PODSTAWY GRAFIKI INŻYNIERSKIEJ projektowanie SZKICOWANIE TECHNICZNE

Transkrypt

1 MATERIAŁY POMOCNICZE Zajęcia 5 Temat: Szkic techniczny. Kompozycja rysunku. Widoki SZKICOWANIE TECHNICZNE 1. Rodzaje linii i ich podstawowe zastosowanie Linia ciągła gruba widoczne krawędzie i wyraźne zarysy przedmiotów w widokach i przekrojach Linia ciągła cienka linie wymiarowe, pomocnicze linie wymiarowe kreskowania przekrojów linie pomocnicze (np. linie konstrukcyjne w rysunku odręcznym) Linia punktowa cienka osie symetrii i ślady płaszczyzn symetrii, osie okręgów Linia falista linie urwania i przerwania przedmiotów Linia kreskowa linie niewidocznych krawędzi przedmiotów Uwagi dotyczące rysowania odręcznego a) Szkic odręczny zwykle nie jest wykonywany w konkretnej skali (podziałce). Rozmiar szkicu jest całkowicie dowolny i zależy od stopnia skomplikowania rysowanego obiektu oraz od rozmiaru kartki papieru. Często małe przedmioty rysuje się w powiększeniu. Szkic powinien jednak zachowywać proporcje wymiarowe rysowanego przedmiotu. b) Ułatwieniem może być wykonywanie szkicu na papierze kratkowanym. c) Nie oczekuje się, aby na szkicu poprawnie narysowane odręcznie linie były idealnie proste i ciągłe tak jak linie rysowane przy pomocy przyrządów kreślarskich. d) Rysowane odręcznie pomocnicze linie konstrukcyjne zwykle są bardzo cienkie i jasne. Mogą być one nierówne i rysowane skokowo. Wszystkie inne rodzaje linii powinny być ciemniejsze i bardziej wyraziste. Zwłaszcza powinno stosować się duży kontrast pomiędzy liniami przedstawiającymi widoczny zarys (krawędzie) przedmiotu a liniami wymiarowymi, niewidocznymi krawędziami oraz osiami. Strona 1/9

2 2. Podstawy techniki szkicowania odręcznego UWAGA. Większość prezentowanych zaleceń dotyczy osób praworęcznych. W przypadku osób leworęcznych zalecenia dotyczące zwłaszcza kierunku rysowania należy odpowiednio zmodyfikować. Rysowanie linii prostych W czasie rysowania odręcznego ołówek trzymamy w sposób naturalny, w odległości ok. 3,5 4 cm od zaostrzonego końca, i utrzymujemy go pod odpowiednim kątem w stosunku do rysowanej linii. Wzrok powinniśmy skierować na punkt końcowy rysowanej linii, zaznaczony wcześniej delikatną kropką. Linie poziome rysujemy od lewej strony do prawej swobodnym ruchem nadgarstka i ramienia. Linie pionowe rysujemy w kierunku od góry do dołu poruszając ołówek palcami i nadgarstkiem. Przy rysowaniu długiej linii możemy wcześniej zaznaczyć jej końce delikatnymi kropkami. Następnie przesuwając ołówek do przodu i do tyłu szkicujemy bardzo delikatną linię, przez cały czas patrząc na punkt końcowy. Po skorygowaniu jej niedokładności poprawiamy jej przebieg ciemniejszą linią o odpowiedniej grubości. Linie ukośne możemy rysować jako linie poziome lub pionowe po obróceniu wcześniej kartki papieru o odpowiedni kąt. Rysowanie linii pionowych i poziomych możemy ułatwić poprzez ułożenie jednego z palców ręki, w której trzymamy ołówek, na brzegu szkicownika (lub podkładki pod kartkę). Podczas rysowania linii wykorzystujemy go do prowadzenia ręki i utrzymywania stałej odległości od boku kartki Inna metoda polega na odmierzeniu zadanej odległości rysowanej linii od brzegu kartki przy pomocy paska papieru lub ołówka. Wykorzystując zaznaczony na pasku papieru odcinek rysujemy na kartce kilka znaczników a następnie prowadzimy przez nie zadaną linię. Strona 2/9

3 Do wyznaczenia środka odcinka możemy wykorzystać pasek papieru, zaznaczając na nim końce odcinka. Po złożeniu paska papieru tak, aby zaznaczone punkty spotkały się ze sobą, linia zagięcia wyznacza poszukiwany przez nas środek odcinka. Środek odcinka możemy również wyznaczyć wykorzystując ołówek. Wstępnie odmierzamy na nim połowę zadanego odcinka a następnie porównujemy ją z drugą częścią odcinka i w razie potrzeby odpowiednio korygujemy. Rysowanie okręgów i łuków Średniej wielkości okręgi możemy rysować szkicując wcześniej delikatny zarys kwadratu wraz z przekątnymi, które w miejscu przecięcia wyznaczają środek okręgu. W kolejnym kroku zaznaczamy delikatnie środki boków kwadratu oraz wykreślamy delikatne łuki na przekątnych, które stanowią podstawę do narysowania okręgu. W podobny sposób możemy rysować okręgi wykorzystując cztery proste przecinające się w jednym punkcie (obrócone względem siebie o kąt 45 o ). Punkt przecięcia stanowi środek okręgu. Następnie na prostych, w jednakowej odległości od punktu przecięcia, zaznaczamy delikatnymi łukami punkty, przez które będzie przechodził rysowany okrąg. Strona 3/9

4 Większe okręgi możemy rysować wykorzystując metodę papierkową. Na brzegu pasku papieru zaznaczamy dwa punkty odległe od siebie o długość promienia okręgu. Następnie umieszczamy pasek papieru tak, aby jeden z punktów znajdował się w środku okręgu. Obracając pasek wokół tego punktu zaznaczamy przy drugim punkcie krótkie łuki tworzące przyszły zarys okręgu. Następnie wykorzystując te punkty (łuki) rysujemy okrąg. Okręgi możemy narysować wykorzystując dłoń jako cyrkiel. Trzymamy w niej wówczas dwa ołówki, z których jeden, opiera się w punkcie stanowiącym środek okręgu a drugi służy do rysowania łuku. Kreślenie łuku (okręgu) odbywa się poprzez obracanie kartki papieru wokół punktu będącego jego środkiem. Większe okręgi i łuki możemy rysować opierając mały palec dłoni trzymającej ołówek na kartce papieru w punkcie stanowiącym środek okręgu. Utrzymując ołówek w stałej odległości od punktu podparcia dłoni (koniec małego palca) obracamy kartką wokół tego punktu i wykreślamy okrąg o wymaganym promieniu. Rysowanie łuków opiera się w większości na wykorzystaniu wymienionych wyżej metod. Przykłady wykorzystania tych metod przedstawiono na rysunkach. Strona 4/9

5 Rysowanie elips Małe elipsy możemy narysować odręcznie. Unosimy przedramię oraz dłoń z ołówkiem nad kartką papieru i przemieszczając szybko ołówek w niewielkiej odległości nad papierem kreślimy w powietrzu kilkakrotnie pożądany kształt elipsy. Następnie opuszczamy ołówek i powtarzając wcześniej przećwiczony ruch rysujemy delikatnie na kartce kilka nakładających się elips. Miękką gumką wymazujemy niepotrzebne linie i pogrubiamy miękkim ołówkiem wymagany kształt elipsy. Elipsę możemy narysować wykorzystując w tym celu naszkicowany cienką linią prostokąt, który będzie ograniczał jej zarys. W środku każdego boku prostokąta zaznaczamy punkt, przez który kreślimy delikatnie łuk stanowiący fragment elipsy. Następnie wykorzystując łuki, rysujemy elipsę o pożądanym kształcie. Zachowywanie proporcji rysowanego obiektu UWAGA: Jedną z najważniejszych zasad szkicowania jest zachowanie proporcji wymiarowych rysowanego obiektu. W pierwszej kolejności należy ustalić właściwe proporcje podstawowych wymiarów rysowanego obiektu (wysokość/szerokość). Następnie rysujemy mniejsze elementy (szczegóły) obiektu odnosząc ich wymiary proporcjonalnie do przyjętych wstępnie wymiarów podstawowych. Do przenoszenia wymiarów rzeczywistego obiektu na szkic możemy wykorzystać ołówek lub kawałek kartki papieru z narysowanym odcinkiem o dowolnej długości jako przyrząd pomiarowy. Przy ich pomocy odmierzamy interesujące nas wymiary obiektu a następnie na ich podstawie określa się jego proporcji wymiarowych. Dobierając odpowiednią długość odcinka jednostkowego na szkicu uzyskuje się powiększenie, pomniejszenie lub w przybliżeniu rzeczywistą wielkość narysowanego obiektu. Strona 5/9

6 Rysując istniejący obiekt do przeniesienia na szkic jego odpowiednich proporcji możemy wykorzystać ołówek trzymany w wyprostowanej ręce tak, aby interesująca nas krawędź obiektu znajdowała się w tle ołówka. Wówczas w odpowiednim miejscu na ołówku umieszczamy kciuk. W ten sposób zaznaczamy interesujący nas wymiar, który następnie przenosimy na szkic. Podczas rysowania obiektów na podstawie ich zdjęć lub rysunków możemy wykorzystać siatkę prostopadłych linii wykreślonych w ustalonych, jednakowych odległościach, którą umieszczamy na zdjęciu (rysunku). Podobną siatkę kreślimy na kartce, na której będziemy rysować szkic. Siatka ta może mieć jednak inne odległości pomiędzy liniami, w stosunku do siatki umieszczonej na zdjęciu, w zależności od tego czy rysowany obiekt ma być powiększony czy pomniejszony w stosunku do wzorca. Szkicując obiekt wykorzystujemy punkty charakterystyczne (np. punkty przecinania się linii tworzących zarys obiektu z siatką) przenosząc je w odpowiednie miejsca na siatkę umieszczoną na szkicu. Opracował: Wojciech Wieleba (Źródło: Frederick E. Giesecke [et al.]. Engineering graphics, Upper Saddle River, Pearson Education International, cop Strona 6/9