Zasady rzutowania prostokątnego. metodą europejską. Opracował: Robert Urbanik Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu. Zasady rzutowania prostokątnego

Transkrypt

1 Zasady rzutowania prostokątnego metodą europejską Opracował: Robert Urbanik Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu

2 Wiadomości ogólne Rzutem nazywamy rysunkowe odwzorowanie przedmiotu lub bryły geometrycznej na płaszczyźnie rzutów, zwanej rzutnią, którą jest płaszczyzna rysunku. Tematyka związana z rzutowaniem objęta jest Polskimi Normami: PN-EN ISO : Rysunek techniczny. Metody rzutowania. Częśd 1: Postanowienia ogólne. PN-EN ISO : Rysunek techniczny. Metody rzutowania. Częśd 2: Przedstawianie prostokątne.

3 Istota rzutowania Rzutowanie prostokątne stanowi odwzorowanie przestrzennej formy konstrukcji na dwuwymiarowej płaszczyźnie rysunku. W rzutowaniu prostokątnym kierunki rzutowania pozostają prostopadłe do wszystkich rzutni.

4 Istota rzutowania Rzutowanie prostokątne jest najbardziej rozpowszechnioną i jednoznaczną formą graficznego zapisu konstrukcji. Rozróżnia się dwie metody rzutowania prostokątnego: według metody europejskiej, według metody amerykaoskiej.

5 Metoda europejska W stosowanej w Polsce metodzie europejskiej, przedmiot rzutowany położony jest pomiędzy obserwatorem a rzutnią. Tak więc na rzutni rysujemy płaszczyzny obserwowane aktualnie przez obserwatora, nie zaś te, które położone są po stronie niewidocznej dla obserwatora.

6 Metoda amerykaoska W metodzie amerykaoskiej przedmiot rzutowany położony jest po przeciwnej stronie rzutni w stosunku do obserwatora. Sprawia, to, iż na rzutni pojawia się obraz, który byłby dla obserwatora widoczny, gdyby rzutnia była przezroczysta. W metodzie amerykaoskiej rzuty mają postad taką samą jak w europejskiej, natomiast ich położenie jest przeciwne.

7 Elementy rzutowanego obiektu w metodzie europejskiej

8 Różnice w metodzie E i A Mówiąc najprościej, według metody E na rzutni lewej rysujemy prawą stronę przedmiotu, na rzutni prawej zaś stronę lewą, na rzutni górnej- obraz dolnej części przedmiotu, zaś na rzutni dolnej- obraz części górnej itp. W metodzie A na rzutni lewej rysujemy stronę lewą, na prawej prawą, na górnej górną częśd przedmiotu, na dolnej- dolną itp.

9 Układ rzutów w metodzie E i A Wyobraźmy sobie, że nasza bryła znajduje się wewnątrz szklanego pudełka.

10 Układ rzutów w metodzie A Taki układ rzutu jest stosowany w metodzie amerykaoskiej

11 Układ rzutów w metodzie A Taki układ rzutu jest stosowany w metodzie europejskiej

12 Układ rzutów metodą E Układ rzutów jest obowiązkowy, nie można ich przemieszczad, a ich rozmieszczenie musi byd zgodne z kierunkami przyjętymi dla metody E.

13 Układ rzutów metodą A W metodzie amerykaoskiej rzuty mają taką samą postad ale położone są po przeciwnej stronie. Pomieszanie tych dwóch metod rzutowania jest niedopuszczalne i może spowodowad całkowitą nieczytelnośd rysunku.

14 Różnica między metodą E i A Metoda europejska

15 Różnica między metodą E i A Metoda amerykaoska

16 Dowolny układ rzutów A Wyjątkowe oznaczenie A W szczególnych przypadkach, np. w razie kłopotów z rozmieszczeniem jakiegoś rzutu z uwagi na ograniczoną wielkośd formatu, dopuszcza się dowolne położenie rzutu, pod warunkiem, że zostanie on oznakowany literowo i strzałką obrazującą kierunek rzutowania.

17 Układ rzutów w metodzie E i A Metoda europejska Metoda amerykaoska Porównajmy jeszcze raz układ rzutów w metodzie E i A.

18 Układ rzutów w metodzie E

19 Układ rzutów w metodzie A

20 rzut na płaszczyznę BCGF - rzut z przodu (rzut główny), rzut na płaszczyznę FGH`E` - rzut z góry, rzut na płaszczyznę CDHG - rzut od lewej strony, rzut na płaszczyznę ABFE - rzut od prawej strony, rzut na płaszczyznę A`D`CB- rzut z dołu, rzut na płaszczyznę DA``E``H- rzut z tyłu. Nazwy rzutów

21 Nazwy rzutów

22 Zasady rozmieszczania rzutów prostokątnych Oto przykład przedmiotu w rysunku aksonometrycznymdimetrii ukośnej. Przeanalizujmy sposób i zasady przedstawienia tej bryły na rzutach prostokątnych metodą E.

23 Zasady rozmieszczania rzutów prostokątnych Tak wygląda pełny układ rzutów metodą E- narysowano wszystkie 6 rzutów prostokątnych.

24 Zasady rozmieszczania rzutów prostokątnych Zwródmy uwagę na proporcje. Wymiary oznaczone strzałkami muszą byd na każdym rzucie takie same. Również grubości poszczególnych ścian, wysokości i szerokości, muszą byd identyczne.

25 Zasady rozmieszczania rzutów prostokątnych Na rysunku technicznym nie rysuje się śladów płaszczyzn rzutni, ich wielkośd jest umowna a ślady domyślne, ale wszelkie proporcje muszą byd zachowane.

26 Poprawny układ rzutów

27 Niedopuszczalne położenie rzutów Tak rysowad nie można. Rzuty muszą byd położone w określonym miejscu i współgrad ze sobą.

28 Zasady doboru ilości rzutów prostokątnych Przeanalizujmy teraz niezbędną liczbę rzutów. W naszym przypadku 6 rzutów to o wiele za dużo, obok pokazano układ pięciu rzutów. Czy ta ilośd jest wystarczająca, czy też niedostateczna? Łatwo zauważyd, że rzutów jest nadal za dużo.

29 Zasady doboru ilości rzutów prostokątnych Zmniejszymy więc liczbę do 4. Czy da się teraz na podstawie rzutów prostokątnych odczytad kształty bryły? Jeśli uważnie przeanalizujemy rysunek, zauważymy, że rzutów jest wciąż nadmiar.

30 Zasady doboru ilości rzutów prostokątnych Teraz pozostał często pokazywany układ trzech rzutów. Czy rzutów jest nadmiar, niedomiar, czy też ilośd jest odpowiednia? Prawidłowa odpowiedź brzmi: rzutów nadal jest za dużo.

31 Zasady doboru ilości rzutów prostokątnych Mamy tu układ dwóch rzutów prostokątnych i ta liczba już dalej ograniczona byd nie może, gdyż rysunek stanie się nieczytelny.

32 Zasady doboru ilości rzutów prostokątnych Jednak z doborem ilości rzutów należy postępowad bardzo ostrożnie. W naszym przypadku wystarczą dwa rzuty, ale nie jest obojętne, które dwa. Jeśli bowiem wybierzemy te dwa, które pokazano obok, rysunek nie będzie jednoznaczny i czytelnik może odczytad, iż bryła ma taki kształt, nie zaś taki, jak wygląda naprawdę.

33 Zasady doboru ilości rzutów prostokątnych Zada ogólna brzmi więc: liczba rzutów prostokątnych powinna byd taka, aby umożliwid jednoznaczne odzwierciedlenie kształtów przedmiotu, jednak nie większa niż to absolutnie konieczne. Nadmierna ilośd rzutów także jest błędem, bowiem nadmiar informacji może utrudnid czytelnikowi zrozumienie rysunku.

34 Zasady doboru ilości rzutów prostokątnych Zastosowanie dodatkowego rzutu, nawet jeśli odczytanie kształtów możliwe jest bez niego, może byd uzasadnione jedynie w przypadku, gdy istnieją trudności w rozmieszczeniu wymiarów na mniejszej liczbie rzutów. Jeśli więc ograniczamy liczbę rzutów to które pominąd? Zwykle pomijamy te, które są najmniej ważne i na których przedmiot pokazany jest z najmniej charakterystycznej strony. Nigdy nie wolno natomiast pominąd rzutu głównego.

35 Zasady doboru ilości rzutów prostokątnych To z kolei przykład innego błędu. Liczba rzutów jest poprawna. Do odwzorowania tego przedmiotu wystarczą tylko dwa rzuty, lecz wybrano takie rzuty, których obraz utrudni zrozumienie kształtów bryły.

36 Zasady doboru ilości rzutów prostokątnych Ten sam przedmiot pokazany został także z użyciem dwóch rzutów, teraz jednak nie ma problemów z ich zrozumieniem. Wniosek: należy unikad tzw. rzutów niecharakterystycznych przedmiotów.

37 Zasady doboru ilości rzutów prostokątnych Często używa się zapisu przy użyciu trzech rzutów; obok pokazano układ rzutni w tym przypadku.

38 Zasady doboru ilości rzutów prostokątnych Rzut główny Rzut z góry Rzut od lewej strony Zapis konstrukcji przy użyciu trzech rzutów prostokątnych.

39 Wybór rzutu głównego O ilości niezbędnych rzutów i ich obrazie zadecyduje w dużym stopniu, który rzut obraliśmy za rzut główny. Za rzut główny należy obrad widok przedmiotu z takiej strony, która ujawnia najwięcej charakterystycznych dla niego szczegółów i niesie najwięcej istotnych informacji. Jednocześnie należy pamiętad, że rzut główny zadecyduje o położeniu i obrazie innych rzutów, należy więc jego wybór starannie przeanalizowad.

40 Rzut główny Taki wybór rzutu głównego jest zupełnie sprzeczny z zasadami. Rzut ten jest najmniej charakterystyczny i nie niesie właściwie żadnych istotnych informacji o przedmiocie.

41 Rzut główny W tym przypadku układ rzutów jest poprawny, lecz niekorzystny. Przez niewłaściwy wybór rzutu głównego (ze złej strony obrócony przedmiot) uzyskaliśmy mało przydatni i nieczytelny rzut ze strony lewej.

42 Rzut główny Obrócenie przedmiotu na rzucie głównym o wokół osi pozwala na otrzymanie znacznie bardziej korzystnego i czytelnego układu rzutów prostokątnych.

43 Układ rzutów (3 rzuty prostokątne) A oto inna bryła, którą zrzutujemy na trzy płaszczyzny.

44 Układ rzutów (3 rzuty prostokątne) Z tej strony narysujemy rzut główny przedmiotu. Taki wybór już jednoznacznie narzuca wybór pozostałych kierunków rzutowania.

45 Układ rzutów (3 rzuty prostokątne) Kierunek rzutowania z góry.

46 Układ rzutów (3 rzuty prostokątne) Kierunek rzutowania ze strony lewej.

47 Układ rzutów (3 rzuty prostokątne) Układ trzech rzutów prostokątnych

48 Układ rzutów (3 rzuty prostokątne)

49 Układ rzutów (3 rzuty prostokątne) Zauważmy jak zmienia się układ rzutów w zależności od tego, jaki wybierzemy rzut główny.

50 TEST Który układ rzutów jest poprawny? A

51 TEST Który układ rzutów jest poprawny? B

52 TEST Który układ rzutów jest poprawny? C

53 Test- odpowiedź Odpowiedź: prawidłowy jest układ (a). Na rysunku (b) niewłaściwy jest cały rzut od strony lewej, zaś na rysunku (c) wystąpił drobny błąd na rzucie od lewej strony: tu nie ma krawędzi

54 Źródła W prezentacji wykorzystano materiały: Materiały i rysunki własne autora, Dostępne na stronie : Dostępne na stronie: Wprowadzenie do problematyki zapisu Konstrukcji mechanicznych. Normalizacja. Rzutowanie prostokątne J.Felis.

55 Zasady rzutowania prostokątnego metodą europejską Opracował: Robert Urbanik Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu