Sosnowiec, dnia 12 września 2016 r. Synteza recenzji opracowanych przez Ekspertów dokonujących oceny JST w VI edycji Ogólnopolskiego Programu Certyfikacji Gmin, Powiatów i Samorządnych Województw Samorządowy Lider Edukacji (2016) Gmina Międzyrzec Podlaski Międzyrzec Podlaski jest gminą wiejską położoną w województwie lubelskim, w powiecie bialskim. Funkcję Wójta Gminy pełni Krzysztof Adamowicz. Niniejszy dokument został przygotowany w oparciu o wnioski z postępowania ewaluacyjnego przeprowadzonego w VI edycji Ogólnopolskiego Programu Certyfikacyjnego dla Gmin, Powiatów i Samorządnych Województw Samorządowy Lider Edukacji i zawiera szczegółowe uzasadnienie decyzji Komisji Certyfikacyjnej. Dokument ten potwierdza, że w opinii recenzentów zasiadających w komisji certyfikacyjnej Gmina Międzyrzec Podlaski spełnia większość z następujących kryteriów oceny:
1) w sposób szczególny dba o rozwój szkolnictwa na swoim terenie; 2) uznaje, że rozwój szkolnictwa, edukacji i nauki to świadectwo nowoczesności i wysokich ambicji jednostki samorządu terytorialnego i przekonanie to stara się wcielać w życie; 3) wyróżnia się pod względem inwestycji w oświatę i jej infrastrukturę; 4) w sposób szczególny wspiera rozwój kultury lokalnej, a w szczególności wspiera twórczość kulturalną dzieci i młodzieży; 5) jest organem prowadzącym szkół i placówek oświatowych o szczególnych, znaczących osiągnięciach dydaktycznych, organizatorskich, kulturalnych lub sportowych; 6) jest organem prowadzącym szkół i placówek oświatowych realizujących oryginalne i interesujące programy kształcenia; 7) wspiera innowacje edukacyjne; 8) realizuje samodzielnie lub we współpracy z partnerami społecznymi ciekawe projekty edukacyjne, naukowe lub kulturalne adresowane do młodzieży, studentów, nauczycieli itp.; 9) posiada szczególne osiągnięcia w zakresie wspierania rozwoju naukowego, sportowego i kulturalnego młodzieży; 10) propaguje dobre praktyki w dziedzinie nauki, edukacji, zarządzania oświatą i kultury. Zgodnie z par. 17-18 Regulaminu Programu Certyfikacyjnego dla Gmin, Powiatów i Samorządnych Województw Samorządowy Lider Edukacji oceny Gminy Międzyrzec Podlaski dokonano na podstawie: 1) analizy danych zawartych w raporcie samooceny wypełnionym przez JST i załączonym do dokumentów aplikacyjnych;
2) analizy sprawozdań Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej odnoszących się do wyników nauczania w szkołach, dla których Gmina jest organem prowadzącym; 3) dokumentów strategicznych JST i innych opracowań odnoszących się do polityki oświatowej samorządu oraz stosowanych przez JST modeli i metod zarządzania publicznego; 4) analizy aktów prawa miejscowego oraz aktów prawa wewnętrznego, w tym statutów i regulaminów jednostek organizacyjnych realizujących zadania oświatowe; 5) analizy sprawozdań z realizacji zadań oświatowych; 6) analizy informacji pozyskanych w toku certyfikacji z instytucji nadzoru i kontroli; 7) analizy danych statystycznych odnoszących się m.in. do sytuacji demograficznej JST i sytuacji na lokalnym / regionalnym rynku pracy; 8) analizy informacji pozyskanych od środowisk lokalnych, w tym interesariuszy zewnętrznych szkół i placówek oświatowych; 9) analizy przekazów medialnych; 10) analizy innych informacji publicznych na temat działań Gminy w sferze oświatowej. W ocenie Komisji Gmina Międzyrzec Podlaski prowadzi właściwą, efektywną i nowoczesną politykę zarządczą w obszarze oświaty, doceniając jej niepodważalny wkład w rozwój społeczno-gospodarczy regionu. JST traktuje problematykę edukacyjną jako jeden z priorytetów służących uzyskaniu przez gminę stałego progresu w różnych dziedzinach życia lokalnego, w tym gospodarce. Potwierdzenie tego faktu można odnaleźć w dokumentach strategicznych Gminy, które m.in. odnoszą się do polityki edukacyjnej i podkreślają jej wagę w osiąganiu zakładanych celów strategicznych i operacyjnych, w perspektywie średnio i
długookresowej. Zapewnienie dzieciom i młodzieży najwyższej jakości kształcenia, z uwzględnieniem praktycznych aspektów edukacji oraz tworzenie warunków wszechstronnego rozwoju jednostki, zarówno w wymiarze naukowym, jak i artystycznym czy sportowym, to najważniejsze osiągnięcia Gminy Międzyrzec Podlaski w dziedzinie polityki oświatowej. Uzyskanie stabilizacji finansowej pozwalającej na utrzymywanie 3 gimnazjów i 7 szkół podstawowych, przy których działają oddziały przedszkolne, to ważny element strategii rozwoju lokalnego. Zapewnienie racjonalnej sieci szkół i przedszkoli, która projektowana i utrzymywana jest w oparciu o analizy strategiczne, z uwzględnieniem wielu czynników lokalnych i środowiskowych, pozwoli w perspektywie budować nowoczesny lokalny system edukacji, dostarczający skutecznej wiedzy i umiejętności, odpowiednich do aktualnych potrzeb miejscowej społeczności oraz przystającej do wymogów współczesności. W tym kontekście recenzenci bardzo wysoko oceniają podjęte przez gminę najnowsze inicjatywy mające wpływ na rozwój systemu edukacyjnego, w tym utworzenie całodziennych punktów przedszkolnych dla dzieci w wieku przedszkolnym przy dwóch szkołach podstawowych, zapewnienie dowożenia dzieci do szkół (ok. 65 proc. uczęszczających) w roku szkolnym 2015/2016 oraz włączenie w edukację dzieci niepełnosprawnych poprzez zatrudnianie nauczycieli wspomagających, w wyniku czego liczba dzieci niepełnosprawnych, których rodzice wybrali szkoły gminne niemalże podwoiła się w stosunku do poprzedniego roku szkolnego. Podjęte przez samorząd działania w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu czy wspierania uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, znacząco wzmacniają lokalny potencjał oświatowy. Służy temu również realizowany w gminie projekt Przedszkole przyjazne dziecku z cukrzycą.
W okresie objętym certyfikacją w Programie Samorządowy Lider Edukacji Gmina Międzyrzec Podlaski wprowadziła szereg wartościowych rozwiązań w zakresie edukacji, umożliwiających wspieranie i pobudzanie do rozwoju oraz kreatywności dzieci uzdolnionych w nauce i sporcie poprzez stypendia motywacyjne, nagradzanie najzdolniejszych uczniów w ramach lokalnego programu wspierania dzieci uzdolnionych Prymus Gminy Międzyrzec Podlaski oraz przyznawanie statuetek dla ucznia - społecznika i nauczycieli z pasją. Zadania mające na celu kształtowanie oferty edukacyjnej gminy zostały ujęte w Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Międzyrzec Podlaski na lata 2014-2020, co świadczy o priorytetowym podejściu do prowadzonej w gminie polityki oświatowej. Jednym z jej elementów jest pozyskanie środków pozabudżetowych na remonty i modernizację szkół, m.in. doposażenie stołówek, świetlic, naukę pływania, zakup książek do bibliotek szkolnych, edukację ekologiczną czy uczestnictwo w projektach edukacyjnych. Ewidentnym sukcesem gminy jest utworzenie Programu Funkcjonowania Funduszu Wkładów Własnych jako instrumentu współpracy Gminy Międzyrzec Podlaski z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego. Władze samorządowe dokładają starań, by dzieci i młodzież miała możliwość uczestniczenia w dodatkowych zajęciach - służy temu m.in. wprowadzenie w szkołach nauki gry w szachy, lekcji pływania oraz nauki dwóch języków obcych (język rosyjski i angielski prowadzony jest w szkołach podstawowych od klasy IV, ponadto angielski prowadzony jest dla grup 3,4 i 5-latków). Standardowe nauczanie wzbogaca również uczestnictwo w licznych projektach mających na celu kreowanie wzorców i zachowań prozdrowotnych, nabywanie umiejętności ruchowych oraz podnoszenie poziomu sprawności fizycznej. Projekt Multisport to zajęcia sportowe odbywające się trzy razy w tygodniu w 3 blokach
tematycznych. Blok I zawiera zajęcia z lekkoatletyki, gimnastyki, ćwiczenia kształtujące podstawowe cechy motoryczne: siłę, szybkość, zwinność i wytrzymałość. Blok II to gry i zabawy ruchowe oraz gry zespołowe. Blok III polega na propagowaniu sportów z lokalnymi tradycjami jak tenis stołowy. Szkoła otrzymała bardzo atrakcyjny i przydatny sprzęt sportowy w postaci piłek, drabinek koordynacyjnych, płotków, pałeczek sztafetowych, skakanek oraz innych przyborów i przyrządów niezbędnych do realizacji programu. Program realizowany jest od 2014 r. - na początku w Szkole Podstawowej w Rzeczycy, następnie w Tłuśćcu, a obecnie w Szkole Podstawowej w Misiach. Dobrym przykładem nowoczesnego, efektywnego i wartościowego społecznie programu edukacyjnego jest także projekt Umiem pływać, realizowany dla uczniów klas II i III szkół podstawowych, który współfinansowany jest przez Ministerstwo Sportu i Turystyki oraz projekt Animator - Moje Boisko - Orlik 2012, pomagający na organizowaniu zajęć sportowo-rekreacyjnych na obiekcie Moje Boisko ORLIK 2016 w Jelnicy. Zajęcia przeprowadzą lokalni animatorzy dla różnych grup wiekowych. Celem projektu jest upowszechnienie aktywności ruchowej wśród dzieci i młodzieży a także osób niepełnosprawnych i rodzin. Operatorem projektu jest Ministerstwo Sportu i Turystyki oraz Fundacja Rozwoju Kultury Fizycznej w Pucku. Kolejne realizowane w Gminie programy, pozytywnie wyróżniające ją na tle innych gmin i pozwalające w sposób znaczący wzbogacić ofertę oświatową samorządu, to: Na własne konto, Książki naszych marzeń, Darmowy podręcznik, Wyprawka szkolna, Edukacja ekologiczna oraz Edukacja przez szachy w szkole. Celem tego ostatniego jest wsparcie edukacji matematycznej w kształceniu wczesnoszkolnym. Gra w szachy sprzyja wszechstronnemu rozwojowi dziecka, kształci pamięć, umiejętność abstrakcyjnego i logicznego myślenia, rozwija wyobraźnię przestrzenną. Dlatego też
wpływa na rozwój intelektu, zwiększa aktywność umysłową, rozbudza twórcze zdolności. Program realizowany od 2014 roku, skierowany jest do uczniów z klas I III szkół podstawowych. Zajęcia w ramach realizowanych projektów stanowią wartościowe uzupełnienie i rozszerzenie programu nauczania, a także umożliwiają dodatkową ewaluację osiąganych przez uczniów efektów kształcenia. Samorząd Gminy Międzyrzec Podlaski podejmuje skuteczne działania w obszarze oświatowym także w zakresie szkolenia nauczycieli i pracowników oświaty w ramach Krajowego Funduszu Szkoleń. W szkołach odbywają się konkursy przedmiotowe objęte patronatem Wójta Gminy Międzyrzec Podlaski, działają też liczne koła zainteresowań. Samorząd zapewnia też uczniom ze szkół i placówek, dla których jest organem prowadzącym, możliwość udziału w lokalnym życiu publicznym. Tradycją stała się organizacja wizyt uczniów szkół podstawowych i gimnazjum w urzędzie gminy celem zapoznania się z funkcjonowaniem urzędu oraz zasadami działania samorządu, współorganizowanie uroczystości, imprez, festynów itp. na terenie gminy, opieka nad miejscami historycznymi. Na terenie gminy powstała Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza, która wspiera edukację w zakresie bezpieczeństwa. W szkołach przeprowadzane są próbne ewakuacje, spotkania - pogadanki ze strażą, policją, pielęgniarką i służbą ochrony kolei na temat bezpieczeństwa w szkole, na drodze, miejscu zamieszkania. Potrzeby edukacyjne środowiska lokalnego samorząd diagnozuje poprzez konsultacje społeczne, ankiety, spotkania z dyrektorami placówek, spotkania z mieszkańcami i comiesięczne spotkania z sołtysami oraz radnymi. Mają one na celu wspólne tworzenie misji i wizji rozwoju poszczególnych placówek oświatowych. Aktualnie gmina ma już gotową dokumentację na budowę sali gimnastycznej przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Rogoźnicy, do kolejnych inwestycji należy
m.in. zainstalowanie ogniw fotowoltaicznych na dwóch budynkach szkolnych w ramach pozyskanej dotacji z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, czy remont nawierzchni boiska przy szkole podstawowej w Rzeczycy i Halasach. Ponadto w ramach dotacji przyznawanych organizacjom pozarządowym w otwartych konkursach ofert gmina przyznaje środki finansowe na działania związane z rozwojem sportu i promocją aktywnego stylu życia. Do realizacji zdań włączane są szkoły. Skuteczność przyjętej polityki edukacyjnej w gminie potwierdza m.in. otrzymanie przez Zespół Szkolno-Przedszkolny w Rogoźnicy Certyfikatu Jakości Lubelskiego Forum Twórczych Placówek Oświatowych, przyznany przez Lubelskiego Kuratora Oświaty, potwierdzający bardzo wysoką jakość pracy szkoły za rok szkolny 2014/2015. Ponadto uczniowie gminnych szkół osiągają wysokie wyniki konkursach wiedzowych oraz we współzawodnictwie sportowym. Samorząd podejmuje również działania w dziedzinie edukacji lokalno-regionalnej, jak też patriotycznej i historycznej, przygotowujące dzieci i młodzież do integracji międzypokoleniowej, zrozumienia i tolerancji dla obyczajów i tradycji, szacunku dla lokalnej historii i tożsamości. Inicjatywy te sprzyjają w sposób znaczący budowaniu w przestrzeni lokalnej nowoczesnego kapitału społecznego. Aby lepiej spełniać aspiracje młodych ludzi, samorząd stawia na wspieranie inicjatyw oświatowych, wspieranie edukacji innowacyjnej, pozyskanie nowoczesnej bazy dydaktyczno-informatycznej i dostęp do szerokopasmowego internetu, współfinansowanie szkoleń oraz współfinansowanie wymiany uczniów i naukę języków obcych. Ewaluowaną Gminę cechuje nowoczesny model i styl zarządzania pozwalający efektywnie pomnażać zasoby niematerialne JST, integrować je i rozdzielać na atrybuty, tworząc połączoną hierarchię strategiczną, na szczycie której znajdują się kwestie rozwoju infrastruktury społecznej, w
tym zwłaszcza edukacji. Gmina Międzyrzec Podlaski posiada potencjał rozwojowy, który predysponuje ją do systematycznego wzmacniania pozycji konkurencyjnej na rynku terytorialnym i dalszego poszerzania i unowocześniania zakresu działań w obszarze polityki edukacyjnej, co w pełni uzasadnia przyznanie Gminie certyfikatu Samorządowy Lider Edukacji w kolejnej, szóstej edycji Programu. Dokument, na podstawie recenzji przygotowanych przez Członków Komisji Certyfikacyjnej, sporządził mgr Przemysław Ruta, Sekretarz Programu Samorządowy Lider Edukacji. Niniejszy materiał opracowano w celu wykorzystania go w komunikacji marketingowej jednostki samorządu terytorialnego, w związku z przyznaniem Certyfikatu Samorządowy Lider Edukacji. Materiał może być publikowany m.in. w celu promocji JST, jak również szkół i placówek oświatowych, dla których JST jest organem prowadzącym. Materiał może być również wykorzystywany we wszystkich działaniach JST ukierunkowanych na podnoszenie jakości lokalnej polityki edukacyjnej jako opis dobrych praktyk i rekomendacji sformułowanych przez członków Komisji Certyfikacyjnej.