Dr Magdalena Nowak 2011/2012 Zakład Historii Najnowszej Polski Instytut Historii Uniwersytet Gdański 1. Przedmiot: Historia Polski 1918-1945, rok III, studia niestacjonarne 2. Ilość godzin: 1 grupa 60 h = 60 godzin 3. Forma: ćwiczenia 4. Wykaz tematów realizowanych oraz wymagana literatura: 1. Walka o kształt granic państwa 1918-1923 - koncepcja federacyjna Piłsudskiego a program Dmowskiego - działalność KNP w Paryżu - konferencja w Wersalu, traktat wersalski i traktat mniejszościowy - ustalenie polskiej granicy zachodniej - rewolucja w Rosji i pokój brzeski - wojna polsko-ukraińska i polsko-radziecka (traktat ryski) - URL i ZURL - układ Petlura - Piłsudski - decyzja Rady Ambasadorów z 1923 r. 2. Ustrój II Rzeczpospolitej - Mała Konstytucja - Konstytucja Marcowa 1921 r. - reformy społeczno-gospodarcze: rolna, samorządowa, walutowa - nowela sierpniowa - Konstytucja Kwietniowa, jej konsekwencje - system sanacyjny po 1926, 1930, 1935 r. - system parlamentarny w Polsce i jego specyfika 3. Etatyzm - polityka gospodarcza rządów do 1926 r. - polityka gospodarcza rządów sanacyjnych - program gospodarczy OZN-u - bilans gospodarczy lat międzywojennych 4. Wielki Kryzys Gospodarczy - sytuacja gospodarcza Polski przed kryzysem - syndromy kryzysu - polityka antykryzysowa 5. Zmiana pokoleniowa przełomu lat 20 i 30-tych - Młodzi i Starzy w Stronnictwie Narodowym - Obóz Zjednoczenia Narodowego jako próba konsolidacji pokolenia przełomu - charakterystyka 3 pokoleń II RP - Młodzi wobec faszyzmu i hitleryzmu 1
6. Przemiany cywilizacyjne na ziemiach polskich w pierwszej połowie XX w. Modernizacja i zacofanie Podział cywilizacyjny Polski Życie dworu Status inteligencji 7. Wybrane aspekty polskiej polityki zagranicznej 1918-1939 - konferencja w Genui i Rapallo 1922 r. - Locarno 1925 r. - układ o nieagresji z Niemcami 1934 r. - pakt o nieagresji z ZSRR 1932 r. - Pakt Wschodni - Monachium 1938 r. - brytyjskie gwarancje dla Polski - Józef Beck jako kierownik polskiej polityki zagranicznej - wywiad polski -Gdańsk-jako ośrodek ukraiński w okresie międzywojennym 8. Stosunki narodowościowe w II RP - pojęcia: naród. państwo, społeczeństwo, kultura, świadomość narodowa, mniejszość narodowa i asymilacja - procesy narodowotwórcze - fazy, geneza narodu polskiego - sytuacja prawna mniejszości narodowych w II RP - mniejszości: liczba, struktura, rozmieszczenie - Narodowa Demokracja wobec mniejszości ukraińskiej - religia jako element wyróżniający (sytuacja prawna wyznań, struktura religijna mniejszości) - Kościół prawosławny i greckokatolicki 9. II wojna światowa: Polacy i Ukraińcy - wrzesień 1939 r. - postawy polskie i ukraińskie - pakt Ribbentrop - Mołotow - okupacja radziecka - 1941 r. - okupacja niemiecka - rola kościoła unickiego - metropolita Andrzej Szeptycki - UPA i AK w Galicji Wschodniej - wypadki wołyńskie 1943-44 - akcja Wisła 1947 r. i jej konsekwencje do dziś 10. Polskie państwo podziemne -wrzesień 1939-sukcesja- Rząd Polski na Emigracji -struktury krajowe podziemia do powstania AK (ZWZ) -AK-powstanie, struktura, funkcje(pion wojskowy Państwa Podziemnego) -Delegatura Rządu na Kraj -struktury polityczne: Polityczny Komitet Porozumiewawczy, Krajowa Reprezentacja Polityczna, Rada Jedności Narodowej (skład, polityka) -sylwetki dowódców AK: Stefan Gro - Rowecki, Tadeusz Bór - Komorowski,, Leopold Niedźwiadek Okulicki 2
Polacy w ZSRR w czasie II wojny światowej -podziemie 1944/45-1947/48-NIE, WiN, proces szesnastu Między systemem niemieckim a sowieckim terror klasowy i narodowy Wymagana literatura: Podręczniki: Brzoza C., Sowa L. A., Historia Polski 1918 1945, Warszawa 2006 Friszke A., Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989, Warszawa 2003 Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski, 1939 1989, Warszawa 1996 Bardach J. Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 1996 Landau Z. Roszkowski W., Polityka gospodarcza II Rzeczypospolitej i PRL, Warszawa 1995 Literatura: 1. Ajnenkiel A., Od rządów ludowych do przewrotu majowego, Warszawa 1977. Chojnowski A., Ukraina, Warszawa 1997. Czubiński A., Najnowsze dzieje Polski 1914-1983. Dominiczak H., Granica wschodnia Rzeczpospolitej Polskiej w latach 1919-1939, Warszawa 1992. Klimecki M., Polsko-ukraińska wojna o Lwów i Wschodnią Galicję 1918-1919, Warszawa 1997. Galuba R., Niech nas rozsądzi miecz i krew. Konflikt polsko-ukraiński o Galicję Wschodnią w latach 1918-1919, Poznań 2004 Kozłowski M., Zapomniana wojna. Walki o Lwów i Galicję Wschodnią 1918-1919, Bydgoszcz 1999 Pajewski J., Odbudowa państwa polskiego 1914-1919, Warszawa 1985. Polska i Ukraina, Sojusz 1920 roku i jego następstwa. Praca zbiorowa pod red. Z.Karpusa, W.Rezmera i E.Wiszka, Toruń 1997. Torzecki R., Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923-1929, Kraków 1989. Zaremba P., Historia dwudziestolecia 1918-1939, Gdańsk 1988. Nowak M. Narodowa Demokracja wobec mniejszości ukraińskiej w II Rzeczypospolitej w kontekście decyzji Rady Ambasadorów z 15 III 1923 r. o uznaniu wschodniej granicy Polski, [w]: Między Odrą a Dnieprem, zbiór studiów pod red. T. Stegnera, Gdańsk 1997. Żurawski vel Grajewski P.P., Sprawa ukraińska na konferencji pokojowej w Paryżu w roku 1919, Warszawa 1995. Sierpowski S., Geneza i zadania Komisji Międzysojuszniczej w Polsce w 1919 r., [w:] Polska i sąsiedzi. Studia z dziejów kultury, gospodarki i myśli politycznej, pod red. M. Hejgera i W. Skóry, Pruszcz Gdański- Słupsk 2010, s. 557-567. 2. Ajnenkiel A., Od rządów ludowych do przewrotu majowego, Warszawa 1977. Ajnenkiel A., Polska po przewrocie majowym, Warszawa 1980. Ajnenkiel A., Polskie konstytucje, Warszawa 1977. Albert A. (Roszkowski W.), Najnowsza historia Polski 1918-1980, Londyn 1991 Kawalec K., Spadkobiercy niepokornych. Dzieje polskiej myśli politycznej 1918-1939, Wrocław 2000 3. 3
Landau Z. Roszkowski W., Polityka gospodarcza II Rzeczypospolitej i PRL, Warszawa 1995 Janus P., W nurcie polskiego etatyzmu. Stefan Starzyński i Pierwsza Brygada Gospodarcza 1926-1932, Kraków 2009 4. Landau Z. Roszkowski W., Polityka gospodarcza II Rzeczypospolitej i PRL, Warszawa 1995 Morawski W., Od marki do złotego. Historia finansów Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2008. Kaliński J., Landau Z., Gospodarka Polski w XX wieku, Warszawa 2003. Idee gospodarcze Drugiej Rzeczypospolitej, pod red. R. Orłowskiego, Lublin 1996. Łapa M., Modernizacja państwa: Polska polityka gospodarcza 1926-1929, Łódź 2002. 5. Jędruszczak T., Piłsudczycy bez Piłsudskiego, Warszawa 1963. Majchrowski J., Silni - zwarci - gotowi. Myśl polityczna Obozu Zjednoczenia Narodowego, Warszawa 1985. Rudnicki Sz., Obóz Narodowo - Radykalny. Geneza i działalność, Warszawa 1985. Wapiński R., Narodowa Demokracja 1893-1939, Wrocław 1980. Wapiński R., Pokolenia Drugiej Rzeczpospolitej, Wrocław 1991. Wapiński R., Świadomość polityczna w Drugiej Rzeczypospolitej, Łódź 1989 Meller A, Radomski G., Narodowo-radykalny model państwa. Koncepcje ustrojowe Obozu Narodowo-Radykalnego ABC w publicystyce politycznej Nowego Ładu (1933-1939), [w:] Prasa Narodowej Demokracji 1886-1939, red. nauk. A. Dawidowicz, E. Maj, Lublin 2010, s. 435-450 6. Opacki Z., Wobec modernizacji życia ziemiańskiego. Janina z Puttkamerów Żółtowska o ziemiaństwie wielkopolskim w dwudziestoleciu międzywojennym, [w:] Dom-spotkanie przestrzeni prywatnej i publicznej na tle przemian cywilizacyjnych XIX i XX w. Zbiór studiów pod red. Z.Opackiego i S. Płaza-Opackiej, Gdańsk 2008, s. 209-218. Szczerski A., Modernizacje. Sztuka i architektura w nowych państwach Europy Środkowo- Wschodniej 1918-1939, Łódź 2010, s. 1-26, 203-261. Mędrzecki W., Inteligencja polska na Wołyniu w okresie międzywojennym, Warszawa 2005 Mędrzecki W., Młodzież wiejska na ziemiach Polski centralnej 1864-1939 : procesy socjalizacji, Warszawa 2002 Mędrzecki W., Społeczeństwo polskie w XX w., Warszawa 2003 Społeczeństwo, państwo, modernizacja. Studia ofiarowane Januszowi Żarnowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, pod red. W. Mędrzeckeigo, Warszawa 2002 7. Beck J., Ostatni raport, Warszawa 1987. Dominiczak H., Granica wschodnia RP w latach 1919-1939, Warszawa 1992. Kamiński M., K,Zacharias M.J., Polityka zagraniczna Rzeczpospolitej Polskiej 1918-1939, Warszawa 1998. Newman S., Gwarancje brytyjskie dla Polski, Warszawa 1981. Sierpowski S., Mniejszości narodowe jako instrument polityki międzynarodowej 1919-1939, Poznań 1986 4
Fedusio P., Ukraińcy w Wolnym Mieście Gdańsku (1910-1939) [w:] Między Odrą a Dnieprem. Wyznania i narody, Zbiór studiów pod red T. Stegnera, Gdańsk 1997. Terlecki A., Pułkownik Beck, Kraków 1985. Skóra W., Wolne Misato Gdańsk jao siedziba placówki polskiego wywiadu wojskowego w latach 1920-1930, [w:] Polska i sąsiedzi. Studia z dziejów kultury, gospodarki i myśli politycznej, pod red. M. Hejgera i W. Skóry, Pruszcz Gdański- Słupsk 2010, s. 603-617. Snyder T., Tajna wojna. Henryk Józewski i poslko-sowiecka rozgrywka o Ukrainę, Kraków 2008 Ćwiek H., Rotmistrz Sosnowski. As wywiadu polskiego Drugiej Rzeczypospolitej, Kraków 2010 8. Chojnowski A., Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921-1939, Wrocław 1979. Papierzyńska-Turek M., Państwo wobec prawosławia 1918-1939, Warszawa 1989. A.Kłoskowska, Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 1996 Chałupczak H. Browarek T., Mniejszości narodowe w Polsce 1918-1995, Lublin 1998 Torzecki R., Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923-1929, Kraków 1989. Matelski D., Niemcy w Polsce w XX wieku, Warszawa-Poznań 1999 Tomaszewski J., Ojczyzna nie tylko Polaków. Mniejszości narodowe w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1985 Grünberg K., Sprengel B., Trudne sąsiedztwo. Stosunki polsko-ukraińskie w X-XX w., Warszawa 2005 Sielezin J. R., Kwestia narodowa i żydowska w prasie Narodowej Demokracji 1887-1939, [w:] Prasa Narodowej Demokracji 1886-1939, red. nauk. A. Dawidowicz, E. Maj, Lublin 2010, s. 335-337. Snyder T., Rekonstrukcja narodów. Polska, Ukraina, Litwa, Białoruś 1569-1999, Sejny 2009, (część I dotycząca Litwy i Białorusi) Opacki Z., Postawy profesorów Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie wobec antysemityzmu na uczelni. Marian Zdziechowski i Manfred Kridl, [w:] Jews and Slavs. Volume 11. Jewish Polish and Jewish Russian Contacts. Edited by Wolf Moskovich and Irena Fijałkowska Janiak, Jerusalem Gdańsk 2003 9. Chojnowski A., Ukraina, Warszawa 1997. Motyka G., Od rzezi wołyńskiej do Akcji Wisła. Konflikt polsko-ukraiński 1943-1947, Kraków 2011 Motyka G., Za niepodległą Ukrainę. Działalność OUN-UPA w latach 1929-1954., Motyka G., Wnuk R., Pany i rezuny. Współpraca AK-WiN i UPA 1945-1947. Warszawa 1998. Shore M., Kawior i popiół: życie i śmierć pokolenia oczarowanych i rozczarowanych marksizmem,warszawa 2008. Antypolska akcja OUN-UPA 1943-1944. Fakty i interpretacje, pod red. G. Motyki i D. Lebionka, Warszawa 2003 10. Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski, 1939 1989, Warszawa 1996 Hryciuk G., Polacy we Lwowie 1939-1944, Życie codzienne, Warszawa 2000 Leinward A., Przywódcy Polski Podziemnej przed sądem moskiewskim. Warszawa 1992. 5
Motyka G., Wnuk R., Pany i rezuny. Współpraca AK-WiN i UPA 1945-1947. Warszawa 1998. Ney-Krwawicz M., AK Siła Zbrojna Polskiego Podziemia., Warszawa 1993. Salmonowicz S., Polskie Państwo Podziemne. Z dziejów Walki Cywilnej 1939-1945., Warszawa 1994. Strzembosz T., Refleksje o Polsce i podziemiu 1939-1945.,Warszawa 1990. Szarota T., Stefan Rowecki Grot, Warszawa 1985. Duraczyński E., Generał Iwanow zaprasza. Przywódcy Podziemnego Państwa polskiego przed sądem moskiewskim, Warszawa 1989 Tatarkiewicz W., Historia Filozofii. III, Warszawa 1978, (marksizm, leninizm). Torańska T., Oni, Aneks 1985 (lub wydanie nowsze). Żenczykowski T., Polska Lubelska 1944, Warszawa 1990 Snyder T., Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem, Warszawa 2011 Shore M., Kawior i popiół: życie i śmierć pokolenia oczarowanych i rozczarowanych marksizmem, Warszawa 2008. 5. Warunki rozliczenia: recenzja jednej monografii i zaliczenie kolokwium o charakterze problemowych, obecność i przygotowanie na zajęcia 6
Dr Magdalena Nowak 2011/2012 Zakład Historii Najnowszej Polski Instytut Historii 1. Przedmiot: Metodyka prowadzenia imprez turystycznych, rok II, studia stacjonarne I stopnia Krajoznawstwo i turystyka historyczna in: 2 grupy po 30 h w semestrze= 60 godzin 3. Forma: ćwiczenia 4. Wykaz tematów realizowanych oraz wymagana literatura: W trakcie kursu studenci zapoznają się z podstawowymi zasadami prowadzenia imprez turystycznych od strony praktycznej. Zadaniem zajęć jest wykształcenie w studentach umiejętności planowania imprezy, jej przeprowadzenia z uwzględnieniem nawigacji grupą, momentów niebezpiecznych, roli przewodnika i kierownika oraz jej rozliczenia. W tym celu będą sami musieli podjąć zadania przewodnika lub kierownika. W trakcie zajęć studenci, oprócz zapoznania się z zalecaną literaturą, będą odbywali wycieczki terenowe po lesie i w mieście. 1. Rodzaje imprez turystycznych: rekreacyjne imprezy terenowe, festyny sportoworekreacyjne, spartakiady, turnieje, a narciarskie (turystyka kwalifikowana). 2. Cel imprezy. Program imprezy turystycznej. Ogólne zasady programowania w turystyce i krajoznawstwie. form wyjazdów turystycznych. Kalkulacja i preliminarz. Rozliczanie imprez. 5. Piloci i przewodnicy turystyczni prowadzenia imprezy. 6. Metodyka przeka, w terenie 8. Wybrane zagadnienia psychologiczne w rekreacji i turystyce. -rozrywkowe w turystyce gry rekreacyjne. podstawowe zasady po 11. Etyka w turystyce. 12. Baza noclegowa Literatura: Przekaz informacji w turystyce Krajoznawstwo i jego związki z turystyką, Warszawa 2003 (r. VII). 1
J. Gracz, T. Sankowski, M. Walczak, Przewodnik do ćwiczeń z psychologii w rekreacji i turystyce J. Strugarek, Organizowanie i prowadzenie imprez sportowych, rekreacyjnych i turystycznych, Po J. Merski, Turystyka kwalifikowana, Warszawa 2002. R. Winiarski, J. Zdebski, Psychologia turystki, Warszawa 2008 ( r. 5-8). Vademecum pilota grup turystyczny 5). E. Turkiewicz, Organizacja imprez turystycznych. Skrypt do przedmiotu, Kraków 1997. Z. Kruczek, Metodyka krajoznawstwa. Skrypt dla studentów, Kraków 1979. Turystyka aktywna i kwalifikowana na obszarach chronionych Warszawa 2001. Z. Kruczek, J. Zdebski, Metodyka organizowania wycieczek i imprez górskich, Warszawa, Kraków 1984. Kompendium pilota wycieczek, praca zbiorowa pod red. Z. Kruczka, Kraków 2000. Z. Kruczek, A. Kurek, M. Nowacki, Krajoznawstwo. Zarys teorii i metodyki, Kraków 2003. Obsługa ruchu turystycznego, praca zbiorowa pod red. Z. Kruczka, Kraków 2004. Organizacja usług turystycznych i hotelarskich Warszawa 2008. Produkt turystyczny albo jak organizować poznanie świata. Podręcznik Produkt turystyczny albo jak organizować poznanie świata. Przewodnik do ćwiczeń 5. Sposób rozliczenia studentów: zaliczenie Zaliczenie będzie składało się z kilku elementów: Obecność i przygotowanie na zajęcia Ocena zachowania w terenie Zaliczenie cząstkowych zadań w terenie Przygotowanie projektu wycieczki ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Dr Magdalena Nowak 2011/2012 Zakład Historii Najnowszej Polski Instytut Historii 1. Przedmiot: Translatorium językowe, rok II, studia stacjonarne II stopnia Historia 3. Forma: ćwiczenia 4. Wykaz tematów realizowanych oraz wymagana literatura: 2
W trakcie kursu studenci będą czytać i interpretować źródła i literaturę historyczną z XIX i XX wieku w języku angielskim. Studenci powinni przynosić na zajęcia słownik angielsko-polski. Materiał dobierany na zajęcia zależy od poziomu znajomości języka prezentowanego przez studentów. Z tego względu proponowana literatura stanowi jedynie punkt wyjścia dla dalszej dyskusji. 1. Holocaust na Ukrainie Morality and Reality. The Life and Times of Andrei Sheptyts kyi, ed. by P. R. Magocsi, Edmonton 1989 P.R.Magocsi, A History of Ukraine, Toronto 1996 Kurt I. Lewin, A Journey through Illusions, Santa Barbara 1994 B.R. Bociurkiw, The Ukrainian Greek Catholic Church and the Soviet State 1939-1950, Toronto 1996 Kahana D., Lvov getto diaty, Amherst 1990 5. Sposób rozliczenia studentów: zaliczenie obejmujące bądź zwykłe tłumaczenie tekstu, bądź również jego szerszą interpretację w postaci pracy pisemnej/wypowiedzi ustnej (w zależności od poziomu językowego uczestników) Forma zaliczenia 3