10 lat istnienia Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. Raport Roczny 2014
10 lat istnienia Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. Raport Roczny 2014
Spis treści 6 10 lecie PSE Operatora Systemu Przesyłowego 8 Kalendarium wydarzeń w 2014 roku 12 Dane o pracy KSE w 2014 roku 18 List Przewodniczącego Rady Nadzorczej PSE 20 List Prezesa Zarządu PSE 24 Władze PSE 30 Profil PSE 33 Działalność PSE 35 Inwestycje i utrzymanie sieci przesyłowej 44 PSE na arenie międzynarodowej 47 Badania i rozwój 52 Grupa Kapitałowa 56 Strategia 62 Komunikacja społeczna i zrównoważony rozwój 64 Ochrona środowiska 68 Świadectwa i certyfikaty 72 Skrócone sprawozdanie finansowe za 2014 rok
10 lat istnienia 10 lecie PSE Operatora Systemu Przesyłowego 2004 Dla zapewnienia przejrzystości działalności przesyłowej w krajach Unii Europejskiej, ze struktur dawnego PSE zostaje wydzielony Operator Systemu Przesyłowego i zawiązana Spółka PSE Operator S.A., która wyznaczona jest do pełnienia funkcji Operatora Systemu Przesyłowego w Polsce i po uzyskaniu koncesji na przesyłanie i dystrybucję energii elektrycznej 1 lipca 2004 roku rozpoczyna działalność operacyjną. 2005 PSE Operator S.A. angażuje się w proces budowy regionalnego rynku energii elektrycznej w Regionie Europy Środkowo Wschodniej oraz przestrzegania wspólnych standardów technicznych przez wszystkich członków UCTE. 2006 Skarb Państwa obejmuje 100% akcji PSE Operator S.A. PSE Operator S.A. podpisuje memorandum w sprawie współpracy w ramach Środkowo Europejskiej Energetycznej Inicjatywy Regionalnej. Spółka aktywnie uczestniczy w opracowaniu projektu nowej koncepcji wyznaczania technicznych wskaźników przesyłu, w ramach skoordynowanego mechanizmu zarządzania ograniczeniami przesyłowymi wymiany międzysystemowej i udostępniania zdolności przesyłowych. 2007 Zakończona zostaje budowa nowej siedziby PSE, zapewniająca bezpieczeństwo pracy polskiego OSP. Budynek został wyposażony w nowoczesne technologie sterowania i zarządzania systemem elektroenergetycznym. PSE Operator S.A. i operatorzy krajów bałtyckich podpisują porozumienie na rzecz współpracy ukierunkowanej na pełną integrację rynku energii elektrycznej krajów bałtyckich z rynkiem europejskim poprzez połączenie systemów Polski i Litwy. Do Spółki zostaje wniesiony majątek sieciowy wydzielony z PGE S.A. 2008 PSE Operator S.A. finalizuje proces budowy Grupy Kapitałowej. W celu przygotowania wstępnej fazy budowy mostu elektroenergetycznego łączącego Polskę z Litwą, PSE Operator S.A. i Lietuvos Energija AB tworzą wspólną spółkę LitPol Link. Przekazane zostają przez PGE S.A. linie wschodnie: 750 kv Widełka (Rzeszów) Chmielnicka, 220 kv Zamość Dobrotwór i 220 kv Narew Roś. 2009 W nowej siedzibie Spółki uruchomiony zostaje nowoczesny podstawowy punkt dyspozytorski Krajowej Dyspozycji Mocy. 6
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. / RAPORT ROCZNY 2014 2010 Nadzór nad PSE Operator S.A. przejmuje Ministerstwo Gospodarki. Prezes URE wyznacza PSE Operator S.A. na operatora polskiej części połączenia SwePol Link do 1 lipca 2014 roku. Połączenie stałoprądowe Polska Szwecja zostaje udostępnione dla uczestników rynku poprzez wdrożenie rynkowego mechanizmu alokacji transgranicznych zdolności przesyłowych. 2011 PSE Operator S.A. wprowadza nowy model realizacji inwestycji infrastrukturalnych oraz inicjuje wdrożenie nowego modelu prowadzenia eksploatacji. W ramach spółek zależnych zostają utworzone wyspecjalizowane centra kompetencyjne obejmujące zadania Biura Projektowego i Inżyniera Kontraktu, prace analityczne i badawczo rozwojowe. PSE Operator S.A. przyjmuje nową strategię do 2020 roku. 2012 PSE Operator S.A., mając na względzie zasady społecznej odpowiedzialności oraz etyczne i przejrzyste zachowanie wobec interesariuszy i środowiska, w gronie 41 sygnatariuszy, podpisuje Deklarację polskiego biznesu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju. Operator nabywa majątek przesyłowy połączenia stałoprądowego Polska Szwecja w części po stronie polskiej. W wyniku analogicznej operacji po stronie szwedzkiej połączenie to staje się połączeniem operatorskim. 2013 Operator powraca do dawnej nazwy Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. i wdraża nowy system identyfikacji wizualnej. Prezes URE przedłuża termin ważności koncesji PSE na przesyłanie energii elektrycznej do dnia 31 grudnia 2030 roku. 2014 Oficjalne obchody 10 lecia rozpoczęcia działalności Spółki. PSE otrzymują pierwszy w Polsce certyfikat niezależności przyznany Operatorowi Systemu Przesyłowego. Prezes URE wyznacza PSE Operatorem Systemu Przesyłowego elektroenergetycznego na terenie Polski do dnia 31 grudnia 2030 roku. Zakończony zostaje proces inkorporacji Spółek Obszarowych do struktur. 7
10 lat istnienia Kalendarium wydarzeń w 2014 roku STYCZEŃ Aktualizacja Planu Rozwoju Sieci Przesyłowej na lata 2014 2018. Podpisanie umowy z EKO Energia Polska sp. z o.o. o przyłączenie do sieci przesyłowej farmy wiatrowej Silesia o mocy 225 MW. LUTY Podpisanie umowy z PKN Orlen S.A. o przyłączenie do sieci przesyłowej bloku gazowo parowego o mocy 600 MW w Płocku. Podpisanie umowy z MP Production sp. z o.o. o przyłączenie do sieci przesyłowej wytwórni gazów technicznych w Turku o mocy 12 MW. MARZEC Podpisanie z 50Hertz Umowy o prowadzeniu ruchu fizycznych Przesuwników Fazowych oraz Fazie Operacyjnej wirtualnego Przesuwnika Fazowego. Podpisanie umowy z Tauron Wytwarzanie S.A. na zakup interwencyjnej rezerwy zimnej. Zatwierdzenie Strategii PSE na rzecz Zrównoważonego Rozwoju. Podpisanie umów na realizację zadań Budowa linii 400 kv Jasiniec Grudziądz Węgrowo oraz Budowa dwutorowej linii 400 kv Kozienice Ołtarzew. KWIECIEŃ Oddanie do eksploatacji SE Ołtarzew pierwszej zakończonej inwestycji w strategicznym projekcie Polska Litwa. MAJ Podpisanie umów na realizację zadań Rozbudowa rozdzielni 400 kv i budowa pola 110 kv w stacji Kozienice oraz Budowa dwutorowej linii 400 kv Grudziądz Pelplin Gdańsk Przyjaźń. Podpisanie umowy z Nowa Energia Olsztyn Mątki sp. z o.o. o przyłączenie do sieci przesyłowej farmy wiatrowej Olsztyn Mątki o mocy 120 MW. Podpisanie umowy z Anwil S.A. o przyłączenie do sieci przesyłowej instalacji zakładów Anwil S.A. o mocy 175 MW. CZERWIEC Otrzymanie pierwszego w Polsce Certyfikatu Niezależności Operatora Systemu Przesyłowego. Wyznaczenie PSE Operatorem Systemu Przesyłowego do końca 2030 roku. Zakończenie procesu inkorporacji poprzez włączenie Spółek Obszarowych do struktur PSE. 8
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. / RAPORT ROCZNY 2014 LIPIEC Obrady w siedzibie PSE Walnego Zgromadzenia ENTSO E z udziałem przedstawicieli władz 41 operatorów przesyłowych. Podpisanie umowy na realizację zadania Rozbudowa i modernizacja stacji 400/220/110 kv Mikułowa. SIERPIEŃ Podpisanie umowy na realizację zadania Budowa stacji 400(220)/110 kv Pelplin wraz z montażem autotransformatora 220/110 kv. Podpisanie umowy z Contino Polska sp. z o.o. o przyłączenie do sieci przesyłowej farmy wiatrowej Grajewo o mocy 75 MW. Podpisanie umowy z Bałtyk Środkowy III sp. z o.o. o przyłączenie do sieci przesyłowej morskiej farmy wiatrowej Bałtyk Środkowy o mocy 1 045,5 MW. WRZESIEŃ Zatwierdzenie przez RN Planu Zamierzeń Inwestycyjnych na lata 2015 2019. Przyjęcie i wdrożenie Kodeksu Etyki PSE. PAŹDZIERNIK Podpisanie umowy z Elektrownią Wiatrową Baltica 3 sp. z o.o. o przyłączenie do sieci przesyłowej morskiej farmy wiatrowej Baltica o mocy 1 200 MW. Wyróżnienie PSE tytułem Nowy Impuls 2014 za prowadzenie kluczowych dla bezpieczeństwa energetycznego kraju inwestycji w modernizację oraz budowę sieci przesyłowych. Podpisanie umów na realizację zadań Budowa linii 400 kv Pątnów Jasiniec oraz Rozbudowa i modernizacja stacji 400/220 kv Krajnik. LISTOPAD Podpisanie umowy na realizację zadania Rozbudowa stacji 400/220/110 kv Grudziądz Węgrowo. Podpisanie umów uruchamiających Studium wykonalności synchronicznego przyłączenia systemów Ukrainy i Mołdawii do systemu Europy kontynentalnej ENTSO E. Podpisanie umowy z EDP Renewables Polska sp. z o.o. o przyłączenie do sieci przesyłowej farmy wiatrowej Strzelce Krajeńskie II o mocy 120 MW. GRUDZIEŃ Zatwierdzenie przez Dyrektora Rządowego Centrum Bezpieczeństwa pierwszego w Polsce Planu Ochrony Infrastruktury Krytycznej w zakresie systemów zaopatrzenia w energię, surowce energetyczne i paliwa. Uzyskanie certyfikatu Systemu Zarządzania BHP. Wydanie pierwszego Raportu Zrównoważonego Rozwoju PSE. Wdrożenie Systemu Zarządzania Majątkiem. Zatwierdzenie przez RN Planu Inwestycji Rzeczowych na 2015 rok. Podpisanie umowy z PGE GiEK S.A. o przyłączenie do sieci przesyłowej kogeneracyjnego bloku gazowo parowego w Elektrociepłowni Bydgoszcz o mocy 437 MW. 9
10 lat istnienia Dla zapewnienia przejrzystości działalności przesyłowej w krajach Unii Europejskiej, ze struktur dawnego PSE zostaje wydzielony Operator Systemu Przesyłowego i zawiązana Spółka PSE Operator S.A. 2004
10 lat istnienia Dane o pracy KSE w 2014 roku Suma mocy osiągalnej w KSE wyniosła 38 477 MW (stan na dzień 31 grudnia 2014 roku), i wzrosła o 365 MW w stosunku do analogicznego dnia 2013 roku. Moc osiągalna elektrowni zawodowych cieplnych stanowiła około 77,6% ogółu mocy osiągalnej w KSE, przy czym udział elektrowni na węglu kamiennym stanowił 51,1%, przy 24,1% udziale elektrowni na węglu brunatnym. Moc osiągalna źródeł wiatrowych i innych odnawialnych wynosiła 10,0% i wzrosła o 12,4% w stosunku do roku ubiegłego. Pozostałe źródła stanowiły 12,4% całości mocy osiągalnej w KSE. Udział JWCD w mocy osiągalnej KSE stanowił około 65,1%, tj. 25 039 MW, a njwcd 34,9%, tj. 13 438 MW. W 2014 roku moc osiągalna JWCD zmniejszyła się w stosunku do 2013 roku, o 453 MW. Wynika to z wycofania z eksploatacji dwóch bloków, po jednym w elektrowni Turów i elektrowni Dolna Odra. Moc osiągalna njwcd w 2014 roku zwiększyła się o 818 MW w porównaniu z 2013 rokiem, co wynika głównie z przekazania do eksploatacji nowych farm wiatrowych. Krajowe zapotrzebowanie na moc w szczycie wieczornym dni roboczych 2014 roku wyniosło: z maksymalne 25 535 MW i wystąpiło dnia 29 stycznia, z minimalne 18 746 MW i wystąpiło dnia 27 czerwca. Najniższe krajowe zapotrzebowanie w dolinie nocnej wystąpiło 21 kwietnia i wyniosło 10 745 MW. Maksymalne krajowe zapotrzebowanie w roku 2014 było, w porównaniu z analogiczną wielkością 2013 roku, o 774 MW wyższe. Było jednocześnie niższe o 310 MW od historycznego maksimum zapotrzebowania na moc (25 845 MW z dnia 7 lutego 2012 roku). Krajowe zużycie energii elektrycznej w 2014 roku wyniosło 158 734 GWh i było wyższe od zużycia w 2013 roku o 754 GWh, tj. o 0,48%. Średnia roczna moc dyspozycyjna elektrowni krajowych ze szczytów wieczornych zmalała o 262 MW, tj. o 1,0%, a średnie roczne zapotrzebowanie na moc zwiększyło się o 112 MW, tj. o 0,5% w stosunku do 2013 roku. Produkcja energii elektrycznej brutto (wg operatywnych danych) w 2014 roku wyniosła 156 567 GWh i była niższa o 3,65% w porównaniu z 2013 rokiem. 12
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. / RAPORT ROCZNY 2014 26 000 24 000 29 stycznia 2014 25 535 22 000 [MW] 20 000 18 000 18 129 16 000 15 455 14 000 21 kwietnia 2014 12 000 10 745 10 000 [Godzina] Przebiegi zapotrzebowania na moc w dniach, w których wystąpiło maksymalne i minimalne krajowe zapotrzebowanie na moc w roku 2014 6,34% Elektrownie na węglu kamiennym 10,02% Elektrownie na węglu brunatnym Elektrownie gazowe 6,07% 2,38% Elektrownie zawodowe wodne Źródła wiatrowe i inne odnawialne Elektrownie przemysłowe 24,11% 51,08% Struktura mocy osiągalnej w elektrowniach krajowych w dniu 31 grudnia 2014 roku 13
10 lat istnienia 26 000 24 500 23 000 [MW] 21 500 20 000 18 500 17 000 Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień [Miesiące] 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Średnie miesięczne krajowe zapotrzebowanie na moc w dobowych szczytach obciążenia dni roboczych w 2014 roku na tle danych historycznych 14
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. / RAPORT ROCZNY 2014 175 000 150 000 125 000 [GWh] 100 000 75 000 50 000 25 000 0 1950 1954 1958 1962 1966 1970 1974 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 [Lata] Elektrownie na węglu kamiennym Elektrownie na węglu brunatnym Elektrownie gazowe Elektrownie przemysłowe Elektrownie zawodowe i wodne Elektrownie wiatrowe i inne odnawialne Elektrownie zawodowe cieplne Ogółem kraj Produkcja energii elektrycznej w latach 1950 2014 15
10 lat istnienia PSE angażuje się w proces budowy regionalnego rynku energii elektrycznej w Regionie Europy Środkowo-Wschodniej oraz przestrzegania wspólnych standardów technicznych przez wszystkich członków UCTE. 2005
10 lat istnienia List Przewodniczącego Rady Nadzorczej PSE Szanowni Państwo, Bezpieczeństwo energetyczne jest kwestią strategiczną dla każdego państwa. Rozwój gospodarczy wiąże się ze wzrostem zapotrzebowania na energię elektryczną. Wynika to z wielu czynników, w szczególności ze wzrostu produkcji, liczby i zamożności społeczeństwa oraz postępu technicznego. Wpływa to na konieczność dysponowania odpowiednimi zdolnościami wytwórczymi oraz zapewnienia niezawodności systemu przesyłowego. W Polsce obowiązek zapewnienia niezawodności systemu przesyłowego spoczywa na Polskich Sieciach Elektroenergetycznych, które pełnią funkcję Operatora Systemu Przesyłowego. Dlatego też kluczowym zadaniem Polskich Sieci Elektroenergetycznych jest zapewnienie bezpieczeństwa dostarczania energii elektrycznej przy zachowaniu najwyższej jakości świadczonej usługi. 18
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. / RAPORT ROCZNY 2014 Cel ten możliwy jest do osiągnięcia dzięki prowadzeniu odpowiedzialnej polityki inwestycyjnej w zakresie rozbudowy sieci przesyłowej, z poszanowaniem zasobów środowiskowych oraz interesu społecznego. W procesie tym niezbędne są również właściwe relacje z szerokim gronem interesariuszy, które są niezwykle ważne i stanowią fundament procesu inwestycyjnego. W roku 2014 polski Operator Systemu Przesyłowego obchodził jubileusz 10 lecia swojego istnienia. W rocznicę powstania uznany został za niezależnego pod względem formy prawnej i organizacyjnej. Od dziesięciu lat Polskie Sieci Elektroenergetyczne konsekwentnie, z pełną odpowiedzialnością realizują zadania jakie zostały postawione przed Spółką. Również w roku 2014 podjęte działania zapewniły bezpieczną i ekonomiczną pracę Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, który jest częścią europejskiego systemu elektroenergetycznego. Dzięki zaangażowaniu i wysiłkowi Zarządu Spółki oraz wszystkich pracowników w wykonywaniu obowiązków, Polskie Sieci Elektroenergetyczne są liderem innowacji, dbającymi o bezpieczeństwo energetyczne kraju, umacniającymi pozycję niezależnego i silnego Operatora Systemu Przesyłowego w Europie. W imieniu własnym oraz wszystkich Członków Rady Nadzorczej składam podziękowania Zarządowi Spółki oraz wszystkim jej pracownikom za ich pełną odpowiedzialności postawę. Dziękuję również partnerom i interesariuszom Polskich Sieci Elektroenergetycznych za współpracę w budowaniu silnej pozycji polskiego operatora systemu przesyłowego oraz bezpiecznego i transparentnego rynku energii. Z wyrazami szacunku, Tomasz Dąbrowski 19
10 lat istnienia List Prezesa Zarządu PSE Szanowni Państwo, Z wielką przyjemnością i satysfakcją przekazuję Państwu Raport Roczny Polskich Sieci Elektroenergetycznych za 2014 rok, który był rokiem szczególnym dla Spółki i jej pracowników. Był to czas ważnych wydarzeń. Otwarta i oddana do użytku została stacja elektroenergetyczna 400/220/110 kv Ołtarzew pierwsza zakończona inwestycja w projekcie strategicznym budowy połączenia Polska Litwa. Nastąpiła inkorporacja Spółek Obszarowych do struktur PSE. W roku 2014 obchodziliśmy jubileusz 10 lecia rozpoczęcia działalności Spółki jako Operatora Systemu Przesyłowego, czego formalnym potwierdzeniem jest otrzymanie w czerwcu 2014 roku Certyfikatu Niezależności Operatora Systemu Przesyłowego przyznanego przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Ma on duże znaczenie dla PSE, gdyż niezależność operatorów jest jednym z filarów bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Mając świadomość, że jesteśmy Spółką o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeństwa energetycznego Państwa, oraz że system przesyłowy, którym zarządzamy tworzy istotną wartość dla gospodarki i społeczeństwa, codziennie podejmujemy działania mające na celu zapewnienie najwyższej skuteczności dostaw energii elektrycznej. W roku 2014 sukcesywnie realizowaliśmy inwestycje w sieć przesyłową, wynikające z potrzeby zapewnienia wysokiej jakości funkcjonowania i niezawodnej pracy polskiego systemu przesyłowego. Poniesione na ten cel nakłady w roku ubiegłym wyniosły 857,4 mln zł. Oddana do użytku w 2014 roku stacja Ołtarzew, jest najnowocześniejszą stacją pracującą w polskim systemie elektroenergetycznym. Projekt, w ramach którego została wybudowana, umożliwi transgraniczną wymianę energii, a tym samym pozwoli Polsce spełnić wymogi dyrektyw Unii Europejskiej w zakresie podejmowania przez państwa członkowskie działań, gwarantujących właściwy poziom połączeń międzysystemowych dla rozwoju europejskiego rynku wewnętrznego. Równolegle z działalnością inwestycyjną, prowadzone były na bieżąco prace mające na celu utrzymanie wymaganej dyspozycyjności elementów sieci przesyłowej. Dzięki właściwej eksploatacji i podejmowanym działaniom modernizacyjnym i remontowym, prowadzonym zgodnie ze standardami technicznymi określonymi przez Spółkę dla poszczególnych elementów majątku sieciowego, w 2014 roku infrastruktura sieciowa spełniła wszystkie wymagania w zakresie gotowości 20
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. / RAPORT ROCZNY 2014 do świadczenia usług przesyłania energii. Stan ten potwierdza wysoki wskaźnik dyspozycyjności urządzeń przesyłowych, który w 2014 roku osiągnął poziom 98,85%. Elementy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego eksploatowane przez PSE objęte są wykazem obiektów, instalacji, urządzeń i usług wchodzących w skład infrastruktury krytycznej Państwa. W grudniu w 2014 roku opracowany został Plan Ochrony Infrastruktury Krytycznej, który został zatwierdzony przez Dyrektora Rządowego Centrum Bezpieczeństwa. Jest pierwszym tego typu dokumentem w zakresie systemów zaopatrzenia w energię, surowce energetyczne i paliwa zatwierdzonym w naszym kraju. Jako promotor wdrażania nowatorskich i proekologicznych rozwiązań, uruchomiliśmy w 2014 roku projekt strategiczny Program Poprawy Efektywności Energetycznej. Działania proefektywnościowe, mają na celu ograniczenie zużycia energii na potrzeby własne. Dobrym przykładem jest nowo opracowana specyfikacja przewodów fazowych, która pozwoli redukować straty energii w przesyle na liniach 400 kv o około 15% w stosunku do obecnie stosowanych przewodów. Z pełną konsekwencją i odpowiedzialnością sukcesywnie realizowaliśmy Strategię Polskich Sieci Elektroenergetycznych do roku 2020. W ramach niniejszej Strategii prowadzimy projekty, które mają na celu zapewnienie osiągnięcie założonych celów strategicznych oraz wypełnienie misji i wizji Spółki. W 2014 roku zatwierdzona została również Strategia PSE na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2020, w której zdefiniowano pięć priorytetowych obszarów zrównoważonego rozwoju wzajemnie ze sobą powiązanych: Gwarant Bezpieczeństwa, Przykładny Inwestor, Wiarygodny Partner, Odpowiedzialny Pracodawca, Ekspert w branży. Obszary te wyznaczają kierunki rozwoju na najbliższe lata, wspierając przy tym realizację strategii biznesowej Spółki. Szczególną datą dla działalności operacyjnej Spółki był dzień 30 czerwca 2014 roku dzień inkorporacji Spółek Obszarowych. Przekształcenie Spółek Obszarowych w Oddziały pozwoliło na wdrożenie uproszczonej struktury zarządczej oraz osiągnięcie synergii w nowym modelu organizacyjnym. Dzięki przeprowadzonej inkorporacji, wdrożony został model działania organizacji w zakresie głównych procesów, zapewniający stabilne wsparcie dla realizacji zadań PSE jako Operatora Systemu Przesyłowego poprzez zwiększenie efektywności działania Spółki. Pamiętając, że największym kapitałem PSE są pracownicy, Spółka każdego roku podejmuje różnorodne działania ukierunkowane na rozwijanie ich kompetencji oraz podnoszenie jakości warunków pracy. To właśnie od wiedzy pracowników, ich kompetencji, zaangażowania oraz profesjonalnego i odpowiedzialnego podejścia do realizacji zadań Operatora Systemu Przesyłowego zależy bezpieczeństwo elektroenergetyczne kraju. Dzisiaj nasza Spółka to nowoczesna firma o dużym znaczeniu na arenie europejskiej. Jesteśmy ważnym partnerem w relacjach międzynarodowych, a przedstawiciele PSE zasiadają w najważniejszych organach organizacji operatorskich Europy. W tym miejscu w imieniu własnym i całego Zarządu PSE, składam serdeczne podziękowania Ministrowi Gospodarki wykonującemu uprawnienia Walnego Zgromadzenia. Dziękuję Członkom Rady Nadzorczej za harmonijną współpracę, chęć dzielenia się bogatym doświadczeniem i wsparcie w budowaniu pozycji polskiego Operatora Systemu Przesyłowego. Wyrazy podziękowania za owocną współpracę składam także naszym interesariuszom i partnerom biznesowym. Specjalne podziękowania kieruję do wszystkich pracowników naszej Spółki, za dotychczasowe zaangażowanie w budowanie pozycji PSE. Jestem przekonany, że dzięki konsekwentnie realizowanej strategii, wspólnym wysiłkiem osiągniemy wyznaczone cele, przyczyniające się do budowy bezpiecznego i transparentnego rynku energii w Polsce i Europie. Z wyrazami szacunku, Henryk Majchrzak 21
10 lat istnienia Skarb Państwa obejmuje 100% akcji PSE Operator S.A. 2006
10 lat istnienia Władze PSE Skład Rady Nadzorczej Organem sprawującym nadzór nad działalnością Spółki we wszystkich aspektach jest Rada Nadzorcza. Skład RN IV kadencji działającej od dnia 21 czerwca 2013 roku: z Tomasz Dąbrowski Przewodniczący, z Edward Słoma Wiceprzewodniczący, z Radosław Tabak Sekretarz, z Kazimierz Olesiak Członek, z Joanna Szczepańska Członek, z Jolanta Maria Świeściak Członek. Skład Zarządu Bieżącą działalnością Spółki kieruje Zarząd. Zgodnie ze statutem PSE, jego członkowie powoływani są na trzyletni okres wspólnej kadencji. Zarząd IV kadencji został powołany w dniu 21 czerwca 2013 roku: z Henryk Majchrzak Prezes Zarządu, z Krzysztof Ksyta Członek Zarządu (od 1 lipca 2013 roku), z Piotr Rak Członek Zarządu, z Cezary Szwed Członek Zarządu. 24
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. / RAPORT ROCZNY 2014 Krzysztof Ksyta, Henryk Majchrzak, Cezary Szwed, Piotr Rak 25
10 lat istnienia Henryk Majchrzak Prezes Zarządu Absolwent Wydziału Elektrycznego Politechniki Śląskiej. Uzyskał stopień doktora na Politechnice Opolskiej i ukończył studia menedżerskie MBA na Wydziale Zarządzania i Informatyki Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, uzyskując tytuł magistra ekonomii. Od początku kariery zawodowej w 1986 roku związany zawodowo z energetyką. Pracując w Elektrowni Bełchatów wykonywał obowiązki od obchodowego do dyżurnego inżyniera ruchu. Od 1991 roku w Elektrowni Opole zdobywał doświadczenie w zarządzaniu, ostatecznie obejmując funkcję prezesa zarządu. Był między innymi prezesem BOT Górnictwo i Energetyka, wiceprezesem ds. inwestycji i wytwarzania PGE, a w latach 2009 2010 dyrektorem Departamentu Energetyki w Ministerstwie Gospodarki. W składzie Zarządu PSE od lipca 2010 roku, jako Prezes Zarządu od października 2010 roku. Jest członkiem Komitetu Problemów Energetyki PAN, Komitetu Sterującego ds. badań naukowych i prac rozwojowych w obszarze bezpieczeństwa i obronności państwa NCBiR. Jest także reprezentantem PSE na Walnym Zgromadzeniu ENTSO E oraz przewodniczącym Rady Zarządzającej Polskiego Komitetu Światowej Rady Energetycznej. Krzysztof Ksyta Członek Zarządu Absolwent Wydziału Ekonomiczno Rolniczego Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego Akademii Rolniczej w Warszawie. Uczestnik wielu kursów i szkoleń m.in. z zakresu prawa handlowego oraz obrotu finansowego. Piastował stanowiska związane głównie z ekonomiką rolnictwa w instytucjach administracji państwowej i samorządowej. Od 1992 roku zawodowo związany z bankowością. W latach 1994 1996 był Zastępcą Dyrektora Departamentu w centrali BGŻ S.A. W latach 1999 2007 Prezes Zarządu Mazowieckiego Banku Regionalnego, później jako zastępca Prezesa Zarządu Banku Spółdzielczego w Piasecznie, nadzorował m.in. pion ryzyka kredytowego i ryzyka operacyjnego. Wiedzą i zdobytym doświadczeniem dzielił się na forum Związku Banków Polskich jako Członek Zarządu w latach 2004 2007, a także w Krajowym Związku Banków Spółdzielczych, pełniąc funkcję Wiceprezesa Zarządu w latach 2009 2012. W przeszłości Członek Rad Nadzorczych w jednoosobowych spółkach skarbu państwa, m.in. Opolskich Fabryk Mebli S.A., Polskiego Radia S.A. oraz Przewodniczący Rad Nadzorczych AGROMAN sp. z o.o. i Pabianickich Zakładów Farmaceutycznych Polfa. W Zarządzie PSE odpowiada za politykę finansową i zarządza obszarami administracji i zamówień publicznych dla Spółki. 26
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. / RAPORT ROCZNY 2014 Piotr Rak Członek Zarządu Absolwent Wydziału Elektrycznego Politechniki Lubelskiej. Wiedzę pogłębiał na Studiach Podyplomowych na Politechnice Warszawskiej, a także w Studium Podyplomowym Energetyka w Unii Europejskiej w Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Zarzadzania im. L. Koźmińskiego. Umiejętności menadżerskie doskonalił na studiach MBA w Międzynarodowym Centrum Zarządzania na Uniwersytecie Warszawskim i University of Illinois. Od początku kariery zawodowej związany jest z rynkiem elektroenergetycznym w 1989 roku podjął pracę w Zespole Elektrowni Pątnów Adamów Konin S.A., gdzie odpowiadał m.in. za rozwój, sprzedaż i marketing. W PSE pracuje od 2004 roku. W tym czasie, zajmując stanowisko Dyrektora Departamentu Przesyłu rozwijał obszary usług przesyłania energii elektrycznej oraz współpracy międzyoperatorskiej. W Zarządzie nadzoruje obszar wykonywania funkcji OSP i zapewnienia bezpieczeństwa pracy KSE. Cezary Szwed Członek Zarządu Absolwent Politechniki Warszawskiej, gdzie w 1999 roku uzyskał stopień doktora nauk technicznych. Kompetencje zarządcze doskonalił w Szkole Głównej Handlowej oraz Institut Francais de Gestion. 15 letnie doświadczenie w Spółce (z PSE związany jest zawodowo od 2000 roku) pozwoliło na dogłębne rozpoznanie wielu aspektów działalności OSP. Początkowo w obszarze rynku systemowego i usług operatorskich, natomiast od 2004 roku w obszarze przyłączeń i rozwoju systemu przesyłowego. W 2010 roku został Dyrektorem Departamentu Rozwoju Systemu. W Zarządzie kieruje obszarem obejmującym planowanie rozwoju i realizację inwestycji w sieć przesyłową oraz systemy i urządzenia infrastruktury teleinformatycznej, a także rozwój rynku energii elektrycznej. Jest członkiem Zarządu PTPiREE. 27
10 lat istnienia Zakończona zostaje budowa nowej siedziby PSE, zapewniająca bezpieczeństwo pracy polskiego OSP. Budynek został wyposażony w nowoczesne technologie sterowania i zarządzania systemem elektroenergetycznym. 2007
10 lat istnienia Profil PSE Podstawy prawne działalności PSE PSE, jako Spółka prawa handlowego, funkcjonują zgodnie ze wszystkimi regulacjami prawnymi wynikającymi z przepisów prawa krajowego, a w szczególności: z ustawy z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych, z ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny, z ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości. PSE, jako operator elektroenergetycznego systemu przesyłowego na terenie Polski, będący jednoosobową spółką Skarbu Państwa, wykonują działalność gospodarczą w sektorze elektroenergetycznym zgodnie z następującymi aktami prawnymi: z ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne oraz rozporządzenia wykonawcze do ww. ustawy, a w szczególności: rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 roku w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 sierpnia 2011 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną, z ustawa z dnia 18 marca 2010 roku o szczególnych uprawnieniach ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa oraz ich wykonywaniu w niektórych spółkach kapitałowych lub grupach kapitałowych prowadzących działalność w sektorach energii elektrycznej, ropy naftowej oraz paliw gazowych, z rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 października 2010 roku w sprawie określenia przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa o szczególnym znaczeniu dla gospodarki Państwa, z ustawa z dnia 29 czerwca 2007 roku o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej. PSE wykonują działalność gospodarczą w zakresie przesyłania energii elektrycznej oraz pełnią funkcję OSP na podstawie następujących decyzji Prezesa URE: z z dnia 15 kwietnia 2004 roku, z późniejszymi zmianami, udzielającej PSE koncesji na przesyłanie energii elektrycznej, (w szczególności decyzji Prezesa URE z dnia 28 maja 2013 roku, przedłużającej PSE ważność udzielonej koncesji do 31 grudnia 2030 roku), z z dnia 4 czerwca 2014 roku przyznającej PSE certyfikat spełniania kryteriów niezależności, z z dnia 16 czerwca 2014 roku wyznaczającej PSE na OSP na okres od 2 lipca 2014 roku do 31 grudnia 2030 roku na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej. 30
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. / RAPORT ROCZNY 2014 Obowiązki PSE jako Operatora Systemu Przesyłowego PSE pełniąc funkcję OSP na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej, świadczą usługi przesyłania energii elektrycznej, przy zachowaniu wymaganych kryteriów bezpieczeństwa pracy KSE. Ze względu na tę szczególną rolę, Spółka należy do przedsiębiorstw o znaczeniu strategicznym. Głównymi celami działalności PSE są: z zapewnienie bezpiecznej i ekonomicznej pracy KSE jako części wspólnego, europejskiego systemu elektroenergetycznego, z uwzględnieniem wymogów pracy synchronicznej i połączeń asynchronicznych, z zapewnienie niezbędnego rozwoju Krajowej Sieci Przesyłowej oraz połączeń transgranicznych, z udostępnianie na zasadach rynkowych zdolności przesyłowych dla realizacji wymiany transgranicznej, z tworzenie infrastruktury technicznej dla działania rynku bilansującego energii elektrycznej. Usługi świadczone przez PSE na rzecz użytkowników systemu elektroenergetycznego odbywają się na zasadach równoprawności i w sposób wolny od dyskryminacji. Spółka prowadzi swoją działalność przy wykorzystaniu majątku sieciowego, w skład którego na koniec 2014 roku wchodziło: z 249 linii napowietrznych, w tym: 1 linia o napięciu 750 kv, 79 linii o napięciu 400 kv, 169 linii o napięciu 220 kv, z 1 kabel DC o napięciu 450 kv, z 1 linia tymczasowa (przenośna), z 103 stacje najwyższych napięć (NN). Stacje elektroenergetyczne PSE posadowione są na nieruchomościach o łącznej powierzchni 7 153 790 m 2, o następującym statusie prawnym: z własność 2 106 370 m 2, z współwłasność 2 803 m 2, z prawo użytkowania wieczystego 5 043 186 m 2, z udział w wieczystym użytkowaniu 550 m 2, z prawo władającego 881 m 2. Majątek telekomunikacyjny i informatyczny obejmował w 2014 roku: z 13 145 środków trwałych, w tym: 107 linii światłowodowych i telekomunikacyjnych, 8 201 urządzeń informatycznych, 4 095 urządzeń teletransmisyjnych i telefonicznych, 742 urządzeń rozdzielczych prądu AC/DC, przyrządów pomiarowych, urządzeń klimatyzacyjnych, z 3 277 licencji, praw autorskich i majątkowych, know how. 31
10 lat istnienia Plan sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć 32
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. / RAPORT ROCZNY 2014 Działalność PSE Podstawową działalnością PSE jest świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej i bilansowania systemu, przy zapewnieniu długoterminowej zdolności systemu elektroenergetycznego do dostarczania energii elektrycznej do wszystkich punktów zapotrzebowania w wymaganej ilości i zachowanym standardzie jakości. Przesyłanie energii elektrycznej i udostępnianie KSE PSE świadczą usługi przesyłania energii elektrycznej na podstawie zawartych umów, zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi oraz obowiązującą taryfą zatwierdzoną przez Prezesa URE. Na koniec 2014 roku PSE posiadały zawarte umowy o świadczenie usług przesyłania z: z 27 podmiotami przyłączonymi do sieci przesyłowej, z 91 podmiotami działającymi na rynku bilansującym energii elektrycznej nieprzyłączonymi do sieci przesyłowej, oraz 2 umowy określające warunki współpracy z podmiotami prowadzącymi giełdy towarowe energii elektrycznej. PSE udostępniając zdolności przesyłowe na wszystkich czynnych połączeniach międzyoperatorskich, aktywnie uczestniczyły w transgranicznej wymianie energii i tworzeniu europejskiego wewnętrznego rynku energii. W 2014 roku PSE udostępniały zdolności przesyłowe na: z przekroju synchronicznym (połączenia z Niemcami, Czechami i Słowacją) w trybie skoordynowanych przetargów rocznych, miesięcznych i dobowych oraz w ramach mechanizmu IntraDay, z połączeniu stałoprądowym Polska Szwecja w ramach aukcji dobowych typu market coupling, z połączeniu z Ukrainą w ramach jednostronnych przetargów miesięcznych, w kierunku importu z Ukrainy do Polski. Bilansowanie Systemu Elektroenergetycznego Bieżące bilansowanie zapotrzebowania na energię elektryczną z dostawami tej energii w KSE oraz zarządzanie ograniczeniami systemowymi stanowi warunek konieczny bezpiecznej i niezawodnej pracy KSE. W warunkach normalnej pracy KSE, w bilansowaniu systemu biorą udział JWCD. W okresach zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii w KSE, poza standardowymi środkami dostępnymi w ramach JWCD, dla zabezpieczenia ciągłości dostaw energii do odbiorców, PSE mają do dyspozycji następujące narzędzia: z wykorzystanie dostępnej mocy w jednostkach wytwórczych będących JWCD, z import energii elektrycznej w ramach umów z sąsiednimi operatorami systemów przesyłowych, z pracę generatorów w elektrowniach w przeciążeniu, czyli z mocą wyższą niż nominalna, z interwencyjna dostawa energii z elektrowni szczytowo pompowych, 33
10 lat istnienia z interwencyjna rezerwa zimna, która jest jednym z zabezpieczeń ryzyka braku energii na rynku krajowym, z usługa pracy interwencyjnej redukcja zapotrzebowania na polecenie OSP, tzw. negawaty. Przyłączanie do sieci Jednym z celów polityki energetycznej Polski jest zapewnienie odpowiedniego udziału energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii w całkowitym krajowym zużyciu energii elektrycznej. W 2014 roku PSE zawarły umowy przyłączeniowe dla nowych źródeł wytwórczych o łącznej mocy wynoszącej 3 822,5 MW: z farm wiatrowych o łącznej mocy wynoszącej 540 MW: farmy wiatrowej Olsztyn Mątki o mocy 120 MW, farmy wiatrowej Grajewo o mocy 75 MW, farmy wiatrowej Silesia o mocy 225 MW, farmy wiatrowej Strzelce Krajeńskie II o mocy 120 MW, z morskich farm wiatrowych o łącznej mocy wynoszącej 2 245,5 MW: morskiej farmy wiatrowej Bałtyk Środkowy o mocy 1 200 MW, morskiej farmy wiatrowej Baltica 3 o mocy 1 045,5 MW, z bloków gazowo parowych o łącznej mocy wynoszącej 1 037 MW: bloku gazowo parowego o mocy 600 MW w Płocku, bloku gazowo parowego o mocy 437 MW w Elektrociepłowni Bydgoszcz. Ponadto zawarte zostały umowy przyłączeniowe dla odbiorców o łącznej mocy wynoszącej 187 MW: z instalacji zakładów Anwil S.A. o mocy 175 MW, z wytwórni gazów technicznych w Turku o mocy 12 MW. W 2014 roku z powodu braku realizacji umów przez przyłączane podmioty PSE S.A. rozwiązały trzy umowy o przyłączenie o łącznej mocy 920 MW. Umowy te dotyczyły dwóch farm wiatrowych o łącznej mocy 440 MW oraz jednej jednostki konwencjonalnej o mocy 480 MW. 34
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. / RAPORT ROCZNY 2014 Inwestycje i utrzymanie sieci przesyłowej Rozwój sieci przesyłowej Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, między innymi poprzez utrzymanie niezawodności dostaw energii elektrycznej, jest najważniejszym zadaniem PSE. Wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną, rozwój źródeł wytwórczych, konieczność rozbudowy połączeń międzysystemowych oraz obowiązek zapewnienia niezawodności zasilania odbiorców leżą u podstaw działań związanych z budową, rozbudową i modernizacją sieci. Jednym z aspektów niezawodności dostaw energii jest bowiem sprawnie funkcjonująca sieć przesyłowa. Inwestycje sieciowe w 2014 roku w liczbach: z 857,4 mln zł łączna wartość poniesionych nakładów inwestycyjnych, z 115,9% wykonanie PIanu Inwestycji Rzeczowych PSE w 2014 roku, z 2 386,5 mln zł łączna wartość umów inwestycyjnych podpisanych w 2014 roku w zakresie infrastruktury sieciowej, z 284,5 mln zł łączna wartość środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych przekazanych do eksploatacji, z 33 ogłoszone postępowania o udzielenie zamówienia na realizację inwestycji w zakresie infrastruktury sieciowej. Zakończono inwestycje obejmujące modernizację: z stacji 220/110 kv Abramowice, z linii 220 kv Piotrków Janów, z linii 220 kv Poręba Czeczott oraz odcinka linii 220 kv Poręba Byczyna w zakresie OPGW, z linii 400 kv Tucznawa Rogowiec, Joachimów Rogowiec 3, z linii Połaniec Klikowa w zakresie wymiany przewodu odgromowego OPGW. z pól linii 220 kv w stacjach Kozienice, Mory, Piaseczno w celu dostosowania do nowych zdolności przesyłowych. Rozpoczęto inwestycje obejmujące: z budowę linii relacji: 400 kv Kozienice Ołtarzew, 400 kv Grudziądz Pelplin Gdańsk Przyjaźń, 400 kv Jasiniec Pątnów, 400 kv Jasiniec Grudziądz Węgrowo, z modernizację linii relacji: 220 kv na terenie Oddziału w Katowicach, 400 kv Grudziądz Węgrowo Płock, 220 kv Stalowa Wola Chmielów w zakresie OPGW, 220 kv Kielce Joachimów etap II, z budowę stacji 400(220)/110kV Pelplin wraz montażem autotransformatora 220/110 kv, z rozbudowę stacji 400/220/110 kv Grudziądz Węgrowo, z rozbudowę i modernizację stacji: 400/220 kv Krajnik, 400/220/110 kv Mikułowa, z modernizację stacji: 220/6 kv Koksochemia, 220/110 kv Bydgoszcz Zachód w zakresie wymiany autotransformatora 220/110 kv, z modernizację obwodów pierwotnych rozdzielni 220 kv w SE Klikowa, 35
10 lat istnienia PSE Operator S.A. finalizuje proces budowy Grupy Kapitałowej. 2008
10 lat istnienia z rozbudowę rozdzielni: 110 kv w SE 220/110 kv Adamów dla przyłączenia Wytwórni Gazów, 400 kv i budowa pola 110 kv w SE Kozienice, z przebudowę odcinka linii 220 kv Morzyczyn Police na linię kablową, z wymianę izolatorów C4RPT wraz z wykonaniem niezbędnych prac na 12 autotransformatorach 220/110 kv, z instalację przesuwników fazowych na linii 400 kv Mikułowa Hagenwerder, z dostawę wraz z montażem urządzeń: do kompensacji mocy biernej (na stacjach: Narew, Siedlce Ujrzanów, Tarnów, Rzeszów, Ostrów, Olsztyn Mątki), teletransmisyjnych, EAZ, dławików zaporowych i filtrów sprzęgających oraz integrację z infrastrukturą stacji SE Ełk bis i SE Alytus, z dostawę wyposażenia dla Zespołów Eksploatacyjnych. Kontynuowano realizację inwestycji obejmujących: z budowę linii relacji: 220 kv Radkowice Kielce Piaski, 220 kv Glinki Recław, 400 kv Kozienice Siedlce Ujrzanów, 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo, 400 kv Żydowo Słupsk wraz z budową stacji Żydowo Kierzkowo wraz z instalacją autotransformatora 220/110 kv, 400 kv od stacji 400/110/ kv Czarna do stacji 220/110 kv Polkowice wraz z rozbudową stacji Polkowice o rozdzielnię 400 kv oraz rozbudową stacji Czarna, 400 kv Ostrołęka Olsztyn Mątki, z rozbudowę stacji: 220/110 kv Świebodzice o rozdzielnię 400 kv, 220/110 kv Glinki, 400/110 kv Żarnowiec w celu przyłączenia farm wiatrowych: FW Choczewo, FW Osieki i FW Zwartowo, 220/110 kv Skawina o rozdzielnię 400 kv i 110 kv wraz z wprowadzeniem linii 2 x 400 kv Tarnów Tucznawa, Rzeszów Tucznawa, z rozbudowę i modernizację stacji Byczyna wraz z wprowadzeniem linii 400 kv, z modernizację stacji: 220/110 kv Mokre, 220/110 kv Halemba, 220/110 kv Pabianice, z modernizację populacji transformatorów 220/110 kv i 400/110 kv oraz zainstalowanie dodatkowych ATR 220/110 i 400/110 kv w SE etap III, z rozbudowę rozdzielni: 400 kv w stacji 400/110 kv Narew wraz z instalacją urządzeń do kompensacji mocy biernej, 220 kv w stacji 220/110 kv Włocławek Azoty, 220 kv w stacji 220/110 kv Groszowice, z dostawę wraz z transportem: 4 jednostek ATR 450 MVA 400/110 kv, 3 jednostek ATR 500 MVA 400/220 kv, 3 jednostek ATR 330 MVA 400/110 kv, 2 jednostek ATR 275 MVA 220/110 kv, z dostawę i wdrożenie w GK PSE informatycznego Systemu Asset Management, z rozwój systemów teleinformatycznych w obszarze zarządzania rynkiem energii. Kontynuowano inwestycje obejmujące budowę połączenia elektroenergetycznego Polska Litwa wraz z koniecznym wzmocnieniem polskiej sieci elektroenergetycznej: z budowę linii relacji: 400 kv Ełk Bis Granica RP (kierunek Alytus) w zakresie pozyskania PNB, 400 kv Ełk Bis Granica RP (kierunek Alytus) w zakresie realizacji prac budowlano montażowych, 400 kv Ełk Bis Łomża, 400 kv Miłosna Siedlce Ujrzanów, 400 kv Narew Łomża Ostrołęka, z budowę stacji: 38
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. / RAPORT ROCZNY 2014 400/110 kv Siedlce Ujrzanów, 400 kv Łomża, 400/110 kv Ełk Bis, 400 kv Stanisławów, z rozbudowę stacji 220/110 kv Ostrołęka o rozdzielnię 400 kv wraz z modernizacją rozdzielni 220 kv i budową nowej rozdzielni 110 kv, z rozbudowę rozdzielni 400 kv w stacji 400/110 kv Narew, z zawieszenie przewodów fazowych drugiego toru linii 400 kv Ostrołęka Łomża. W kwietniu 2014 roku oddano do użytku SE Ołtarzew. Jest to pierwsza zakończona inwestycja w strategicznym projekcie Polska Litwa. Stacja została wybudowana w technologii GIS, w której jako izolację wykorzystuje się gaz SF6. Jest stacją bez stałej obsługi ruchowej, a sterowanie odbywa się zdalnie, m.in. z poziomu KDM i ODM oraz budynku technologicznego na terenie stacji. Stacja wraz z wyprowadzonymi od niej liniami przesyłowymi tworzy nowy węzeł łączący istniejące na terenie Mazowsza stacje elektroenergetyczne, elektrownie Bełchatów i Pątnów a także sieć dystrybucyjną niższych napięć. Oddanie stacji do użytku wzmacnia bezpieczeństwo energetyczne stolicy oraz okolicznych gmin. W 2014 roku Rada Nadzorcza Spółki zatwierdziła Plan Zamierzeń Inwestycyjnych PSE na lata 2014 2019. Realizacja ujętych w Planie zadań ma w średniookresowej perspektywie zapewnić pokrycie krajowego zapotrzebowania na moc i energię elektryczną, zgodnie z wytycznymi zawartymi w Polityce Energetycznej Polski do 2030 roku. Wsparcie funduszy unijnych PSE od 2008 roku realizują projekt Połączenie elektroenergetyczne Polska Litwa, który dofinansowywany jest ze środków pomocowych, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 2013. Łączne dofinansowanie dla zadań wchodzących w skład tego projektu wynosi obecnie 868,4 mln zł, przy całkowitej wartości przedsięwzięcia, kształtującej się w wysokości około 1 804,4 mln zł. W ramach tego projektu realizowane są poniższe umowy o dofinansowanie: z budowa stacji 400/220/110 kv Ołtarzew, z budowa linii Ostrołęka Narew wraz z rozbudową stacji Ostrołęka i Narew, z budowa linii Miłosna Siedlce Ujrzanów wraz z budową stacji Siedlce Ujrzanów, z budowa stacji Stanisławów, z budowa linii Ełk Bis Łomża wraz z budową stacji Łomża i stacji Ełk Bis (etap I i II), z budowa linii Ełk Bis Granica RP. Kwota wypłaconego dofinansowania od początku realizacji projektu do końca 2014 roku dla projektu wyniosła ponad 336,6 mln zł. Dodatkowo pod koniec 2014 roku na rzecz realizacji projektu wpłynęła zaliczka na poczet dotacji w kwocie 270 mln zł. W 2014 roku kontynuowano również w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 2013 realizację umowy o dofinansowanie dla projektu Rozbudowa stacji elektroenergetycznej Słupsk Wierzbięcino w celu przyłączenia farm wiatrowych Słupsk oraz Potęgowo. Przyznane dofinansowanie dla tego projektu to kwota 14,3 mln zł, z czego do końca 2014 roku wypłacono w formie refundacji ok. 7,6 mln zł. W 2014 roku kontynuowane były także projekty współfinansowane z funduszy unijnych bezpośrednio przyznawanych przez KE w ramach 7 Programu Ramowego (Dofinansowanie Projektów dotyczących Badań i Rozwoju Technologicznego). Przyznane dofinansowanie w ramach umów dla tych projektów odpowiada łącznie równowartości 84 tys. EUR. 39
10 lat istnienia W 2014 roku PSE zakończyły realizację projektów współfinansowanych z funduszy unijnych bezpośrednio przyznawanych przez KE tj.: z dwóch projektów, w których PSE były beneficjentem środków w ramach Programu TEN E tj.: Studium wykonalności dla projektu Lit- Pol Link (element projektu Połączenie elektroenergetyczne Polska Litwa ) oraz Badania dotyczące trzeciego elektroenergetycznego połączenia międzysystemowego między Polską a Niemcami wraz z niezbędnym wzmocnieniem zachodniej części polskiego systemu elektroenergetycznego, z projektu, w którym PSE pełniły rolę partnera, współfinansowanego w ramach Programu CIPS (Zapobieganie, gotowość i zarządzanie skutkami terroryzmu i innymi rodzajami ryzyka dla bezpieczeństwa). Przyznane dofinansowanie dla ww. projektów wyniosło łączną wartość ok. 3 164 tys. EUR. Utrzymanie i eksploatacja sieci przesyłowej Realizując zadania, mające na celu utrzymanie wymaganej dyspozycyjności elementów sieci przesyłowej, PSE prowadziły w 2014 roku prace określone w planie eksploatacji i remontów. W ramach realizacji zabiegów eksploatacyjnych wykonano m.in.: z przeglądy serwisowe i diagnostykę transformatorów i wyłączników, z sprawdzenia poprawności działania automatyk zabezpieczeniowych, z zabiegi dotyczące utrzymania infrastruktury ogólnostacyjnej wynikające z przepisów ochrony środowiska i gospodarki nieruchomościami, z konserwację i naprawy linii oraz aparatury stacyjnej, w tym układów pomiarowo rozliczeniowych, z prace związane z utrzymaniem budynków technologicznych zlokalizowanych na stacjach NN. W ramach realizacji zadań remontowych wykonano: z prace na liniach obejmujące: wymianę izolacji, naprawy fundamentów, naprawy uziemień i zabezpieczenia antykorozyjne konstrukcji wsporczych, z prace na obiektach stacyjnych obejmujące: remonty aparatury pierwotnej, aparatury wtórnej, instalacji sprężonego powietrza, budynków technologicznych. Łącznie na zabiegi eksploatacyjne i zadania remontowe majątku sieciowego realizowane w 2014 roku wydatkowane zostały środki w wysokości 143 214,7 tys. zł. Dzięki właściwej eksploatacji i podejmowanym działaniom remontowym w 2014 roku infrastruktura sieciowa spełniała wszystkie wymagania w zakresie gotowości do świadczenia usług przesyłania energii. Stan ten potwierdza wysoki wskaźnik dyspozycyjności urządzeń przesyłowych, który w 2014 roku osiągnął poziom 98,85%. Do zadań obszaru teleinformatyki należy: z zapewnianie ciągłości i bezpieczeństwa pracy systemów teleinformatycznych oraz zasobów informacyjnych, zgodnie z przyjętą w PSE Polityką Bezpieczeństwa Informacji, z zapewnienie sprawnej i niezawodnej obsługi w zakresie narzędzi i usług telekomunikacyjnych oraz informatycznych, wspierających realizację procesów biznesowych oraz zadań nieprocesowych PSE w modelu usługowym, z efektywne gospodarowanie majątkiem teleinformatycznym PSE. Na inwestycje w obszarze rozwiązań informatycznych w 2014 roku PSE przeznaczyły 34,3 mln zł. 40
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. / RAPORT ROCZNY 2014 W ramach zadań inwestycyjnych zrealizowano: z rozbudowę infrastruktury sprzętowej systemów informatycznych PSE, z modernizację systemu SAP wynikającą z inkorporacji Spółek Obszarowych do PSE, z wdrożenie systemu Asset Management dla wspomagania zarządzania całym majątkiem PSE, z wdrożenie systemu Elektronicznego Obiegu Dokumentów w części dotyczącej obiegu kancelaryjnego pism i spraw, z opracowanie i wdrożenie zmian funkcjonalnych w Systemie Informatycznym Rynku Energii (dalej SIRE): elektronicznej wymiany danych z SvK i TGE na połączeniu prądu stałego Polska Szwecja w oparciu o standardy EDI ENTSO E, rozwiązania umożliwiającego Odbiorcom składanie ofert redukcji poboru mocy na Rynku Bilansującym, rozwiązania polegającego na modyfikacji zasad wyznaczania i rozliczania operacyjnej rezerwy mocy, rozwiązania umożliwiającego rozliczanie międzyoperatorskich działań interwencyjnych oraz wyznaczanie i raportowanie kosztów tych działań ponoszonych przez PSE, mechanizmu udostępniania informacji rynkowych na centralną platformę informacyjną (ENTSO E) na rzecz przejrzystości, z opracowanie i wdrożenie oprogramowania do realizacji procedur operatorskich IDCF, z wyposażenie rezerwowych stanowisk dyspozytorskich ODM i RCN, z dostawę i uruchomienie urządzeń na potrzeby sieci teletransmisyjnej, w tym na SE (osiągnięto 95% samodzielności w zakresie zapotrzebowania na łącza teletransmisyjne). 41
10 lat istnienia W nowej siedzibie Spółki uruchomiony zostaje nowoczesny podstawowy punkt dyspozytorski Krajowej Dyspozycji Mocy. 2009
10 lat istnienia PSE na arenie międzynarodowej Prace w ramach ENTSO E ENTSO E jest organizacją zrzeszającą 41 europejskich operatorów przesyłowych z 34 krajów. PSE są członkiem od czasu jej powstania, tj. od grudnia 2008 roku. PSE aktywnie uczestniczą w pracach ENTSO E poprzez swoich przedstawicieli na wszystkich poziomach. Podstawowe prace realizowane przez ENTSO E w 2014 roku, w których aktywnie uczestniczyli przedstawiciele PSE: z opracowanie propozycji kodeksów sieci, które stanowić będą obowiązujące w UE regulacje prawne, z realizacja projektów łączenia rynków energii elektrycznej na poziomie regionalnym, z opracowanie i zatwierdzenie TYNDP tj. dziesięcioletniego planu rozwoju sieci przesyłowych zawierającego krajowe i regionalne plany rozwoju (TYNDP stanowi podstawę wyboru europejskich projektów wspólnego zainteresowania, stwarza możliwość skorzystania z finansowania UE oraz szybkiej ścieżki uzyskiwania pozwoleń na budowę), z opracowanie i zatwierdzenie SOAF prognostycznego bilansu mocy, z utworzenie centralnej platformy informacyjnej, na której od dnia 5 stycznia 2015 roku publikowane są dane z rynków energii elektrycznej m.in. dane dotyczące Polski i KSE. Współpraca regionalna Polski system elektroenergetyczny jest jednym z pracujących synchronicznie systemów Europy Kontynentalnej, które w ramach ENTSO E, reprezentowane są przez Grupę Regionalną Europy Kontynentalnej (RGCE). Podstawy współpracy technicznej członków RGCE, obejmujące m.in. koordynację działań, ujednolicone zasady prowadzenia ruchu i wymianę informacji, zapisane są w Instrukcji pracy systemów połączonych RGCE Operation Handbook, stanowiącej wspólne zasady bezpiecznego kierowania pracą sieci przesyłowych synchronicznie połączonych systemów Europy Kontynentalnej. Zapewnienie bezpiecznej pracy połączonych europejskich systemów elektroenergetycznych, w tym KSE, jest podstawowym zadaniem OSP. W szybko zmieniającym się otoczeniu (w szczególności wdrażane nowe regulacje, rozwój rynku energii oraz zmiany w strukturze wytwarzania), niezbędne jest skoordynowane działanie wielu OSP w tym zakresie. Dlatego współpraca operatorów w ramach inicjatyw regionalnych i ponadregionalnych jest bardzo istotna. Do głównych inicjatyw regionalnych, w których ważnym uczestnikiem są PSE należą: z stosowanie mechanizmu DC loop flow w ramach współpracy pomiędzy operatorami Energinet.dk, PSE, Svenska Kraftnat oraz 50Hertz Transmission, polegającego na jednoczesnej zmianie grafików wymiany międzysystemowej na połączeniu kablowym, w celu wymuszania przepływu kołowego o pożądanej wielkości mocy i kierunku, umożliwiającego odciążenie połączeń międzysystemowych w obszarze synchronicznym i utrzymaniu bezpiecznej pracy systemów, 44