(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)

R Z E C Z P O S P O L IT A P O LSK A (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 178501 (21) Numer zgłoszenia: 319402 (22) Data zgłoszenia: 28.09.1995 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 28.09.1995, PCT/DK95/00389 (51) IntCl6. A63H 33/08 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 04.04.1996, W096/09870, PCT Gazette nr 15/96 (54) Zespół klocków do układania (30) Pierwszeństwo: 29.09.1994,DK,1121/94 (73) Uprawniony z patentu: LEGO A/S, Billund, DK (43) Zgłoszenie ogłoszono: 04.08.1997 BUP 16/97 (72) Twórca wynalazku: Jesper B. Frederiksen, Nykøbing Falster, DK (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.05.2000 WUP 05/00 (74) Pełnomocnik: Szafaiga Anna, POLSERVICE PL 178501 B1 (57) 1. Zespół klocków do układania, zawierający klocki, z których każdy posiada podstawę wyposażo nąna górnej powierzchni w co najmniej jedną główkę sprzęgającą, przy czym wiele główek sprzęgających jest rozmieszczonych w stałej względem siebie modułowej odległości oddzielającej, zaś podstawa jest wyposażona ku dołowi w dopełniające środki sprzęgające, przystosowane do sprzęgania z główkami sprzęgającymi innego z takich klocków, przy czym klocki zawierają co najmniej jeden występ odległościowy, wystający w dół, poniżej podstawy klocka, a podstawy dwóch klocków ułożonych jeden na drugim są oddzielone od siebie wzdłuż ich całego obwodu, znamienny tym, że wysokość główek sprzęgających (2) sięgająca powyżej podstaw (4) klocków (1,9) jest większa niż odległość między podstawami (4) klocków (1,9) po ich złożeniu. F ig. 4

Zespół klocków do układania Zastrzeżenia patentowe 1. Zespół klocków do układania, zawierający klocki z których każdy posiada podstawę wyposażoną na górnej powierzchni w co najmniej jedną główkę sprzęgającą, przy czym wiele główek sprzęgających jest rozmieszczonych w stałej względem siebie modułowej odległości oddzielającej, zaś podstawa jest wyposażona ku dołowi w dopełniające środki sprzęgające, przystosowane do sprzęgania z główkami sprzęgającymi innego z takich klocków, przy czym klocki zawierają co najmniej jeden występ odległościowy, wystający w dół, poniżej podstawy klocka, a podstawy dwóch klocków ułożonych jeden na drugim są oddzielone od siebie wzdłuż ich całego obwodu, znamienny tym, że wysokość główek sprzęgających (2) sięgająca powyżej podstaw (4) klocków (1,9) jest większa niż odległość między podstawami (4) klocków (1,9) po ich złożeniu. 2. Zespół według zastrz. 1, znamienny tym, że odległość pomiędzy podstawami (4) dwóch klocków ułożonych jeden na drugim jest większa niż 3 mm. 3. Zespół według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że sięgająca powyżej podstaw (4) klocków (5) wysokość główek sprzęgających (6) jest mniejsza niż odległość pomiędzy podstawami (4) klocków (5) po ich złożeniu, zaś dopełniające środki sprzęgające (7) rozciągają się na pewną odległość poniżej podstaw (4) klocków. 4. Zespół według zastrz. 3, znamienny tym, że część dopełniających środków sprzęgających (7) stanowią występy odległościowe. 5. Zespół według zastrz. 3, znamienny tym, że dopełniające środki sprzęgające (7) są utworzone przez cylindryczne rurki sprzęgające, a główki sprzęgające (2, 6) składają się z dużych główek sprzęgających (2) mających zewnętrzny kształt dopasowany do cylindrycznych rurek sprzęgających (7), gdy klocki (1, 9) są złożone. 6. Zespół według zastrz. 5, znamienny tym, że główki sprzęgające (2, 6) dodatkowo składają się z małych główek sprzęgających (6), ułożonych w kwadraty i mających taką wzajemną modułową odległość oddzielającą oraz średnicę, że dokładnie cztery małe główki sprzęgające (6) są otoczone przez cylindryczną rurkę sprzęgającą (7), gdy klocki (1,5,9) są złożone. 7. Zespół według zastrz. 6, znamienny tym, że modułowa odległość oddzielająca pomiędzy dużymi główkami sprzęgającymi (2) jest trzykrotną modułową odległością pomiędzy małymi główkami sprzęgającymi (6). 8. Zespół według zastrz. 7, znamienny tym, że zawiera klocki do układania mające podstawę (4) zasadniczo w postaci pudełka o zewnętrznych wymiarach poprzecznych odpowiadających całkowitej wielokrotności odległości modułowej pomiędzy dużymi główkami sprzęgającymi (2) oraz, że małe główki sprzęgające (6) mają wysokość sięgającą powyżej podstawy (4) klocka, która jest mniej sza niż odległość pomiędzy podstawami (4) klocków po ich złożeniu. * * * Przedmiotem wynalazku jest zespół klocków do układania. Ze szwajcarskiego opisu patentowego nr 558 194 znany jest zespół klocków budowlanych, w którym każdy klocek budowlany jest wyposażony na górnej powierzchni w wiele główek sprzęgających i w którym główki sprzęgające są rozmieszczone we wzajemnie jednakowych odległościach modułowych oraz w którym klocki są wyposażone od dołu w dopełniające środki sprzęgające przystosowane do sprzęgania z główkami sprzęgającymi innego z takich klocków.

178 501 3 Problem związany z klockami według powyższego opisu polega na tym, że występują trudności w rozdzieleniu dwóch klocków ułożonych jeden na drugim i sprzężonych przy pomocy główek sprzęgających i dopełniających środków sprzęgających. Norweski opis patentowy nr 96 094 ujawnia zespół klocków budowlanych zawierających klocki do układania, z których każda posiada podstawę, która na swojej górnej powierzchni posiada co najmniej jedną główkę sprzęgającą, przy czym wiele główek sprzęgających jest rozmieszczonych w stałej względem siebie modułowej odległości oddzielającej. Podstawa jest ku dołowi wyposażona w dopełniające środki sprzęgające przystosowane do sprzęgania z główkami sprzęgającymi innego z wymienionych klocków. W rozwiązaniu tym środki sprzęgające są ukształtowane tak, że podstawy dwóch składanych klocków, ułożonych jeden na górze drugiego są oddzielone od siebie wzdłuż całego ich obwodu. Chociaż zespół klocków do układania według norweskiego opisu patentowego nr 96 094 zapewnia klocki łatwe do oddzielenia, jednakże klocki te nie są stabilnie połączone pomiędzy sobą w ułożonej konstrukcji. Zespół klocków według wynalazku charakteryzuje się tym, że wysokość główek sprzęgających sięgająca powyżej podstaw klocków jest większa niż odległość między podstawami klocków po ich złożeniu. Korzystnie odległość pomiędzy podstawami dwóch klocków ułożonych jeden na drugim jest większa niż 3 mm. Przerwa ustalona pomiędzy podstawami dwóch klocków, ułożonych jeden na drugim, służy wyjątkowo dobrze jako brzeg chwytający dla rączki dziecka w wieku 2-3 lat. Korzystnie sięgająca powyżej podstaw klocków wysokość główek sprzęgających jest mniejsza niż odległość pomiędzy podstawami klocków po ich złożeniu, zaś dopełniające środki sprzęgające rozciągają się na pewną odległość poniżej podstaw klocków. Korzystnie część dopełniających środków sprzęgających stanowią występy odległościowe. Korzystnie dopełniające środki sprzęgające są utworzone przez cylindryczne rurki sprzęgające, a główki sprzęgające składają się z dużych główek sprzęgających mających zewnętrzny kształt dopasowany do cylindrycznych rurek sprzęgających, gdy klocki s ą złożone. Korzystnie główki sprzęgające dodatkowo składają się z małych główek sprzęgających, ułożonych w kwadraty i mających taką wzajemną modułową odległość oddzielającą oraz średnicę, że dokładnie cztery małe główki sprzęgające są otoczone przez cylindryczną rurkę sprzęgającą, gdy klocki są złożone. Korzystnie modułowa odległość oddzielająca pomiędzy dużymi główkami sprzęgającymi jest trzykrotną modułową odległością pomiędzy małymi główkami sprzęgającymi. To zapewnia wysoki stopień dopasowania pomiędzy główkami sprzęgającymi, zwiększając dzięki temu atrakcyjność systemu, gdyż klocki mogą być układane dowolnie jeden na drugim, bez względu na to jakiego rodzaju główki sprzęgające posiadają. Korzystnie zespół zawiera klocki do układania mające podstawę zasadniczo w postaci pudełka o zewnętrznych wymiarach poprzecznych odpowiadających całkowitej wielokrotności odległości modułowej pomiędzy dużymi główkami sprzęgającymi oraz, że małe główki sprzęgające mają wysokość sięgającą powyżej podstawy klocka, która jest mniejsza niż odległość pomiędzy podstawami klocków po ich złożeniu. To zapewnia dodatkowo zwiększone dopasowanie klocków, ponieważ podstawa klocka w kształcie pudełka, nawet jeżeli częściowo pokrywa rząd małych główek sprzęgających, nie przeszkadza w umieszczeniu klocka na płytce budowlanej zawierającej większą liczbę małych główek sprzęgających ułożonych we wzór kwadratu. Zespół klocków do układania według wynalazku zapewnia klocki łatwe do rozdzielenia, szczególnie dla małych dzieci, tj. dzieci poniżej 2-3 lat. Sprzężenie pomiędzy klockami według wynalazku w ułożonej konstrukcji jest bardziej stabilne, co wynika z odpowiednio dużej wysokości główek sprzęgających, przy czym stabilność ta jest uzyskana nawet pomimo tego, że podstawy klocków są oddzielone od siebie wzdłuż całego ich obwodu, a więc nie przyczyniają się do stabilności konstrukcji z klocków. Przedmiot wynalazku w przykładach wykonania jest przedstawiony na rysunku, na którym fig. 1 jest widokiem perspektywicznym z góry pierwszego rodzaju klocka do układania według wy-

4 178 501 nalazku, fig. 2 jest widokiem perspektywicznym z góry drugiego rodzaju klocka do układania według wynalazku, fig. 3 jest widokiem perspektywicznym z dołu klocka do układania z fig. 1 lub fig. 2, fig. 4 jest widokiem perspektywicznym z dołu dwóch klocków według wynalazku, ułożonych jeden na drugim, fig. 5 jest widokiem z góry klocka do układania z fig. 4 umieszczonego na płytce budowlanej, fig. 6 jest widokiem z boku płytki budowlanej i klocka do układania z fig. 5, fig. 7 jest widokiem perspektywicznym z góry innego przykładu wykonania klocka do układania według wynalazku z kółkami, zaś fig. 8 jest widokiem perspektywicznym z dołu klocka do układania z fig. 7. Zespół klocków zawiera klocek 1 (fig. 1) mający jedną główkę sprzęgającą 2. Główka sprzęgająca 2 jest umieszczona na środku, na podstawie 3 w postaci pudełka. Podstawa 3 w postaci pudełka jest określona przez cztery powierzchnie boczne 4. Główka sprzęgająca 2 jest w dolnej części ukształtowana jako kolisty symetryczny walec, opcjonalnie tworząca stożek o niewielkim kącie nachylenia, zwężający główkę sprzęgającą 2 ku górze. Powierzchnia górna główki sprzęgającej 2 jest w pokazanym przykładzie wykonania ukształtowana jako część powłoki kulistej, nadając przez to główce sprzęgającej 2 bardzo okrągłe kształty. Bardzo okrągłe kształty główki sprzęgającej 2 zapewniają dobrą powierzchnię chwytającą dla rączki dziecka i nie zawierają ostrych krawędzi, które mogą być nieprzyjemne przy następnięciu, upadku itp. Zespół klocków zawiera również klocek 5 (fig. 2 ), który zawiera podstawę 3 w postaci pudełka, podobnie jak klocek 1 pokazany na fig. 1. Klocek 5, pokazany na fig. 2, różni się od klocka 1 z fig. 1 jedynie tym, że zawiera cztery małe główki sprzęgające 6. Figura 3 pokazuje klocek 5 do układania z fig. 2 od dołu. Można zobaczyć, że klocek 5 jest wydrążony w środku oraz zawiera rurkę sprzęgającą 7, która jest usztywniona względem ścianek bocznych 4 za pomocą żeber 8, umieszczonych w tym celu. Ten przykład wykonania jest szczególnie prosty w produkcji w procesie formowania wtryskowego. Rurka sprzęgająca 7, pokazana na fig. 3, ma średnicę, która umożliwia jej obniżenie nad główkę sprzęgającą 2 na klocku 1 z fig. 1, lub nad cztery małe główki sprzęgające 6 na klocku 5 z fig. 2. To umożliwia ułożenie kilku takich klocków. Jak pokazano na fig. 3, rurka sprzęgająca 7 rozciąga się poza podstawę w postaci pudełka, która jest otoczona przez ścianki boczne 4. To oznacza, że kiedy klocki są układane jeden na drugim, podstawy 3 w postaci pudełka będą oddzielone jedna od drugiej. Jako to pokazano na fig. 4, która przedstawia kolejny klocek 9 z zespołu klocków, który jest dwukrotnie większy od klocków z figur 1-3, oraz klocek 1, typu pokazanego na fig. 1, umieszczony na klocku 9. Jak widać, w wyniku połączenia obu tych klocków otrzymano szczelinę 10 pomiędzy klockiem 9 i klockiem 1, która ma szerokość odpowiadającą odległości na jaką rurka sprzęgająca 7 wystaje z podstawy klocka 1 określonej przez ścianki boczne 4. To zapewnia brzeg chwytający, który czyni wyjątkowo łatwym chwycenie klocka 1 w szczelinie 10 tak, że klocek 1 może zostać zdjęty z leżącego pod nim klocka 9, jak pokazano na fig. 4. Figury 5 i 6 ilustrują dalsze zalety obecnego wynalazku, pokazując możliwości połączenia zespołów sprzęgających o różnych odległościach modułowych. I tak, fig. 5 pokazuje klocek 11 w postaci płytki wyposażony w główki sprzęgające 6, ułożone w czterech rzędach, z których każdy zawiera siedem główek sprzęgających 6. Te główki sprzęgające odpowiadają główkom sprzęgającym 6 na klocku 5 pokazanym na fig. 2. Kształt przekroju poprzecznego klocka 9 pokazanego na fig. 4 narysowano grubą linią, i można zobaczyć, jak ścianki boczne 4 oraz wewnętrzny kołnierz 12 przecinają główki sprzęgające 6 na klocku 11 w postaci płytki. Jednakże, ponieważ szczelina 10 jest umieszczona pomiędzy klockiem 11 w postaci płytki i klockiem 9 jest możliwe ich wzajemne połączenie, gdyż szczelina 10 jest szersza niż wysokość główek sprzęgających 6 na klocku 11 w postaci płytki. Według wynalazku, szczelinę pomiędzy układanymi klockami można osiągnąć w inny sposób, niż przez przedłużenie rurki sprzęgającej 7 poniżej podstaw klocków. Tak więc, fig. 7 i 8 przedstawiają inny przykład wykonania klocka do układania zawierającego podstawę 13, która zasadniczo odpowiada klockowi 9 z fig. 4. Jak widać na fig. 7 i 8, podstawa 13 zawiera cztery kółka 14. Jeśli rurki sprzęgające 7, pokazane na fig. 8, byłyby przedłużone, jak pokazano w po-

178 501 5 przednich przykładach wykonania, wymagałoby to niezwykle dużych kółek. Dlatego, wnętrze rurek sprzęgających 7 jest utworzone z kołnierzami 15, które, po ułożeniu na innym klocku mającym duże główki sprzęgające, np. klocku z fig. 1, sprzęga powierzchnię główek sprzęgaj ących i zapewnia szczelinę pomiędzy klockami. Tak więc, szczelina pomiędzy dwoma układanymi klockami według wynalazku może być wykonana na wiele różnych sposobów, i jest oczywiste dla fachowca przedstawienie dużej liczby takich możliwych wariantów. Dodatkowo, przedstawione przykłady wykonania mogą być zmieniane w dużym stopniu, zarówno pod względem kształtu klocków do układania, liczby główek sprzęgających i tym podobnych, jak również w kwestii doboru materiału. Fig. 4

178 501 Fig. 5 Fig. 6

178 501 Fig. 7 Fig. 8

178 501 Fig. 1 Fig.2 Fig. 3 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 2,00 zł.