Uchwała Nr 125/XIII/2011 Rady Miasta i Gminy Szczekociny z dnia

Transkrypt

1 Uchwała Nr 125/XIII/2011 Rady Miasta i Gminy Szczekociny z dnia w sprawie: przyjęcia Programu Promocji Zdrowia Psychicznego dla Gminy Szczekociny na lata Na podstawie art. 18 ust 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz z późn. zm.) oraz art. 1 ust. 1, art. 2 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 1994 r., Nr 111, poz. 535 z późn. zm.), Rada Miasta i Gminy Szczekociny uchwala, co następuje: 1. Uchwala się Program Promocji Zdrowia Psychicznego dla Gminy Szczekociny na lata , stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2. Źródłem finansowanie programu będą środki własne uwzględnione w programach pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta i Gminy Szczekociny. Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem podjęcia

2 Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 125/XIII/2011 Rady Miasta i Gminy Szczekociny z dnia Program Promocji Zdrowia Psychicznego dla Gminy Szczekociny na lata

3 I. Wprowadzenie Podstawą prawną do działań związanych z ochroną zdrowia psychicznego są: 1. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 1994 r., Nr 111, poz. 535 z późn. zm.), 2. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz z późn. zm.), 3. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz z późn. zm.), 4. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych (t. j. Dz. U. z 2008 r., Nr 164, poz z późn. zm.), 5. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t. j. Dz. U. z 2007 r., Nr 70, poz. 473 z późn. zm.), zadanie własne gminy realizowane jest w ramach corocznie uchwalanego przez Radę Miasta i Gminy Szczekociny Gminnego Programu Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zdrowiem określa się stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko brak choroby lub zniedołęŝnienia. W odniesieniu do przytaczanej definicji zdrowiem psychicznym jest nie tylko brak zaburzeń psychicznych, ale równieŝ taki stan, w którym osoba jest świadoma swojego potencjału, moŝe radzić sobie z problemami, stresem, efektywnie pracować i funkcjonować w społeczeństwie. W związku z powyŝszym zdrowie psychiczne jest waŝnym elementem zdrowia publicznego. WHO, Unia Europejska oraz organy administracji publicznej Polski opracowały szereg dokumentów określających modele opieki psychiatrycznej. Podstawowym aktem prawnym w tym zakresie jest ustawa o ochronie zdrowia psychicznego określająca, Ŝe ochronę zdrowia psychicznego zapewniają organy administracji rządowej i samorządowej oraz instytucje do tego powołane.

4 W działaniach z zakresu ochrony zdrowia psychicznego mogą uczestniczyć stowarzyszenia i inne organizacje społeczne, grupy samopomocy pacjentów i ich rodzin, a takŝe inne osoby fizyczne i prawne. Ochrona zdrowia psychicznego w aspekcie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego polega w szczególności na: 1. Promocji zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym; 2. Zapewnianiu osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do Ŝycia w środowisku rodzinnym i społecznym; 3. Kształtowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw społecznych a zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, Ŝyczliwości oraz przeciwdziałaniu ich dyskryminacji. PowyŜsze działania określone są w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego, który został przyjęty rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. (Dz. U. z 2011, Nr 24, poz128). Program Promocji Zdrowia Psychicznego dla Gminy Szczekociny na lata wyznacza kierunki działania Gminy Szczekociny w zakresie poprawy stanu zdrowia psychicznego mieszkańców, zaspakajania ich potrzeb oraz organizacji opieki zdrowotnej. Program przedstawia propozycje działań w obszarze zdrowia psychicznego. Opieka zdrowotna nad osobami z zaburzeniami w Gminie Szczekociny jest realizowana w ramach podstawowej opieki medycznej w formie doraźnej, ambulatoryjnej, finansowanej ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia na świadczenia zdrowotne. Z budŝetu Gminy Szczekociny finansowane są zadania z zakresu pomocy społecznej, które nakreśla ustawa o pomocy społecznej. Do zadań własnych gminy naleŝy opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka, w tym osób z zaburzeniami psychicznymi.

5 II. Lokalna diagnoza zjawiska zaburzenia psychicznego Zgodnie z zapisem art. 3 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego osoby z zaburzeniami psychicznymi to osoby: - chore psychicznie ( wykazujące zaburzenia psychotyczne); - upośledzone umysłowo; - wykazujące inne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczone są do zaburzeń psychicznych a osoby te wymagają świadczeń zdrowotnych, lub innych form pomocy i opieki niezbędnych do Ŝycia w środowisku rodzinnym lub społecznym. Z danych statystycznych przedstawionych w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego wynika, Ŝe w ciągu 18 lat, od r. wskaźnik rejestrowanego rozpowszechnienia zaburzeń psychicznych wzrósł o 119 % w opiece ambulatoryjnej (z do na 100 tys. ludności) i o 50 % w opiece stacjonarnej (z 362 do 542 na 100 tys. ludności). Według danych Miejsko Gminnego Ośrodka w oparciu o kryteria definicji zaburzeń psychicznych sformułowanej w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego, ze świadczeń pomocy społecznej skorzystało: - w 2008 r. 29 osób z zaburzeniami psychicznymi, - w 2009 r. 30 osób z zaburzeniami psychicznymi, - w 2010 r. 32 osoby z zaburzeniami psychicznymi. Opieka psychiatryczna w Gminie Szczekociny zorganizowana jest przez Miejsko Gminnego Ośrodka w sposób następujący: 1. Specjalistyczne usługi opiekuńcze na rzecz osób z zaburzeniami psychicznymi: r. dla 2 osób, r. dla 3 osób, r. dla 2 osób. 2. W 2008 r., 2 osoby przebywały w Domu Pomocy Społecznej dla osób z zaburzeniami zdrowia psychicznego, w roku 2009 skierowano kolejne 2 osoby. 3. Poradnictwo specjalistyczne dla rodzin obejmujące w szczególności poradnictwo prawne, medyczne i rodzinne, realizowane w ramach działalności Miejsko Gminnego Ośrodka.

6 III. Działania gminy w zakresie ochrony zdrowia psychicznego Celem programu jest zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej, dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form pomocy umoŝliwiających im Ŝycie w środowisku rodzinnym i społecznym. Lista priorytetów promocji zdrowia psychicznego dla Gminy Szczekociny: 1) Zapobieganie zaburzeniom psychicznym. 2) Promocja zdrowia psychicznego w szkołach. 3) Promocja zdrowia psychicznego w pracy. Zestawienie celów ogólnych i szczegółowych z Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego: Cel główny 1 Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym. Cele szczegółowe: 1. Upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, ukształtowanie zachowań i stylów Ŝycia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagraŝających zdrowiu psychicznemu. 2. Zapobieganie zaburzeniom psychicznym. 3. Zwiększanie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi. Cel główny 2 Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do Ŝycia w środowisku rodzinnym i społecznym. Cele szczegółowe: 1. Upowszechnienie środowiskowego modelu psychicznej opieki zdrowotnej. 2. Upowszechnienie zróŝnicowanych form pomocy i oparcia społecznego. 3. Aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi. 4. Skoordynowanie róŝnych form opieki i pomocy.

7 Cele, zadania Podmioty odpowiedzialne Termin realizacji Cel główny 1: Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym. Cel szczegółowy: Upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego kształtowanie zachowań i stylów Ŝycia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagraŝających zdrowiu psychicznemu. Opracowanie zestawów materiałów zawierających elementy promocji zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieŝy, opartej na dowodach naukowych. Organizowanie w szkołach prelekcji i pogadanek z udziałem specjalisty z zakresu zdrowia psychicznego. Podniesienie świadomości środowiska lokalnego na temat promocji zdrowia psychicznego poprzez umieszczenie plakatów oraz ulotek w miejscach ogólnie dostępnych. Pedagodzy szkolni Pedagodzy szkolni Miejsko - Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Psycholog szkolny Cel szczegółowy: Zapobieganie zaburzeniom psychicznym. Kierowanie do Poradni Psychologiczno Pedagogicznej na badania dzieci oraz młodzieŝ, u których występują zaburzenia zachowania oraz istnieje zagroŝenie wystąpienia zaburzeń psychicznych. Pedagodzy szkolni Porady i konsultacje dla osób zagroŝonych zaburzeniami psychicznymi.

8 Realizacja programów zapobiegania przemocy w rodzinie, w szkole i w środowisku lokalnym Miejsko - Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w (w ramach punktu konsultacyjnego) Pedagodzy szkolni Psycholog szkolny Cel szczegółowy: Zwiększenie integracji społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Zapewnienie wsparcia i leczenia umoŝliwiającego ludziom chorym psychicznie pełne uczestnictwo we wszystkich aspektach Ŝycia społeczności Organizowanie warsztatów terapii zajęciowej, które mają na celu ogólne usprawnienie, rozwijanie umiejętności obejmujących czynności Ŝycia codziennego, poprawę kondycji psychicznej i fizycznej. Miejsko - Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w (w ramach zajęć świetlicy środowiskowej) Cel główny 2: Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do Ŝycia w środowisku rodzinnym i społecznym. Cel szczegółowy: Upowszechnienie środowiskowego modelu psychicznej opieki zdrowotnej. Współpraca Miejsko Gminnego Ośrodka ze słuŝbami opieki psychiatrycznej na terenie powiatu oraz z lekarzem rodzinnym. Cel szczegółowy: Upowszechnienie zróŝnicowanych form pomocy i oparcia społecznego.

9 Organizowanie usług opiekuńczych przez Miejsko gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w. Cel szczegółowy: Aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi. Kontakt osoby z zaburzeniami psychicznymi z pośrednikiem pracy w celu przedstawienia ofert pracy znajdujących się w rejestrach urzędu. Cel szczegółowy: Skoordynowanie róŝnych form opieki i pomocy. Powołanie lokalnego zespołu koordynującego realizację Gminnego Programu Promocji Zdrowia Psychicznego. Realizacja, koordynowanie i monitorowanie Gminnego Programu Promocji Zdrowia Psychicznego. Burmistrz Miasta i Gminy Szczekociny Gmina Szczekociny Powołany Zespołu Koordynującego i Monitorującego program Wrzesień 2011 od września 2011 Przygotowanie aktualizowanego corocznie przewodnika informującego o dostępnych formach opieki zdrowotnej i pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Miejsko - Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w od września 2011 Niezwykle waŝnym elementem systemu ochrony zdrowia psychicznego są instytucje działające w systemie pomocy społecznej z domami pomocy społecznej dla osób przewlekle psychicznie chorych, środowiskowymi domami samopomocy oferującymi opiekę dzienną, miejscami całodobowymi oraz specjalistycznymi usługami opiekuńczymi. Dla dzieci i młodzieŝy upośledzonych umysłowo bez względu na stopień upośledzenia organizuje się naukę i zajęcia rewalidacyjno wychowawcze w szczególności w szkołach, przedszkolach, placówkach opiekuńczo wychowawczych, ośrodkach rehabilitacyjno wychowawczych, w domach pomocy społecznej i zakładach opieki zdrowotnej, a takŝe w domu rodzinnym. Adresaci programu: Adresatami programu będą:

10 - osoby chore psychicznie; - osoby upośledzone umysłowo; - osoby wykazujące inne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych, a osoba ta wymaga świadczeń zdrowotnych lub innych form pomocy i opieki niezbędnych do Ŝycia w środowisku rodzinnym lub społeczny; - dzieci i młodzieŝ; - osoby dorosłe. Koordynator programu: Koordynatorem programu będzie Zespół Koordynujący Realizację Programu Promocji Zdrowia Psychicznego dla Gminy Szczekociny powołany uchwałą Rady Miasta i Gminy Szczekociny. Partnerzy / Podmioty uczestniczące: Starostwo Powiatowe, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowy Urząd Pracy, jednostki organizacyjne z systemu oświaty i pomocy społecznej. Źródła finansowania: BudŜet Gminy Szczekociny, środki zewnętrzne, w tym: środki unijne, środki Narodowego Funduszu Zdrowia, środki świadczeniodawców usług medycznych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Wskaźniki monitoringu : Liczba przygotowanych i zrealizowanych programów i przedsięwzięć profilaktycznych, liczba osób korzystających z róŝnych form pomocy. IV. Podsumowanie Osoby z zaburzeniami psychicznymi są szczególnie zagroŝone ubóstwem oraz wykluczeniem społecznym. Z powodu specyfiki swojego schorzenia mają oni ogromne trudności w samodzielnym funkcjonowaniu społecznym, pełnieniu ról społecznych oraz integracji społecznej. Taka sytuacja powoduje spadek aktywności społecznej, pogłębiającą się

11 izolację społeczną, wzrost uzaleŝnienia od opiekunów, a w rezultacie obniŝenie jakości Ŝycia tych osób. Osoby z zaburzeniami psychicznymi są bardzo często spychane na margines Ŝycia społecznego, bywają szykanowane, wyśmiewane i nieakceptowane przez ludzi z ich otoczenia, a nawet swoich bliskich. Podejmowane działania pozwolą zapewnić osobom z zaburzeniami psychicznymi lepszy dostęp do świadczeń zdrowotnych i innych form opieki w środowisku rodzinnym. Osiągniemy to dzięki rozwojowi ambulatoryjnej opieki specjalistycznej oraz zwiększeniu dostępności do róŝnorodnych form wsparcia udzielanego osobom z zaburzeniami psychicznymi. Program ściśle koresponduje z koncepcjami zawartymi w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata W programie połoŝono główny nacisk na zadania z zakresu promocji zdrowia zaburzeń psychicznych, niwelowanie nierówności w zakresie dostępu do świadczeń zdrowotnych, budowanie partnerstwa pomiędzy wszystkimi podmiotami realizującymi program.