 15-19 i 20-34 są urazy. Zjawisko to wywiera niekorzystny wpływ na sytuację rodzin, przybywa bowiem wdów i osieroconych dzieci. 1.2.8 Główne przyczyny zgonów zgodnie z klasyfikacją międzynarodową ICD - 10, w systemie Kategorii 3-znakowych, w poszczególnych powiatach wg grup wiekowych. Tabela I.2.8 - w Załączniku W opracowaniu tego zagadnienia korzystaliśmy z informacji o zgonach z rejestru kart zgonów prowadzonego w Opolskim Centrum Zdrowia Publicznego. Analizę przeprowadzono 7
w odniesieniu do zgonów zarejestrowanych w 2001 i 2002 roku, które miały miejsce na terenie województwa opolskiego. W omawianych latach najwyższe współczynniki zgonów z powodu chorób układu krążenia, przewyższające znacznie średnią wojewódzką występują w powiatach: brzeskim, nyskim, kędzierzyńsko- kozielskim i krapkowickim W roku 2002 wartość współczynnika w powiecie nyskim (92,3) ponad dwukrotnie przewyższała wartość średniej wojewódzkiej, wynoszącej 44,0. W analizowanym okresie współczynniki zgonów z powodu nowotworów złośliwych, znacznie wyższe od średniej wojewódzkiej zanotowano w powiatach: oleskim, głubczyckim, prudnickim i kluczborskim. W roku 2002 wartości współczynników w powiatach oleskim (46,9), prudnickim (42,1) i głubczyckim (40,6) ponad dwukrotnie przewyższają wartość średniej wojewódzkiej, wynoszącej 20,7. Współczynnik zgonów z powodu przyczyn zewnętrznych wynosił w 2002 r. na poziomie województwa 4,9. Wartości znacznie wyższe od średniej zanotowano w powiatach oleskim 12,4, prudnickim 10,9, głubczyckim 8,8 oraz kluczborskim - 8,0. Uwagi: Obecna analiza stanu zdrowia posługuje się głównie współczynnikami zgonów z uwagi na słabo rozwinięte systemy monitorowania stanu zdrowia. Dla określenia potrzeb zdrowotnych znacznie korzystniejsze byłyby współczynniki chorobowości oraz zapadalności, które lepiej odzwierciedlają stan zdrowia populacji. W tym względzie zasoby informacji są niepełne, prowadzone w sposób zróżnicowany. 8
1.3 Chorobowość i zapadalność. 1.3.1 struktura hospitalizacji ogólnej i psychiatrycznej mieszkańców województwa w zakładach opieki zdrowotnej zlokalizowanych na terenie województwa, w podziale na powiaty wg przyczyn leczenia - wg ICD-10, w systemie Kategorii 3- znakowych - w okresie, co najmniej dwóch następujących po sobie lat poprzedzających o 2 lata rok, dla którego przygotowywany jest wojewódzki plan zdrowotny. Tabela I.3.1.1 dane z OCZP; I.3.1.2 dane z NFZ - w Załączniku 1.3.2 zapadalności na wybrane choroby zakaźne i zatrucia związkami chemicznymi - wg ICD-10 w systemie Kategorii 3-znakowych - w okresie co, najmniej dwóch następujących po sobie lat poprzedzających o 2 lata rok, dla którego przygotowywany jest wojewódzki plan zdrowotny, według następującej listy chorób; Zapadalności mieszkańców województwa na wybrane choroby zakaźne i zatrucia związkami chemicznymi 1 województwo (nazwa): OPOLSKIE Lp. Rozpoznania wg ICD-10 dane bezwzględnie wymagane dane uzupełniające (pomocnicze) rok 2002 rok 2001 rok 2000 rok 1999 rok 1998 1 2 3 4 5 6 7 8 1 Grypa (J10, J11) 752,6 913,5 2 Zatrucia i zakaźenia 48,4 51,6 pokarmowe(a02.0, A05.0, A05.1, A05.2, A05.3-A05.8 A05.9) 3 Gruźlica (A15-A19) 17,6 25,6 4 Kiła A51(objawowa i utajona) Kiła A52-A53 (Kiła późna) 0,1 0,3 0,3 0,5 Uwagi 5 Rzeżączka (A54) 0,1 0,3 6 AIDS (B20-B22) 0,3 0,6 7 Zakażenia HIV 0,9 0,8 8 Zapalenie opon mózgowych(a39.0, 5,2 7,0 G00.0, G00.1-GOO.9,A87, B00.3, B02.1, G03) 9 Zapalenie mózgu(a39.8, GO4.2, 1,0 0,8 A84, A83,A85, B00.4, B02.0, B25.8, A86, G04.8-G04.9) 10 Krztusiec (A37) 6,7 7,4 11 Borelioza (A69.2) 8,2 7,2 12 Różyczka (B06, P35.0) 83,4 256,2 13 Ospa wietrzna (B01) 398,8 401,4 14 Wirusowe zapalenie wątroby (B15- B19) 7,4 13,3 1 dane z Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej 9
Sytuacja epidemiologiczna zakażeń HIV, zachorowań na AIDS i zgonów z powodu AIDS w woj. opolskim i w Polsce w okresie : 1985r.- 31. 12.2002r. Zakażenia wirusem HIV W województwie opolskim pierwsze zakażenie wirusem HIV zgłoszono w 1986r. u dawcy krwi mężczyzny. Od tego czasu do 31 grudnia 2002r. zarejestrowano ogółem 146 potwierdzonych zakażeń tym wirusem, co stanowi 1,8% ogółu zakażonych w Polsce. Wśród 146 osób zakażonych i zarejestrowanych w woj. opolskim, w analizowanym okresie, 98 osób ( 67,1%) to osoby stosujące środki odurzające we wstrzyknięciach, 6 osób ( 4,1%) to homoseksualiści, 9 osób ( 6,2 %) to osoby heteroseksualne. Wśród ogółu zakażonych, 31 osób ( 21,2 %) nie podało drogi zakażenia ( chęć zatajenia ryzykownych zachowań lub brak wiedzy o drodze zakażenia). Zakażeni mężczyźni stanowili 73,3 % ( 107 osób) populacji zakażonych, kobiety 26,% ( 39 osób). Tylko 2-je dzieci w woj. opolskim (płci męskiej i żeńskiej), zakażonych wirusem HIV, posiada udokumentowaną prenatalną drogę zakażenia. Zakażenia HIV obywateli woj. opolskiego w okresie 1986 r. 31 grudnia 2002 r. Droga zakażenia Płeć Homo Narkomani Hetero Brak Dzieci Razem danych Mężczyźni 6 71 8 21 1 107 Kobiety - 27 1 10 1 39 Razem 6 98 9 31 2 146 W Polsce od wdrożenia badań w 1985r. do 31 grudnia 2002r. stwierdzono zakażenie HIV 7.880 obywateli polskich, wśród których według obecnych danych Zakładu Epidemiologii PZH było co najmniej 4.759 zakażonych w związku z używaniem narkotyków. Zachorowania na AIDS W woj. opolskim, pierwsze zachorowanie na AIDS zarejestrowano w 1989r. Zachorowanie to dotyczyło czterdziestokilkuletniego mężczyzny narkomana. Wśród zarejestrowanych 31 osób chorych ( 2,5% w stosunku do zachorowań w kraju), 25 osób to mężczyźni,a 6 to kobiety. 15 chorych zakaziło się stosując odurzające środki we wstrzyknięciach. 3 osoby zakaziły się drogą stosunków homoseksualnych, 5 osób drogą stosunków heteroseksualnych, natomiast 8 osób nie podało drogi zakażenia. Zachorowania na AIDS w woj. opolskim rozpoznane w okresie 1989 31 grudnia 2002 Droga zakażenia Płeć Homoseks. Narkomani Heteroseks. Brak danych Razem Kobiety - 2 2 2 6 Mężczyźni 3 13 3 6 25 Razem 3 15 5 8 31 W Polsce w analizowanym okresie odnotowano 1.240 zachorowań na AIDS. 10
Zgony z powodu AIDS W woj. opolskim, w omawianym okresie, zmarło z rozpoznanym AIDS 14 osób co stanowi 2,3 % zgonów z powodu AIDS w kraju. Przeważali mężczyźni - 11 osób, kobiet zmarło 3. 9 osób zażywało środki odurzające we wstrzyknięciach, 1 osoba podała jako drogę zakażenia stosunek heteroseksualny, natomiast 4 osoby nie podały drogi zakażenia. Zgony chorych na AIDS w woj. opolskim w okresie 1989 31 grudnia 2002 Droga zakażenia Płeć Homoseks. Narkomani Heteroseks. Brak danych Razem Kobiety - 2-1 3 Mężczyźni - 7 1 3 11 Razem - 9 1 4 14 W kraju w tym samym czasie zmarło 608 chorych. Uwagi końcowe: System zgłaszania i rejestracji, zakażeń HIV i zachorowań na AIDS jest dwukierunkowy. Zakażenia HIV, potwierdzone w laboratoriach referencyjnych, zgłaszane są przez te laboratoria bezpośrednio do Państwowego Zakładu Higieny. Natomiast, przypadki zachorowań na AIDS powinny być zgłaszane bezpośrednio do Wojewódzkich Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych.. Oceniając dotychczasową sytuację epidemiologiczną zakażeń HIV, zachorowań na AIDS i zgonów z powodu AIDS w woj. opolskim, należy stwierdzić, że nie różni się ona zasadniczo od sytuacji w kraju. Województwo opolskie boryka się z takimi samymi problemami, jak i inne województwa, czyli brak potwierdzania przez niektóre laboratoria wyników dodatnich oraz nie zawsze terminowe zgłaszanie zachorowań na AIDS. Wniosek: Aby w przyszłości jakość danych epidemiologicznych nie uległa pogorszeniu i odpowiadała aktualnej sytuacji epidemiologicznej, należy w dalszym ciągu prowadzić działania mające na celu poprawę zgłaszalności zakażeń HIV, zachorowań i zgonów na AIDS oraz kompletności otrzymywanych danych. Choroby zawodowe Liczba leczonych ambulatoryjnie na choroby zawodowe w latach 2001 2003 utrzymywała się na poziomie: w roku 2001-357 osób w roku 2002-284 osoby, w roku 2003-343 osoby 2 2 dane z Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy 11
1.3.3 struktury niepełnosprawności wg stopnia, orzeczonych przez powiatowe zespoły do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności, - w okresie, co najmniej dwóch następujących po sobie lat poprzedzających o 2 lata rok, dla którego przygotowywany jest wojewódzki plan zdrowotny, ogółem i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału na grupy wiekowe i płeć; grupy wiekowe należy określać z postępem 5 lat; Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Opolu przekazał informację o strukturze niepełnosprawności wg stopnia i przyczyny orzeczonej przez Powiatowe Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności w latach 2001, 2002 i 2003 - według obowiązujących zasad przekazywania informacji do MGPiPS - obowiązuje obecnie przedział grup wiekowych w następujących zakresach: 16 25, 26 40, 41 60, powyżej 60. Struktura niepełnosprawności orzeczonej przez Powiatowe Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności w roku 2001 3 Lp. Zespół lekki umiarkow any znaczny RAZEM 16-25 26-40 41-60 Pow. 60 1. Województwo 2859 2621 1154 6634 1248 1008 2942 1436 2. Brzeg 370 241 126 737 162 172 275 128 3. Głubczyce 164 150 49 363 85 59 149 70 4. K. Koźle 298 324 165 787 114 144 359 170 5. Kluczbork 135 222 105 462 99 66 181 116 6. Krapkowice 120 117 89 326 77 43 126 80 7. Namysłów 162 109 63 334 68 54 148 64 8. Nysa 480 475 130 1085 215 164 520 186 9. Olesno 109 141 60 310 79 63 90 78 10. Opole 664 513 236 1413 198 118 704 393 11. Prudnik 189 139 46 374 76 57 184 57 12. Strzelce Op. 168 190 85 443 75 68 206 94 W sprawozdawczości zespołów ds. orzekania obowiązują następujące przedziały wiekowe: 16-25, 26-40, 41-60, pow. 60 3 dane z Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności 12
Struktura niepełnosprawności orzeczonej przez Powiatowe Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności w roku 2002 Lp. Zespół lekki umiarkowa ny znaczny RAZEM 16-25 26-40 41-60 Pow. 60 13. Województwo 3520 2956 1340 7816 1816 1228 3412 1360 14. Brzeg 550 310 74 934 171 270 439 54 15. Głubczyce 170 161 115 446 104 103 185 54 16. K. Koźle 388 216 198 802 134 50 393 225 17. Kluczbork 210 321 189 720 228 102 217 173 18. Krapkowice 168 166 90 424 77 93 206 48 19. Namysłów 222 168 54 444 129 70 196 49 20. Nysa 646 578 196 1420 275 223 662 260 21. Olesno 208 108 60 376 121 62 128 65 22. Opole 464 416 214 1094 281 126 439 248 23. Prudnik 280 180 42 502 142 54 248 58 24. Strzelce Op. 214 332 108 654 154 75 299 126 W sprawozdawczości zespołów ds. orzekania obowiązują następujące przedziały wiekowe: 16-25, 26-40, 41-60, pow. 60 13
Struktura niepełnosprawności orzeczonej przez Powiatowe Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności w roku 2003 Lp. Zespół lekki umiarkowa ny znaczny RAZEM 16-25 26-40 41-60 Pow. 60 25. Województwo 5143 5254 1934 12331 2397 2153 5572 2209 26. Brzeg 649 669 218 1536 320 506 552 158 27. Głubczyce 275 316 105 696 139 117 323 117 28. K. Koźle 487 559 317 1363 207 194 618 344 29. Kluczbork 232 373 166 771 149 125 334 163 30. Krapkowice 169 137 60 366 70 66 136 94 31. Namysłów 287 235 48 570 179 107 234 50 32. Nysa 1094 1141 488 2723 486 447 1311 479 33. Olesno 191 320 94 605 186 103 209 107 34. Opole 941 827 218 1986 373 199 1031 383 35. Prudnik 405 322 78 805 160 148 428 69 36. Strzelce Op. 413 355 142 910 128 141 396 245 W sprawozdawczości zespołów ds. orzekania obowiązują następujące przedziały wiekowe: 16-25, 26-40, 41-60, pow. 60 14
1.3.4 struktury niepełnosprawności z podziałem według stopni tej niepełnosprawności zgodnie z ICD-10 w systemie kategorii 3-znakowych - orzeczonych przez ZUS i KRUS, w okresie co najmniej dwóch lat następujących po sobie, ogółem i w poszczególnych powiatach, z uwzględnieniem podziału na grupy wiekowe i płeć: grupy wiekowe należy określać z postępem co 5 lat. Województwo Opolskie dane z ZUS 4 Orzeczenia pierwszorazowe w sprawach rentowych* według płci, wieku i grup chorobowych** w 2000 r. Wyniki badania statystycznego Grupy chorobowe Ogółem Wiek osób badanych 19 lat i mniej 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65 lat i więcej Ogółem Razem 1872 24 49 74 74 134 218 398 510 252 115 24 Mężczyźni 1175 13 34 48 40 84 123 207 293 209 108 16 Kobiety 697 11 15 26 34 50 95 191 217 43 7 8 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00-B99) Razem 17 0 1 2 1 3 1 3 4 1 1 0 Mężczyźni 13 0 0 2 1 2 1 3 3 0 1 0 Kobiety 4 0 1 0 0 1 0 0 1 1 0 0 Nowotwory (C00 - D48) Razem 353 3 8 7 8 21 57 90 102 36 20 1 Mężczyźni 181 2 4 4 6 8 25 35 44 32 20 1 Kobiety 172 1 4 3 2 13 32 55 58 4 0 0 w tym: Nowotwory złośliwe ( C00 - D09) Razem 343 3 7 7 6 19 56 88 100 36 20 1 Mężczyźni 176 2 4 4 4 8 25 33 43 32 20 1 Kobiety 167 1 3 3 2 11 31 55 57 4 0 0 Nowotwory niezłośliwe (D10 - D36) Razem 10 0 1 0 2 2 1 2 2 0 0 0 Mężczyźni 5 0 0 0 2 0 0 2 1 0 0 0 Kobiety 5 0 1 0 0 2 1 0 1 0 0 0 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych oraz niektóre choroby przebiegające z udziałem mechanizmów autoimmunologicznych (D50 - D89) Razem 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 Mężczyźni 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 Kobiety 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00 - E90) Razem 42 0 2 1 3 1 2 10 15 4 2 2 Mężczyźni 25 0 2 1 1 1 1 5 9 3 1 1 Kobiety 17 0 0 0 2 0 1 5 6 1 1 1 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) Razem 264 9 18 25 26 31 43 52 38 13 4 5 Mężczyźni 126 4 12 14 11 13 21 15 18 10 4 4 Kobiety 138 5 6 11 15 18 22 37 20 3 0 1 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) Razem 139 4 5 8 8 12 25 33 27 9 8 0 Mężczyźni 78 1 3 3 3 6 13 17 16 8 8 0 Kobiety 61 3 2 5 5 6 12 16 11 1 0 0 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) Razem 46 0 2 0 3 3 8 14 12 2 2 0 4 dane: Zakład Ubezpieczeń Społecznych Departament Statystyki - Warszawa 15
Mężczyźni 29 0 2 0 2 3 6 6 8 0 2 0 Kobiety 17 0 0 0 1 0 2 8 4 2 0 0 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) Razem 24 0 0 0 1 1 1 4 6 5 5 1 Mężczyźni 19 0 0 0 1 1 1 1 6 5 4 0 Kobiety 5 0 0 0 0 0 0 3 0 0 1 1 Choroby układu krążenia (I00 - I99) Razem 475 0 0 3 4 13 25 97 176 105 43 9 Mężczyźni 352 0 0 1 2 9 15 69 116 94 41 5 Kobiety 123 0 0 2 2 4 10 28 60 11 2 4 w tym: Choroba nadciśnieniowa Razem 74 0 0 0 0 0 1 12 30 18 9 4 Mężczyźni 42 0 0 0 0 0 1 5 14 14 7 1 Kobiety 32 0 0 0 0 0 0 7 16 4 2 3 Choroba niedokrwienna serca Razem 181 0 0 0 0 7 6 37 71 41 17 2 Mężczyźni 143 0 0 0 0 7 4 28 48 37 17 2 Kobiety 38 0 0 0 0 0 2 9 23 4 0 0 Choroby naczyń mózgowych Razem 66 0 0 1 0 1 7 16 23 14 4 0 Mężczyźni 50 0 0 0 0 0 4 13 15 14 4 0 Kobiety 16 0 0 1 0 1 3 3 8 0 0 0 Inne choroby serca Razem 154 0 0 2 4 5 11 32 52 32 13 3 Mężczyźni 117 0 0 1 2 2 6 23 39 29 13 2 Kobiety 37 0 0 1 2 3 5 9 13 3 0 1 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) Razem 73 0 0 1 1 3 6 15 26 17 3 1 Mężczyźni 41 0 0 1 0 3 6 7 9 12 2 1 Kobiety 32 0 0 0 1 0 0 8 17 5 1 0 Choroby układu trawienia (K00 - K93) Razem 53 0 1 3 3 6 7 16 9 7 1 0 Mężczyźni 42 0 1 3 2 5 6 11 7 6 1 0 Kobiety 11 0 0 0 1 1 1 5 2 1 0 0 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) Razem 6 0 0 0 0 1 1 0 2 1 1 0 Mężczyźni 3 0 0 0 0 0 1 0 1 0 1 0 Kobiety 3 0 0 0 0 1 0 0 1 1 0 0 Choroby układu kostno - stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) Razem 203 3 1 6 3 18 20 36 57 35 22 2 Mężczyźni 120 2 1 2 2 14 12 16 25 25 20 1 Kobiety 83 1 0 4 1 4 8 20 32 10 2 1 Choroby układu moczowo - płciowego (N00 - N99) Razem 17 0 0 1 3 2 3 4 2 1 0 1 Mężczyźni 10 0 0 1 2 1 2 2 1 0 0 1 Kobiety 7 0 0 0 1 1 1 2 1 1 0 0 Pozostałe choroby Razem 159 5 11 17 10 19 19 24 33 16 3 2 Mężczyźni 135 4 9 16 7 18 13 20 29 14 3 2 Kobiety 24 1 2 1 3 1 6 4 4 2 0 0 *) są to orzeczenia wydane przez lekarzy orzeczników ZUS ustalające: - całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji - całkowitą niezdolność do pracy - częściową niezdolność do pracy - celowość przekwalifikowania zawodowego **) grupy chorobowe zgodne z Rewizją Dziesiątą Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych 16
Województwo Opolskie dane z ZUS 5 Orzeczenia pierwszorazowe w sprawach rentowych* według płci, wieku i grup chorobowych** w 2001 r. Wyniki badania statystycznego Grupy chorobowe Ogółem Wiek osób badanych 19 lat i mniej 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65 lat i więcej Ogółem Razem 1380 16 33 54 87 108 162 278 345 194 92 11 Mężczyźni 888 8 22 36 56 61 87 160 211 156 83 8 Kobiety 492 8 11 18 31 47 75 118 134 38 9 3 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00-B99) Razem 14 1 0 0 1 2 2 4 2 0 2 0 Mężczyźni 12 0 0 0 1 2 2 4 1 0 2 0 Kobiety 2 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 Nowotwory (C00 - D48) Razem 316 1 0 6 16 19 36 75 99 45 19 0 Mężczyźni 161 1 0 3 8 7 13 31 43 38 17 0 Kobiety 155 0 0 3 8 12 23 44 56 7 2 0 w tym: Nowotwory złośliwe ( C00 - D09) Razem 311 1 0 5 16 18 36 74 97 45 19 0 Mężczyźni 160 1 0 2 8 7 13 31 43 38 17 0 Kobiety 151 0 0 3 8 11 23 43 54 7 2 0 Nowotwory niezłośliwe (D10 - D36) Razem 5 0 0 1 0 1 0 1 2 0 0 0 Mężczyźni 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 Kobiety 4 0 0 0 0 1 0 1 2 0 0 0 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych oraz niektóre choroby przebiegające z udziałem mechanizmów autoimmunologicznych (D50 - D89) Razem 3 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 Mężczyźni 2 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 Kobiety 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (E00 - E90) Razem 43 0 1 1 4 4 3 10 13 4 3 0 Mężczyźni 29 0 1 0 2 2 2 6 10 3 3 0 Kobiety 14 0 0 1 2 2 1 4 3 1 0 0 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) Razem 205 6 13 25 31 26 24 35 28 14 3 0 Mężczyźni 128 3 8 19 21 16 13 19 19 9 1 0 Kobiety 77 3 5 6 10 10 11 16 9 5 2 0 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) Razem 92 5 6 4 8 8 17 19 13 10 2 0 Mężczyźni 46 2 2 2 5 2 7 9 7 8 2 0 Kobiety 46 3 4 2 3 6 10 10 6 2 0 0 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) Razem 29 1 1 0 2 3 2 6 8 4 1 1 Mężczyźni 20 1 1 0 2 2 1 4 5 3 1 0 Kobiety 9 0 0 0 0 1 1 2 3 1 0 1 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) Razem 7 0 0 0 0 0 1 1 1 3 1 0 Mężczyźni 6 0 0 0 0 0 1 0 1 3 1 0 Kobiety 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 55 dane: Zakład Ubezpieczeń Społecznych Departament Statystyki - Warszawa 17
Choroby układu krążenia (I00 - I99) Razem 356 0 1 5 5 14 31 63 113 75 45 4 Mężczyźni 275 0 1 3 5 8 20 44 85 65 40 4 Kobiety 81 0 0 2 0 6 11 19 28 10 5 0 w tym: Choroba nadciśnieniowa Razem 39 0 1 0 1 0 4 6 10 5 11 1 Mężczyźni 26 0 1 0 1 0 3 1 7 4 8 1 Kobiety 13 0 0 0 0 0 1 5 3 1 3 0 Choroba niedokrwienna serca Razem 138 0 0 0 0 5 9 21 46 37 18 2 Mężczyźni 116 0 0 0 0 3 7 17 37 33 17 2 Kobiety 22 0 0 0 0 2 2 4 9 4 1 0 Choroby naczyń mózgowych Razem 67 0 0 1 2 6 8 13 21 11 4 1 Mężczyźni 45 0 0 0 2 2 5 9 14 9 3 1 Kobiety 22 0 0 1 0 4 3 4 7 2 1 0 Inne choroby serca Razem 112 0 0 4 2 3 10 23 36 22 12 0 Mężczyźni 88 0 0 3 2 3 5 17 27 19 12 0 Kobiety 24 0 0 1 0 0 5 6 9 3 0 0 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) Razem 34 0 0 0 1 1 1 2 11 11 4 3 Mężczyźni 18 0 0 0 0 1 1 2 4 4 4 2 Kobiety 16 0 0 0 1 0 0 0 7 7 0 1 Choroby układu trawienia (K00 - K93) Razem 28 0 1 0 2 2 7 8 6 1 1 0 Mężczyźni 20 0 0 0 1 2 4 5 6 1 1 0 Kobiety 8 0 1 0 1 0 3 3 0 0 0 0 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) Razem 3 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 Mężczyźni 3 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 Kobiety 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Choroby układu kostno - stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) Razem 115 0 2 4 6 6 17 26 30 16 7 1 Mężczyźni 66 0 1 2 2 1 10 16 15 12 7 0 Kobiety 49 0 1 2 4 5 7 10 15 4 0 1 Choroby układu moczowo - płciowego (N00 - N99) Razem 17 0 1 1 1 2 3 5 3 1 0 0 Mężczyźni 10 0 1 0 1 2 0 4 1 1 0 0 Kobiety 7 0 0 1 0 0 3 1 2 0 0 0 Pozostałe choroby Razem 118 2 7 8 9 20 17 23 17 10 4 1 Mężczyźni 92 1 7 7 7 15 12 16 13 9 4 1 Kobiety 26 1 0 1 2 5 5 7 4 1 0 0 *) są to orzeczenia wydane przez lekarzy orzeczników ZUS ustalające: - całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji - całkowitą niezdolność do pracy - częściową niezdolność do pracy - celowość przekwalifikowania zawodowego **) grupy chorobowe zgodne z Rewizją Dziesiątą Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych 18
Województwo Opolskie - dane z ZUS 6 Orzeczenia pierwszorazowe w sprawach rentowych* według płci, wieku i grup chorobowych** w 2002 r. Wyniki badania statystycznego Grupy chorobowe Ogółem Wiek osób badanych 19 lat i mniej 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65 lat i więcej Ogółem Razem 1496 17 38 59 69 81 176 316 367 193 102 78 Mężczyźni 901 14 30 36 44 47 98 180 225 138 84 5 Kobiety 595 3 8 23 25 34 78 136 142 55 18 73 Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze (A00-B99) Razem 14 1 0 1 3 2 2 4 0 1 0 0 Mężczyźni 11 1 0 1 3 1 2 2 0 1 0 0 Kobiety 3 0 0 0 0 1 0 2 0 0 0 0 Nowotwory (C00 - D48) Razem 357 1 2 2 6 16 43 87 115 52 22 11 Mężczyźni 169 1 2 1 4 4 16 30 55 37 18 1 Kobiety 188 0 0 1 2 12 27 57 60 15 4 10 w tym: Nowotwory złośliwe ( C00 - D09) Razem 350 1 2 2 6 15 42 84 114 52 21 11 Mężczyźni 167 1 2 1 4 3 16 30 55 37 17 1 Kobiety 183 0 0 1 2 12 26 54 59 15 4 10 Nowotwory niezłośliwe (D10 - D36) Razem 7 0 0 0 0 1 1 3 1 0 1 0 Mężczyźni 2 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 Kobiety 5 0 0 0 0 0 1 3 1 0 0 0 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych oraz niektóre choroby przebiegające z udziałem mechanizmów autoimmunologicznych (D50 - D89) Razem 5 0 0 0 2 0 1 1 1 0 0 0 Mężczyźni 2 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 Kobiety 3 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 Razem 38 0 1 1 0 2 5 4 11 8 2 4 Mężczyźni 25 0 1 1 0 2 4 0 10 6 1 0 Kobiety 13 0 0 0 0 0 1 4 1 2 1 4 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00 - F99) Razem 201 8 14 21 17 20 33 37 29 13 7 2 Mężczyźni 108 5 11 13 10 11 13 19 15 5 6 0 Kobiety 93 3 3 8 7 9 20 18 14 8 1 2 Choroby układu nerwowego (G00 - G99) Razem 95 1 5 9 9 6 15 21 14 8 4 3 Mężczyźni 59 1 4 4 4 3 10 13 9 7 4 0 Kobiety 36 0 1 5 5 3 5 8 5 1 0 3 Choroby oka i przydatków oka (H00 - H59) Razem 42 0 1 4 4 2 6 1 11 8 1 4 Mężczyźni 23 0 1 2 1 2 5 1 5 5 1 0 Kobiety 19 0 0 2 3 0 1 0 6 3 0 4 Choroby ucha i wyrostka sutkowatego (H60 - H95) 6 6 dane: Zakład Ubezpieczeń Społecznych Departament Statystyki - Warszawa 19
Razem 12 0 1 0 1 1 2 2 0 3 2 0 Mężczyźni 9 0 1 0 1 0 1 2 0 2 2 0 Kobiety 3 0 0 0 0 1 1 0 0 1 0 0 Choroby układu krążenia (I00 - I99) Razem 348 0 1 1 5 7 25 75 101 53 38 42 Mężczyźni 236 0 0 1 2 6 20 56 72 45 32 2 Kobiety 112 0 1 0 3 1 5 19 29 8 6 40 w tym: Choroba nadciśnieniowa Razem 30 0 1 0 0 1 1 4 6 5 7 5 Mężczyźni 14 0 0 0 0 1 1 1 2 4 5 0 Kobiety 16 0 1 0 0 0 0 3 4 1 2 5 Choroba niedokrwienna serca Razem 119 0 0 0 1 1 13 27 40 19 9 9 Mężczyźni 93 0 0 0 1 1 10 22 34 17 8 0 Kobiety 26 0 0 0 0 0 3 5 6 2 1 9 Choroby naczyń mózgowych Razem 59 0 0 0 1 1 4 12 26 4 6 5 Mężczyźni 27 0 0 0 0 1 2 4 12 3 5 0 Kobiety 32 0 0 0 1 0 2 8 14 1 1 5 Inne choroby serca Razem 140 0 0 1 3 4 7 32 29 25 16 23 Mężczyźni 102 0 0 1 1 3 7 29 24 21 14 2 Kobiety 38 0 0 0 2 1 0 3 5 4 2 21 Choroby układu oddechowego (J00 - J99) Razem 45 0 1 0 2 0 2 8 8 13 8 3 Mężczyźni 27 0 1 0 2 0 1 5 4 6 6 2 Kobiety 18 0 0 0 0 0 1 3 4 7 2 1 Choroby układu trawienia (K00 - K93) Razem 32 0 0 0 2 3 2 10 8 5 2 0 Mężczyźni 21 0 0 0 1 1 1 7 6 3 2 0 Kobiety 11 0 0 0 1 2 1 3 2 2 0 0 Choroby skóry i tkanki podskórnej (L00 - L99) Razem 5 0 0 0 0 1 0 1 2 0 1 0 Mężczyźni 3 0 0 0 0 1 0 1 1 0 0 0 Kobiety 2 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 Choroby układu kostno - stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (M00 - M99) Razem 151 0 2 7 2 8 19 38 34 21 12 8 Mężczyźni 83 0 1 4 1 4 8 22 20 14 9 0 Kobiety 68 0 1 3 1 4 11 16 14 7 3 8 Choroby układu moczowo - płciowego (N00 - N99) Razem 17 0 0 1 3 1 2 3 5 1 0 1 Mężczyźni 13 0 0 1 2 1 2 2 4 1 0 0 Kobiety 4 0 0 0 1 0 0 1 1 0 0 1 Pozostałe choroby Razem 134 6 10 12 13 12 19 24 28 7 3 0 Mężczyźni 112 6 8 8 11 11 15 20 24 6 3 0 Kobiety 22 0 2 4 2 1 4 4 4 1 0 0 *) są to orzeczenia wydane przez lekarzy orzeczników ZUS ustalające: - całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji - całkowitą niezdolność do pracy - częściową niezdolność do pracy - celowość przekwalifikowania zawodowego **) grupy chorobowe zgodne z Rewizją Dziesiątą Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych 20
W Oddziale Regionalnym Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w Opolu (OR KRUS) zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20.12.1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. Z 1998r. Nr 7 poz. 25 z późn. zm.) lekarze rzeczoznawcy oraz komisje lekarskie Kasy orzekają w zakresie: - stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu oraz przyczyn jego powstania, - stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, - stwierdzenia niezdolności do samodzielnej egzystencji, - ustalenia wskazań do rehabilitacji. Ubezpieczonego uważa się za długotrwale niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym, jeżeli ze względu na pogorszenie się jego stanu zdrowia istnieją przeciwwskazania do osobistego wykonywania niezbędnych prac w danym gospodarstwie rolnym w okresie dłuższym niż 6 m-cy. Niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się za stałą, jeżeli stwierdzone, wg wiedzy medycznej, zmiany w stanie zdrowia, w stopniu powodującym przeciwwskazania, są nieodwracalne. Prowadzona przez OR KRUS statystyka wydanych orzeczeń lekarskich nie umożliwia opracowania zestawienia tabelarycznego wg wzoru dołączonego do pisma z dnia 05.01.2004r., tj. wg powiatów, grup wiekowych, płci. Z tego też względu przekazujemy dane z zakresu orzecznictwa lekarskiego za lata 2001 2003 wg możliwości naszych informatycznych baz danych. Załączone dane statystyczne nie obejmują powiatu Olesno, który nie wchodzi w obszar działania OR KRUS Opole, lecz OR KRUS Częstochowa. Liczba orzeczeń wydanych przez lekarzy rzeczoznawców i komisje lekarskie w latach 2001 2003 (dane z OR KRUS) w których orzeczono niezdolność do pracy i niezdolność do samodzielnej egzystencji: Wyszczególnieni e Długotrwała niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym, w tym: - z ogólnego stanu zdrowia - z tytułu wypadku przy pracy - z tytułu rolniczej choroby zawodowej Stała niezdolność do pracy, w tym: - z ogólnego stanu zdrowia - z tytułu wypadku przy pracy - z tytułu rolniczej choroby zawodowej Niezdolność do samodzielnej egzystencji 2001 rok 2002 rok 2003 rok Lekarze rzeczoznawcy Komisje lekarskie Lekarze rzeczoznawcy Komisje lekarskie Lekarze rzeczoznawcy Komisje lekarskie pierws KBL pierws KBL pierws KBL pierws KBL pierws KBL pierws KBL zo- zo- zo- zo- zo- zorazowe razowe razowe razowe razowe razowe 279 545 48 23 292 518 69 29 306 570 66 39 241 498 41 18 258 475 61 27 271 511 55 32 36 44 7 5 34 38 7 2 31 56 10 6 2 3 - - - 5 1-4 3 1 1 64 209 15 19 45 159 9 11 42 103 13 6 60 198 14 19 41 153 8 10 41 98 13 6 4 10 1-4 5 1 1 1 5 - - - 1 - - - 1 - - - - - - 381 46 32 2 357 80 40 3 420 81 35 4 *KBL oznacza kontrolne badanie lekarskie 21
Orzeczenia o zdolności do pracy i samodzielnej egzystencji (dane z OR KRUS) w grupach chorób w 2001 roku: Kody klasyfikowal ności chorób Orzeczenia w pierwszorazowych sprawach rent wydanych przez Lekarzy rzeczoznawców Komisje lekarskie O niezdolności do pracy O O niezdolności do O niezdolności pracy niezdolności długotrwała stała do długotrwał stała do samodzielnej a samodzielnej egzystencji egzystencji ogółem x 279 64 18 48 15 12 1. Razem choroby x 238 60 17 39 15 9 - choroby zakaźne i pasożytnicze A 00 B 99 3 - - - - - w tym - gruźlica A 15 A 19 2 - - - - - - nowotwory C 00 D 48 19 12 7 1-2 - zaburzenia F 00 F 99 22 5 3 4-1 psychiczne - choroby układu G 00 G 99 14 4 1 4 1 1 nerwowego - choroby układu I 00 I 99 57 15 2 9 9 1 krążenia w tym - I 10 I 15 11 3-2 2 - nadciśnienie - niedokrwienie I 20 I 25 20 5-4 5 - serca - choroby układu J 00 J 99 8 1-2 1 - oddechowego - choroby układu K 00 K 93 5 4-1 - 1 trawiennego w tym - wrzód K 25 K 26 1 - - - - - żołądka i dwunastnicy - choroby skóry i L 00 L 99 2 - - - - - tkanki podskórnej - choroby układu M 00 M 99 74 13 3 14 4 1 kostno - stawowego - choroby układu N 00 N 99 5 1 1 1 - - moczowo - płciowego - ciąża, poród, połóg O 00 O 99 - - - - - - - inne choroby 29 5-3 - 2 2. Urazy, zatrucia i inne skutki czynników zewnętrznych S 00 T 98 41 4 1 9-3 22