Przedmiotowy System Oceniania klas IV VI z przedmiotu muzyka Szkoła Podstawowa im. Ratowników Morskich w Dąbkach w Zespole Szkół nr 3 w Dąbkach w roku szkolnym 2016/2017 nauczyciel: mgr Wiesława Grabińska 1
SPIS TREŚCI Wstęp Cele przedmiotowego systemu oceniania Przedmiot oceniania- obszary aktywności Kryteria ocen Klasyfikowanie śródroczne i roczne Sposoby informowania uczniów i rodziców Działania podejmowane na lekcjach plastyki i muzyki wobec uczniów ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi WSTĘP Podstawa programowa: Program nauczania ogólnego muzyki w klasach IV-VI szkoły podstawowej, Monika Gromek, Grażyna Kilbach. Podręczniki :,, I gra muzyka, Monika Gromek, Grażyna Kilbach, Nowa Era. CELE KSZTAŁCENIA: Rozwijanie twórczego myślenia i działania. Wprowadzenie w zagadnienia teorii muzyki. Kształcenie podstawowych umiejętności muzycznych ( śpiewanie, gra na instrumentach, słuchanie muzyki i jej tworzenie, taniec). Zaznajamianie uczniów z dorobkiem kultury muzycznej. Kształcenie umiejętności aktywnego i świadomego słuchania muzyki. Rozwijanie zdolności i zainteresowań muzycznych. Kształtowanie aktywności społecznej przez udział w uroczystościach szkolnych i pozaszkolnych, konkursach muzycznych. Zachęcenie do aktywnego uczestnictwa w koncertach. Poznanie muzyki i obyczajów własnego regionu. Zaznajamianie uczniów z dorobkiem kultury innych narodów. CELE WYCHOWANIA: Kształtowanie przez muzykę właściwych postaw moralnych i społecznych. Rozwijanie wrażliwości estetycznej i emocjonalnej. Kształtowanie umiejętności samodzielnego podejmowania działań. Kształtowanie postawy otwartości w wyrażaniu własnych sądów i opinii. Uczenie szacunku dla twórców i dorobku artystycznego. Kształtowanie postawy tolerancji wobec działań, zainteresowań i sądów innych ludzi. Pobudzenie uczniów do zaradności, podejmowania działań w sytuacjach niepewnych. 2
OBSZARY AKTYWNOŚCI PODLEGAJACE OCENIE Przy ustalaniu stopnia z muzyki brany jest przede wszystkim pod uwagę wysiłek wkładany przez ucznia, zaangażowanie. Ocena śródroczna i roczna jest wyznacznikiem umiejętności i wiedzy przedmiotowej ucznia i wynika z ocen cząstkowych zdobytych przez ucznia w danym semestrze. Przy wystawianiu oceny rocznej bierze się pod uwagę wkład całorocznej pracy, udział w konkursach, uczestnictwo w kołach artystycznych. Wiedza: Znajomość wybranych pojęć, terminów muzycznych oraz zagadnień z zakresu kultury muzycznej w szczególności z zakresu historii muzyki (epoki, kierunki i ich przedstawiciele), polskich tańców narodowych, instrumentoznawstwa, zasad muzyki i notacji nutowej oraz rozumienie ich znaczenia, swobodne posługiwanie się właściwą terminologią, znajomość budowy typowych form muzycznych. Umiejętności: Wykorzystanie poznanych pojęć, terminów i zagadnień muzycznych w praktyce, wykorzystywanie ich w trakcie wykonywania i słuchaniu muzyki, prowadzenia rozmów o muzyce oraz poszukiwaniu informacji o muzyce. Wykonywanie utworów muzycznych wokalnych oraz instrumentalnych poprawnie pod względem melodycznym i rytmicznym, z ciekawą interpretacją (w tym: śpiew, ćwiczenia rytmiczne, gra na instrumentach flet prosty, dzwonki, instrumenty perkusyjne), wykonywanie tańców, improwizowanie i komponowanie prostych struktur dźwiękowych i układów taneczno-ruchowych, przedstawianie cech i charakteru słuchanych i wykonywanych utworów słowami lub innymi środkami ekspresji. Interpretowanie wykonywanych utworów zgodnie z tekstem, charakterem i funkcją; słuchanie muzyki, rozpoznawanie, rozróżnianie i omawianie jej cech i budowy, przedstawianie własnego stosunek do słuchanego i wykonywanego repertuaru. Postawa - stosunek do przedmiotu sumienność w wykonywaniu obowiązków ucznia (przygotowanie do zajęć), punktualność, usprawiedliwianie nieobecności, stosowanie się do poleceń, zdyscyplinowanie w trakcie lekcji, poprawne, systematyczne i estetyczne prowadzenie zeszytu/zeszytu ćwiczeń, aktywność i zaangażowanie w trakcie zajęć lekcyjnych, podejmowanie i wykonywanie dodatkowych zadań poszerzających zakres wiedzy i umiejętności, wysiłek wkładany w przezwyciężanie trudności, 1. Ocenie podlegają następujące formy aktywności ucznia: Wypowiedź ustna, umiejętność dyskusji. Śpiew solo i w grupie. Realizacja ćwiczeń słuchowych, rytmicznych, melodycznych. Gra na instrumentach perkusyjnych i melodycznych, wykonanie akompaniamentu 3
rytmicznego, wykonanie indywidualnie lub w zespole odpowiedniej partii instrumentalnej. Realizacja form muzyczno-ruchowych (tańce ludowe), ćwiczenia o charakterze choreograficznym. Umiejętność analitycznego słuchania muzyki w oparciu o poznane zasady muzyki, wiedzę z zakresu kultury muzycznej, a także w powiązaniu z innymi działaniami muzycznymi, np. ze śpiewem i grą na instrumentach. Kartkówka ( 5-10 minutowa) obejmująca materiał z ostatniej lekcji, niezapowiedziana. Sprawdzian ( minimum 20 minut) obejmujący zakres wiedzy z wybranego działu, zapowiedziany co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem. Ocena niedostateczna może być poprawiona w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. Poprawa pracy jest dobrowolna. Aktywność i zaangażowanie na lekcji (trzy plusy równoznaczne są z oceną bardzo dobrą, a trzy minusy z niedostateczną). Zadania domowe. Uzgodnione wcześniej samodzielne oraz zespołowe prace dodatkowe powiązane z realizowanym programem nauczania - wykonywane w trakcie lekcji lub w warunkach pozalekcyjnych (np. prezentacje, projekty, wykonanie pomocy dydaktycznych, przygotowywanie na lekcję materiałów na określony temat). Udział w szkolnych zajęciach pozalekcyjnych wymagających dużego zaangażowania muzycznego. Szczególne osiągnięcia na forum klasy i szkoły. Udział w konkursach muzycznych. 2. Uczeń ma prawo do otrzymania bieżącej informacji na temat swoich postępów wraz ze wskazaniem kierunków poprawy. 3. Dokumentowanie oceniania, odbywa się poprzez zapisy w dzienniku lekcyjnym. 4. Na początku każdego roku szkolnego uczniowie zostaną zapoznani z zasadami i kryteriami oceniania na lekcjach muzyki. Fakt ten jest odnotowany w dzienniku. 5. Ocenianie ma charakter cyfrowy w skali 1 6. Przy cyfrach dopuszcza się używanie znaków +. Inne stosowane w dzienniku symbole wspomagające nauczanie to: - nieprzygotowanie - brak zeszytu ćwiczeń, instrumentu, pracy domowej, plus (aktywność, proste prace domowe, trzy plusy równoznaczne są z oceną bardzo + dobrą (5) Uczeń ma prawo 2 razy być nieprzygotowany do lekcji w ciągu okresu bez podania przyczyny. Częsty brak książki, ćwiczeń, odnotowywane są w dzienniku lekcyjnym znakiem,, - i mają wpływ na ocenę z zajęć edukacyjnych. 6. Pisemne prace kontrolne (np. test, kartkówka, sprawdzian) ocenia się punktowo. Dla ustalenia ocen cyfrowych stosowane są następujące progi przeliczeniowe: poniżej 30% możliwych do uzyskania punktów - niedostateczny od 30% - dopuszczający od 50% - dostateczny od 70% - dobry od 85% - bardzo dobry od 95% i/lub zadanie dodatkowe (do decyzji nauczyciela) - celujący 4
Ocenę celującą (6) otrzymuje uczeń: OGÓLNE KRYTERIA OCEN: opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności zawarty w programie nauczania, spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą, na zajęciach lekcyjnych systematycznie wykazuje się znaczącą nadwyżką wiedzy i umiejętności w stosunku do wymagań programowych, przygotowując się do zajęć korzysta z dodatkowych źródeł, wykazuje inicjatywę i kreatywność o szczególne zainteresowania muzyką również poza lekcjami, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia, systematycznie i z zaangażowaniem uczestniczy w formach pozalekcyjnej aktywności muzycznej ( koło muzyczne ), bierze udział w konkursach muzycznych oraz angażuje się w życie artystyczne klasy oraz szkoły, czynnie uczestniczy w zajęciach lekcyjnych, podejmuje dodatkowe zadania zdobywając informacje z różnych źródeł, zawsze wzorowo przygotowany do zajęć, jest aktywny, wiedzą i umiejętnościami wykracza poza podstawy programowe, Wykonuje dodatkowe zadania dla chętnych. Ocenę bardzo dobrą (5) otrzymuje uczeń: opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności zawarty w programie nauczania i wykorzystuje w praktyce wszystkie określone w programie wiadomości i umiejętności: zna przewidzianą programem literaturę muzyczną w stopniu bardzo dobrym (tytuły dzieł, nazwiska ich twórców kojarzy dzieło z reprezentowaną przez nie epoką muzyczną, a także potrafi odnieść się do wysłuchanych kompozycji subiektywnie), potrafi opisać instrumenty, zna ich wygląd i zastosowanie, rozpoznaje polski folklor muzyczny, tańce narodowe i pieśni patriotyczne, a także potrafi je scharakteryzować, potrafi bezbłędnie i z właściwą interpretacją zaśpiewać solo wszystkie pieśni objęte programem nauczania z uwzględnieniem pieśni śpiewanych na pamięć, potrafi bezbłędnie i z właściwą interpretacją wykonać na flecie prostym lub dzwonkach chromatycznych objęte programem melodie - z zachowaniem prawidłowego tempa, potrafi bezbłędnie wykonać na wybranym szkolnym instrumencie perkusyjnym akompaniamenty rytmiczne do objętych programem pieśni/piosenek oraz tworzyć proste akompaniamenty rytmiczne do znanych melodii, samodzielnie i systematycznie odrabia zadania domowe, systematycznie prowadzi zeszyt ćwiczeń, a także dba o jego estetykę, bierze udział w dyskusjach na temat muzyki i potrafi uzasadnić swoje wybory, chętnie uczestniczy w różnorodnych działaniach muzycznych na terenie szkoły i poza nią. zawsze wzorowo przygotowany do zajęć, wykonuje dodatkowe zadania dla chętnych, stosuje wiedzę w praktyce. 5
umiejętnie korzysta z różnych źródeł oraz pomocy dydaktycznych. Ocenę bardzo dobrą (4) otrzymuje uczeń: opanował wiadomości i umiejętności określone w podstawie oraz stosuje je w praktyce (w stopniu dobrym opanował wiedzę z zakresu historii muzyki (potrafi scharakteryzować epoki muzyczne, zna najwybitniejsze postaci z historii muzyki i wymienia przykłady ich dzieł, rozpoznaje formy i style muzyczne, swobodnie operuje terminologią muzyczną); zna przewidzianą programem literaturę muzyczną w stopniu dobrym (tytuły dzieł, nazwiska ich twórców oraz kojarzy je z epoką muzyczną, w której powstały), rozpoznaje wygląd oraz brzmienia charakterystycznych instrumentów symfonicznych, rozpoznaje polski folklor muzyczny, tańce narodowe i pieśni patriotyczne, aktywnie uczestniczy w działaniach muzycznych na lekcji, właściwie posługuje się terminologią przedmiotową i rozwiązuje typowe problemy, poprawnie i systematycznie odrabia prace domowe, poprawnie prowadzi zeszyt ćwiczeń, potrafi przy niewielkiej pomocy nauczyciela i poprawnie pod względem muzycznym zaśpiewać solo poznane pieśni na wyższym poziomie trudności - w tym kilka piosenek z pamięci, potrafi przy niewielkiej pomocy nauczyciela wykonać na flecie prostym/dzwonkach chromatycznych objęte programem melodie z uwzględnieniem właściwej interpretacji i z zachowaniem prawidłowego tempa gry, potrafi przy niewielkiej pomocy nauczyciela wykonać na instrumentach perkusyjnych (ew. wyklaskać) akompaniament rytmiczny do piosenki śpiewanej przez siebie lub przez grupę. bez większych zastrzeżeń wywiązuje się ze swoich obowiązków, w zdecydowanej większości opanował materiał nauczania przewidziany dla danej klasy, wykonuje zadania dodatkowe, sporadycznie może otrzymać słabszą ocenę. Ocenę dostateczną (3) otrzymuje uczeń, który: dysponuje przeciętną wiedzą w zakresie materiału przewidzianego w podstawie programowej w jego wiadomościach są luki, opanował podstawowe wiadomości z historii muzyki (zna nazwy niektórych epok muzycznych, potrafi podać przykładowe dzieła muzyczne z poszczególnych epok oraz nazwiska najwybitniejszych kompozytorów, zna nazwy form muzycznych oraz podstawową terminologię muzyczną), zna przewidzianą programem literaturę muzyczną w stopniu podstawowym, rozpoznaje niektóre instrumenty muzyczne z wyglądu i brzmienia, rozpoznaje niektóre z polskich tańców narodowych, uczestniczy w ćwiczeniach i zabawach muzycznych oraz współpracuje w grupie, zadania na średnim stopniu trudności wykonuje z pomocą nauczyciela, nie zawsze potrafi zastosować poznaną wiedzę w praktyce, czytelnie, choć nie zawsze systematycznie, prowadzi zeszyt ćwiczeń, 6
niesystematycznie odrabia prace domowe, potrafi zaśpiewać solo przy pomocy nauczyciela kilka pieśni na niższym poziomie trudności, potrafi z pomocą nauczyciela wykonać na flecie prostym/dzwonkach chromatycznych objęte programem melodie na niższym poziomie trudności lub fragmenty utworów, potrafi przy pomocy nauczyciela wykonać na instrumentach perkusyjnych lub wyklaskać prosty akompaniament rytmiczny do piosenki. uczeń wykazuje małe zainteresowanie przedmiotem, często jest nieprzygotowany do zajęć, nie wykonuje zadań dodatkowych. Ocenę dopuszczającą (2) otrzymuje uczeń, który: dysponuje elementarną wiedzą i umiejętnościami określonymi w podstawie programowej, przy pomocy nauczyciela potrafi wykonać podstawowe zadania przewidziane programem nauczania, o najmniejszym stopniu trudności, potrafi zaśpiewać minimum jedną z poznanych na lekcji piosenek lub pieśni, potrafi wyklaskać proste schematy rytmiczne oraz wykonać akompaniament rytmiczny do piosenek, podejmuje próbę śpiewu i gry na instrumentach, często nie posiada zeszytu ćwiczeń, wykazuje chęć do nauki. uczeń nie interesuje się przedmiotem, często jest nieprzygotowany do zajęć, lekceważy polecenia nauczyciela, Ocenę niedostateczną (1) otrzymuje uczeń, który: nawet na poziomie elementarnym nie opanował wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej, nie potrafi zaśpiewać ani jednej z poznanych na lekcji piosenek lub pieśni, nie potrafi wyklaskać prostych schematów rytmicznych oraz wykonać akompaniamentu rytmicznego do piosenek, nie posiada ćwiczeń, nie wykazuje zainteresowania przedmiotem, nie wykazuje chęci poprawy swojej oceny oraz lekceważy wszelkie formy proponowanej mu pomocy. notorycznie nieprzygotowany do zajęć, ignoruje pomoc ze strony nauczyciela, swoją postawą demoralizuje innych uczniów. KLASYFIKOWANIE ŚRÓDROCZNE I ROCZNE Zasady klasyfikowania śródrocznego i rocznego zawarte są w wewnątrzszkolnym systemie oceniania. 7
SPOSOBY INFORMOWANIA RODZICÓW Nauczyciel na początku roku szkolnego informuje rodziców ( opiekunów ) o systemie oceniania osiągnięć ucznia. Nauczyciel w ramach indywidualnych konsultacji udziela rodzicom ( opiekunom ) informacji o bieżących ocenach i postępach ucznia. Nauczyciel udostępnia rodzicom sprawdzone i ocenione prace. Nauczyciel przechowuje prace pisemne przez okres jednego roku szkolnego. W przypadku wystąpienia trudności z opanowaniem przez ucznia treści, nauczyciel wspólnie z rodzicami wypracowuje sposoby ich pokonania. W przypadku zaobserwowania specjalnych uzdolnień ucznia nauczyciel wspólnie z rodzicami wypracowuje sposoby rozwoju tych uzdolnień. DZIAŁANIA PODEJMOWANE NA LEKCJACH PLASTYKI I MUZYKI WOBEC UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI Trudności w zakresie przedmiotów artystycznych ( muzyka i plastyka ) zbyt mocny lub słaby nacisk ołówka lub kredek, niewłaściwe trzymanie narzędzi (nożyce, pędzle), trudności z rysowaniem ( rysunek schematyczny, ubogi w szczegóły ), złe rozmieszczenie na kartce, mylenie prawej i lewej strony, obniżony poziom prac plastycznych i technicznych (słabsza własna inwencja twórcza, wyobraźnia, prace nieestetyczne ), trudność w zapisywaniu i odczytywaniu nut, trudności z nauką piosenek, tańców, trudności z pamięcią muzyczną (długość i wysokość dźwięków, odtwarzanie rytmu ). Stosowane formy pomocy podawanie poleceń w prostszej formie oraz ich powtarzanie, wydłużanie czasu na wykonanie zadania, podchodzenie do dziecka w trakcie samodzielnej pracy, w razie potrzeby udzielenie pomocy i wyjaśnień, mobilizowanie do wysiłku i ukończenia zadania nie krytykowanie, nie ocenianie negatywne wobec klasy, włączanie do rywalizacji tylko tam, gdzie uczeń ma szansę, dzielenie trudniejszego zadania na etapy, podpowiadanie tematu pracy plastycznej, częste podchodzenie do ucznia, ukierunkowywanie w działaniu, pozwalanie na korzystanie ze śpiewników, wzorów, zapisów nutowych, liberalnie ocenianie wytworów artystycznych ucznia, chwalenie najdrobniejszych sukcesów ucznia, w ocenianiu zwracanie większej uwagi na wysiłek włożony w 8
wykonanie zadania, niż jego ostateczny efekt. 9