Nowe zasady zabezpieczania transakcji pochodnych

Nowe zasady zabezpieczania transakcji pochodnych

F1 F2 F3 F4 EMIR wymogi zabezpieczania transakcji Rozporządzenie UE nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (= European Market Infrastructure Regulation, EMIR) Obowiązek centralnego rozliczania (CO) (za pośrednictwem CCP) wystandaryzowanych transakcji pochodnych OTC Zasady ograniczania ryzyka kredytowego transakcji pochodnych OTC, które nie będą centralnie rozliczane w CCP Obowiązek raportowania wszystkich transakcji pochodnych (OTC i rynek regulowany; rozliczane centralnie i bilateralnie) do repozytoriów transakcji Wymogi dla CCP i repozytoriów transakcji Art. 11.3: terminowa, precyzyjna i odpowiednio wyodrębniona wymiana zabezpieczeń RTS on risk-mitigation techniques for OTC-derivative contracts not cleared by a CCP Przyjęty przez KE, 04/10/2016 Szacowana data wejścia w życie: 12/2016 2

Harmonogram wejścia w życie wymogów VM (*) 01/03/2017 pozostałe Fx Forward 31/12/2018 lub MiFID II Fazowe wdrażanie VM/IM - na podstawie sumy brutto nominałów w grupie (RTS + 1M) grupy z V > EUR 3 bln Procedura wyłączenia dla IGT: od wejścia w życie RTS IM (*) 01/09/2018 grupy z V > EUR 1,5 bln Trwałe wyłączenie: V < EUR 8 mld 01/09/2020 pozostałe 01/09/2019 grupy z V > EUR 0,75 bln 01/09/2017 grupy z V > EUR 2,25 bln (RTS + 1M) grupy z V > EUR 3 bln 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2021 (*) wymóg stosowany, jeżeli OBAJ kontrahenci spełniają kryterium V 3

Zakres przedmiotowy i podmiotowy RTS Transakcje pochodne OTC, nierozliczane w CCP Również wewnątrzgrupowe chyba że wyłączenie IGT Fx Forward, Fx Swap, wymiana kapitałów CIRS wyłączenie z IM Opcje kapitałowe wyłączenie z IM/VM na 3Y Wymogi stosowane do transakcji zawartych w/po dacie wejścia w życie wymogu (uwzględniając fazowanie) Fx Forward opóźnione wejście w życie Zakres kontrahentów Transakcja zawarta przez FC/NFC+ z innym FC/NFC+ Fazowanie: wymogiem muszą być objęci obaj kontrahenci NFC- można podjąć decyzję o niestosowaniu wymogów Podmioty wyłączone z EMIR wymogi nie stosowane 4

Initial Margin (IM) i Variation Margin (VM), 1/2 Variation margin wycena transakcji, zgodnie z art. 11.2 EMIR Initial margin potencjalna przyszła ekspozycja (od ostatniej wymiany VM do zamknięcia pozycji i upłynnienia zabezpieczeń) Obliczane na pakiecie kompensowania (= efektywna umowa nettingowa) Threshold VM = 0 IM dopuszczalny, ograniczony (Eur 10M/50M) 5

Initial Margin (IM) i Variation Margin (VM), 2/2 Obliczanie VM - najrzadziej na bazie dziennej IM zależne od zdarzeń (np. zawarcie transakcji), max. 10 dni roboczych IM: wybór metody: SM (wagi ryzyka) albo IMM (model) Minimum Transfer Amount - max 500 000 EUR Można rozdzielić na VM MTA i IM MTA Termin rozliczenia VM - standardowo w ciągu dnia roboczego, w którym została obliczona; możliwe wydłużenie do 2BD (reskalowanie IM) IM - w ciągu dnia roboczego, w którym została obliczona W przypadku sporu rozliczyć niekwestionowaną część 6

Wymogi dla aktywów zabezpieczających Zamknięta lista dopuszczalnych aktywów Cash Inne (np. papiery wartościowe) Brak np. gwarancji Wymogi monitorowania ryzyka kredytowego, koncentracji, korelacji dla aktywów innych niż cash Wartość zabezpieczeń, obliczana codziennie Obowiązkowe haircuts Haircut na ryzyko kredytowe, płynności itp. Haircut FX (IM: również cash, w określonych sytuacjach) 7

Wymogi dla procesów wewnętrznych Model IMM wymogi dla metodologii, dopuszczenia, kalibracji, back-testingu, integralności i nadzoru modelu Wymogi dla procesów zarządzania ryzykiem (m.in. wymiana zabezpieczeń, autoryzacja odstępstw, regularny monitoring ekspozycji IGT) Wymogi dla procesów zarządzania zabezpieczeniami i ich segregacji (m.in. wycena aktywów, rejestracja zabezpieczeń, terminowe ponowne przejęcie własności zabezpieczeń) Komunikacja z organem nadzoru (model IMM, segregacja IM) 8

Wymogi ogólne Wymóg zapewnienia ochrony przed niewypłacalnością podmiotu ustanawiającego zabezpieczenie Możliwość zaspokojenia się z depozytu początkowego przez kontrahenta, na którego rzecz ustanawiane jest zabezpieczenie w przypadku niewykonania zobowiązania przez kontrahenta ustanawiającego zabezpieczenie Wymóg zapewnienia zwrotu zabezpieczenia Możliwość swobodnego, terminowego przekazania początkowego depozytu zabezpieczającego kontrahentowi ustanawiającemu zabezpieczenie w przypadku niewykonania zobowiązania przez kontrahenta pobierającego zabezpieczenie Zwrócenie niewykorzystanego zabezpieczenia kontrahentowi ustanawiającemu zabezpieczenie, z wyłączeniem kosztów i wydatków poniesionych w związku z pobieraniem i utrzymywaniem zabezpieczenia Wymóg wyodrębnienia Początkowy depozyt zabezpieczający należy objąć ochroną przed niewykonaniem zobowiązania przez kontrahenta pobierającego zabezpieczenie lub przed niewypłacalnością tego kontrahenta, wyodrębniając go w dowolny z następujących sposobów lub w obydwa następujące sposoby w księgach i rejestrach prowadzonych przez posiadacza lub depozytariusza będącego osobą trzecią za pomocą innych prawnie wiążących uzgodnień 9

Wymogi w zakresie depozytu początkowego w formie środków pieniężnych Środki pieniężne pobrane jako początkowy depozyt zabezpieczający na rachunkach pieniężnych w bankach centralnych lub instytucjach kredytowych, które spełniają wszystkie poniższe warunki: posiadają zezwolenie na prowadzenie działalności zgodnie z dyrektywą 2013/36/UE lub posiadają zezwolenie na prowadzenie działalności w państwie trzecim, którego ustalenia nadzorcze i regulacyjne zostały uznane za równoważne zgodnie z art. 142 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 575/2013; nie są kontrahentem ustanawiającym zabezpieczenie ani kontrahentem pobierającym zabezpieczenie ani nie wchodzą w skład tej samej grupy co którykolwiek z kontrahentów; Kontrahenci oceniają jakość kredytową instytucji kredytowej, w której utrzymywany jest depozyt początkowy stosując metodykę, która nie opiera się wyłącznie lub mechanicznie na zewnętrznych ocenach jakości kredytowej. 10

Wymogi w zakresie depozytu początkowego w formie niepieniężnej Kontrahenci zapewniają wyodrębnienie niepieniężnego zabezpieczenia wymienianego jako początkowy depozyt zabezpieczający w następujący sposób: jeżeli zabezpieczenie jest utrzymywane na zasadzie własnościowej przez kontrahenta pobierającego zabezpieczenie, wyodrębnia się je z pozostałych aktywów będących własnością kontrahenta pobierającego zabezpieczenie; jeżeli zabezpieczenie jest utrzymywane na zasadzie niewłasnościowej przez kontrahenta ustanawiającego zabezpieczenie, wyodrębnia się je z pozostałych aktywów będących własnością kontrahenta ustanawiającego zabezpieczenie; jeżeli zabezpieczenie jest utrzymywane w księgach i rejestrach depozytariusza lub innego posiadacza będącego osobą trzecią, wyodrębnia się je z aktywów stanowiących własność tego posiadacza lub depozytariusza będącego osobą trzecią. 11

Weryfikacja prawna w zakresie depozytu zabezpieczającego Kontrahenci przeprowadzają niezależną weryfikację prawną, aby ustalić, czy uzgodnienia dotyczące wyodrębnienia spełniają wymagania dotyczącego depozytu początkowego. Tego rodzaju weryfikację prawną może przeprowadzić niezależna jednostka wewnętrzna lub niezależna osoba trzecia. Kontrahenci dostarczają swoim właściwym organom dowody potwierdzające zgodność z wymogami w zakresie depozytu początkowego w odniesieniu do każdej odnośnej jurysdykcji oraz na żądanie właściwego organu ustanawiają politykę zapewniającą ciągłą ocenę zgodności z tymi wymogami. 12

Implikacje prawne wymogów dotyczących depozytu początkowego Ograniczenie możliwości stosowania zabezpieczenia w postaci przeniesienia własności Przyjęcie formy ograniczonego prawa rzeczowego (w prawie angielskim fixed charge, w prawie polskim zastaw finansowy) Brak możliwości zastosowania prawa użycia Konieczność dokonania blokady przedmiotu zabezpieczenia W przypadku zabezpieczenia na środkach pieniężnych konieczność złożenia zabezpieczenia u podmiotu trzeciego Konieczność opracowania nowych standardów dokumentacji (2016 IM ISDA Credit Support Deed, Umowa Zabezpieczająca) 13

Porównanie depozytu początkowego na środkach pieniężnych i na skarbowych papierach wartościowych Forma prawna zabezpieczenia Konieczność złożenia zabezpieczenia u osoby trzeciej Koszty utrzymywania zabezpieczenia Konieczność dokonania blokady Możliwość pozaegzekucyjnego zaspokojenia się z zabezpieczenia Ochrona przed upadłością biorcy zabezpieczenia Ochrona przez upadłością dawcy zabezpieczenia Środki pieniężne zastaw finansowy na rachunku bankowym dawcy zabezpieczenia TAK. Zabezpieczenie składane jest przez dawcę zabezpieczenia w innym banku lub NBP koszt prowadzenia rachunku, podatek bankowy TAK. Środki na rachunku objętym zastawem finansowym musiałyby zostać zablokowane TAK. Możliwość przejęcia przedmiotu zabezpieczenia TAK. Zabezpieczenie nie wchodzi do masy upadłości biorcy zabezpieczenia TAK. Środki pieniężne objęte zastawem finansowym są wyodrębnione dla celów zaspokojenia z ogólnej masy upadłości dawcy zabezpieczenia Skarbowe papiery wartościowe zastaw finansowy na papierach wartościowych dawcy zabezpieczenia NIE. Zabezpieczenie może być ustanawiane w ramach istniejących rachunków papierów wartościowych i kont depozytowych koszt prowadzenia rachunku papierów wartościowych (jeżeli jest w innym podmiocie), opłaty KDPW w związku z dokonaniem blokady na koncie depozytowym TAK. Papiery wartościowe zablokowane byłyby zarówno na rachunku papierów wartościowych, jak i na koncie depozytowym w KDPW TAK. Możliwość przejęcia przedmiotu zabezpieczenia TAK. Zabezpieczenie nie wchodzi do masy upadłości biorcy zabezpieczenia TAK. Papiery wartościowe objęte zastawem finansowym są wyodrębnione dla celów zaspokojenia z ogólnej masy upadłości dawcy zabezpieczenia 14

Proponowana forma depozytu początkowego na polskim rynku międzybankowym Zastaw finansowy na obligacjach Skarbu Państwa Zastaw finansowy jest stosunkowo prosty do ustanowienia (brak szczególnej formy prawnej, brak konieczności rejestracji) Zastaw finansowy zapewnia odpowiednią ochronę przed upadłością kontrahenta wnoszącego zabezpieczenie jak i przyjmującego zabezpieczenie Zastaw finansowy zapewnia stosunkowo łatwą formę zaspokojenia się w przypadku naruszenia umowy przez kontrahenta (przejęcie przedmiotu zastawu) Papiery wartościowe objęte zastawem wyodrębnione są zarówno z aktywów kontrahenta wnoszącego zabezpieczenie, aktywów przyjmującego zabezpieczenie jak i w ramach systemu depozytowego prowadzonego przez KDPW 15

Dokumentacja implementująca rozwiązanie Zmiana umowy zabezpieczającej ZBP w zakresie wprowadzenia depozytu początkowego. Zmiana polegałaby przede wszystkim na wprowadzeniu depozytu początkowego, zasad określania jego wysokości, terminu i sposobu jego wnoszenia, wyceny jego wartości, sposobów i trybu realizacji zabezpieczenia Zmiana umowy zabezpieczającej w zakresie depozytu zabezpieczającego dokonana zostałaby przez wprowadzenie aneksu do istniejącej umowy zabezpieczającej ( Aneks Depozytu Początkowego ), który uzupełniałby postanowienia istniejącego standardu umowy zabezpieczającej w zakresie depozytu początkowego (ekwiwalent 2016 IM Credit Support Deed) oraz warunki konieczne do ustanowienia zastawu finansowego Zmiana Regulaminu KDPW Procedury operacyjne stanowiące załącznik do Aneksu Zabezpieczającego określające szczegółowe zasady wnoszenia depozytu Opinie prawne dla każdego z kontrahentów w odniesieniu do Aneksu Depozytu potwierdzające spełnienie wymogów w zakresie depozytu początkowego 16

Produkty prac projektu Projekt zakłada wypracowanie następujących produktów prac Implementacja technologiczna w systemach KDPW funkcjonalności ustanawiania zabezpieczeń IM w papierach wartościowych na rzecz innych uczestników oraz dostosowanie regulacji KDPW Umowa zabezpieczająca IM podpisywana między stronami transakcji pochodnej, regulująca zasady i tryb ustanawiania zabezpieczeń IM Opis funkcjonalności, zasady ustanawiania zabezpieczeń IM i realizacji zabezpieczeń z punktu widzenia uczestników 17

Korzyści dla uczestników Przygotowanie jednolitej dla całego polskiego rynku międzybankowego koncepcji składania zabezpieczenia IM Wykorzystanie obecnej ścieżki funkcjonalności w KDPW (wymagane dostosowanie do celów projektu) minimalizacja koniecznych dostosowań po stronie uczestników KDPW działa jako podmiot gwarantujący skuteczność ustanowienia zabezpieczenia KDPW jako centralny depozyt dla polskich skarbowych papierów dłużnych Efektywna umowa zabezpieczająca, regulująca tryb ustanawiania zabezpieczeń IM pod umową ramową w standardzie ZBP Opinia prawna potwierdzająca efektywność umowy zabezpieczającej oraz segregacji zabezpieczeń, zgodnie z wymogami RTS 18

Kontakt Mariusz Więckowski Partner Zarządzający Areto Sp. z o.o. sp.k. ul. Wilcza 31/1A 00-544 Warszawa Marcin Bartczak Partner Dentons Rondo ONZ 1 00-124 Warszawa T: +48 22 745 02 00 M: +48 609 519 730 E: mariusz.wieckowski@areto.pl T: +48 22 242 56 13 E: marcin.bartczak@dentons.com 19