WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY 1
2 CYKL KONFERENCJI PROMOCJA ZDROWIA - PRZYKŁADY DOBRYCH PRAKTYK mgr Iwona Bruśk, Zakład Zdrowia Publicznego Warszawski Uniwersytet Medyczny
dr hab. Jerzy B.Karski 1935-2009 Kierownik i Adiunkt w Zakładzie Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Wykładowca akademicki. Autor wielu publikacji w zakresie promocji zdrowia i zdrowia publicznego.
Cykl konferencji naukowo - dydaktycznych 4 I Konferencja - 14 kwietnia 2010r. Promocja zdrowia-przykłady dobrych praktyk II Konferencja 19 kwietnia 2011 r. Sieć szpitali i placówek medycznych promujących zdrowie III Konferencja 31 maja 2012 r. Ochrona i promocja zdrowia dzieci i młodzieży w wieku szkolnym IV Konferencja 18 kwietnia 2013r. Samorządy dla zdrowia mieszkańców Program Zdrowe Miasta Światowej Organizacji Zdrowia
5 Promocja zdrowia przykłady dobrych praktyk V konferencja 17 kwietnia 2015r. Systemy wsparcia w chorobach przewlekłych
Promocja zdrowia a choroby przewlekłe 6 Promocja zdrowia to proces umożliwiający ludziom zwiększenie kontroli nad własnym zdrowiem Do osób chorych przewlekle i niepełnosprawnych odnosi się wiele zaleceń dotyczących racjonalnego trybu życia, wyzwalania aktywności życiowej, poprawy kondycji psychicznej.
Etapy promocji zdrowia w odniesieniu do rozwoju choroby i niepełnosprawności. 7 I etap funkcja profilaktyczna w zapobieganiu chorób i dysfunkcji. II etap w aktywnej chorobie, której towarzyszą ; dolegliwości, diagnostyka, leczenie, rehabilitacja. Koncentracja na psychospołecznych aspektach choroby, dążenie do normalizacji, dążenie do uzyskiwania wsparcia społecznego. Informacja o chorobie III etap życie w szerszym społeczeństwie, aktywne uczestnictwo w grupach wsparcia i działania na rzecz środowiska. Wypracowanie nowego stylu pozwalającego na radzenie sobie z chorobą. Współpraca międzysektorowa.
Cechy chorób przewlekłych 8 długotrwały przebieg - trwają wiele lat, czasem do końca życia, mają wpływ na życie codzienne osób chorych, wpływają na wzrost zapotrzebowania pacjentów na świadczenia zdrowotne, zwiększają koszty indywidualne i systemowe, rośnie liczba osób i organizacji zorientowanych w prawach pacjentów, rośnie zapotrzebowanie na wsparcie systemowe. wpływają na jakość życia chorych i ich rodzin,
Choroby przewlekłe poważny problem indywidualny i społeczny Populacja się starzeje (5mln. osób pow. 60r.ż) Wśród osób starszych występuje wielochorobowość Postęp medycyny pozwala uratować lub wydłużyć życie wielu pacjentów Choroby ostre przechodzą w stan przewlekły trwający latami, czasem do końca życia Choroby onkologiczne nie są już jedynie śmiertelne Rosną koszty indywidualne związane z leczeniem Rosną koszty systemowe związane z leczeniem i opieką nad pacjentem Problemy pacjentów z dostępem do leczenia i rehabilitacji 9
Zdrowie publiczne a choroby przewlekłe 10 Liczba chorych Koszty leczenia Koszty refundacji leków Koszty refundacji sprzętu rehabilitacyjno-ortopedycznego Koszty rehabilitacji Lecznictwo uzdrowiskowe Wykluczenie i marginalizacja społeczna
Choroba przewlekła czy jesteśmy przygotowani? Tak wiedza o tym, że chorują inni jest powszechna, każdy w otoczeniu bliskich i dalszych znajomych zna osobę, która choruje przewlekle o problemach pacjentów przypomina prasa, reportaże telewizyjne programy 11
Choroba przewlekła czy jesteśmy przygotowani? Nie na własną chorobę nie jesteśmy przygotowani Diagnoza zaskakuje.. to nie może mnie dotyczyć oni się pomylili mam tyle spraw, nie mam czasu na chorobę 12
Choroba czy jesteśmy przygotowani? Dostęp do diagnostyki? Dostęp do leczenia specjalistycznego? Dostęp do chemioterapii? Dostęp do leczenia operacyjnego? Dostęp do rehabilitacji? Lecznictwo uzdrowiskowe? CZAS CHOROBA NIE POCZEKA!!!! LIMITY NA UDZIELANIE ŚWIADCZEŃ, OGRANICZANE NAKŁADY FINANSOWE 13
Kiedy TO przydarzy się Tobie.. 14 Zasoby indywidualne Wiedza i nastawienie do choroby Doświadczenie Rodzina, bliscy Finanse Wykształcenie Miejsce zamieszkania Zasoby instytucjonalne Informacja w placówce świadczącej pomoc medyczną o leczeniu i dalszym postępowaniu Informacja o postępowaniu po zakończeniu leczenia Wskazanie możliwości wsparcia m.in.przez NGO
Choroba źródła informacji Lekarz informujący o diagnozie Kolejny lekarz- jednemu nie wierzymy Dla tych co korzystają z internetu dr Google. Znajomi informacyjnie Inni pacjenci zaczynamy szukać kontaktów z innymi pacjentami na forach internetowych. Kolejnym etapem są organizacje pozarządowe skupiające pacjentów Nie wszyscy szukają informacji część pacjentów odrzuca myśl o chorobie, nie zmieniają trybu życia, nie stosują się do zaleceń do czasu Publikacje tak - ale człowiek najlepszym źródłem informacji. 15
Największym problemem są choroby nieustępujące w całkowicie ani nie rokujące całkowitego ustąpienia pod wpływem znanych w medycynie i rehabilitacji zabiegów i środków leczniczych. 16
Czego oczekuje chory? 17 KTO? GDZIE? KIEDY? CO? Chory przewlekle oczekuje rozmowy i wyjaśnień, aby mógł radzić sobie lepiej z trudnościami życia codziennego. Kto to ma robić? Gdzie taką pomoc można uzyskać? Czy bliscy są do tego przygotowani? Czy znajomi są gotowi na taką rozmowę?
Wsparcie społeczne 18 to pomoc dostępna dla jednostki w trudnych sytuacjach stresowych, płynąca z powiązań z innymi ludźmi, grupami społecznymi, społeczeństwem. (Kawczyńska - Butrym, 1985)
Wszystko co utwierdza w przekonaniu, że będzie lepiej i zdrowie powróci jest przez chorego z ulgą i nadzieją przyjmowane, i to nawet wówczas, kiedy obiektywny stan rzeczy 19 nie jest pocieszający.
20 Życzliwa obecność innych ludzi wywiera dobroczynny wpływ na zdrowie i samopoczucie jednostki. Różne systemy wsparcia działają jak schronienie, które pozwala na regenerację i aktywizację sił w najbliższym otoczeniu.
Systemy wsparcia społecznego 21 spontaniczne : pomoc przyjacielska czy sąsiedzka w określonej sytuacji ciągłe: wsparcie rodzinne, organizacyjne, grupowe, przyjacielskie w wielu sytuacjach trudnych /stale lub przejściowo/
W sytuacjach trudnych związanych z chorobą, i niepełnosprawnością ogromną rolę odgrywają; 22 bliskie osoby /małżonek, partner, dziecko, przyjaciele, rodzice/ reprezentanci zawodów /lekarz, pielęgniarka, pracownik socjalny, psycholog, duchowny, prawnik/. grupy i stowarzyszenia społeczne z którymi jesteśmy związani
Uwarunkowania wsparcia społecznego 23 1. Specyfika sytuacji życiowych w których rodzi się zapotrzebowanie na pomoc. 2. Miejsce udzielania wsparcia społecznego. 3. Typ wsparcia społecznego, który jest człowiekowi najbardziej potrzebny w określonych sytuacjach.
Proces pielęgnowania: 24 opieka systemowa opieka profesjonalna opieka nieprofesjonalna samoopieka.
Stawia się na 25 aktywność pacjenta - indywidualnego i grupowego, konieczność wyposażenia ich w niezbędną wiedzę, umiejętności, motywacje i możliwości.
26 W ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW NIEZBĘDNE SĄ WSPÓŁPRACA MIĘDZYSEKTOROWA INSTYTUCJE I ORGANIZACJE POZARZĄDOWE!!!! KOMUNIKACJA I INFORMACJA DOBRA WOLA WSZYSTKICH STRON REALIZACJA ZADAŃ ZGODNA Z KOMPETENCJAMI OTWARTOŚĆ NA NOWE AKTYWNOŚCi
WAŻNE!!! 27 CHORZY / AKTYWIŚCI NGO, TO OSOBY Z PROBLEMAMI ZDROWOTNYMI TAKŻE WYMAGAJĄCY WSPARCIA I MUSZĄ DBAĆ O SIEBIE!!!! LIDERZY ORGANIZACJI DZIAŁAJĄCYCH NA RZECZ CHORYCH PRZEWLEKLE ZASŁUGUJĄ NA SZACUNEK I POMOC
28 Stowarzyszenie Amazonek Żonkil z Warszawy
Wnioski 29 Tworzenie środowisk wspierających zdrowie pozwala chorym przewlekle łatwiej pokonywać trudności związane z chorobą. Pozytywne kontakty w środowisku, w rodzinie, grupie znajomych, czy grupie samopomocy, są źródłem wsparcia społecznego i wpływają pozytywnie na jakość życia pacjentów chorych przewlekle.
30 Dziękuję za uwagę Iwona Bruśk