Przekroje Przekroje służą do przedstawiania wewnętrznej budowy obiektów. Wybór odpowiedniego przekroju zależy od stopnia złożoności wewnętrznej budowy przedmiotu.. Przekroje całkowite to rzuty przedstawiające przedmiot w jednym lub w kilku przekrojach. Przekroje cząstkowe przedstawiają tylko fragmenty przedmiotów w przekrojach i mogą występować jako przekroje cząstkowe: części przedmiotu, przedmiotów symetrycznych, które identyfikować na osiach symetrii, w zwiększonej podziałce. Przekroje: a) całkowity, b) cząstkowy części przedmiotu Przekroje cząstkowe części przedmiotu obrazują tylko wybrany fragment przedmiotu. Miejsce urwania na tych widokach należy ograniczać linią cienką odręczną lub zygzakową.. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 1
PRZEKROJE CZĄSTKOWE Przekroje cząstkowe przedmiotów symetrycznych Przekroje cząstkowe przedmiotów symetrycznych stosuje się w przypadku dużych obiektów symetrycznych, wówczas można przedstawiać tylko ich połowę lub jedną czwartą. Przekroje takie należy identyfikować na linii symetrii dwiema krótkimi, równoległymi kreskami, prostopadłymi do osi symetrii. (rys. a). Jeżeli symetria obejmuje dwie osie lub płaszczyzny, to identyfikatory należy narysować również na drugiej osi (rys. b); dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 2
PRZEKROJE CZĄSTKOWE O ZWIĘKSZONEJ PODZIAŁCE Przekroje cząstkowe o zwiększonej podziałce Przekroje cząstkowe w zwiększonej podziałce są to przekroje obrazujące drobne szczegóły przedmiotu, których nie można dokładnie zwymiarować w przyjętej podziałce rysunku. Szczegóły te należy otoczyć linią ciągłą cienką oraz zidentyfikować wielką literą nad dodatkowym przekrojem. Za nią wpisać podziałkę w nawiasach. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 3
PRZEKROJE ROZWINIĘTE Przekrój rozwinięty Przekroje rozwinięte to rzuty przedstawiające wewnętrzne zarysy przedmiotów wygiętych. Rysuje się je w stanie wyprostowanym (rozwiniętym), bez zniekształcania przedmiotu. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 4
PRZEKROJE SPECJALNIE POŁOŻONE a) przekrój, b) przekrój specjalnie identyfikowany, c) przekrój specjalnie położony Przekroje specjalnie położone to rzuty leżące w płaszczyźnie nierównoległej do płaszczyzny rzutu. Przekroje leżące w płaszczyźnie nierównoległej do rzutni należy rzutować zgodnie z kierunkiem rzutowania, który oznacza się strzałką identyfikującą z wielką literą powtórzoną nad widokiem. Takim przekrojom można nadać specjalne położenie, przesuwając je i obracając odpowiedni kąt. Kierunek obrotu przekroju należy określić strzałką o zarysie łuku. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 5
PRZEKROJE PRZEDMIOTÓW SYMETRYCZNYCH a) otrzymywanie rzutu, b, c, d) przykłady, e) źle przedstawiony przekrój Przekroje części symetrycznych służą do przedstawiania części symetrycznych przynajmniej względem jednej osi (płaszczyzny) symetrii. W tych rzutach po jednej stronie osi (płaszczyzny) symetrii przedmiot jest przedstawiany w przekroju, a po drugiej - w widoku. Granicą między przekrojem a widokiem jest linia symetrii na całej długości przedmiotu. Z tego powodu przedmiotu z rys. e) w takim rzucie przedstawiać nie należy. Można go przedstawić w przekroju miejscowym. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 6
PRZEKROJE CZĘŚCI OBROTOWYCH Przekroje części obrotowych z regularnie rozmieszczonymi szczegółami Przekroje części obrotowych o regularnie rozmieszczonych szczegółach konstrukcyjnych, np. ściankach, otworach itp., które nie leżą w płaszczyźnie przekroju, należy sprowadzać do płaszczyzny przekroju pod warunkiem, że nie utrudni to odczytania rysunku. Przekroje takie nie muszą być identyfikowane. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 7
PRZEKROJE MIEJSCOWE Przekroje miejscowe Przekroje miejscowe rysuje się na tle widoków, w miejscach występowania szczegółów budowy wewnętrznej. Przekroje miejscowe należy ograniczać linią cienką odręczną lub zygzakową; nie powinna się ona nakładać na żadne inne linie przedstawianego obiektu. Przekroje miejscowe położone blisko siebie należy rysować w połączeniu, jako jeden przekrój. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 8
PRZEKROJE MIEJSCOWE POPRAWNE I BŁĘDNE Przekroje miejscowe poprawne i błędne dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 9
PRZEKROJE JEDNĄ PŁĄSZCZYZNĄ PRZEKROJU Przekroje jedną płaszczyzną przekroju są rzutami obrazującymi najbardziej charakterystyczne szczegóły budowy wewnętrznej przedmiotu. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 10
PRZEKROJE DWIEMA PŁASZCZYZNAMI RÓWNOLEGŁYMI Przekroje dwiema płaszczyznami równoległymi są rzutami obrazującymi szczegóły budowy przedmiotu, które nie leżą w jednej płaszczyźnie. Dwie równoległe płaszczyzny - α i β - odsłaniają budowę wewnętrzną przedmiotu. Otrzymujemy rzut do przedstawienia prostokątnego (rys. a), natomiast pełne przedstawienie prostokątne, wraz z identyfikacją płaszczyzn przekroju (rys.c). dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 11
PRZEKROJE DWIEMA PRZECINAJĄCYMI SIĘ PŁASZCZYZNAMI Przekroje dwiema przecinającymi się płaszczyznami są rzutami prostokątnymi, w których jedna płaszczyzna przekroju zostaje obrócona do płaszczyzny rzutowania. Na przedstawieniu poglądowym (rys. a) taką funkcję pełni płaszczyzna 2. Rzuty prostokątne tego przekroju przedstawia (rys. b). dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 12
.PRZEKROJE TRZEMA PRZECINAJĄCYMI SIĘ PŁASZCZYZNAMI Przekroje trzema przecinającymi się płaszczyznami są rzutami prostokątnymi, w których płaszczyzny przekroju tworzą linię łamaną o kątach rozwartych. Jak poprzednio, również i te należy sprowadzić do jednej płaszczyzny rzutu i odpowiednio zidentyfikować. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 13
.PRZEKROJE PŁASZCZYZNĄ CZĘŚCIOWO POŁOŻONĄ NA ZEWNĄTRZ PRZEDMIOTU Przekroje płaszczyzną częściowo położoną na zewnątrz przedmiotu. Taki sposób łączenia widoku i przekroju wprowadza norma PN-ISO 128-44:2006. Ogranicza to liczbę rzutów, co w rysunku technicznym jest zawsze pożądane.. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 14
KŁADY Przekrój poprzeczny (a) oraz kład obrócony na widoku (b) Kłady to przedstawienia rysunkowe pokazujące tylko zarysy przedmiotu, leżące w jednej lub kilku płaszczyznach przekroju. Mają one zastosowanie przede wszystkim do zobrazowania poprzecznego przekroju przedmiotu. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 15
. KŁADY ODWRÓCONE NA ODPOWIEDNIM WIDOKU Tak przedstawiony przekrój, o ile za płaszczyzną przekroju nie występują inne zarysy, może być narysowany bezpośrednio na widoku. Otrzymany w ten sposób rzut nazywa się kładem obróconym na widoku. Kłady obrócone należy rysować linią ciągłą cienką, a ich identyfikacja jest zbędna. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 16
KŁADY PRZESUNIĘTE WZGLĘDEM WIDOKU Kłady można również przesuwać względem widoku. Umieszcza się je obok widoku i wiąże z nim linią cienką z długą kreską i kropką. Zarysy kładów przesuniętych względem widoku należy rysować linią ciągłą grubą. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 17
WIĘKSZA LICZBA KŁADÓW LUB PRZEKROJÓW Rozmieszczenie kolejnych kładów w taki sam sposób można przedstawić przekroje. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 18
OGRANICZENIA DOTYCZĄCE ZASTOSOWAŃ PRZEKROJÓW I KŁADÓW Przekrojów i kładów, jako rzutów prostokątnych, z różnych powodów nie wolno stosować w każdej sytuacji. Ograniczenia w stosunku do przekrojów wynikają z błędnego wyboru położenia płaszczyzny przekroju w sytuacjach przedstawionych na rys. a i b błąd polega na tym, że płaszczyzna przekroju jest prostopadła, a nie równoległa do osi otworu (kołowego); w rzucie prostokątnym widzimy przekroje oraz otwory, ale nie widzimy, czy są one przelotowe. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 19
OGRANICZENIA DOTYCZĄCE ZASTOSOWAŃ PRZEKROJÓW I KŁADÓW Przekrojów i kładów, jako rzutów prostokątnych, z różnych powodów nie wolno stosować w każdej sytuacji. Ograniczenia w stosunku do przekrojów wynikają z błędnego wyboru położenia płaszczyzny przekroju w sytuacjach przedstawionych na rys. a i b błąd polega na tym, że płaszczyzna przekroju jest prostopadła, a nie równoległa do osi otworu (kołowego); w rzucie prostokątnym widzimy przekroje oraz otwory, ale nie widzimy, czy są one przelotowe. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 20
KŁADY PRZESUNIĘTE WZGLĘDEM WIDOKU Ograniczenia w stosunku do przekrojów wynika z błędnego założenia, że każdy przedmiot można przedstawić w przekroju za pomocą dowolnej liczby równoległych płaszczyzn przekroju (rys. c). Porównanie rysunków c i c1, wyjaśnia jaki warunek musi być spełniony, aby można bylo skorzystać z przekroju utworzonego przez płaszczyzny równoległe. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 21
Przedstawiania w przekrojach przedmiotów, w których nie występują żadne zarysy wewnętrzne; może to nastąpić podczas rysowania różnego rodzaju łączników, takich jak: nity, śruby, kolki, wkręty, kliny, wpusty itp. oraz połączeń, w których te łączniki występują. Można stwierdzić, że jeżeli w obiekcie lub jego fragmencie nie występują zarysy wewnętrzne, to nie należy go przedstawiać w przekroju. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 22
ZNAKI WYMIAROWE Zastosowanie znaków wymiarowych upraszcza wymiarowanie, ogranicza liczbę rzutów oraz ułatwia odczytywanie wielu szczegółów kształtów geometrycznych wymiarowanych przedmiotów. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 23
. ZNAKI WYMIAROWE Zastosowanie znaku φ ogranicza liczbę rzutów. Rzut zbędny, gdyż informacja o kształcie kołowym jest zapisana znakiem wymiarowym φ. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 24
. ZNAKI WYMIAROWE Znaki wymiarowe, które ograniczają liczbę rzutów. dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 25
dr inż. Mirosław Puc e-mail: mpuc@zut.edu.pl 26