Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego - 2014 r. Test matematyczno-przyrodniczy (przedmioty przyrodnicze) Zestaw standardowy zawierał 24 zadania zamknięte i składał się z czterech części przedmiotowych: biologii, chemii, fizyki i geografii. Każdy z przedmiotów reprezentowany był przez sześć zadań różnego typu: wyboru wielokrotnego, prawda-fałsz, na dobieranie. Nr zad. Sprawdzana umiejętność wynikająca z podstawy programowej: wymaganie ogólne 1. II Znajomość metodyki badań biologicznych 2. III Poszukiwanie i wykorzystanie i informacji wymaganie szczegółowe rozróżnia próbę kontrolną i badawczą III.9. wymienia cechy umożliwiające zaklasyfikowanie organizmu do [ ] stawonogów [ ] owadów [ ] Przedmiot którego zadanie dotyczyło Forma zadania Procent uczniów dla których zadanie okazało się: łatwe trudne Współczynnik łatwości zadania Wniosek biologia WW 43,1% 56,9% 0,43 Zadanie dla ponad połowy uczniów okazało się trudne. Mają problemy ze wskazaniem próby badawczej i kontrolnej. biologia D 37,9% 62,1% 0,38 Dla większości uczniów zadanie to okazało się stosunkowo łatwe. Nie mieli problemów z zaklasyfikowaniem organizmów do odpowiedniej grupy. Zalecenie do pracy Zwiększyć ilość doświadczeń, rozróżniając próbę badawczą i próbę kontrolną. W dalszym ciągu ćwiczyć klasyfikowanie organizmów do odpowiedniej jednostki taksonomicznej. 3. IV Rozumowanie i argumentacja IV.II. wskazuje na przykładzie dowolnie wybranego gatunku i zasobów biologia WW 58,6% 41,4% 0,59 Dla większości uczniów zadanie nie sprawiało trudności. Potrafili prawidłowo Motywować uczniów do przedstawiania opinii, formułowania samodzielnych wniosków
o które konkurują jego przedstawiciele między sobą i z innymi gatunkami IV.6.wyjaśniaI jak zjadający i zjadani regulują wzajemnie swoją liczebność IV.7. wykazuje [ I że symbioza (mutualizm) jest wzajemnie korzystna dla obu partnerów wyciągnąć wnioski oraz relacje między gatunkowe. z omawianego materiału. 4. I. Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych VI.10.3. przedstawia antagonistyczne działanie insuliny i glukagonu biologia D 29,3% 70,4% 0,29 Dla większości uczniów zadanie to okazało się być trudne. Mieli trudności z rozróżnianiem podstawowych procesów biologicznych. Zwracać większą uwagę na współdziałanie poszczególnych układów człowieka. 5. I. Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych IX.2. wyjaśnia na odpowiednich przykładach na czym polega dobór naturalny i sztuczny oraz podaje różnice między nimi biologia WW 41,4% 58,6% 0,41 Większość uczniów nie miało problemu ze wskazaniem różnic pomiędzy doborem naturalnym a sztucznym. Utrwalać pojęcia doboru naturalnego oraz podawać różnice między doborem naturalnym a sztucznym. 6. III Poszukiwanie i wykorzystanie i informacji VIII.5.przedstawia dziedziczenie cech jednogenowych posługując się podstawowymi pojęciami genetyki VIII.6.wyjaśnia dziedziczenie grup biologia 6.1 WW 6.2 WW 60,1% 39,9% 061 Dla 2/3 uczniów zadanie to okazało się łatwe. Nie mieli problemu w przedstawianiu dziedziczenia cech. Więcej czasu poświęcić na ćwiczenia w rozwiązywaniu krzyżówek genetycznych (jednogenowych, cech sprzężonych z płcią oraz
7. I. Pozyskiwanie przetwarzanie i informacji. III. Opanowanie czynności Praktycznych. krwi człowieka (układ ABO),[ ] 4.2 opisuje właściwości fizyczne [ ] wodoru [ ], planuje i wykonuje doświadczenia dotyczące badania właściwości [ ] gazów. chemia D 69,0% 31,0% 0,69 Zadanie było dla uczniów Około 1/3 uczniów nie potrafiła ustalić właściwy sposób zbierania gazów na podstawie podanej gęstości gazu i gęstości powietrza. układu ABO) Analizować dane zawarte w tabeli, np. gęstości substancji. 8. I. Pozyskiwanie i przetwarzanie i informacji. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do problemów. 2.1. odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach (symbol nazwę, liczbę atomową, masę atomową [ ]). 2.2. [ ] definiuje elektrony walencyjne. chemia WW 53,5% 46,5% 0,53 Zadanie było wiedziała, jakie podstawowe informacje o pierwiastkach można odczytać z układu okresowego. Ćwiczyć odczytywanie z układu okresowego podstawowych informacji o pierwiastkach (symbol, nazwę, liczbę atomową, masę atomową, wartościowość maksymalną względem tlenu, liczbę protonów, elektronów, neutronów).. 9. I. Pozyskiwanie i przetwarzanie i informacji. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do problemów. 7.5. [ ] na podstawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków wnioskuje o wyniku reakcji strąceniowej. chemia WW 25,9% 74,1% 0,26 Dla większości uczniów zadanie było trudne. Ponad połowa uczniów nie potrafi na podstawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków wnioskować o przebiegu reakcji strąceniowej. Zwiększyć liczbę zadań, w których korzysta się z tabeli rozpuszczalności wodorotlenków i soli.
10. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do problemów. 9.6. [ ]; zapisuje równanie reakcji pomiędzy prostymi kwasami karboksylowymi i alkoholami jednowodorotlenowy mi, [ ]. chemia D 46,6% 53,4% 0,47 Dla połowy uczniów zadanie było trudne. potrafiła uzupełnić poprawnie zapis równania reakcji pomiędzy prostym kwasem karboksylowym a alkoholem jednowodorotlenowym Doskonalić umiejętność zapisu równań reakcji pomiędzy prostymi kwasami karboksylowymi i alkoholami jednowodorotlenowymi. 11. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do problemów. III. Opanowanie czynności praktycznych. 12. I. Pozyskiwanie i przetwarzanie i informacji. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej 6.6. wskazuje na zastosowanie wskaźników (fenoloftaleiny, wskaźnika uniwersalnego) [ ]. 6.7. wymienia rodzaje odczynu roztworu i przyczyny odczynu kwasowego, zasadowego i obojętnego. 6.8. interpretuje wartości ph w ujęciu jakościowym (odczyn kwasowy, zasadowy, obojętny), [ ]. 5.5. odczytuje rozpuszczalność substancji z wykresu jej rozpuszczalności, oblicza ilość substancji, którą chemia 11.1 PF 11.2 D 29,4% 70,6% 0,30 Dla większości uczniów zadanie było trudne. Ponad połowa uczniów nie potrafi odróżnić substancje o różnym odczynie: kwasowym, zasadowym i obojętnym, za pomocą wskaźników (wskaźnik uniwersalny, fenoloftaleina) oraz podać przyczyny istnienia odczynu roztworu. chemia D 51,7% 48,3% 0,52 Zadanie było potrafi odczytać i obliczać rozpuszczalność Przypomnieć rodzaje odczynu roztworu, przyczyny ich występowania oraz zastosowanie fenoloftaleiny i wskaźnika uniwersalnego do badania odczynu roztworu. Doskonalić umiejętność odczytywania rozpuszczalności substancji z wykresu rozpuszczalności oraz przeprowadzania obliczeń związanych z
wiedzy do problemów. 13. I. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub prostych zadań obliczeniowych. można rozpuścić w określonej ilości wody w podanej temperaturze. 5.4. opisuje różnice pomiędzy roztworem [ ] nasyconym i nienasyconym. 1.1. posługuje się pojęciem prędkości do opisu ruchu [ ] 1.2. odczytuje prędkość i przebytą odległość z wykresów zależności drogi i prędkości od czasu oraz rysuje te wykresy na podstawie opisu słownego. 8.6. Odczytuje dane z tabeli [ ]. 8.9. rozpoznaje zależność rosnącą i malejącą na podstawie danych z tabeli [ ]. fizyka 13.1WW 13.2WW substancji z wykresu jej rozpuszczalności oraz odróżnić roztwór nasycony od nienasyconego. 50,9% 49,1% 0,51 Zadanie było potrafi ustalić na podstawie danych z tabeli, jakim ruchem porusza się ciało (ruch jednostajny, ruch jednostajnie przyspieszony) oraz wskazać właściwy wykres zależności prędkości od czasu lub drogi od czasu. rozpuszczalnością Przypomnieć pojęcia: ruch jednostajny, ruch jednostajnie przyspieszony oraz wykresy zależności drogi i prędkości od czasu dla tych ruchów. 14. IV. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów (w tym popularnonaukowych) 7.9. opisuje zjawisko rozszczepienia światła za pomocą pryzmatu. 7.10. opisuje światło białe jako mieszaninę barw [ ]. fizyka PF 51,7% 48,3% 0,52 Zadanie było potrafiła posługiwać się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanego tekstu. Rozwiązywać zadania, w których analizuje się tekst popularno-naukowy.
15. I. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub prostych zadań obliczeniowych. 2.10. posługuje się pojęciem ciepła właściwego [ ]. 3.3. posługuje się pojęciem gęstości. 3.9. wyjaśnia pływanie ciał na podstawie prawa Archimedesa. fizyka PF 36,2% 63,8% 0,36 Dla ponad połowy uczniów zadanie było trudne. Uczniowie nie potrafili na podstawie danych gęstości substancji wyjaśnić pływanie ciał (prawo Archimedesa) oraz posługiwać się pojęciem ciepła właściwego. Przypomnieć zadania, w których wykorzystuje się pojęcie gęstości do wyjaśnienia pływania ciał (prawo Archimedesa) oraz przypomnieć pojecie ciepła właściwego. 16. II. Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie wniosków z otrzymanych wyników. 4.1. opisuje sposoby elektryzowania ciał przez tarcie [ ], wyjaśnia, że zjawisko to polega na przepływie elektronów, analizuje kierunek przepływu elektronów fizyka PF 55,2% 44,8% 0,55 Zadanie było potrafi wyciągać wnioski na podstawie otrzymanych wyników i opisać sposobu elektryzowania ciał przez tarcie. Ćwiczyć umiejętność wyciągania wniosków z otrzymanych wyników na podstawie przeprowadzonych doświadczeń. 17. I. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub prostych zadań obliczeniowych. III. Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk opisywanych za pomocą poznanych praw i 3.6. posługuje się pojęciem ciśnienia fizyka D 38,0% 62,0% 0,38 Dla ponad połowy uczniów zadanie było trudne. Ponad połowa uczniów nie potrafiła wykorzystać pojęcia ciśnienia do opisu zjawiska. Utrwalić pojecie ciśnienia. Zwiększyć liczbę zadań, w których w wykorzystuje się poznane wielkości fizyczne do opisuje zjawisk występujących w otaczającej rzeczywistości.
zależności fizycznych. 18. II. Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie wniosków z otrzymanych wyników. 19. III. Stosowanie wiedzy i umiejętności geograficznych w praktyce. 5.4. opisuje działanie przewodnika z prądem na igłę magnetyczną. 9.10. demonstruje działanie prądu w przewodzie na igłę magnetyczną (zmiany kierunku wychylenia przy zmianie kierunku przepływu prądu, zależność wychylenia igły od pierwotnego jej ułożenia względem przewodu). 1.1. wskazuje znaczenie skali mapy w przedstawianiu różnych informacji geograficznych [ ], posługuje się skalą mapy [ ]. fizyka PF 53,5% 46,5% 0,53 Zadanie było potrafi opisać działania przewodnika z prądem na igłę magnetyczną. geografia WW 51,7% 48,3% 0,52 Dla ponad połowy uczniów zadanie było Uczniowie nie potrafili rozwiązać zadania związanego ze skalą mapy. Przypomnieć i utrwalić opis działania przewodnika z prądem na igłę magnetyczną. W miarę możliwości zwiększyć liczbę zadań dotyczących przeliczeń ze skalą mapy. 20. I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. 2.3. [ ] przedstawia [ ] zmiany w oświetleniu Ziemi oraz w długości trwania dnia i nocy w różnych szerokościach geograficznych i porach roku. geografia PF 50,0% 50,0% 0,50 Zadanie było umie wyjaśnić zmian w oświetleniu Ziemi oraz w długości trwania dnia i nocy w różnych szerokościach geograficznych i porach roku. Przypomnieć cechy ruchu obiegowego Ziemi i jego następstwa.
21. I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. 1.7. lokalizuje na mapach (również konturowych) [ ] najważniejsze obiekty geograficzne na świecie [ ] góry. geografia WW 37,9% 62,1% 0,38 Zadanie było dla uczniów trudne. Nie potrafili wskazać na mapie pasma górskie o przebiegu południkowym. Zwiększyć na lekcji pracę z mapę w celu określania położenia np. pasm górskich. 22. II. Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. 9.8. wykazuje wpływ gór na cechy środowiska przyrodniczego oraz gospodarkę krajów alpejskich. geografia WW 48,3% 51,7% 0,48 Zadanie było dla uczniów trudne. Prawie połowa uczniów nie potrafi wymienić cechy środowiska przyrodniczego i gospodarki krajów alpejskich. Zwiększyć na lekcji i w domu samodzielną pracę z mapę i zwrócić większą uwagę na związek pomiędzy położeniem geograficznym kraju a jego środowiskiem przyrodniczym i gospodarką. 23. III. Stosowanie wiedzy i umiejętności geograficznych w praktyce. 7.4. przedstawia [ ] walory turystyczne wybranego regionu geograficznego Polski [ ]. geografia 23.1WW 23.2WW 24,2% 75,8% 0,21 Zadanie było dla uczniów trudne. Uczniowie nie znają atrakcji turystycznych dla różnych regionów geograficznych Polski. Zachęcić uczniów do samodzielnej prezentacji (np. w formie prezentacji multimedialnej) walorów turystycznych różnych regionów geograficznych Polski. 24. I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. 7.6. [ ] wykazuje [ ] przyczyny degradacji wód Morza Bałtyckiego. 9.1. wykazuje się znajomością podziału politycznego Europy. geografia PF 62,1% 37,1% 0,62 Zadanie było Większość uczniów potrafi odczytać informacje z diagramu kołowego lecz słabo wykazuje się znajomością podziału politycznego Europy. Zwiększyć na lekcji pracę z mapą polityczną Europy w celu utrwalenia podziału politycznego Europy. Wyjaśnienia (forma zadania):
P F - zadanie prawda fałsz WW - zadanie wielokrotnego wyboru D - zadanie na dobieranie WSPÓŁCZYNNIK ŁATWOŚCI ZADANIA OBLICZANY WEDŁUG WZORU Wartość wskaźnika Interpretacja łatwości 0,00 0,19 Bardzo trudny 0,20 0,49 Trudny 0,50 0,69 Umiarkowanie trudny 0,70 0,89 Łatwy 0,90 1,00 Bardzo łatwy Wnioski ogólne: Biologia Zadania z biologii okazały się Uczniowie najwięcej trudności mieli z : - rozróżnianiem podczas doświadczeń próby badawczej i próby kontrolnej; - klasyfikowaniem organizmów do odpowiedniej grupy taksonomicznej; - formułowanie samodzielnych wniosków; - rozróżnianiem podstawowych procesów biologicznych Zadania z fizyki i chemii i geografii dla większości uczniów okazały się umiarkowanie trudne i trudne. Chemia Uczniowie najwięcej trudności mieli z: wnioskowaniem o przebiegu reakcji strąceniowej na podstawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków; poprawnym zapisem równania reakcji pomiędzy prostym kwasem karboksylowym a alkoholem jednowodorotlenowym; odróżnieniem substancji o różnym odczynie: kwasowym, zasadowym i obojętnym, za pomocą wskaźników (wskaźnik uniwersalny, fenoloftaleina) oraz podaniem przyczyny istnienia odczynu roztworu.
Fizyka Uczniowie najwięcej trudności mieli z: rozwiązaniem zadań, w których należało wykorzystać podaną wielkość fizyczną (w zadaniach: gęstość, ciepło właściwe, ciśnienie) do opisu zjawiska występującego w otaczającej rzeczywistości. Geografia Uczniowie najwięcej trudności mieli z: - przedstawieniem walorów turystycznych wybranych regionów turystycznych Polski; - korzystaniem z map, m. in. nie potrafili wskazać na mapie pasm górskich o przebiegu południkowym; - posługiwaniem się skalą mapy do obliczania odległości w terenie. Analizę wyników sporządzili: Aleksandra Krauze Alicja Tusińska