Energia w dobrych rękach wiatr GAZ woda węgiel słońce biogaz

Transkrypt

1 Energia w dobrych rękach wiatr GAZ woda węgiel słońce biogaz Raport Roczny 2010

2 Uznajemy potrzebę wspólnej promocji energooszczędnych rozwiązań, opracowania i wdrażania czystszych i efektywnych technologii, przezwyciężania barier dla inwestycji w sektorze energetyki oraz uwzględniania wpływu na środowisko na każdym etapie realizacji inwestycji Deklaracja w sprawie zrównoważonego rozwoju w branży energetycznej w Polsce

3 Raport Roczny 2010 Spis treści Kluczowe wielkości. 4 Kamienie milowe w rozwoju PSE Operator. 5 Kalendarium List Prezesa Zarządu. 10 O nas. 12 Organy Spółki 13 Pracownicy 15 Grupa Kapitałowa PSE Operator 15 Strategia PSE Operator 17 System przesyłowy. 20 Rozwój polskiego systemu przesyłowego 22 Zarządzanie pracą KSE 22 Zarządzanie infrastrukturą systemu przesyłowego 26 Inwestycje. 30 Przedsięwzięcia inwestycyjne 30 Ochrona środowiska 34 Działalność. 40 Zarządzanie systemem przesyłowym 40 Rynek systemowy 40 Usługi przyłączania, przesyłania i udostępniania 41 Operatorska działalność międzynarodowa 42 Telekomunikacja i informatyka 46 Bezpieczeństwo systemu i informacji. 50 Problematyka bezpieczeństwa Spółki 50 Program zgodności 51 Perspektywy i wyzwania na rok Skrócone sprawozdanie finansowe za rok

4 Kluczowe wielkości Wybrane dane finansowe (mln zł) Przychody 7 201, ,1 EBITDA ( zysk operacyjny + amortyzacja) 881,4 783,3 EBIT (zysk operacyjny) 283,7 264,4 Operacyjne przepływy netto 1 029,1 973,7 Aktywa , ,0 Kapitał własny , ,1 Stopa zadłużenia(zobowiązania/aktywa) 0, 26 0,26 ROE (zysk netto/kapitał własny) 2,02 % 1,89 % Zatrudnienie (liczba pracowników) PSE Operator Grupa Kapitałowa PSE Operator

5 wiatr GAZ WODA węgiel słońce biogaz Energia w dobrych rękach Kamienie milowe w rozwoju PSE Operator lutego - utworzenie PSE Operator S.A. jako jednoosobowej spółki zależnej PSE SA kwietnia - otrzymanie koncesji na przesyłanie energii elektrycznej. 1 lipca - rozpoczęcie działalności operacyjnej. 28 lipca - wyznaczenie PSE Operator na operatora systemu przesyłowego grudnia - przeniesienie wszystkich akcji PSE Operator należących do PSE na Skarb Państwa września - rozpoczęcie procesu tworzenia Grupy Kapitałowej PSE Operator. 31 grudnia - przejęcie majątku sieci przesyłowej sierpnia - przejęcie od Skarbu Państwa, akcji pięciu spółek obszarowych. do 5 września - zbudowanie Grupy Kapitałowej PSE Operator. 30 października - przekazanie przez PGE Polska Grupa Energetyczna trzech linii transgranicznych (tzw. linii wschodnich). 18 grudnia - powołanie nowej organizacji zrzeszającej operatorów systemów przesyłowych w Europie - ENTSO-E. W kadencji r. przedstawiciel PSE Operator pełnił funkcję Wiceprezesa Zarządu ENTSO-E. 31 grudnia - powstanie dokumentu Strategia PSE Operator S.A. do 2025 r kwietnia - powołanie projektów realizujących kluczowe inicjatywy zmierzające do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego kraju (w ramach Strategii PSE Operator S.A. do 2025 r.). 1 lipca - uruchomienie podstawowego punktu dyspozytorskiego Krajowej Dyspozycji Mocy w Konstancinie-Jeziornie przy zachowaniu rezerwowego punktu dyspozytorskiego KDM przy ul. Mysiej w Warszawie marca - przejęcie nadzoru nad PSE Operator przez Ministerstwo Gospodarki. 10 września - zawarcie ze spółką SwePol Link (Poland) właścicielem polskiej części połączenia SwePol Link - Umowy powierzającej pełnienie obowiązków OSP w odniesieniu do części polskiej połączenia SwePol Link. 31 grudnia - decyzja Prezesa URE wyznaczająca PSE Operator na operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego, polskiej części połączenia SwePol Link do 1 lipca 2014 roku. 31 grudnia - wpis do Krajowego Rejestru Sądowego o połączeniu spółek PSE Operator i PSE INFO. 1) PSE SA - spółka od 9 maja 2007 roku zmieniła nazwę na PGE Polska Grupa Energetyczna SA (PGE SA). W raporcie stosowane są obie nazwy: poprzednia PSE SA i obecna PGE Polska Grupa Energetyczna SA. Raport roczny

6 Kalendarium Styczeń Wejście w życie Taryfy PSE Operator S.A. dla energii elektrycznej na rok 2010, zatwierdzonej decyzją Prezesa URE. Nabycie praw do rozdzielni 220 kv w stacji elektroenergetycznej Koksochemia od firmy Koksownia Przyjaźń. Zawarcie umów na zakup, dostawy i montaż transformatorów 220/110 kv, 275 MVA oraz 400/110 kv, 450 MVA. Luty Opracowanie Wariantowego modelu docelowej organizacji IT w GK PSE Operator, w ramach realizacji projektu strategicznego A7 Teleinformatyka. Odbiór pola Margonin w stacji elektroenergetycznej Piła Krzewina. Marzec Przyłączenie farmy wiatrowej Margonin o mocy 120 MW do stacji elektroenergetycznej Piła Krzewina do realizacji testów. Przejęcie przez Ministerstwo Gospodarki nadzoru właścicielskiego nad PSE Operator. Wejście w życie ustawy z 8 stycznia 2010 roku o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 21 poz. 104), wprowadzającej do ustawy - Prawo energetyczne przepisy w szczególności dotyczące zasad postępowania w sytuacji wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Zatwierdzenie Instrukcji współpracy służb ruchowych KDM/ODM i eksploatacyjnych CN/RCN wraz z harmonogramem wdrożenia. Czerwiec Zakończenie wdrożenia Systemu Informacji Przestrzennej w spółce PSE-Południe Rozpoczęcie modernizacji systemu SAP R/3. 6

7 wiatr GAZ WODA węgiel słońce biogaz Energia w dobrych rękach Lipiec Uruchomienie całodobowej pracy w Centrum Nadzoru Infrastruktury Sieciowej. Zawarcie umów na zakup, dostawy i montaż transformatorów 400/220 kv, 500 MVA. Zatwierdzenie przez Prezesa URE Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej (IRiESP) - Część ogólna oraz IRiESP - Bilansowanie systemu i zarządzanie ograniczeniami systemowymi. Wrzesień Zatwierdzenie przez Prezesa URE Karty aktualizacji nr CB/1/2010 IRiESP - Bilansowanie systemu i zarządzanie ograniczeniami systemowymi, dotyczącej wdrożenia rynku dnia bieżącego wymiany międzysystemowej. Listopad Zatwierdzenie przez Prezesa URE Karty aktualizacji nr CB/2/2010 IRiESP - Bilansowanie systemu i zarządzanie ograniczeniami systemowymi, dotyczącej wdrożenia mechanizmu udostępniania zdolności przesyłowych połączenia stałoprądowego Polska Szwecja. Grudzień Rozpoczęcie udostępniania zdolności przesyłowych na stałoprądowym połączeniu Polska - Szwecja na warunkach rynkowych poprzez mechanizm market coupling w ramach aukcji niejawnych na rynku dnia następnego, organizowanych przez polską i skandynawską giełdę energii. Uzgodnienie z Prezesem URE Planu Rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata w zakresie obejmującym rok Zatwierdzenie przez Prezesa URE Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej - Warunki korzystania, prowadzenia ruchu, eksploatacji i planowania rozwoju sieci. Decyzją Prezesa URE wyznaczenie PSE Operator operatorem systemu przesyłowego elektroenergetycznego na polskiej części stałoprądowego połączenia Polska - Szwecja do 1 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy wydał postanowienie o połączeniu poprzez przejęcie spółki Polskie Sieci Elektroenergetyczne INFO przez PSE Operator. Raport roczny

8

9 Działając z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju zapewniamy niezawodną i efektywną pracę systemu elektroenergetycznego w obszarze działania PSE Operator S.A.

10 List Prezesa Zarządu Szanowni Państwo, Rok 2010 był dla PSE Operator i spółek zależnych rokiem zmian. Konsekwentnie realizowany był proces porządkowania Grupy Kapitałowej, czego efektem było m.in. włączenie w struktury PSE Operator spółki PSE-Info. Rozpoczęliśmy również prace, w ramach specjalnego Zespołu powołanego przez Ministra Gospodarki, nad reformą rynku energii elektrycznej i opracowaniem nowego modelu sektora energetycznego. W wyniku implementacji dyrektyw unijnych i wprowadzenia m.in. rozdziału właścicielskiego wytwarzania i przesyłu energii, w marcu ubiegłego roku nadzór właścicielski nad naszą Spółką przejęło Ministerstwo Gospodarki, które odpowiada za politykę i bezpieczeństwo energetyczne kraju. W Nowej Wizji, traktując priorytetowo bezpieczeństwo Krajowego Systemu Energetycznego, rolą PSE Operator jest współtworzenie europejskiego rynku energii elektrycznej poprzez aktywny rozwój partnerstwa z innymi operatorami systemów. Akcentujemy w naszej wizji przestrzeganie zasad transparentności oraz równego traktowania wszystkich uczestników rynku. Nowa Misja Spółki to działanie z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju dla zapewnienia niezawodnej i efektywnej pracy KSE. Chcemy skutecznie tworzyć warunki dla rozwoju odnawialnych źródeł energii oraz zapewniać naszym pracownikom możliwości rozwoju zawodowego. Miniony rok wiąże się również z początkiem prac nad nową Strategią Spółki do 2020 roku, którą już w kwietniu 2011 r. pozytywnie zaopiniowała Rada Nadzorcza. Ubiegły rok potwierdził też dynamiczny wzrost zainteresowania produkcją energii ze źródeł odnawialnych. Realizując ideę zrównoważonego rozwoju w 2010 wydaliśmy warunki przyłączenia do sieci 10

11 wiatr GAZ WODA węgiel słońce biogaz Energia w dobrych rękach oraz zawarliśmy umowy przyłączeniowe z farmami wiatrowymi na łączną moc wynoszącą blisko 4 tys MW. Przyrost udziału energii pochodzącej z elektrowni wiatrowych oraz innych odnawialnych źródeł energii w całkowitej strukturze produkcji energii elektrycznej w Polsce znacząco rośnie. W stosunku do roku 2009 przyrost ten wyniósł około 60 procent. To jeden z tych sukcesów całego sektora, który szczególnie podkreślamy. Rok 2011 będzie dla nas pełen kolejnych wyzwań. W tym roku działania PSE Operator będą nadal skupiały się na wypełnianiu ustawowych obowiązków oraz umacnianiu pozycji niezależnego i silnego operatora systemu przesyłowego w Europie. W roku 2011 skupimy się na realizacji przedsięwzięć na EURO 2012 tak, by podczas finałów mistrzostw w piłce nożnej, polski system działał bez najmniejszych zakłóceń. Inwestycje EURO 2012 mają status inwestycji szczególnej wagi. Kontynuowane będą także prace związane z budową mostu energetycznego Polska Litwa, którego realizacja związana jest z zapewnieniem bezpieczeństwa Polsce i całej Europie. W roku 2011 będą również trwały dalsze prace nad wdrożeniem do polskiego systemu idei inteligentnych sieci tzw. smart grid. Technologii, która jest przyszłością światowej elektroenergetyki. Te projekty obok innych ważnych zadań takich jak np. program rozwoju i mobilizacji kadr czy poprawa efektywności energetycznej zostały wpisane do naszej Strategii. I właśnie skuteczne wdrożenie Strategii oparte na zarządzaniu projektowym będzie jednym z głównych wyzwań w najbliższych latach. Chciałbym wszystkim pracownikom Grupy Kapitałowej PSE Operator złożyć serdeczne podziękowania za ich pracę oraz zaangażowanie w budowaniu silnej pozycji Spółki. Liczę, że zrealizujemy wszystkie ambitne plany stojące przed PSE Operator przyczyniając się do budowy bezpiecznego i transparentnego rynku energii w Polsce. Henryk Majchrzak Prezes Zarządu PSE Operator S.A. List Prezesa Zarządu Raport roczny

12 O nas PSE Operator jest operatorem systemu przesyłowego energii elektrycznej w Polsce. Podstawową działalnością Spółki jest świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej siecią przesyłową 220 kv i 400 kv przy zachowaniu wymaganych kryteriów bezpieczeństwa pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE), a także przy stosowaniu obiektywnych i transparentnych zasad zapewniających równe traktowanie stron oraz przy należytym poszanowaniu środowiska naturalnego. Priorytetem działalności PSE Operator jest stabilność i pewność dostaw energii elektrycznej siecią przesyłową do wszystkich regionów kraju. Polski system jest częścią połączonych systemów elektroenergetycznych Europy kontynentalnej pracujących synchronicznie. PSE Operator na mocy decyzji Prezesa URE, posiada koncesję na przesyłanie energii elektrycznej siecią przesyłową na obszarze całego kraju, ważną do 1 lipca 2014 roku. Decyzją Prezesa URE, Spółka została wyznaczona na operatora systemu przesyłowego energii elektrycznej w Polsce na czas obowiązywania koncesji. PSE Operator został utworzony 17 lutego 2004 roku, jako jednoosobowa spółka zależna Polskich Sieci Elektroenergetycznych, a działalność operacyjną rozpoczął 1 lipca 2004 roku. Na koniec 2006 roku PSE Operator stał się jednoosobową spółką akcyjną Skarbu Państwa. Kapitał zakładowy PSE Operator na dzień 31 grudnia 2010 roku wynosił zł, kapitał w całości wpłacony. Utworzenie PSE Operator wynikało z postanowień dyrektywy 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. dotyczącej wspólnych zasad wewnętrznego rynku energii elektrycznej, która zobowiązała przedsiębiorstwa energetyczne do rozdzielenia działalności operatora systemu przesyłowego w zakresie prawnym, organizacyjnym i decyzyjnym. Priorytetem działalności PSE Operator jest stabilność i pewność dostaw energii elektrycznej, siecią przesyłową do wszystkich regionów kraju, z poszanowaniem środowiska naturalnego oraz zasady równego dostępu do infrastruktury sieciowej tzw. TPA (ang. Third Party Access). PSE Operator prowadzi działalność zgodnie z modelem biznesowym TRANSCO (ang. Transmission Company), co oznacza, że Spółka jest równocześnie operatorem i właścicielem sieci przesyłowej, w tym połączeń transgranicznych. Obowiązki operatora systemu przesyłowego Operator systemu przesyłowego (OSP), zgodnie z definicją określoną w ustawie Prawo energetyczne, jest przedsiębiorstwem energetycznym zajmującym się przesyłaniem energii elektrycznej, odpowiedzialnym za ruch sieciowy w systemie przesyłowym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploatację, konserwację, remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci przesyłowej, w tym połączeń z innymi systemami elektroenergetycznymi. Cele działania PSE Operator: świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej oraz zapewnienie bezpiecznej i ekonomicznej pracy KSE, a także zapewnienie współdziałania tego systemu z innymi systemami elektroenergetycznymi, z którymi jest połączony; zapewnienie niezbędnego rozwoju KSE oraz połączeń transgranicznych; udostępnianie na zasadach rynkowych zdolności przesyłowych dla realizacji wymiany transgranicznej; tworzenie infrastruktury technicznej dla działania krajowego hurtowego rynku energii elektrycznej; zachowanie stabilności finansowej przedsiębiorstwa, kreowanie wartości strategicznej Spółki z poszanowaniem zasad ładu korporacyjnego i regulacji zewnętrznych. Usługi przesyłania energii elektrycznej świadczone przez PSE Operator obejmują: przesyłanie energii elektrycznej rozumiane jako transport energii elektrycznej za pomocą sieci przesyłowej; korzystanie z KSE; prowadzenie rozliczeń wynikających z niezbilansowania energii elektrycznej dostarczonej i pobranej z KSE; wyznaczanie wielkości i udostępnianie zdolności przesyłowych wymiany transgranicznej; 12

13 wiatr GAZ WODA węgiel słońce biogaz Energia w dobrych rękach rezerwowanie zdolności przesyłowych wymiany transgranicznej oraz realizację wymiany transgranicznej. PSE Operator jest wpisany na listę spółek o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa (Rozp. RM z 22 października 2010 r.). Spółka jest wpisana na listę przedsiębiorstw o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym (Rozp. RM z 4 października 2010 r.) oraz umieszczona na liście spółek o istotnym znaczeniu dla porządku lub bezpieczeństwa publicznego (Rozp. RM z 30 września 2008 r.). Organy Spółki Walne Zgromadzenie Funkcję Walnego Zgromadzenia wykonuje Minister Gospodarki. Rada Nadzorcza W 2010 r. do zmian w składzie Rady Nadzorczej dochodziło dwukrotnie - na podstawie uchwał Walnego Zgromadzenia (Nr 3 z r. i Nr 13 z r.). Rada Nadzorcza działała od 1 stycznia do 17 marca 2010 roku w składzie: Jacek Czajka Edward Słoma Grzegorz Barszcz Zdzisław Muras Tomasz Dąbrowski Tadeusz Maćkała Wojciech Myślecki Przewodniczący Wiceprzewodniczący Sekretarz Członek Członek Członek Członek Rada Nadzorcza działała od 28 czerwca do 31 grudnia 2010 roku w składzie: Edward Słoma Tomasz Dąbrowski Przemysław Ligenza Kazimierz Olesiak Jacek Socha Radosław Tabak Zarząd Przewodniczący Wiceprzewodniczący Sekretarz Członek Członek Członek Od 1 stycznia do 27 czerwca 2010 roku Zarząd działał w następującym składzie: Stefania Kasprzyk Jerzy Andruszkiewicz Andrzej Gajewski Ryszard Pacławski Waldemar Skomudek Prezes Zarządu Wiceprezes Zarządu Wiceprezes Zarządu Wiceprezes Zarządu Wiceprezes Zarządu Od 28 czerwca do 14 października 2010 roku, Zarząd działał w składzie: Stefania Kasprzyk Jerzy Andruszkiewicz Henryk Majchrzak Ryszard Pacławski Prezes Zarządu Wiceprezes Zarządu Wiceprezes Zarządu Wiceprezes Zarządu O PSE Operator S.A. Od 18 marca do 27 czerwca 2010 roku, Rada Nadzorcza działała w następującym składzie: Od 15 października do 31 grudnia 2010 roku, Zarząd działał w następującym składzie: Edward Słoma Przewodniczący Henryk Majchrzak Prezes Zarządu Tomasz Dąbrowski Wiceprzewodniczący Jerzy Andruszkiewicz Członek Zarządu. Zdzisław Muras Członek Raport roczny

14 Od dnia 29 kwietnia 2011 roku Zarząd PSE Operator działa w następującym składzie: Henryk Majchrzak Prezes Zarządu Kazimierz Kułaga Członek Zarządu Marzena Myszkowska Członek Zarządu Grzegorz Tomasik Członek Zarządu 14

15 wiatr GAZ WODA węgiel słońce biogaz Energia w dobrych rękach Pracownicy Pracownicy to największy kapitał PSE Operator, którego wartość jest szczególnie doceniana i systematycznie podnoszona poprzez realizację różnych form doskonalenia zawodowego. Celem doskonalenia zawodowego realizowanego w PSE Operator jest zapewnienie Spółce pracowników o kompetencjach niezbędnych do realizacji strategii rozwojowych i wzrostu wartości Spółki. Podobnie jak w latach ubiegłych, w roku 2010 program doskonalenia zawodowego koncentrował się na rozwoju kompetencji zawodowych pracowników z dziedziny energetyki, jak również na rozszerzaniu i ugruntowaniu wiedzy z zakresu m.in.: prawa, zagadnień podatkowych i rachunkowości, nowoczesnych rozwiązań technologicznych oraz informatycznych. Doskonalono umiejętności, w szczególności związane z zarządzaniem projektami, kierowaniem zespołem i komunikacją wewnętrzną oraz obsługą systemów komputerowych. Program doskonalenia kadry kierowniczej ukierunkowany był na doskonaleniu zawodowym w zakresie efektywnego zarządzania. Doskonalono też naukę języków obcych. Na kursy uczęszczało 51 osób. Największa grupa pracowników korzystała z kursów języka angielskiego. W 2010 roku pracownicy PSE Operator skorzystali z możliwości kształcenia na studiach licencjackich lub magisterskich (głównie na kierunkach związanych z finansami i zarządzaniem) oraz na studiach podyplomowych - najbardziej preferowane były kierunki związane z energetyką, finansami i zarządzaniem. W wyniku połączenia PSE Operator ze spółką zależną PSE -INFO nastąpił proces inkorporacji w sferze zasobów kadrowych, który opierał się na sukcesywnym przejmowaniu do PSE Operator pracowników PSE -INFO w ciągu 2010 r. Powyższy proces spowodował znaczące zmiany w strukturze zatrudnienia PSE Operator. Na dzień 31 grudnia zatrudnionych było 674 pracowników, w tym 31,8 procent kobiet. Zatrudnienie w Spółkach Grupy Kapitałowej PSE Operator w 2010 r. przedstawiało się następująco: spółki obszarowe (PSE-Centrum, PSE Południe, PSE Północ, PSE Wschód, PSE Zachód) 1036 osób, EPC 87 osób, CATA 9 osób, Zarządca Rozliczeń 13 osób, LitPol Link 7 osób, CAO 15 osób. Grupa Kapitałowa PSE Operator W skład Grupy Kapitałowej PSE Operator wchodzi obecnie 8 spółek zależnych, w których PSE Operator posiada po 100% akcji bądź udziałów oraz 2 spółki z udziałem kapitału zagranicznego. Spółki Obszarowe PSE-Centrum, PSE-Południe, PSE-Zachód, PSE-Wschód oraz PSE-Północ wykonują na rzecz PSE Operator zadania związane z utrzymaniem sieci przesyłowej, zarządzaniem ruchem w KSE i realizacją nowych inwestycji. EPC Spółka EPC wykonuje zadania na rzecz PSE Operator specjalizując się w doradztwie i przygotowaniu inwestycji. Zarządca Rozliczeń Przedmiotem działalności spółki jest gromadzenie środków pieniężnych na pokrycie kosztów osieroconych, a także kosztów, o których mowa w art. 44 ustawy (kosztów zużycia odebranego gazu ziemnego i kosztów nieodebranego gazu ziemnego przez elektrownie), dla wytwórców, których umowy długoterminowe zostały rozwiązane na podstawie umowy rozwiązującej oraz zarządzanie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku opłaty przejściowej na zasadach określonych w ustawie. Centrum Zastosowań Zaawansowanych Technologii Celem spółki jest prowadzenie działalności polegającej na wdrażaniu prac badawczo-rozwojowych w systemie elektroenergetycznym i wspieraniu PSE Operator O PSE Operator S.A. Raport roczny

16 w praktycznym wykorzystaniu tych prac w zarządzaniu systemem elektroenergetycznym. LitPol Link Spółka LitPol Link realizuje wstępną fazę projektu budowy mostu elektroenergetycznego łączącego Polskę z Litwą, przygotowując analizy i studia, jak również uzyskuje pozwolenia niezbędne dla realizacji inwestycji. Most elektroenergetyczny z Litwą będzie strategicznym projektem infrastrukturalnym dla zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego kraju. CAO Central Allocation Office Udziałowcami spółki jest ośmiu operatorów systemów przesyłowych: Verbund Austrian Power Grid AG, ČEPS a.s., Electro-Slovenija d.o.o., E.ON Netz GmbH, MAVIR Hungarian TSO Company Ltd., PSE Operator S.A., SEPS a.s. oraz 50Hertz Transmission GmbH. Celem spółki jest prowadzenie Biura Aukcyjnego dla obszaru Europy Środkowej i Wschodniej. Spółka CAO Central Allocation Office jest odpowiedzialna za udostępnianie rocznych, miesięcznych oraz dziennych zdolności przesyłowych dla wymiany transgranicznej, a także za prowadzenie rozliczeń z tego tytułu. PSE-INFO W dniu 31 grudnia 2010 roku Sąd Rejonowy dla m. St. Warszawy, XIV Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego wydał postanowienie o połączeniu, poprzez przejęcie, spółki Polskie Sieci Elektroenergetyczne - INFO z PSE Operator. Lp. Nazwa spółki Udział PSE Operator w kapitale spółki Przychód ogółem Koszty ogółem Wynik brutto Wynik netto 1. PSE Centrum S.A. 100% , ,0 755,6 543,7 2. PSE Południe S.A. 100% , , , ,8 3. PSE Północ S.A. 100% , , , ,4 4. PSE Wschód S.A. 100% , ,9 846,7 655,6 5. PSE Zachód S.A. 100% , ,0 444,3 228,7 6. EPC S.A. 100% , , , ,9 7. Zarządca Rozliczeń S.A. 100% 3 970, ,0 8,6 0,0 8. Centrum Zastosowań Zaawansowanych Technologii Sp. z o.o. 100% 4 555, ,2 119,8 62,9 9. LitPol Link Sp. z o.o. 50% 3 483, ,4 265,1 203,5 10. CAO Central Allocation Office GmbH * 12,5% , , ,6 724,7 Udział PSE Operator w kapitale spółek oraz wyniki finansowe uzyskane w 2010 roku przez Spółki Grupy Kapitałowej PSE Operator [tys. zł] * wyniki spółki CAO zostały przeliczone z EURO na zł wg średniego kursu NBP z dnia 31 grudnia 2010 roku 16

17 wiatr GAZ WODA węgiel słońce biogaz Energia w dobrych rękach Strategia PSE Operator 1 Kierunki działań strategicznych wynikają z roli i miejsca PSE Operator zdefiniowanego w regulacjach prawnych i dokumentach korporacyjnych z uwzględnieniem uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych funkcjonowania Spółki. Statutowym, nadrzędnym celem Spółki jest zapewnienie bezpieczeństwa pracy KSE zdefiniowanego zgodnie z dyrektywą 2005/89/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 roku, wdrożoną do polskiego prawodawstwa poprzez nowelizację Prawa energetycznego. Cel ten obejmuje w szczególności zapewnienie bezpieczeństwa dostarczania energii elektrycznej poprzez zapewnienie funkcjonowania systemu elektroenergetycznego i odpowiedniej zdolności KSE. Aby osiągnąć ten cel wskazana jest poprawa efektywności działania Spółki, przez co rozumie się doskonalenie organizacji całej GK PSE Operator oraz rozwój systemów informatycznych - umożliwiających dynamiczny i efektywny rozwój Spółki, przy jednoczesnym rozwoju kapitału ludzkiego. Konieczne jest doskonalenie relacji z otoczeniem poprzez realizację działań mających na celu poprawę wizerunku Spółki oraz podejmowanie wspólnych prac z Operatorami Systemów Dystrybucyjnych (OSD). Należy rozwijać sieć przesyłową realizując nowe inwestycje infrastrukturalne i usuwać bariery prawne utrudniające ich wykonanie. Należy wykorzystywać rozwój nowych technologii poprzez prowadzenie innowacyjnych projektów w obszarze Smart Grid i wdrażanie skutecznych mechanizmów rynkowych. Osiągnięcie założonych celów będzie możliwe poprzez zdefiniowanie i realizację odpowiedniego portfela projektów strategicznych, które zostały opisane w Planie Wdrożenia Strategii PSE Operator S.A. do 2016 roku, stanowiącego załącznik do Strategii. Misja Działając z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju zapewniamy niezawodną i efektywną pracę systemu elektroenergetycznego w obszarze działania PSE Operator S.A., tworzymy warunki dla rozwoju odnawialnych źródeł energii, zapewniając naszym pracownikom możliwości rozwoju zawodowego. Wizja Traktując priorytetowo bezpieczeństwo krajowego systemu elektroenergetycznego, współtworzymy europejski rynek energii elektrycznej, aktywnie rozwijając partnerstwo z innymi operatorami systemów przesyłowych, przestrzegając zasad transparentności działania oraz równego traktowania uczestników rynku. Cele strategiczne Poprawa efektywności działania Spółki Rozwój kapitału ludzkiego Doskonalenie relacji z otoczeniem Rozwijanie mechanizmów rynkowych» Rozwój KSE» Zapewnienie bezpieczeństwa pracy KSE O PSE Operator S.A. 1 PSE Operator S.A. przyjął Strategię Polskich Sieci Elektroenergetycznych Operator S.A. do 2020 roku, która została pozytywnie zaopiniowana przez Radę Nadzorczą Spółki w dniu 20 kwietnia 2011 roku. Raport roczny

18 Podpisując Deklarację w sprawie zrównoważonego rozwoju, PSE Operator uznał za swój priorytet prowadzenie działalności w sposób równoważący potrzeby biznesowe i społeczne, przy jednoczesnym poszanowaniu środowiska naturalnego.

19

20 System przesyłowy Podstawowe dane dotyczące pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego Suma mocy zainstalowanej w KSE na dzień 31 grudnia 2010 roku wynosiła MW i nieznacznie wzrosła w stosunku do roku ubiegłego, tj. o 162 MW. Suma mocy osiągalnej w systemie elektroenergetycznym na dzień 31 grudnia 2010 roku wynosiła MW i nieznacznie wzrosła w stosunku do roku ubiegłego, tj. o 266 MW. Na koniec 2010 roku łączna moc osiągalna cieplnych elektrowni zawodowych wyniosła MW i stanowiła 85 procent ogółu mocy osiągalnej w systemie elektroenergetycznym. Maksymalne krajowe zapotrzebowanie na moc w szczytach wieczornych dni roboczych w 2010 roku wystąpiło 26 stycznia i wyniosło MW. Natomiast minimalne krajowe zapotrzebowanie na moc w dolinie nocnej wystąpiło 5 kwietnia i wyniosło MW. Różnica pomiędzy zapotrzebowaniem maksymalnym i minimalnym wyniosła MW (68 procent zapotrzebowania szczytowego). Średnie roczne rezerwy mocy dostępnej dla OSP w wieczornym szczycie zapotrzebowania w dni robocze wyniosły MW. Rezerwy mocy dostępnej dla OSP w rocznym szczycie zapotrzebowania w 2010 roku wyniosły MW. W roku 2010 nie było ograniczeń w poborze mocy ani wyłączeń odbiorców, spowodowanych brakiem mocy w systemie elektroenergetycznym. Produkcja energii elektrycznej w 2010 roku wyniosła GWh i była wyższa o ponad 3,6 procent w stosunku do roku poprzedniego. Krajowe zużycie energii elektrycznej w 2010 roku wyniosło GWh i było wyższe od zużycia w 2009 roku o ponad 4 procent. Saldo wymiany energii elektrycznej między Polską a sąsiednimi krajami w 2010 roku wyniosło GWh (przewaga eksportu nad importem). 20

21 wiatr GAZ WODA węgiel słońce biogaz Energia w dobrych rękach [MW] [lata] Krajowe zapotrzebowanie średnie roczne z dni roboczych Krajowe zapotrzebowanie maksymalne z dni roboczych Krajowe zapotrzebowanie maksymalne i średnie roczne w dniach roboczych w latach System przesyłowy 0,84% 2,67% 2,09% 5,71% 31,64% 57,05% Elektrownie opalane węglem kamiennym Elektrownie opalane węglem brunatnym Elektrownie gazowe Elektrownie wiatrowe i inne odnawialne Elektrownie wodne Elektrownie przemysłowe Procentowy udział w krajowej produkcji energii elektrycznej poszczególnych grup elektrowni według rodzajów paliw w roku 2010 Raport roczny

22 Rozwój polskiego systemu przesyłowego Jednym z najważniejszych procesów realizowanych przez PSE Operator jest planowanie rozwoju sieci przesyłowej. Podstawowym celem tego procesu jest planowanie rozbudowy sieci przesyłowej i połączeń z innymi systemami elektroenergetycznymi w celu zapewnienia długoterminowej zdolności systemu elektroenergetycznego do zaspokojenia uzasadnionych potrzeb w zakresie przesyłania energii elektrycznej. PSE Operator wypełniając swoje obowiązki opracowuje Plan Rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata (zwany dalej Planem Rozwoju). Planowanie przedsięwzięć rozwojowych sieci przesyłowej prowadzone jest w oparciu o przepisy ustawy Prawo energetyczne, Instrukcję Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej, przepisy ustawy o Planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, szeroko rozumiane prawo ochrony środowiska oraz normy i standardy. Ponadto, planowanie przedsięwzięć rozwojowych odbywa się na podstawie prognoz potrzeb odbiorców i wytwórców energii elektrycznej, planów innych operatorów systemu przesyłowego, planów rozwoju operatorów sieci dystrybucyjnych i przedsiębiorstw sektora wytwórczego. Przedsięwzięcia rozwojowe realizowane są przez Spółkę w oparciu o przepisy ustawy Prawo budowlane. Zamierzenia inwestycyjne ujęte w Planie Rozwoju są zgłaszane do centralnych i wojewódzkich dokumentów planistycznych, tj. Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju i Wojewódzkich Planów Zagospodarowania Przestrzennego. zarówno konwencjonalnych jak i odnawialnych, w tym przede wszystkim farm wiatrowych, zapewnienie bezpieczeństwa pracy sieci oraz niezawodności zasilania odbiorców, rozbudowa połączeń transgranicznych, w tym realizacja projektu połączenia systemu polskiego z systemem litewskim. Dla pierwszego 5-letniego okresu planistycznego Planu Rozwoju, PSE Operator opracowuje Plan Zamierzeń Inwestycyjnych (PZI), zawierający szczegółowe zakresy rzeczowe, harmonogramy ponoszenia nakładów inwestycyjnych oraz harmonogramy przygotowania dokumentacji przedinwestycyjnej dla ujętych w nim zamierzeń inwestycyjnych. Realizacja zamierzeń ujętych w Planie Rozwoju będzie finansowana ze źródeł wewnętrznych (amortyzacja bilansowa, wynik netto w części odpowiadającej kalkulacyjnej kwocie zwiększenia kapitału zapasowego, środki pieniężne zgromadzone na tzw. Funduszu Celowym) oraz zewnętrznych (w zależności od potrzeb, środki będą pozyskiwane z kredytów bankowych lub emitowanych przez spółkę papierów dłużnych). Ponadto, zakłada się wykorzystanie środków pomocowych uzyskiwanych z Unii Europejskiej. Zarządzanie pracą KSE Zarządzanie pracą Krajowego Systemu Elektroenergetycznego jest podstawowym zadaniem PSE Operator w kształtowaniu bieżącego bezpieczeństwa energetycznego kraju. Plan Rozwoju na lata został uzgodniony z Prezesem URE w zakresie roku W grudniu 2010 r., opracowana aktualizacja Planu Rozwoju, została uzgodniona z URE w zakresie obejmującym 2011 rok. Najważniejsze kierunki rozbudowy sieci przesyłowej ujęte w Planie Rozwoju: zapewnienie przyłączenia i wyprowadzenia mocy z nowych źródeł wytwórczych energii elektrycznej, System elektroenergetyczny charakteryzuje się zmiennością stanów swojej pracy, wynikającą ze zmiennego w czasie zapotrzebowania odbiorców i możliwości wystąpienia tzw. zdarzeń losowych. Na pracę systemu wpływa konieczność bilansowania zapotrzebowania realizowanego w warunkach funkcjonowania rynku energii elektrycznej i likwidowania występujących ograniczeń przesyłowych. W KSE, ze względu na charakter funkcji technicznych, wyróżnia się trzy podsystemy: 22

23 wiatr GAZ WODA węgiel słońce biogaz Energia w dobrych rękach wytwarzanie energii elektrycznej (w elektrowniach systemowych, elektrociepłowniach i źródłach rozproszonych); przesyłanie energii elektrycznej siecią najwyższych napięć (400 i 220 kv) na obszarze całego kraju i liniami transgranicznymi przez granice Polski (zadanie realizowane przez OSP); dystrybucja energii elektrycznej sieciami dystrybucyjnymi wysokich, średnich i niskich napięć do odbiorców końcowych (zadania realizowane przez operatorów systemów dystrybucyjnych). Polską sieć najwyższych napięć tworzy infrastruktura sieciowa, w której skład wchodzą: 241 linii o łącznej długości km, w tym:»»» 1 linia o napięciu 750 kv o długości 114 km,» 73 linii o napięciu 400 kv o łącznej długości km, 167 linii o napięciu 220 kv o łącznej długości km, 106 stacji najwyższych napięć (NN) oraz podmorskie połączenie 450 kv DC Polska Szwecja o całkowitej długości 254 km. Połączenia transgraniczne Transgraniczną wymianę energii elektrycznej umożliwiają połączenia najwyższych i wysokich napięć z systemami elektroenergetycznymi sąsiednich krajów. W KSE istnieją następujące połączenia transgraniczne: na północy - kabel stałoprądowy 450 kv łączący system polski ze szwedzkim w relacji Słupsk - Stärnö; na południu - 2 linie 400 kv łączące system polski z czeskim w relacji Dobrzeń-Albrechtice i Wielopole - Nošovice; 1 dwutorowa linia 220 kv łącząca system polski z czeskim w relacji Kopanina/Bujaków - Lískovec; 1 dwutorowa linia 400 kv łącząca system polski ze słowackim w relacji Krosno - Lemešany; na wschodzie - 1 linia 220 kv łącząca system polski z białoruskim w relacji Białystok - Roś (linia pozostająca w trwałej rezerwie); 1 linia 220 kv łącząca system polski z ukraińskim w relacji Zamość - Dobrotwór; 1 linia 750 kv łącząca system polski z ukraińskim w relacji Rzeszów - Chmielnicka (linia pozostająca w trwałej rezerwie); na zachodzie - 2 dwutorowe linie 400 kv łączące system polski z niemieckim w relacji: Mikułowa - Hagenverder oraz Krajnik -Vierraden (linia przejściowo pracująca na napięciu 220 kv). Bilans mocy Suma mocy osiągalnej w KSE na dzień 31 grudnia 2010 roku wyniosła MW i nieznacznie wzrosła w stosunku do analogicznego dnia ub. r. Znacząca większość zdolności wytwórczych skupia się w elektrowniach zawodowych opalanych węglem kamiennym i brunatnym. Łącznie suma mocy osiągalnej cieplnych elektrowni zawodowych stanowi około 85 procent ogółu mocy osiągalnej w systemie elektroenergetycznym, przy czym udział elektrowni zawodowych opalanych węglem kamiennym stanowił większość 57 procent, przy 25 procentowym udziale elektrowni zawodowych opalanych węglem brunatnym. Pozostałe źródła mają kilkuprocentowy udział w całości mocy osiągalnej w systemie elektroenergetycznym, przy czym moc osiągalna źródeł odnawialnych na koniec 2010 roku wynosiła około 2,7 procent. Ze względu na prowadzenie ruchu jednostki wytwórcze dzielą się na: Jednostki Wytwórcze Centralnie Dysponowane (JWCD), będące w dyspozycji OSP i jednostki wytwórcze nie dysponowane centralnie (njwcd). W roku 2010 moc osiągalna JWCD zmniejszyła się o 196 MW w stosunku do roku 2009, co wynika z wycofania z eksploatacji jednej jednostki wytwórczej o mocy 206 MW w elektrowni Turów i zwiększeniu o 10 MW mocy osiągalnej jednej jednostki wytwórczej w elektrowni Bełchatów. Moc osiągalna njwcd w 2010 roku zwiększyła się o 462 MW w porównaniu z rokiem 2009, co jest między innymi związane z przekazaniem do eksploatacji nowych źródeł odnawialnych o łącznej mocy 339 MW (w tym farma wiatrowa Margonin o mocy osiągalnej 120 MW i elektrownie wiatrowe na obszarze ODM Bydgoszcz o mocy osiągalnej 135 MW) System przesyłowy Raport roczny

24 Plan sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć 24

25 wiatr GAZ WODA węgiel słońce biogaz Energia w dobrych rękach oraz zwiększeniu mocy osiągalnej w elektrociepłowni Żerań w Warszawie o 99 MW oraz z przekazaniem do eksploatacji elektrociepłowni Fortum w Częstochowie o mocy osiągalnej 65 MW. Udział JWCD w mocy osiągalnej systemu elektroenergetycznego stanowi 72 procent, przy 28-procentowym udziale njwcd. Produkcja i zużycie energii elektrycznej Produkcja energii elektrycznej w elektrowniach krajowych w roku 2010 zwiększyła się w porównaniu z rokiem 2009 o około 5,4 TWh, głównie ze względu na wzrost zużycia energii przez odbiorców krajowych o około 6,3 TWh, przy równoczesnym zmniejszeniu eksportu o około 0,84 TWh. Produkcja energii elektrycznej brutto w kraju w roku 2010 wyniosła GWh i była wyższa o ponad 3 procent w porównaniu z rokiem Krajowe zużycie energii elektrycznej w roku 2010 wyniosło MWh i było wyższe o 4,22 procent od zużycia w roku Eksport energii elektrycznej, zrealizowany w ramach wymiany handlowej, w 2010 roku wyniósł GWh. W porównaniu z rokiem 2009 nastąpił spadek eksportu o 38,5 procent. Wzrost eksportu energii elektrycznej wystąpił jedynie do Szwecji (o 75,3 procent), a w przypadku pozostałych krajów nastąpił znaczny spadek. Import energii elektrycznej w 2010 roku, zrealizowany w ramach wymiany handlowej, wyniósł 1 742,9 GWh. W porównaniu z rokiem 2009 zmniejszył się o 38,8 procent. Główną przyczyną spadku importu energii był znaczny spadek importu ze Szwecji (o 43,7 procent), z Czech (o 42,7 procent), Słowacji oraz brak importu z Ukrainy. Nieznacznie wzrósł import energii elektrycznej z Niemiec (o 5,3 procent). Częstotliwość W roku 2010 średnia roczna częstotliwość wyniosła 50,000 Hz. Wartość chwilowa częstotliwości maksymalnej w 2010 roku wyniosła 50,183 Hz a minimalnej 49,807 Hz. System przesyłowy / /2009 GWh GWh % GWh % 1. Produkcja energii elektrycznej (ogółem) , , Elektrownie zawodowe: , ,98 -elektrownie zawodowe wodne , ,79 - elektrownie zawodowe cieplne: , ,67 - opalane węglem kamiennym kamiennym , ,86 - opalane węglem brunatnym , ,63 - gazowe , , Elektrownie wiatrowe i inne odnawialne , , Elektrownie przemysłowe , ,76 2. Wymiana zagraniczna , ,31 3. Krajowe zużycie energii , ,22 Struktura produkcji energii elektrycznej w elektrowniach krajowych, wielkości wymiany energii elektrycznej z zagranicą i krajowe zużycie energii elektrycznej w latach Raport roczny

26 Zarządzanie infrastrukturą systemu przesyłowego Majątek sieci przesyłowej PSE Operator posiada własną sieć przesyłową niezbędną do skutecznego wypełniania ustawowych obowiązków operatora systemu przesyłowego. W ramach realizacji zabiegów eksploatacyjnych wykonano m.in.: oględziny, obloty i diagnostykę linii najwyższych napięć wykonane z wykorzystaniem techniki lotniczej, w tym stosowano metodę termowizyjną i tzw. korona oraz metodę skaningu laserowego; Elementy majątku Spółki w roku 2010 były udostępniane innym podmiotom i jednocześnie Spółka dzierżawiła elementy majątku od innych podmiotów. Umowy udostępnienia obejmowały trzy grupy elementów majątku sieciowego Spółki, a mianowicie miejsca na słupach linii elektroenergetycznych pod instalacje antenowe telefonii komórkowej, budynki lub miejsca w budynkach oraz grunty zlokalizowane w obiektach stacyjnych i w pojedynczych przypadkach urządzenia lub części budowli, których właścicielem jest PSE Operator. W 2010 roku funkcjonowały umowy na podstawie, których Spółka dysponowała prawem korzystania z urządzeń w stacjach elektroenergetycznych, nie będących jej własnością, do realizacji usług przesyłania energii elektrycznej (stacje Czeczott, Kędzierzyn, Police, Puławy). Eksploatacja i remonty PSE Operator prowadzi eksploatację i remonty infrastruktury sieciowej. Ma to na celu wypełnianie przez Spółkę obowiązku utrzymania takiej dyspozycyjności elementów składowych sieci przesyłowej, aby zapewnić wymaganą niezawodność dostaw energii elektrycznej w perspektywie krótko- i długoterminowej. W roku 2010 realizując działania mające na celu utrzymanie wymaganej dyspozycyjności elementów sieci przesyłowej, PSE Operator prowadził prace określone w planie eksploatacji i planie remontów. przeglądy serwisowe i diagnostykę transformatorów i wyłączników; sprawdzenia poprawności działań funkcjonalnych automatyk zabezpieczeniowych; obligatoryjne zabiegi dotyczące utrzymania infrastruktury ogólno-stacyjnej, wynikające z przepisów ochrony środowiska i gospodarki nieruchomościami; konserwację i naprawy aparatury stacyjnej oraz linii. W efekcie zrealizowanych zadań eksploatacyjnych dotrzymana została dyspozycyjność grup elementów sieci przesyłowej, a stan nieruchomości nie uległ zmianom. W ramach realizacji zadań remontowych wykonano prace: na liniach obejmujące min.: wymiany izolacji, naprawy fundamentów, naprawy uziemień i zabezpieczenia antykorozyjne konstrukcji wsporczych, w tym wykonywano prace w technologii bez wyłączania napięcia; na obiektach stacyjnych, obejmujące: remonty aparatury pierwotnej, aparatury wtórnej, instalacji sprężonego powietrza, konstrukcji stalowych oraz budynków i kanałów kablowych. Dążąc do zwiększenia bezpieczeństwa obiektów sieciowych i dyspozycyjności obiektów sieci przesyłowej: 26

27 wiatr GAZ WODA węgiel słońce biogaz Energia w dobrych rękach zrealizowano Program wymiany izolacji na skrzyżowaniach z obostrzeniem 2 i 3 stopnia w liniach 220 i 400 kv polegający na wymianie awaryjnych izolatorów starej generacji; kontynuowano wdrażanie technologii realizacji prac bez wyłączania napięcia, mające na celu ograniczenie ilości wyłączeń elementów sieci przesyłowej. Na koniec 2010 roku katalog prac bez wyłączania napięcia dopuszczonych do stosowania na obiektach sieci przesyłowej PSE Operator zawierał 68 technologii. W kierowaniu pracami eksploatacyjnymi i remontowymi PSE Operator był wspomagany przez spółki obszarowe z GK. Jednocześnie w roku 2010 w obszarze majątku sieciowego przygotowano założenia dla nowych zadań inwestycyjnych i remontowych, zmierzających do poprawy bezpieczeństwa pracy systemu przesyłowego. Ponadto, w ramach działań zmierzających do uporządkowania gospodarki materiałowej prowadzonej w PSE Operator, w roku 2010 oddano do eksploatacji nowy obiekt magazynowy zlokalizowany w stacji elektroenergetycznej Rzeszów oraz magazyn główny PSE Operator zlokalizowany obok stacji elektroenergetycznej Kozienice. W związku z budową nowych połączeń drogowych PSE Operator prowadził liczne uzgodnienia z GDDKiA w zakresie przebudów linii elektroenergetycznych najwyższych napięć w celu usunięcia kolizji z nowymi autostradami. System przesyłowy Raport roczny

28 Zgodnie z przyjętym Programem zgodności eliminujemy zachowania dyskryminujące, przestrzegając zasad transparentności działania oraz równego traktowania uczestników rynku prowadząc działalność wyłączenie na podstawie obiektywnych, merytorycznych kryteriów, przy jednoczesnej ochronie sensytywnych informacji handlowych.

29

30 Inwestycje Inwestycje PSE Operator w systemie przesyłowym prowadzą do zwiększenia pewności zasilania i obniżenia kosztów jego eksploatacji oraz zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego. Przedsięwzięcia inwestycyjne Działalność inwestycyjna w zakresie rzeczowego majątku trwałego w roku 2010 realizowana była przez PSE Operator w oparciu o Plan inwestycji rzeczowych PSE Operator S.A. na rok 2010 (zwany dalej Planem inwestycji). Najistotniejsze nakłady inwestycyjne poniesione zostały na zadania związane z budową, rozbudową oraz modernizacją stacji i linii elektroenergetycznych. Stanowiły one 79 procent łącznych nakładów poniesionych w analizowanym roku i dotyczyły m.in.: zadań związanych z EURO 2012: budowy stacji 400/110 kv Wrocław;»» budowy linii 400 kv Pasikurowice do nowo projektowanej stacji 400/110 kv Wrocław; budowy linii 400 kv Kromolice-Pątnów po trasie linii 220 kv Plewiska-Konin. W Planie inwestycji struktura grupująca zadania/zamierzenia inwestycyjne składa się z dziewięciu grup inwestycji, tj.: 1. Teleinformatyka 2. Budowa i rozbudowa stacji i linii elektroenergetycznych 3. Modernizacja stacji i linii elektroenergetycznych 4. Budynki i budowle 5. Zakupy gotowych dóbr inwestycyjnych 6. Finansowanie prac związanych z przygotowaniem zadań i zamierzeń inwestycyjnych 7. Finansowanie prac innowacyjnych 8. Zakup obiektów sieciowych i regulowanie stanu prawnego nieruchomości 9. Rezerwa. Wykonanie nakładów inwestycyjnych W ramach działalności inwestycyjnej zakończono całkowicie: zadań związanych z przyłączeniem Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) do KSE: modernizacji stacji 400/110 kv Żarnowiec. zadań związanych z połączeniem elektroenergetycznym Polska-Litwa: budowy stacji 400/220/110 kv Ołtarzew. innych zadań: modernizacji populacji transformatorów 220/110 kv oraz likwidacji barier w handlu energią - etap II i III; modernizacji stacji: 400/220/110 kv Miłosna, 220/110 kv Janów, 400/220/110/15 kv Połaniec; wdrożenia systemów zdalnego sterowania i nadzoru nad pracą sieci przesyłowej (SSiN). zadanie związane z przyłączeniem OZE do KSE: przyłączenie farmy elektrowni wiatrowych Margonin. zadanie związane z przyłączeniem wytwórców do KSE: przyłączenie do SE 220/110 kv Ostrołęka zakładu STORA ENSO POLAND. inne zadania:»» budowę traktu światłowodowego na linii 400 kv Miłosna-Kozienice; wymianę odłączników na rozdzielni 220 i 110 kv w stacji 400/220/110 kv Kozienice; modernizację linii: 400 kv Połaniec-Ostrowiec wraz z wymianą przewodu odgromowego na światłowód; 220 kv Grudziądz Węgrowo-Toruń Elana. 30

31 wiatr GAZ WODA węgiel słońce biogaz Energia w dobrych rękach modernizację stacji 220/110 kv: Leszno- Gronowo, Stalowa Wola, Boguchwała. W ramach działalności inwestycyjnej ukończono etapy zadań inwestycyjnych: w zakresie przyłączenia OZE do KSE:»» modernizację stacji 400/110 kv Żarnowiec (1 pole w rozdzielni 400 kv i 3 pola w rozdzielni 110 kv). w zakresie związanym z przyłączeniem wytwórców do KSE: rozbudowę i modernizację stacji 400/220/110 kv Łagisza (układ sterowania wyłącznikami linii blokowej 400 kv). w zakresie innych zadań:»» modernizację stacji 400/220/110 kv Miłosna (odbiór 3 pól rozdzielni 220 kv i pól 400, 110 i 30 kv ATR); modernizację stacji 220/110 kv Janów (pole ATR strona 220 i 110 kv oraz 1 pole w rozdzielni 220 kv i 1 pole w rozdzielni 110 kv); rozbudowę i modernizację stacji 220/110 kv Moszczenica (uruchomienie ATR); przystosowanie ogrodzeń stacji elektroenergetycznych do montażu SOT w stacjach (SE 220/110 kv: Wrzosowa, Bieruń, Mokre, Siersza, Ząbkowice, Boguszów, Katowice); modernizację układów chłodzenia transformatorów TFR /400, 250MVA, 400/110kV (w stacji 400/220/110 kv Miłosna); modernizację populacji transformatorów 220/110 kv oraz likwidację barier w handlu energią, w tym zainstalowanie dodatkowych ATR 220/110 kv w stacjach elektroenergetycznych - II etap: instalację ATR w SE Abramowice i SE Skawina; montaż modułów monitoringu w SE Morzyczyn, SE Kielce Piaski, SE Abramowice, SE Leśniów, SE Skawina, SE Konin, SE Leszno, SE Mokre, SE Wrocław; modernizację układów pracy baterii akumulatorowych w SE Mory, SE Mikułowa, SE Wielopole, SE Joachimów, SE Aniołów - (SE 400/220 kv Joachimów i SE 220/110 kv Mory); modernizację i przystosowanie zaplecza magazynowego na obiektach PSE Operator (SE 750/400/110 kv Rzeszów Widełka i SE 400/220/110 kv Kozienice); wdrożenie pełnego zakresu SSiN - grupa 26 stacji (SE 220/110 kv Jasiniec); budowę, instalację i uruchomienie systemów automatycznej regulacji napięcia ARST/ARNE w stacjach 220 i 400 kv (SE 220/110 kv Olsztyn I i SE 220/110 kv Toruń Elana); budowę układów kompensacji mocy biernej w stacjach elektroenergetycznych poprzez instalacje baterii kondensatorów podłączonych do szyn 110 kv i 220 kv w SE Mory i SE Plewiska (układ BKS przyłączony do rozdzielni 220 kv w SE Plewiska). W ramach działalności inwestycyjnej PSE Operator rozpoczęto realizację kolejnych zadań inwestycyjnych związanych z: budową nowych stacji i linii elektroenergetycznych, w tym zadań związanych z EURO 2012 i połączeniem elektroenergetycznym Polska-Litwa; realizowaniem zobowiązań wynikających z podpisanych umów o przyłączenie do sieci przesyłowej, m.in. wytwórców, w tym źródeł OZE; pracami modernizacyjnymi i rozbudową obiektów elektroenergetycznych oraz z budową traktów światłowodowych; instalowaniem dodatkowych autotransformatorów; budową i modernizacją systemów informatycznych, systemów łączności, systemu monitorowania jakości energii elektrycznej, systemu bezpiecznego dostępu; rozbudową siedziby PSE Operator i modernizacją zakładowych domów mieszkalnych; pracami innowacyjnymi. Inwestycje Raport roczny

32 W ramach działalności inwestycyjnej PSE Operator kontynuowano realizację zadań inwestycyjnych związanych z: budową stacji i linii elektroenergetycznych, w tym zadań związanych z EURO 2012 i połączeniem elektroenergetycznym Polska-Litwa; realizowaniem zobowiązań wynikających z podpisanych umów o przyłączenie do sieci przesyłowej m.in. wytwórców, w tym źródeł OZE; modernizacją i rozbudową stacji elektroenergetycznych oraz poprawą stanu technicznego obiektów elektroenergetycznych; modernizacją linii elektroenergetycznych; modernizacją populacji transformatorów 220/110 kv oraz likwidacją barier w handlu energią, a także instalowaniem dodatkowych autotransformatorów II etap; wdrożeniem bezobsługowego systemu funkcjonowania stacji elektroenergetycznych; sprzęganiem sieci 400 kv i 220 kv w stacjach elektroenergetycznych; rozwojem systemów teleinformatycznych w obszarze zarządzania rynkiem energii elektrycznej (projekt Rozwoju SIRE); mln zł rozwojem systemów teleinformatycznych w obszarze sterowania dyspozytorskiego; wdrożeniem Systemu Informacji Przestrzennej (SIP); zakupem obiektów sieciowych i regulowaniem stanu prawnego nieruchomości na stacjach elektroenergetycznych; przeniesieniem ODM Warszawa do budynku PGE. W roku 2010 PSE Operator prowadził prace związane z przygotowaniem zamierzeń inwestycyjnych finansowanych w ramach działań związanych z przygotowaniem zadań i zamierzeń inwestycyjnych, obejmujące prace przedinwestycyjne i przygotowawcze, które dotyczyły: budowy nowych lub rozbudowy istniejących obiektów stacyjnych oraz budowy obiektów liniowych, w tym związanych z realizacją połączeń międzynarodowych; wydanych warunków przyłączenia nowych odbiorców do sieci przesyłowej lub umów przyłączeniowych już podpisanych; modernizacji stacji i linii elektroenergetycznych ,0 745, ,5 450,3 552,3 616,3 492, Średniorocznie w latach Nakłady inwestycyjne poniesione w latach