MONOGRAFIE PRAWNICZE jawność i jej ograniczenia Redaktor naukowy Grażyna Szpor TOM VII Postępowanie administracyjne Czesław Martysz (red.) Wydawnictwo C.H.Beck
MONOGRAFIE PRAWNICZE GRAŻYNA SZPOR (Redaktor naukowy) JAWNOŚĆ I JEJ OGRANICZENIA TOM VII POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE Pod redakcją CZESŁAWA MARTYSZA
Polecamy nasze publikacje z tej serii: Z. Cieślak (red.) JAWNOŚĆ I JEJ OGRANICZENIA. TOM II. PODSTAWY AKSJOLOGICZNE Z. Kmieciak (red.) JAWNOŚĆ I JEJ OGRANICZENIA. TOM III. SKUTECZNOŚĆ REGULACJI M. Jaśkowska (red.) JAWNOŚĆ I JEJ OGRANICZENIA. TOM IV. ZNACZENIE ORZECZNICTWA A. Gryszczyńska (red.) JAWNOŚĆ I JEJ OGRANICZENIA. TOM VI. STRUKTURA TAJEMNIC G. Szpor (red.) INTERNET. PUBLICZNE BAZY DANYCH I BIG DATA G. Szpor (red.) INTERNET. OCHRONA WOLNOŚCI, WŁASNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA G. Szpor, R. Wiewiórowski (red.) INTERNET. PRAWNO-INFORMATYCZNE PROBLEMY SIECI, PORTALI I E-USŁUG G. Szpor (red.) INTERNET. CLOUD COMPUTING. PRZETWARZANIE W CHMURACH www.ksiegarnia.beck.pl
JAWNOŚĆ I JEJ OGRANICZENIA Redaktor naukowy GRAŻYNA SZPOR TOM VII POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE Pod redakcją CZESŁAWA MARTYSZA WYDAWNICTWO C.H.BECK WARSZAWA 2015
Wydawca: Natalia Adamczyk Publikacja wydana w ramach projektu Nr DOBR/0075/R/ID2/2013/03 realizowanego na rzecz bezpieczeństwa i obronności państwa Model regulacji jawności i jej ograniczeń w demokratycznym państwie prawnym współfinansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Recenzja naukowa: prof. dr hab. Barbara Adamiak Wydawnictwo C.H.Beck 2015 Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H.Beck Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN 978-83-255-7662-2 ISBN e-book 978-83-255-7663-9
Spis treści Autorzy... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Rozdział I. Rodzaje informacji wykorzystywanych w postępowaniu administracyjnym... 1 1. Informacja jako dowód w postępowaniu administracyjnym... 1 2. Informacje będące w posiadaniu organu prowadzącego postępowanie... 6 3. Informacje pochodzące od stron postępowania... 12 4. Informacje pochodzące od innych uczestników postępowania... 15 Rozdział II. Dostęp do akt spraw w postępowaniu administracyjnym ogólnym a ustawa o dostępie do informacji publicznej... 17 1. Zagadnienia wprowadzające... 17 I. Akta sprawy i ich znaczenie... 17 II. Kodeksowa regulacja dostępu do akt sprawy... 22 2. Dostęp do akt sprawy a prawo do informacji publicznej... 27 I. Prawo do informacji publicznej w świetle przepisów konstytucji oraz ustawy o dostępie do informacji publicznej... 27 II. Dostęp do informacji publicznej znajdującej się w aktach sprawy... 29 III. Czasowe ograniczenie dostępu do informacji publicznej znajdującej się w aktach sprawy... 33 3. Podsumowanie... 38 I. Akta sprawy a dostęp do informacji publicznej stan obecny... 38 II. Akta sprawy a dostęp do informacji publicznej postulaty... 39 Rozdział III. Dostęp do informacji publicznej a udostępnianie akt sprawy administracyjnej. Analiza orzecznictwa... 41 1. Wprowadzenie... 41 2. Akta sprawy administracyjnej a zakres pojęcia informacja publiczna przegląd stanowisk nauki i orzecznictwa sądowego... 42 3. Akta sprawy administracyjnej a zakres pojęcia informacja publiczna proponowana wykładnia przepisów DostInfPublU... 46 IX XI XV
Spis treści 4. Udostępnianie treści decyzji administracyjnej... 49 5. Ograniczenia prawa dostępu do informacji publicznej a dostęp do akt sprawy administracyjnej... 49 6. Zagadnienia proceduralne... 52 7. Podsumowanie wnioski de lege ferenda... 52 Rozdział IV. Akta spraw administracyjnych rozstrzyganych w administracyjnym postępowaniu ogólnym jako element zasobu informacyjnego państwa... 55 1. Wprowadzenie... 55 2. Podmiot prowadzący... 56 3. Sposób prowadzenia... 57 4. Kategorie przetwarzanych informacji... 58 5. Podstawa prawna przetwarzania informacji (danych osobowych)... 58 6. Cel przetwarzania informacji (danych osobowych)... 61 7. Zakres gromadzonych informacji (danych osobowych)... 63 8. Udostępnianie gromadzonych informacji (danych osobowych)... 64 9. Opłaty za udostępnianie i ponowne wykorzystanie informacji (danych osobowych)... 68 10. Podsumowanie wnioski... 69 Rozdział V. Brak przymiotu informacji publicznej tzw. dokumentu wewnętrznego... 71 1. Charakterystyka dokumentu wewnętrznego... 71 2. Dokument wewnętrzny w orzecznictwie sądowym i doktrynie prawa... 73 3. Wnioski... 78 Rozdział VI. Publiczne zasoby danych a fakty powszechnie znane lub znane organowi z urzędu w postępowaniu administracyjnym... 81 1. Wprowadzenie... 81 2. Znaczenie baz danych w postępowaniu administracyjnym... 82 3. Bazy danych jako szczególny rodzaj informacji... 85 Rozdział VII. Dostęp do akt spraw w szczególnych postępowaniach administracyjnych a ustawa o dostępie do informacji publicznej... 89 1. Wprowadzenie... 89 2. Postępowania administracyjne szczególne... 90 3. Dostęp do akt według KPA i dostęp do informacji publicznych zawartych w aktach postępowania w świetle ustawy o dostępie do informacji publicznej... 91 4. Dostęp do akt sprawy w postępowaniu podatkowym... 93 VI
Spis treści 5. Dostęp do akt sprawy w postępowaniu patentowym... 98 6. Dostęp do akt w postępowaniu antymonopolowym... 102 7. Wnioski... 108 Rozdział VIII. Problem jawności informacji o dziedzictwie narodowym na przykładzie decyzji o wpisie nieruchomości do rejestru zabytków... 111 1. Wprowadzenie... 111 2. Charakter prawny decyzji o uznaniu za zabytek... 112 3. Charakter prawny rejestru zabytków... 117 Rozdział IX. Koncepcja Krajowego Rejestru Budowlanego... 121 1. Ogólna charakterystyka Krajowego Rejestru Budowlanego... 121 2. Krajowy Rejestr Budowlany a pojęcie i istota rejestru... 123 3. Konstrukcja i funkcjonowanie Krajowego Rejestru Budowlanego w świetle obowiązujących uregulowań prawnych... 126 Rozdział X. Postępowanie w sprawach ochrony informacji niejawnych w szkolnictwie wyższym... 129 1. Wprowadzenie... 129 2. Klasyfikowanie informacji niejawnych... 129 3. Udostępnianie informacji niejawnych i postępowanie sprawdzające... 131 4. Zasady ochrony informacji niejawnych... 132 5. Pion ochrony... 135 6. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego... 136 7. Informacje niejawne w szkołach wyższych... 137 8. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie... 143 Rozdział XI. Administracyjne zarządzanie informacjami a sieci informacyjne... 145 1. Uwagi wstępne... 145 2. Typy sieci informacyjnych... 146 3. Sieci informacyjne a administracja globalna... 149 4. Uwagi końcowe... 151 Rozdział XII. ReNEUAL Wzorcowe reguły postępowania administracyjnego UE oraz Księga VI Administracyjne zarządzanie informacjami... 153 1. ReNEUAL Wzorcowe Reguły Postępowania Administracyjnego EU: wprowadzenie do projektu ReNEUAL... 153 I. Skład ReNEUAL... 153 II. ReNEUAL oraz interesariusze... 154 III. Podstawy oraz misja projektu ReNEUAL... 155 IV. Metody prac i grupy robocze ReNUEAL... 157 VII
Spis treści 2. Księga VI ReNEUAL o zarządzaniu informacjami... 158 I. Przyczyny włączenia reguł dotyczących zarządzaniem informacjami do Wzorcowych Reguł Postępowania ReNEUAL... 158 II. Zakres zastosowania Księgi VI oraz jej znaczenie... 160 III. Struktura Księgi VI: reguły dotyczące zagadnień konstrukcyjnych w połączeniu z zagadnieniami ochrony danych w zakresie prawa informacyjnego... 161 IV. Księga VI: niemożliwość zarządzania informacjami bez podstawowego aktu prawnego, mimo dozy elastyczności... 162 V. Różne standardy regulacyjne stosowane dla różnych typów działalności w zakresie zarządzania informacjami... 163 VI. Zasady Zarządzania Informacjami na podstawie Księgi VI... 164 VII. Wnioski... 166 Rozdział XIII. Unijne postępowanie administracyjne... 167 1. Zakres regulacji objętej prawem europejskim. Prawo europejskie a polski kodeks postępowania administracyjnego... 167 2. Uwagi ogólne do Księgi VI (zarządzanie informacją). Model kodeksu postępowania administracyjnego dla Unii Europejskiej... 169 Rozdział XIV. Synteza... 175 1. Wprowadzenie... 175 2. Informacje w postępowaniu administracyjnym... 177 3. Akta sprawy a dostęp do informacji publicznej... 183 ReNEUAL Wzorcowe Reguły Postępowania Administracyjnego UEKsięga VI Administracyjne Zarządzanie Informacjami... 185 Indeks rzeczowy... 229 VIII
Autorzy prof. UG dr hab. Tomasz Bąkowski kierownik Katedry Prawa Administracyjnego Uniwersytetu Gdańskiego, radca prawny, autor i współautor wielu publikacji z zakresu prawa administracyjnego, w tym zwłaszcza legislacji administracyjnej i prawnych aspektów procesu inwestycyjno-budowlanego, członek Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów oraz Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego dr Mateusz Błachucki adiunkt w Zakładzie Prawa Administracyjnego w Instytucie Nauk Prawnych PAN, członek i sekretarz Rady Naukowej INP PAN, autor i redaktor wielu publikacji naukowych w języku polskim i angielskim; specjalizuje się w postępowaniu administracyjnym, prawie antymonopolowym i prawie pomocy publicznej dr hab. Dorota Dąbek adiunkt w Katedrze Prawa Administracyjnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, sędzia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, autorka kilkudziesięciu publikacji dotyczących samorządu terytorialnego, źródeł prawa administracyjnego oraz sądownictwa administracyjnego prof. zw. dr hab. Bogdan Dolnicki kierownik Studiów Doktoranckich Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz kierownik Katedry Prawa Samorządu Terytorialnego; autor ponad stu prac naukowych z zakresu prawa administracyjnego oraz prawa samorządu terytorialnego ks. prof. dr hab. Stanisław Dziekoński rektor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie; autor i współautor publikacji o tematyce teologicznej i pedagogicznej, członek Komitetu Gospodarczej Myśli Strategicznej przy Ministerstwie Gospodarki, członek zespołu ds. nagród w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, członek Komisji Nauki i Innowacji Polskiego Komitetu Olimpijskiego, konsulator Rady Naukowej Komisji Episkopatu Polski prof. zw. Diana-Urania Galetta LL.M. profesor zwyczajny w zakresie prawa administracyjnego i europejskiego prawa administracyjnego, Katedra Włoskiego i Ponadnarodowego Prawa Publicznego, Wydział Prawa na Uniwersytecie Mediolańskim (Università degli Studi di Milano), członek Komitetu Sterującego prawa administracyjnego Unii Europejskiej: the Research Network on EU Administrative Law (ReNEUAL) dr Paweł Litwiński członek sekcji prawa własności intelektualnej Instytutu Allerhanda, adwokat, członek komisji ds. Informatyzacji i komisji Legislacyjnej Naczelnej Rady Adwokackiej prof. dr hab. Czesław Martysz dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, kierownik Katedry Prawa Administracyjnego i Nauki Administracji, Prezes IX