NAZWA OPRACOWANIA FAZA OPRACOWANIA PRACOWNIA G-P S.C. 80 171 GDAŃSK UL.SCHUBERTA 2A STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ZUKOWO FAZA III. WYŁOŻENIE DO PUBLICZNEGO WGLĄDU ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA A.CZĘŚĆ OPISOWA I. UWARUNKOWANIA ROZWOJU I ZGAOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO II. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I ZASADY POLITYKI PRZESTRZENNEJ III. SYNTEZA I UZASADNIENIE ROZWIĄZAŃ STUIDUM B. CZĘŚĆ GRAFICZNA RYSUNEK NR 1. UWARUNKOWANIA ROZWOJU I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO, SKALA 1: 20 000 RYSUNEK NR 2. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I ZASADY POLITYKI PRZESTRZENNEJ, SKALA 1: 20 000 RYSUNEK NR 3. SCHEMAT ROZWOJU SIECI INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ W ZAKRESIE ZAOPATRZENIA W WODĘ I ODPROWADZENIA ŚCIEKÓW, SKALA 1: 20 000. GŁOWNY ANT Mgr inż. arch. Gabriela Sieniawska Wpis do POIU nr G-058/2002 ANT Mgr inż. arch. Barbara Zgórska GŁOWNY ZAMAWIAJĄCY DATA OPRACOWANIA: Mgr inż. arch. Jakub Sieniawski GMINA ZUKOWO Październik 2009 R. 1
GMINA ŻUKOWO STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO A. CZĘŚĆ OPISOWA CZĘŚĆ I. UWARUNKOWANIA ROZWOJU I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO SPIS TREŚCI I.1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOTYCHCZASOWEGO PRZEZNACZENIA, ZAGOSPODAROWANIA I UZBROJENIA TERENÓW... 4 I.1.1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POŁOŻENIA I POWIĄZAŃ GMINY Z OTOCZENIEM...4 I.1.2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z ISTNIEJĄCEGO ZAINWESTOWANIA I UŻYTKOWANIA TERENÓW...8 I.1.3. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOTYCHCZASOWEGO I Z PLANOWANEGO PRZEZNACZENIA TERENÓW.... 11 I.1.4. OCENA ZJAWISK ZACHODZĄCYCH W ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM GMINY....14 I. 2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ŁADU PRZESTRZENNEGO I WYMOGÓW JEGO OCHRONY... 15 I.3. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ŚRODOWISKA, W TYM STANU ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ, WIELKOŚCI I JAKOŚCI ZASOBÓW WODNYCH... 15 I.3.1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STRUKTURY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO...15 I.3.2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ŚRODOWISKA...18 I.3.3. ROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA...20 I.3.4. LEŚNA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA...22 I.3.5. ZASOBY WODNE...24 I.3.6. PRZYDATNOŚĆ ŚRODOWISKA DLA POTRZEB SPOŁECZNO - GOSPODARCZYCH...25 I.4. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYMOGÓW OCHRONY PRZYRODY... 27 I.4.1. USTANOWIONE FORMY OCHORNY PRZYRODY...27 I.4.2. PLANOWANE FORMY OCHORNY PRZYRODY....30 I.4.3. UWARUNKOWANIA OCHRONY I KSZTAŁTOWANIA SRODOWISKA...31 I.5. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ... 32 I.5.1. RYS HISTORYCZNY GMINY...32 I.5.2. OPIS UKŁADÓW PRZESTRZENNYCH WSI I HISTORYCZNEJ ZABUDOWY...32 I.5.3. OBIEKTY WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW...41 I.5.4. OBIEKTY ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W EWIDENCJI ZABYTKÓW...43 I.6. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW, W TYM OCHRONY ICH ZDROWIA.. 48 I.6.1. LUDNOŚĆ...51 I.6.2. MIESZKALNICTWO...58 I.6.3. RYNEK PRACY...59 I.6.4. USLUGI DLA LUDNOŚCI...62 I.7. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTWA LUDNOŚCI I JEJ MIENIA... 66 I.7.1. ZAGROŻENIA TECHNOLOGICZNE...66 2
I.7.2. ZAGROŻENIA ZE STRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO...67 I.8. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POTRZEB I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU GMINY... 68 I.9. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU PRAWNEGO GRUNTÓW... 69 1.9.1. STAN PRAWNY GRUNTÓW...69 1.9.2. GRANICE TERENÓW ZAMKNIĘTYCH...70 I.10. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA OBIEKTÓW I TERENÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODRĘBNYCH.... 70 I.11. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA NATURALNYCH ZAGROŻEŃ GEOLOGICZNYCH.... 72 I.12. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA UDOKUMENTOWANYCH ZŁÓŻ KOPALIN ORAZ ZASOBÓW WÓD PODZIEMNYCH... 73 I.12.1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA UDOKUMENTOWANYCH ZŁÓŻ KOPALIN...73 I.12.2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z ZASOBÓW WÓD POZIEMNYCH...74 I.13. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA TERENÓW GÓRNICZYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODRĘBNYCH.... 75 I.14. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU SYTEMU KOMUNIKACJI... 75 I.14.1. INFRASTRUKTURA DROGOWA...75 I.14.2. INFRASTRUKTURA KOLEJOWA...76 I.14.3. INFRASTRUKTURA ROWEROWA...76 I.15. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU SYSTEMÓW INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ, W TYM STOPNIA UPORZĄDKOWANIA GOSPODARKI WODNO ŚCIEKOWEJ, ENERGETYCZNEJ ORAZ GOSPODARKI ODPADAMI.. 76 I.15.1. ZAOPATRZENIE W WODĘ...76 I.15.2. ODPROWADZENIE I OCZYSZCZENIE ŚCIEKÓW...77 I.15.3. ZAOPATRZENIE W CIEPŁO I GAZ...78 I.15.4. ZAOPATRZENIE W ENERGIĘ ELETRYCZNĄ...79 I.15.5. TELEKOMUNIKACJA...79 I.15.6. GOSPODARKA ODPADAMI...79 I.16. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z ZADAŃ SŁUŻĄCYCH REALIZACJI PONADLOKALNYCH CELÓW PUBLICZNYCH.... 80 I.16.1. ZADANIA RZĄDOWE SŁUŻĄCE REALIZACJI PONADLOKLALNYCH CELÓW PUBLICZNYCH...80 I.16.2. ZADANIA SAMORZĄDOWE OKREŚLONE PRZEZ SEJMIK WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO...80 I.17. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII ROZWOJU SPOŁECZNO GOSPODARCZEGO GMINY ZUKOWO I INNYCH OPRACOWAŃ... 83 I.17.1. STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO GOSPODARCZEGO GMINY ŻUKOWO DO ROKU 2012....83 I.17.2. PLAN ROZWOJU LOKALNEGO DLA GMINY ŻUKOWO NA LATA 2004-2013...83 I.17.3. WIELOLETNI PLAN INWESTYCYJNE GMINY ŻUKOWO NA LATA 2007-013....84 I.18. INNE INICJATYWY GMINY ZUKOWO.... 84 3
GMINA ŻUKOWO STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I. UWARUNKOWANIA ROZWOJU I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I.1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOTYCHCZASOWEGO PRZEZNACZENIA, ZAGOSPODAROWANIA I UZBROJENIA TERENÓW. I.1.1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POŁOŻENIA I POWIĄZAŃ GMINY Z OTOCZENIEM. INFORMACJE OGÓLNE Gmina wiejsko miejska ŻUKOWO położona jest w środkowej części województwa pomorskiego, w powiecie kartuskim. Gmina Żukowo graniczy: - od północy i wschodu z miastem Gdynią i z miastem Gdańsk; - od południa z gminą Kolbudy i z gminą Przywidz; - od zachodu z gminą Somonino, Kartuzy, Przodkowo, Szemud. Powierzchnia gminy i miasta Żukowo wynosi łącznie ok. 16 357 1 ha ( w tym powierzchnia miasta: 469 ha, powierzchnia gminy: 15 888 ha). Liczba ludności w gminie wynosiła na koniec 2007 r.: 26 894 2 osób ( w tym w mieście: 6 432 osób, w gminie: 20 462 osób. Stolicą gminy jest miasto Żukowo, będące jednym z najmłodszych miast w Polsce Żukowo uzyskało prawa miejskie 01 stycznia 1989 r. Gmina Żukowo położona jest w obrębie kilku obszarów funkcjonalnych o różnym charakterze i uwarunkowaniach: - w obszarze metropolitalnym, obejmującym północno wschodnią część województwa pomorskiego, - w obszarze wschodniej części Pojezierza Kaszubskiego, - w zlewni rzeki Raduni. Obszar metropolitalny obejmuje: - miasta: Gdynię, Sopot, Gdańsk stanowiące jego centrum, - miasta: Pruszcz Gdański, Rumię, Redę, - gminy Pruszcz Gdański, Kolbudy, Szemud, Wejherowo, Kosakowo, - gminę miejsko wiejską Żukowo. Miasto Żukowo w obszarze metropolitalnym pełni funkcję ośrodka wspomagającego i równoważącego rozwój. Obszar metropolitalny jest silnie powiązany z jego centrum i charakteryzuje się: - wysokim stopieniem relacji codziennych pomiędzy: miejscem zamieszkania a miejscem pracy, miejscem zamieszkania a terenem rekreacji codziennej, miejscem zamieszkania a ośrodkami i centrami usługowymi; - wspólnymi urządzeniami komunalnymi infrastruktury technicznej (system komunikacji zbiorowej, system zaopatrzenia w wodę, powiązanie sieci kanalizacji sanitarnej i urządzeń oczyszczania ścieków, instalacje zaopatrzenia w gaz, energię elektryczną, system unieszkodliwiania odpadów); - silnymi procesami suburbanizacji przemieszczania się dotychczasowych mieszkańców trójmiasta na obszar sąsiednich gmin w gminie Żukowo; najbardziej intensywny rozwój występuje na kierunku Gdańsk Banino i Gdańsk Leźno Przyjaźń; W opracowaniach regionalnych (w projekcie zmiany Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego) miasto Żukowo zaliczone zostało do obszarów strategicznych rozwoju funkcji metropolitalnych związanych z realizacją programów metropolitalnych: - MOTROPOLITALNE SRÓDMIESCIA rozwój stref śródmiejskich i centrów obszaru aglomeracji, - FUNKCJE METROPOLITALNE KOMPLEMENTARNE rozwój W gminie Żukowo strefę aktualnej suburbanizacji stanowi wschodnia i środkowa część gminy. 1 dane Starostwa Powiatowego w Kartuzach, Wydział Geodezji 2007 r. 2 dane GUS na 31.12.2007 r. 4
Ponadto, pasma suburbanizacji kształtują się wzdłuż korytarzy transportowych: - pasmo wzdłuż drogi krajowej nr 20 Gdynia Żukowo stanowi strefę o funkcjach mieszkaniowo produkcyjno usługowych, - pasmo wzdłuż drogi krajowej nr 7 Gdańsk Żukowo stanowi strefę o funkcjach mieszkaniowo produkcyjno usługowych, - pasmo wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 211 na odcinku Żukowo Kartuzy stanowi strefę funkcjach mieszkaniowo rekreacyjnych. OTOCZENIE FUNKCJONALNE GMINY ZUKOWO. Obszar gminy Żukowo od strony północno zachodniej, północnej i wschodniej otaczają tereny o dużym stopniu zainwestowania: - od północnego zachodu ( po stronie gminy SZEMUD) do obszaru wsi Chwaszczyno przylegają tereny szybko rozwijających się osiedli mieszkaniowych jednorodzinnych na obszarze wsi Bojano i wsi Karczemki; - na obszarze miasta Gdyni: na terenie dzielnicy Wiczlino, Chwarzno, Dąbrowa występują liczne osiedla i zespoły zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej; wzdłuż drogi krajowej nr 20 znajdują się tereny zabudowy produkcyjnej, składy i magazyny; - od północnego wschodu do obszaru wsi Chwaszczyno przylegają intensywnie zabudowane dzielnice mieszkaniowe Gdańska: Osowa i Nowy Świat; - do obszaru wsi Rębiechowo od strony wschodniej przylega do terenu Lotniska Gdańsk im.l.wałesy; według wykonanych opracowań, uciążliwość akustyczna lotniska nie wykracza poza granice miasta Gdańska; natomiast znacznego obszaru gminy Żukowo dotyczy ograniczenie wysokości zabudowy, określone w dokumentacji rejestracyjnej lotniska; - do obszaru wsi Czaple i północnego rejonu wsi Leźno przylega dzielnica przemysłowa Gdańska - Kokoszki; - do północno zachodniego i zachodniego rejonu wsi Leźno przylegają zespoły zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na obszarze dzielnicy Kokoszki i dzielnicy Smęgorzyno; Od strony południowo zachodniej i południowej i południowo zachodniej do obszaru gminy Żukowo przylegają tereny leśne i mniejsze zespoły zabudowy mieszkaniowej- (na obszarze wsi Kolbudy Dolne w gminie Kolbudy. Otaczające gminę Żukowo od strony południowej lasy stanowią istotny element przyrodniczy wzbogacający środowisko gminy. Od strony zachodniej do obszaru gminy Żukowo przylegają tereny: - rekreacyjne wokół jezior Głębokie i Sitno na obszarze wsi Borowo w gm.kartuzy oraz wokół jeziora Warzenko na obszarze wsi Warzenko w gminie Przodkowo - z licznymi zespołami zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i rekreacyjnej; - rolnicze z zabudowy siedliskową oraz mniejszymi zespołami zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na obszarze wsi Smołdzino i Tokary w gminie Przodkowo. POWIĄZANIA PRZYRODNICZE (Na podstawie opracowania: Aktualizacja opracowania ekofizjograficznego podstawowego gminy Żukowo, grudzień 2008 r., autor: Proeko, Biuro Projektów I Wdrożeń Proekologicznych, 80 354 Gdańsk, Ul Ziemowita 19/1). Powiązania przyrodnicze obszaru gminy z otoczeniem realizowane są głownie poprzez korytarze i płaty ekologiczne : - korytarz ekologiczny doliny rzeki Raduni (ke-r12, rangi regionalnej wyróżniony w sieci ekologicznej województwa), przechodzący w kierunku południowo zachodniego z obszaru gminy Somonino, przez środkową część gminy Żukowo w kierunku południowo zachodnim na obszar gminy Kolbudy; - fragment płata ekologicznego stężycko kartuskiego (pe 6, rangi regionalnej wyróżniony w sieci ekologicznej województwa); - łącznik ekologiczny przywidzki (ke L-18, rangi lokalnej wyróżniony w sieci ekologicznej województwa); - korytarz ekologiczny w północno wschodniej części gminy - wzdłuż jeziora Osowskiego i jeziora Wysockiego, łączący się po stronie północno wschodniej (na obszarze miasta Gdańska i miasta Gdyni) z kompleksem lasów Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego i przechodzący w kierunku południowym w korytarz ekologiczny doliny rzeki Strzelenki; korytarz ten łączy się korytarzem ekologicznym doliny rzeki Raduni; - korytarz ekologiczny w zachodniej części gminy Żukowo - wzdłuż doliny jeziora Tuchomskiego i wzdłuż doliny rzeki Supiny wypływającej z jeziora Tuchomskiego i wpływającej do rzeki Raduni; 5
- płat ekologiczny lasów w południowej części gminy Żukowo (na obszarze wsi Skrzeszewo), stanowiący część kompleksu leśnego przechodzącego na obszar gminy Przywidz kompleks leśny położonych jest w granicach Przywidzkiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Korytarze i płaty ekologiczne pełnią ważną rolę w przemieszczaniu roślin zwierząt i wzbogacaniu środowiska przyrodniczego. Winny być zachowane z ograniczeniem zabudowy. POWIĄZANIA Z ZAKRESU INFRASTRUKTURY KOMUNIKACYJNEJ Przez obszar gminy i miasta Żukowo przebiegają ważne tranzytowe trasy komunikacyjne Pomorza: - droga krajowa nr 7 (Żukowo - Gdańsk Warszawa do granicy państwa); trasa tej drogi jest zaliczona do europejskiego korytarza transportowego nr VI, który stanowić ma w przyszłości rozszerzenie Transeuropejskiej sieci Transportowej UE; trasa planowana jest do przebudowy po nowym odcinku; - droga krajowa nr 20 (Gdynia Żukowo Kościerzyna..- Stargard Szczeciński); trasa tej drogi stanowi planowany regionalny korytarz transportowy pojezierny (Trójmiasto Kobierzyna Bytów Miastko); trasa planowana jest do przebudowy po nowym odcinku z budową obwodnicy miasta Żukowo; - droga wojewódzka nr 218 (Gdańsk Chwaszczyno Bojano); - droga wojewódzka nr 219 (Żukowo Kartuzy Sierakowice-.. Dąbrowa); - magistrala kolejowa nr 2oq (Gdynia Żukowo Kościerzyna Nowa Wieś Wielka). Ponadto: - przez północną część gminy ( przez wieś Chwaszczyno) planowane jest przejście korytarza drogi ekspresowej S6 (Trasa Hanzeatycka - Trasa Kaszubska i Łuk Szafirowy.). Korytarze komunikacyjne mają bardzo duży wpływ na rozwój przestrzenny i gospodarczy gminy, stanowią trzon w oparciu o który postępują procesy urbanizacyjne. Mają też duży wpływ na funkcjonowanie społeczne gminy, stwarzając mieszkańcom możliwości szybkich dojazdów do pracy i usług w obrębie Gdańska i Gdyni. Korytarze komunikacyjne stanowią też przedmiot konfliktu pomiędzy stwarzaniem możliwości rozwoju gminy, rozbijaniem jego struktury, stwarzaniem uciążliwości dla mieszkańców. POWIĄZANIA Z ZAKRESU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Zaopatrzenie w wodę. Gmina Żukowo wspomaga miasto Gdańsk w zakresie zaopatrzenia w wodę: - zlewnia rzeki Raduni występująca na obszarze gminy Żukowo zasila w wodę zbiornik wody Straszyn, stanowiący powierzchniowe ujęcie wody dla miasta Gdańska, - we wschodniej części wsi Chwaszczyno znajdują się ujęcia wody Osowa ze strefami ochronnymi. Odprowadzenie ścieków - Gmina Żukowo powiązana jest systemem odprowadzenie ścieków z miastem Gdańsk. Ścieki z Żukowa, Borkowa, Banina odprowadzane są do kolektora MORENA i dalej do oczyszczalni Wschód na obszarze miasta Gdańska, - Gmina Żukowo należy do aglomeracji ściekowej Gdańska i ścieki z obszaru całej gminy będą odprowadzane do systemu kanalizacyjnego miasta Gdańska. Gospodarka odpadami. Gmina Żukowo w zakresie gospodarki odpadami obsługiwane jest przez składowisko odpadów w Szadółkach w Gdańsku. Gazownictwo. Przez obszar gminy Żukowo przechodzą trzy przesyłowe gazociągi wysokiego ciśnienia: - gazociąg Dn 300 Juszkowo Gdynia, - gazociąg Dn 150 Pępowo Grzybno, - gazociąg Dn 100/80 Pępowo Zukowo. Planowana jest budowa gazociągu wysokiego ciśnienia n 500 (8,4 Mpa) Włocławek Gdynia, który na obszarze gminy Żukowo ma być prowadzony równolegle do istniejącego gazociągu Dn 300 Juszkowo Gdynia. Elektroenergetyka Na obszarze wsi Leźno znajduje się stcja elektroenergetyczna Gdańsk I o napięciu 400/220/110 kv, stanowiący ważny obiekt zasilania elektroenergetycznego całego regionu. Do GPZ wprowadzone są: - napowietrzne linie energetyczne 110 kv: - 2 napowietrzne linie energetyczne 220 kv: - relacji Żydowo- Gdańsk I - relacji Jasieniec Gdańsk I. 6
Przez zachodni obszar gminy Żukowo przechodzi napowietrzna dwutorowa linia elektroenergetyczna 2 x 400 kv Żarnowiec Gdańsk Błonia. Równolegle do niej planowana jest budowa drugiej napowietrznej linii energetycznej 400 kv. Telekomunikacja Przez południową, wschodnią i zachodnią część gminy Żukowo przechodzą radiolinie do stacji linii radiowych w Chwaszczynie. PLANOWANE ZAGOSPODAROWANIE W OTOCZENIU GMINY ZUKOWO. OBSZAR MIASTA GDYNI W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Gdyni na obszarach stykowych ze wsią Chwaszczyno planuje się: - na obszarze dzielnicy Chwarzno: rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej ( z udziałem pow. biologicznie czynnej 40 60%), - wzdłuż drogi krajowej nr 20 oraz w rejonie przyległym do północno wschodniej granicy wsi Chwaszczyno: rozwój funkcji produkcyjno usługowych, a na styku z kompleksów lasów TPK rozwój funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej, - zachowanie terenów leśnych oraz terenów zieleni i zadrzewień wzdłuż dolin cieków wodnych; tereny te wskazane zostały jako ważne ciągi ekologiczne pomiędzy obszarami systemu przyrodniczego winny być kontynuowane na obszarze gminy Żukowo; - wykształcenie lokalnego centrum usługowego w rejonie Kaczych Buków; - wykształcenie zespołu handlowo usługowego dla kilku dzielnic w południowej części osiedla Dąbrowa; - przejście planowanej drogi Trasa Lęborska ( Trasa Kaszubska ) przez północną część wsi Chwaszczyno (w części zachodniej Chwaszczyno wskazano dwa warianty przebiegu) i lokalizację węzła drogowego na skrzyżowaniu z drogą krajową nr 20; - przejście lokalnej trasy rowerowej od osiedla Kacze Buki do jeziora Osowskiego trasa winna być kontynuowana na terenie wsi Chwaszczyno; - przejście regionalnej trasy rowerowej wzdłuż planowanego odcinka drogi krajowej nr 20. Ważne, planowane układy komunikacyjne w dalszym oddaleniu od granic gminy to: - trasa drogowa tzw. łącznik gdyński łączący węzeł na obwodnicy z planowaną Trasą Kaszubską - na obszarze wsi Bojano; - kolejowa trasa lekkiego transportu szynowego, zakończona w zachodniej części Wiczlina. OBSZAR MIASTA GDAŃSKA W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Gdańska na obszarach stykowych z gminą Żukowo wskazano: - rozwój zabudowy mieszkaniowej w osiedlach Osowa, Barniewice, Kokoszki część południowa, Smęgorzyno, - rozwój terenów o funkcjach produkcyjno usługowych w dzielnicy Barniewice- Osowa i Kokoszki Przemysłowe, - rozwój funkcji usługowych w dzielnicy Klukowo Rębiechowo, Wszystkie planowane tereny inwestycyjne sięgają do granic administracyjnych miasta Gdańska i gminy Żukowo, - ujęcia wody i strefy ochrony pośredniej ujęcia OSOWA w północno wschodniej części wsi Chwaszczyno, - tereny biologicznie aktywne, tworzące miejski system terenów biologicznie aktywnych OSTAB: wzdłuż jezior Osowskiego i Wysockiego, wzdłuż cieków i terenów leśnych tereny winny być kontynuowane na obszarze gminy Żukowo, - lokalizację i rozbudowę do granic administracyjnych miasta Gdańska i gminy Żukowo z w Gdańsku im. L.Wałesy; - w zakresie komunikacji drogowej ustalono: - przebieg planowanej trasy drogowej S6 w północno zachodniej części dzielnicy Osowa, z kontynuacją przebiegu na obszarze wsi Chwaszczyno, - trasę drogi krajowej nr 7 (w obecnym przebiegu), do rozbudowy w klasie GP, - likwidację zachodniego odcinka ul. Słowackiego i połączenie ul. Słowackiego z ul. Nowatorów. OBSZAR GMINY KARTUZY Gmina Kartuzy przylega do obszaru wsi Borkowo i wsi Babi Dół (obręb Glińcz) w gminie Żukowo. 7
W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Kartuzy na obszarach stykowych z gminą Żukowo wskazano: - umiarkowany rozwój funkcji mieszkaniowych i rekreacyjnych na obszarze wsi Sitno obszar wskazany został jako problemowy z uwagi na duże obciążenie rekreacyjne jezior, - umiarkowany rozwój funkcji mieszkaniowych, produkcyjnych i usługowych na obszarze Mezowa, z zachowaniem jako niezainwestowanych podmokłych terenów łąkowych, - nad jeziorem Karlikowskim w Borkowie i nad jeziorem Mezowskim w Dzierżąznie wskazano lokalizację kąpieliska, - ciąg ekologiczny obejmujący rzekę Radunię i przyległe do niej tereny leśne - ciąg ten powinny mieć swoja kontynuację na obszarze gminy Żukowo, OBSZAR GMINY PRZODKOWO Gmina Przodkowo przylega do gminy Żukowo od strony zachodniej. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Przodkowo na w sąsiedztwie gminy Żukowo wskazano rozwój zabudowy: - w miejscowości Warzenko, - wzdłuż dróg prowadzących z Warzenka do Tokar z Czeczewa do Tokar do granicy z gminą Żukowo, z Tokar do Kczewa, ze Smołdzina do Żukowa i do Borkowa. W studium uwzględniono korytarz ekologiczny w otoczeniu jeziora Tuchomskiego oraz doliny rzeki Supiny. OBSZAR GMINY KOLBUDY Gmina Kolbudy przylega do obszaru gminy Żukowo od strony południowo wschodniej; graniczy z miejscowościami Łapino i Przyjaźń. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Kolbudy na obszarach stykowych z gminą Żukowo wskazano: - rozwój funkcji rekreacyjnych w rejonach przyległych do jeziora Łapińskiego od strony południowo zachodniej, - rozwój funkcji mieszkaniowych z zielenią w rejonie położonym pomiędzy jeziorem Łapińskim a zbiornikiem Łapińskim, - ciąg ekologiczny obejmujący: teren leśny położony po zachodniej stronie jeziora Łapińskiego, jezioro Łapińskie, zbiornik Łapiński, rzekę Radunię i przyległe do niej tereny leśne - ciągi te powinny mieć swoją kontynuację na obszarze gminy Żukowo. - wzdłuż zachodniego brzegu jeziora Łapińskiego wskazano przebieg szlaku turystycznego. Dla drogi powiatowej prowadzącej z Czapielska do Przyjaźni ustalono klasę L, a dla drogi powiatowej prowadzącej z Kolbudy do Lnisk klasę Z. Od strony południowej do obszaru gminy Żukowo przylegają tereny leśne w GMINIE SOMONINO I W GMINIE PRZYWIDZ. Z czynników zewnętrznych dla rozwoju przestrzennego gminy Żukowo największe znaczenie mają: - planowany przebieg trasy drogi ekspresowej S 6, - planowane trasy dróg krajowych nr 7 i nr 20 ( z obwodnicą miasta Żukowo), - planowany rozwój przesyłowych sieci infrastruktury technicznej (gazociągu, napowietrznej linii energetycznej 400 kv), - sąsiedztwo Lotniska Gdańsk im. L.Wałęsy, - zachowanie ciągłości korytarzy ekologicznych wzdłuż dolin rzecznych, jezior oraz płatów ekologicznych kompleksów leśnych. I.1.2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z ISTNIEJĄCEGO ZAINWESTOWANIA I UŻYTKOWANIA TERENÓW INFORMACJE OGÓLNE Ogólna powierzchnia gminy i miasta Żukowo wynosi ok. 16 357 3 ha. Funkcjonalną przestrzeń gminy tworzą głównie: - obszary rolnicze, które zajmują powierzchnię 10 741 ha - co stanowi ok. 67 % powierzchni gminy; - tereny leśne i zadrzewione o powierzchni 3 476 ha - co stanowi ok. 22 % obszaru gminy; 3 Dane Starostwa Powiatowego w Kartuzach, Wydział Geodezji stan na 31.12.2007 r. 8
- grunty zabudowane i zurbanizowane o powierzchni 1 063 ha - co stanowi ok. 7 % obszaru gminy; - wody śródlądowe ( jeziora, stawy, rzeki oraz rowy ) o powierzchni 251 ha - co stanowi łącznie ok. 1,6 % obszaru gminy; - nieużytki o powierzchni 346 ha - co stanowi łącznie ok. 2,2 % obszaru gminy; - tereny zainwestowane w formie skoncentrowanych ośrodków wiejskich i rozproszonej zabudowy o powierzchni 1 063 ha - co stanowi ok. 7 % obszaru gminy. Grunty leśne w większych kompleksach występują głównie w części południowej; w części środkowej i północnej występują małe obszary leśne, w dużym rozproszeniu. Funkcjonalną przestrzeń miasta tworzą: - tereny zainwestowane w formie skoncentrowanych ośrodków wiejskich i rozproszonej zabudowy o powierzchni 194 ha - co stanowi ok. 41,3 % powierzchni miasta; - obszary rolnicze, zajmujące powierzchnię 237 ha - co stanowi ok. 50 % powierzchni miasta; - tereny leśne i zadrzewione, o powierzchni 18ha - co stanowi ok. 3,8 % powierzchni miasta; - wody śródlądowe ( jeziora, stawy, rzeki oraz rowy ) - o powierzchni 9 ha, co stanowi ok. 1,9 % obszaru miasta. Zestawienie powierzchni terenów o różnym rodzaju użytkowania na obszarze miasta i gminy Żukowo przedstawia Tabela nr I.1. Tabela nr I.1. Gmina i Miasto Żukowo. Zestawienie podstawowych danych o użytkowaniu gruntów w gminie Żukowo. 4 Wyszczególnienie Gmina Żukowo Miasto Żukowo Razem Powierzchnia Procent Powierzchnia Procent Powierzchnia Procent Powierzchnia ogółem 15 888 ha 96 % % 469 ha 4 % 16 357 ha 100,0% w tym: 100% 100% Użytki rolne ogółem 10 741 ha 67 % 237 ha 50,5% 10 978 ha 66,0 % 20,6% Lasy i grunty leśne 3 476 ha 21 % 18 ha 3,80 % 3 365 ha Tereny zabudowane i zurbanizowane 1 063 ha 6,6 % 194 ha 41,4 % 1 257 ha 7,7 % 3,7 % Wody 251 ha 1,6 % 9 ha 1,9 % 260 ha 2,1 % Nieużytki 346 ha 2,2% 11 ha 2,3 % 357 ha 0,1% Tereny różne 11 ha 0,07% 0 0 11 ha Sieć osadnicza gminy Żukowo jest liczna i zróżnicowana pod względem wielkości, struktury i zainwestowania. Na obszarze gminy znajduje się 27 miejscowości w tym: - miasto Żukowo, - 20 wsi obrębowych : Banino, Barniewice, Borkowo, Czaple, Chwaszczyno, Glińcz, Leźno, Łapino, Małkowo, Miszewo, Miszewko, Niestepowo, Otomino, Pępowo, Przyjaźń, Rębiechowo, Skrzeszewo, Sulmin, Tuchom, Żukowo wieś, - oraz dodatkowo 6 miejscowości. Tabela nr I.2. Gmina Żukowo. Zestawienie podstawowych danych o miejscowościach w gminie Żukowo l.p. Miejscowość Powierzchnia Liczba mieszkańców Wskaźnik osób/km2 (stan na 30.09.2008 r. dane UG) 1. MIASTO ŻUKOWO 469 ha 6 240 1 037 2. Banino (oraz Borowiec) 780 ha 2 372 277 3. Barniewice (oraz Nowy Swiat) 798 ha 489 61 4 Dane Starostwa Powiatowego w Kartuzach, Wydział Geodezji stan na 31.12.2007 r. 9
4. Borkowo (Oraz Rutki ) 465 ha 1 212 260 5. Czaple 296 ha 321 108 6. Chwaszczyno 1362 ha 2 803 206 7. Glińcz (oraz Nowy Glińcz i 1406 ha 1 230 87 Babi Dół) 8. Leżno (oraz Lniska) 1444 ha 1 732 120 9. Łapino Kartuskie (oraz 798 ha 641 80 Widlino) 10. Małkowo 566 ha 497 88 11. Miszewo 417 ha 326 78 12. Miszewko (oraz Dąbrowa) 509 ha 384 75 13. Niestępowo 570 ha 1 112 195 14. Otomino 284 ha 353 124 15. Pepowo 730 ha 1 175 160 16. Przyjaźń 1640 ha 1 309 80 17. Rębiechowo 390 ha 535 137 18. Skrzeszewo Zukowskie 1244 ha 1 122 90 19. Sulmin 459 ha 454 99 20. Tuchom (oraz Nowy Tuchom) 731 ha 976 136 21. Żukowo - wieś 999 ha 906 91 RAZEM GMINA ZUKOWO OGÓŁEM MIASTO I GMINA ŻUKOWO 15 888 ha 19 949 165 16 493 ha 26 189 159 GŁÓWNE FUNKCJE W GMINIE ZUKOWO. Główne funkcje gminy to: rolnictwo, leśnictwo, funkcje mieszkaniowe, funkcje produkcyjne i magazynowo składowe, usługowe oraz funkcje rekreacyjne. Funkcja turystyczna jest słabo rozwinięta w formie turystyki krajoznawczej. W ostatnich latach gmina Żukowo przekształca się z rolniczej w rolniczo przemysłowo mieszkaniową. Następuje ciągły wzrost liczby przedsiębiorców, rozwój gospodarki prywatnej, sieci usług i osiedli mieszkaniowych. W strukturze funkcjonalnej gminy wyróżnić można następujące rejony: I. Rejon centralny obejmujący miasto Żukowo i jego bezpośrednie sąsiedztwo, które stanowi centrum społeczne, usługowe i gospodarcze gminy. W mieście Żukowo zamieszkuje ok. 23 % ogółu mieszkańców gminy, znajduje się tu ok. 25 % zasobów mieszkaniowych gminy (wg powierzchni użytkowej mieszkań). Obszar miasta charakteryzuje się dużym stopniem wypełnienia - tereny zainwestowane zajmują około 41 % obszaru. Rozwój terenów zainwestowanych następuje w sposób systematyczny, jako kontynuacja zespołów istniejącej zabudowy. W bezpośrednim oddziaływaniu przestrzennym miasta znajdują się wsie: Żukowo, Borkowo, Lniska (obręb Leźno), Nowy Glińcz, gdzie następuje szybki rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. II. Rejon północny obejmuje wsie: Chwaszczyno, Tuchom, Tuchomek, Miszewko, znajdujące się w zasięgu silnego oddziaływania przestrzennego i gospodarczego miasta Gdańska i miasta Gdyni (miedzy innymi z uwagi na położenie w ciągu drogi krajowej nr 20). Występują tu funkcje: mieszkaniowe (głownie jednorodzinne), usługowe, produkcyjne i magazynowo składowe. Duże przedsiębiorstwa produkcyjne, magazynowe i składowe oraz związane z budownictwem koncentrują się wzdłuż drogi krajowej nr 20 - w obrębie żukowskiego korytarza inwestycyjnego, wskazanego w obowiązującym studium. W obrębie tego korytarza, w miejscowości Tuchom znajduje się obszar Tuchom Słupskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, obejmujący teren zakładu Danfos. W części wschodniej i zachodniej wokół jeziora Tuchomskiego i Osowskiego występują też zabudowa rekreacyjna. Łącznie, rejon północny skupia ok. 15 % mieszkańców gminy. III. Rejon środkowy obejmuje wsie: Barniewice, Rębiechowo, Banino, Pępowo, Czaple, Miszewo i Małkowo znajdujące się w silnym oddziaływaniu przestrzennym i gospodarczym miasta Gdańska. 10
Rejon ten skupia ok. 16% mieszkańców gminy. W ostatnich latach następuje intensywny rozwój osiedli mieszkaniowych jednorodzinnych na terenie wsi Banino i Pępowo oraz Rębiechowo (zabudowa rozproszona). Na terenie wsi Miszewo następuje intensywny rozwój funkcji usługowych, magazynowych i produkcyjnych wzdłuż drogi krajowej nr 20. Obszar wsi Małkowo to rejon lokalizacji zespołów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, a wzdłuż drogi krajowej nr 20 - funkcji usługowych, magazynowych i produkcyjnych. Na terenie wsi Barniewice w przygotowaniu są tereny inwestycyjne pod zabudowę produkcyjną i usługową o pow. ok. 100 ha. IV. Rejon wschodni obejmuje wsi: Leźno, Sulmin, znajdujące się w silnym oddziaływaniu przestrzennym miasta Gdańska. Rejon ten skupia ok. 7 % mieszkańców gminy. W ostatnich latach następuje intensywny rozwój osiedli mieszkaniowych na terenie wsi Sulmin (podana liczba mieszkańców nie stanowi prawdziwego obrazu stanu zabudowy). V. Rejon południowy obejmuje wsie: Łapino, Otomino, Przyjaźń, Niestępowo, Skrzeszewo, Glińcz. Występują tu największe przestrzenie obszarów rolniczych z zabudową skupioną głownie w historycznych centrach wsi, z rozproszoną zabudową siedliskową i ze skupiskami nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Na południowy skraju tego rejonu występują tereny leśne, przechodzące w duże kompleksy na obszar gmin Przywidz i Kolbudy. Obszary leśne w tym rejonie zajmują powierzchnię ok. 2000 ha, co stanowi ok. 60% powierzchni gruntów leśnych w gminie. Nowe zespoły zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej najliczniej występują w Niestępowie, Przyjaźni, Glińczu i w Otominie. Rozwój przestrzenny i funkcjonalny gminy w ostatnich latach charakteryzuje się: - bardzo intensywnym rozwojem obszarów stykowych z Aglomeracją Trójmiejską głównie z Gdynią i z Gdańskiem oraz obszarów położonych wzdłuż drogi krajowej nr 20 (Gdynia Kościerzyna), szczególnie: - Chwaszczyna, Tuchomia i Miszewka w zakresie funkcji produkcyjno usługowych, magazynowych i mieszkaniowych, - Banina i Pępowa w zakresie funkcji mieszkaniowych; - bardzo intensywnym rozwojem funkcji mieszkaniowych na obszarze wsi Pępowo i Przyjaźń, będących w zasięgu oddziaływania miasta Gdańska i miasta Żukowo; - dużym stopniem rozproszenia nowych zespołów zabudowy szczególnie w rejonie południowym, z gorszą niż w innych rejonach dostępnością do usług. Gmina Żukowo stanowi bardzo atrakcyjne miejsce lokalizacji inwestycji dla inwestorów polskich i zagranicznych z uwagi na : - bezpośrednie sąsiedztwo Aglomeracji Trójmiejskiej, dobre powiązania komunikacyjne z Aglomeracją Trójmiejską i z innymi rejonami Polski a także z Europą dzięki sąsiedztwu Lotniska Gdańsk im.l.wałęsy, - wolne tereny do zainwestowania, - potencjał ludziki, z dużym udziałem osób,młodych i aktywnych zawodowo, - rosnący napływ ludzi i kapitału, - dogodne warunki do rozwoju działalności turystycznej i okołoturystycznej. I.1.3. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOTYCHCZASOWEGO I Z PLANOWANEGO PRZEZNACZENIA TERENÓW. 1) OBOWIĄZUJĄCE MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO. Na obszarze gminy Żukowo obowiązuje 211 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, obejmujących miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego sporządzone w oparciu o ustawę z dnia 07 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. Nr 15, poz. 139 z późn. zm.) oraz wg ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. Nr 15, poz. 139 z późn. zm.). Ogółem obowiązujące plany miejscowe (wg stanu w lutym 2009 r.) obejmują powierzchnię około 2 250 ha co stanowi 13,75 % ogólnej powierzchni gminy (a ok. 17,31 % powierzchni gminy bez terenów leśnych). Największą powierzchnię terenów pokrytą obowiązującymi planami posiadają miejscowości: - Banino 519 ha ( tj 66,81 % pow. wsi), - Borkowo 184 ha ( tj. 39,60 % pow. wsi), - Pępowo 243 ha (tj 33 % pow. wsi), - Chwaszczyno 232 ha (tj 31,97 % pow. wsi), - Barniewice 209 ha ( tj ok. 27 % pow. wsi), - Żukowo (miasto i wieś) 133 ha ( 11,25 % pow. wsi), 11
Sytuacja w gminie ŻUKOWO w zakresie pokrycia obszaru gminy miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego jest zdecydowanie lepsza niż średnia w województwie pomorskim, która kształtuje się na poziomie 6% (wg stanu na początek 2006 r). Obowiązujące plany obejmują różne powierzchnie: najmniejsze plany obejmują pojedyncze działki o powierzchni ok. 0,100 ha, największe kilkadziesiąt hektarów a nawet kilkaset (we wsi Banino). Obowiązujące plany zapewniają tereny dla rozwoju nowych funkcji, w tym zwłaszcza dla mieszkalnictwa, produkcji oraz dla usług. Część planów szczególnie o małych powierzchniach sporządzana była na wnioski właścicieli w celu przeznaczenia i podziału terenu na działki budowlane, część planów sporządzana była dla realizacji konkretnych inwestycji. Plany obejmujące duże powierzchnie sporządzane są z inicjatywy gminy, w celu przygotowanie terenów ofert dla inwestorów przy kompleksowym zaplanowaniu układu komunikacyjnego. Uchwalone plany są w większości aktualne sporadyczne są wnioski o zmianę planów dotyczące przebiegu planowanych dróg czy tez zasad zagospodarowania terenu. W większości planów miejscowych zawarte były i są zapisy, dotyczące odprowadzanie ścieków do sieci kanalizacji sanitarnej, która nie została jeszcze zrealizowana. Zapis ten uniemożliwia zakończenie budowy domów, ich formalny odbiór i eksploatację z tego względu podejmowane są przez gminę zmiany tych planów w celu wprowadzenia zapisów dopuszczeniu rozwiązań tymczasowych to jest gromadzenie ścieków w zbiornikach bezodpływowych w roku 2008 r. przystąpiono do sporządzenia 46 zmian planów w takim zakresie. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego nie obejmują wszystkich terenów przeznaczonych w obowiązującym studium pod zabudowę np. mieszkaniową czy usługową - więc te tereny, chociaż często predysponowane dla rozwoju zainwestowania, mogą być wykorzystywane na takie cele w ograniczonym zakresie. Obowiązujące plany miejscowe to głównie plany rozwojowe, stwarzające możliwość inwestowania na terenach dotychczas użytkowanych najczęściej rolniczo; precyzują one w szczególności: zasady podziału na działki budowlane, funkcje, zasady obsługi komunikacyjnej. Niewielka część planów obejmuje tereny zainwestowane te plany mają charakter porządkujący, określają możliwości docelowego uzupełnienia zabudowy i jej przeobrażenia, tereny chronione przed zabudową oraz wskazują docelowy układ komunikacyjny. Zestawienie liczby obowiązujących planów i ich powierzchni według wsi zawiera Tabela nr I.3. Obszary objęte obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego zostały przedstawione na rysunku nr 1 studium. 2) MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO W TRAKCIE SPORZĄDZANIA Dla obszaru gminy Żukowo sporządza się aktualnie (luty 2009 r.) 15 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla nowych obszarów planistycznych. Powierzchnia obszarów objętych planami w toku sporządzania wynosi ok. 1002 ha. Wśród sporządzanych planów duże znaczenie mają plany dla fragmentów wsi: Małkowo, Miszewo, Pępowo, Miszewo, Tuchom obejmujących tereny położone wzdłuż drogi krajowej nr 20 obejmujące łącznie ok. 720 ha. Opracowanie tych planów pozwoli kompleksowe przygotowanie terenów dla inwestycji gospodarczych. Zestawienie liczby obowiązujących planów i ich powierzchni według wsi zawiera Tabela nr I.3. Obszary objęte miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego w opracowaniu zostały przedstawione na rysunku nr 1 studium. Tabela nr I.3. Gmina Żukowo - zestawienie liczby i powierzchni miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego - plany uchwalone i plany w trakcie sporządzania ( do lutego 2009 r.). Lp Miejscowość Obowiązujące MPZP Liczba Powierzchnia planów terenów objętych planami (ha) MPZP w opracowaniu Liczba Powierzchnia planów terenów objętych planami 1. Banino 18 519 --- --- 2. Barniewice 3 209 1 12 Uwagi 12
3. Borkowo 3 184 --- --- 4. Chwaszczyno 28 232 4 51,30 5. Czaple 2 171 --- --- 6. Glińcz 10 22 7. Leźno 14 121 2 120 8. Łapino 4 13 --- --- 9. Małkowo 4 82 1 275 Oraz fragmenty (Zukowski Korytarz wsi: Małkowo, Inwestycyjny). Miszewo,Pępowo. 10. Miszewko 8 22 1 252 11. Miszewo 2 1 --- --- 12. Niestępowo 10 36 --- --- 13. Otomino 8 78 --- --- 14. Pępowo 15 243 1 4,70 15. Przyjaźń 10 101 1 12,50 ` 16. Rębiechowo 12 29 1 41 17. Skrzeszewo 5 63 2 7 18. Sulmin 5 10 --- --- 19. Tuchom 20 111 1 227 20. Żukowo miasto i wieś 32 133 --- --- 211 2380 15 1002,50 RAZEM: 226 MPZP Powierzchnia terenów objętych MPZP = 3382,50 ha ( 20,67 % pow.gminy). 3) STAN PLANOWANY ZABUDOWY WEDLUG DECYZJI O WARUNKACH ZABUDOWY I ZAGOSPODAROWANIA TERENÓW Od 01 stycznia 2003 r. gmina Żukowo wydaje decyzje o warunkach zabudowy dla obszarów, które nie były objęte planami miejscowymi (jako decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub jako decyzje o warunkach zabudowy), pod warunkiem spełnienia wymogów zawartych w rozdz. 5 Ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2003.80.717, z późniejszymi zmianami). Obowiązujące wymogi prawne często wykluczają możliwość ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania dla potencjalnych inwestorów szczególnie inwestycji o nietypowych funkcjach lub dużych gabarytach takich jak: magazyn, zakład produkcyjny, osiedle mieszkaniowe, itp. Nie jest też możliwa realizacja większej inwestycji na kilku działkach niezabudowanych. Ograniczeniem są tez przepisy ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Dla inwestycji celu publicznego (cel publiczny rozumiany jest zgodnie z art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami) istnieje możliwość prowadzenia odrębnej procedury wydawania decyzji pod warunkiem, iż taki teren posiada zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze (lub zgody te nie są wymagane) i nieleśne. W roku 2006 Gmina Żukowo wydała: - 640 DWZ i 114 DCP; najwięcej DWZ dotyczyło miasta i wsi Żukowo: 82-12,8% ; następnie Chwaszczyna: 79 12,3% decyzji, Przyjaźni: 48 7,5%; Najwięcej DCP dotyczyło Banina (24), miasta i wsi Żukowo (22), Leźno (21), Chwaszczyna (20). Dominującymi inwestycjami były budowy budynków mieszkalnych jednorodzinnych: 386 decyzji to jest ok. 60,3% ogółu decyzji ( w tym nowych dotyczyło : 295 decyzji). W roku 2007 Gmina Żukowo wydała: - 694 DWZ (nie uwzględniono zmian deczyji) i 84 DCP; Najwięcej DWZ dotyczyło Chwaszczyna (115) miasta i wsi Żukowo (97), Przyjaźni (62); W roku 2008 r. (do14.11.2008 r.) Gmina wydała: - 631 DWZ (nie liczono zmian decyzji) i 89.DCP Najwięcej DWZ dotyczyło: Przyjaźni (98), miasta i wsi Żukowo (83), Leźna i Lnisk (67) W latach 2007 i 2008 (do 14.11.2008 r.) najwięcej inwestycji celu publicznego występowało w: Zukowie (48); Chwaszczynie (36); Tuchomiu (25); Przyjaźni (20); Baninie (19); Leźnie (15), Pępowie (15); Rębiechowie (14); Sulminie (14); Borkowie (13). Najwięcej inwestycji dotyczyło: budowy sieci elektroenergetycznych, wodociągowych i gazowych. 13
Posumowanie Ruch inwestycyjny na terenie gminy Żukowo, oceniany na podstawie wydanych decyzji o warunkach zabudowy jest bardzo duży a liczba wydawanych DWZ i DCP w każdym roku rośnie. Pod względem przestrzennym najwięcej inwestycji powstaje na obszarze Chwaszczyna, miasta i wsi Żukowo, Przyjaźni; w roku 2006 r. do miejscowości o największym ruchu budowlanym dołączyły wsie Skrzeszewo i Przyjaźń. Najmniejszy ruch inwestycyjny jest na terenie wsi: Czaple, Sulmin, Miszewo, Otomino. W analizowanym okresie największą liczbę inwestycji stanowią inwestycje dotyczące: - budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego, - budynków mieszkalno usługowych i usługowych. Coraz częstsze są przypadki budowy po kilka budynków na jednej działce budowlanej (w Borkowie, Chwaszczynie, Małkowie, Przyjaźni, Niestępowie) oraz zabudowy jednorodzinnej szeregowej (Borkowo). Ponadto występują inwestycje związane z działalnością gospodarczą: budowy magazynów, obiektów produkcyjnych i budynków gospodarczych i zmiany użytkowania kurników, budowy budynków usługowych. Nowa zabudowa realizowana jest na ogół w terenach istniejącego zainwestowania, w granicach zwartej zabudowy lub w pobliżu w bezpośrednim sąsiedztwie, zatem nie powoduje to konieczności ponoszenia przez gminę nakładów na realizacje obsługującego układu komunikacyjnego 4) OCENA ZMIAN W ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM GMINY. Zgodnie z wymogami art. 32 ust. 1 ustawy z dn. 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80 poz. 717, z późniejszymi zmianami) w październiku 2006 r. została sporządzona: OCENA ZMIAN W ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM GMINYI OCENA AKTUALNOŚCI STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ZUKOWO. Opracowanie to zostało przyjęte uchwałą Rady Miejskiej w Zukowie nr XLVIII/780/06 z dnia 26 października 2006 r. W odniesieniu do polityki planistycznej w dokumencie tym zawarto następujące uwagi: 1. Gmina Żukowo, chociaż posiada duże powierzchnie terenów pokrytych planami i podejmuje dalsze działania dla sporządzania planów dla utrzymania zainteresowania inwestorów inwestowaniem gminie, powinna dążyć do jeszcze większego pokrycia powierzchni gminy planami miejscowymi. Z uwagi na procedury zamówień publicznych oraz długotrwały tryb sporządzania planów granice planów powinny obejmować większe obszary. 2. Część obszarów o atrakcyjnych dla inwestorów lokalizacjach (Chwaszczyno, Żukowo, Tuchom, Przyjaźń) nie posiada planów miejscowych; w takich rejonach mieszkańcy jak i inwestorzy zewnętrzni narażeni są na długie procedury administracyjne związane z uzyskiwaniem decyzji wzizt, stanowiących na obszarach pozbawionych planów podstawowy dokument dla rozpoczęcia inwestycji. Uwaga: Gmina Żukowo rozpoczęła sporządzanie planów miejscowych dla Zukowskiego korytarza inwestycyjnego, położonego wzdłuż drogi krajowej nr 20, o łącznej powierzchni ok. 720 ha. 3. Plany miejscowe, sporządzane dla kilku działek w oddaleniu do istniejącej zabudowy potencjalnie tworzą przesłanki do chaosu przestrzennego i nadmiernych kosztów związanych z realizacją infrastruktury. I.1.4. OCENA ZJAWISK ZACHODZĄCYCH W ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM GMINY. W gminie Żukowo, funkcją która rozwija się w sposób najbardziej gwałtowny jest rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej - dotyczy to głownie obszarów położonych na styku z Gdańskiem i Gdynią lub położonych nieco dalej, ale dobrze skomunikowanych. Na terenie gminy Żukowo w minimalnym stopniu realizuje się budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne chociaż obszar miasta Żukowo i wsi Leźno powinien być atrakcyjny dla inwestorów. Większe obiekty produkcyjne, magazynowo składowe, bazy transportowe lokalizują się głownie wzdłuż pasa drogi krajowej nr 20 ( w Chwaszczynie, Tuchomiu, Miszewku). Nie ma też wniosków o lokalizację wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. Z uwagi na położenie i dobry stan komunikacji gmina winna przygotować się od strony planistycznej do ewentualnych lokalizacji takiego typu. 14
Jest to zagadnienie, które z racji szybkiego rozwoju takich obiektów należałoby szczegółowo przeanalizować ponieważ obiekty takie z jednej strony stanowią element rozwoju gospodarczego ale z drugiej strony powodować mogą pewne uciążliwości dla mieszkańców i rozwoju innych funkcji. Ponadto, żywiołowo rozwijająca się urbanizacja szczególnie w bezpośrednim sąsiedztwie Gdańska i Gdyni stanowi zagrożenie dla środowiska przyrodniczego (szczególnie małych ekosystemów i korytarzy ekologicznych), kulturowego i dla krajobrazu. Problemem w gminie jest nienadążanie rozwoju infrastruktury technicznej szczególnie kanalizacji sanitarnej za rozwojem zainwestowania. Obiekty inwentarskie w dawnych zakładach rolnych nie są już wykorzystywane na pierwotne funkcje będą ulegały przebudowie na inne funkcje. Wnioski o zmianę przeznaczenia terenu w studium uwarunkowań dotyczyły głównie ustalenia dla wnioskowanych działek zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. I. 2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ŁADU PRZESTRZENNEGO I WYMOGÓW JEGO OCHRONY. W strukturze funkcjonalno-przestrzennej gminy występują obszary i zespoły zabudowy o różnych cechach zagospodarowania i różnym stanie ładu przestrzennego w przestrzeniach o różnych, wynikających ze stanu zagospodarowania i uwarunkowań przestrzennych wymogach. Rozwój przestrzenny oraz struktura urbanistyczna i architektoniczna zespołów zabudowy w gminie charakteryzują się: - bardzo intensywnym rozwojem obszarów stykowych z Gdynią : Chwaszczyna, Tuchomia. W przestrzeniach zabudowanych Chwaszczyna i Tuchomia, głównie wzdłuż drogi krajowej nr 20 przenikają się różne funkcje: produkcyjne, składowe, magazynowe, usługi i zabudowa mieszkaniowa o różnych formach zabudowy; Bezpośrednie sąsiedztwo funkcji produkcyjno-składowych i usługowych może stwarzać konflikty w odniesieniu do funkcji mieszkaniowych; - intensywnym rozwojem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na obszarze wsi Banino, wsi Pępowo, Leźno-Lniska, Otomino, Przyjaźń, Niestępowo; Nie jest jednak rozwój pasmowy ciągły a gniazdowy, gdzie zespoły zabudowy jednorodzinnej rozdzielone są terenami rolniczymi; Stan taki wymaga większych nakładów ze strony gminy na realizację sieci infrastruktury technicznej i dróg; - intensywnym rozwojem zabudowy na obszarze miasta Żukowa, w sposób stanowiący kontynuację ukształtowanej struktury funkcjonalnej ( funkcje mieszkaniowe i usługowe w części północnej, funkcje produkcyjne, składowe, magazynowe w części południowej); - mniej intensywnym rozwojem funkcji nierolniczych (zabudowy mieszkaniowej, funkcji produkcyjnych i usługowych) w południowej części gminy i skupieniem nowej zabudowy głownie wzdłuż dróg; w obszarze południowym zachowały się znaczne przestrzenie rolnicze, rozdzielone ciągami ekologicznymi cieków wodnych i siedliskami otoczonymi starodrzewem; - zauważalnym problemem jest chaos architektoniczny występujący w zespołach mieszkaniowych, spowodowany nadmiernym zróżnicowaniem form architektonicznych zabudowy i wielkości zabudowy, a także niekiedy zróżnicowaną i agresywną kolorystyką; W nowych zespołach mieszkaniowych jednorodzinnych jest zupełny brak urządzonych zielonych skwerów i placów, nie występują też zadrzewienie przyuliczne. W istniejące strukturze urbanistycznej miasta i gminy negatywny obraz przedstawiają niewykorzystywane tereny kolejowe i dworce kolejowe. Wskazane jest ustalenie dla struktur przestrzennych bardziej restrykcyjnych i jednolitych zasad kształtowania zabudowy w sposób prowadzący do ich funkcjonalnego wyodrębnienia od innych kolizyjnych funkcji oraz do uzyskania większej spójności architektonicznej a także ustalenie wymogu wprowadzenie ogólnodostępnej zieleni i zadrzewień przyulicznych. I.3. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ŚRODOWISKA, W TYM STANU ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ, WIELKOŚCI I JAKOŚCI ZASOBÓW WODNYCH I.3.1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STRUKTURY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO Opracowano na podstawie: Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe Gminy Żukowo dla potrzeb studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, PROEKO 2008) STRUKTURA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO. Strukturę środowiska przyrodniczego w gminie Żukowo tworzą: 15
- rozległe, prawie jednorodne powierzchnie wysoczyzny morenowej falistej (deniwelacje do 5 m) pagórkowatej (deniwelacje 5-10 m) z licznymi małymi zagłębieniami wytopiskowymi i czołowej (tzw. moreny chwaszczyńskie i żukowskie); Wysoczyzna morenowa reprezentowana jest głównie przez formy moreny dennej falistej (deniwelacje do 5 m) i pagórkowatej; Zgrupowania wzniesień czołowomorenowych występują w północnej, centralnej i południowej części gminy; posiadają wysokości względne do kilkunastu metrów. Kulminacje tych wzniesień wyznaczają najwyższe punkty w gminie; wynoszą one: - 186,9 m n.p.m. w zgrupowaniu moren chwaszczyńskich (na najwyższym wzniesieniu zlokalizowany jest maszt przekaźnikowy RTV); - 185,1 m n.p.m. w zgrupowaniu moren żukowskich; - 164,8 m n.p.m. w zgrupowaniu moren leźniewskich; - 238,8 m n.p.m. w zgrupowaniu moren Skrzeszewskich. Zasadniczy poziom wierzchowiny wysoczyzny morenowej rozpościera się na wysokości od ok. 160 m n.p.m. w północnej części gminy do ok. 220 m n.p.m. w części południowej. - powierzchnie sandrowe (w północnej części gminy, na południe od wzniesień czołowomorenowych koło Chwaszczyna); Powierzchnia sandru położona jest na wysokości ok. 142 147 m n.p.m. - rynny subglacjalne i doliny rzeczne, wprowadzające urozmaicenie struktury przyrodniczej i krajobrazu gminy; - wytopiskowe zagłębienia terenu, częściowo wypełnione wodami niewielkich jezior, posiadające istotne znaczenie przyrodnicze i krajobrazowe. Na obszarach morenowych podłoże tworzą przede wszystkim piaski słabogliniaste i gliniaste, gliny, rzadziej piaski luźne. W obrębie utworów piaszczysto-gliniastych, woda gruntowa występuje na zróżnicowanej głębokości. W dnach zagłębień o płytkim zaleganiu pierwszego poziomu wody gruntowej wykształciły się torfy. Na obszarze wzniesień czołowomorenowych, z powodu znacznych nachyleń powierzchni stokowych występuje znaczny spływ powierzchniowy, stwarzający na obszarach pozbawionych okresowo roślinności (agrocenozy) zagrożenie erozyjne. Na pozostałych terenach zagrożenie erozyjne gleb z powodu spływu powierzchniowego występuje głównie na stokach o spadku powyżej 10 0, uprawianych rolniczo. W obrębie wierzchowin wysoczyzn morenowych występują znaczne powierzchnie obszarów bezodpływowych oraz niewielkie zbiorniki wodne - tzw. oczka. Wśród gleb obszarów morenowych przeważają gleby brunatne wyługowane, brunatne kwaśne i pseudobielicowe. Wspólne cechy tych gleb to: płytki poziom orno-próchniczny, nie przekraczający na stokach 15-20 cm miąższości (efekt zmywu powierzchniowego), a w położeniach płaskich 25 cm; dwuczłonowa budowa (wierzchnia warstwa piaszczysta - dolna gliniasta) sprzyjająca odgórnemu oglejeniu; silne zakwaszenie całego profilu; mała zasobność w składniki odżywcze i niedobór mikroelementów; ograniczona aktywność biologiczna. Sandry występują w północno-wschodniej części gminy Żukowo; są to rozległe równiny o deniwelacjach w granicach kilku metrów, zbudowane głównie z materiału żwirowo-piaszczystego pochodzenia wodnolodowcowego. Cechą charakterystyczną jest słabe wykształcenie odpływu powierzchniowego i duży udział obszarów bezodpływowych. Pierwszy poziom wody gruntowej występuje kilka - kilkanaście m p.p.t., tworząc z reguły ciągłe, swobodne zwierciadło. Stosunki wodne i zakwaszenie środowiska glebowego sprzyjają procesowi bielicowania gleb. W użytkowaniu sandrów w gminie Żukowo przeważają użytki rolne z dominacją gruntów ornych. Zbiorowiska leśne występujące na sandrach charakteryzują się małą żyznością i niską odpornością na obciążenie antropogeniczne są to głównie monokulturowe lasy sosnowe. 16
Bardzo ważnym elementem środowiska przyrodniczego gminy Żukowo są ciągi rynien polodowcowych, wykorzystywane przez rzeki i wypełnione wodami jezior. Występują tu: - dolina rzeki Raduni przebiegająca na kierunku zachód wschód; dolina utworzona została z polodowcowych form, z odcinkami przełomowymi ; - dolina Strzelenki, przebiegajaca południkowo, we wschodniej części gminy; - rynna jeziora Tuchomskiego i dolina Małej Supiny przebiegające południkowo, wzdłuż zachodniej granicy gminy. Doliny w gminie Żukowo charakteryzują się średnią głębokością 20-40 m, zróżnicowaną szerokością od ok. 150 m do 1,5 km i nachyleniem stoków 20-40 0. W podłożu rynien i dolin przeważają utwory organogeniczne - torfowe i mułowo-torfowye rzadziej występują utwory piaszczyste i piaszczysto-żwirowe. Charakterystyczną cechą rynien subglacjalnych jest występowanie jezior rynnowych oraz linijne odwadnianie przez cieki i systemy rowów melioracyjnych terenów użytkowanych rolniczo, głównie jako łąki i pastwiska. Lokalnie w dolinach występują zbiorowiska leśne w postaci niewielkich zespołów leśnych, typu łęgów i olsów. Zbocza dolin zbudowane są z piasków, rzadziej z glin, w skutek czego powstają suche formy dolinne oraz zmyw powierzchniowy gleb próchniczych. Morfodynamika zboczy rynien i dolin hamowana jest w znacznym stopniu przez porastające je lasy. Natomiast na gruntach ornych znaczne jest ich zagrożenie erozyjne. Doliny, a zwłaszcza przepływające nimi rzeki umożliwiają przemieszczanie się diaspor wielu gatunków roślin, co powoduje wzbogacenie zbiorowisk roślinnych. Na obszarze gminy występują liczne zagłębienia wytopiskowe, obejmujące w większości typowe tereny hydrogeniczne. Wiele zagłębień ma charakter bezodpływowy. W powierzchniowej budowie geologicznej występują torfy i utwory mułowo-torfowe. Wyróżniającą cechą zagłębień wytopiskowych są warunki klimatyczne występują tu zastoiska chłodnego powietrza, inwersyjne układy termiczne i słabe przewietrzanie. Gmina Żukowo położona jest prawie w całości w zlewni Raduni. Teren gminy zasila wody Raduni oraz jej dopływów: Strzelenki i Małej Supiny. Na obszarze gminy występuje pięć jezior o powierzchni ponad 10 ha. Są to jeziora rynnowe: Tuchomskie, Osowskie, Wysockie, Głębokie i Łapińskie. Pod względem klimatycznym obszar gminy Żukowo jest typowy dla regionu klimatycznego Pojezierze Pomorskie, który charakteryzuje się: niską amplitudą roczną temperatury powietrza (ok. 20 0 C), dużymi opadami uzależnionymi od ekspozycji stoków (600-700 mm) oraz dużą liczbą dni pochmurnych. Rozkład głównych kierunków wiatrów jest zdominowany przez wiatry z sektora zachodniego (SW, W i NW prawie 45% występowań). Ekosystemy obszaru gminy Żukowo reprezentują trzy grupy układów: - zbiorowiska nawiązujące do naturalnych, takie jak: torfowiskowe, szuwarowe, niektóre łąkowe i zróżnicowane ekosystemy leśne; - ekosystemy związane z krajobrazem wiejskim, tj. pola i ugory, łąki i pastwiska, otoczenie zabudowań - przydomowe ogrody i sady, podwórka; - ekosystemy terenów przekształconych antropogenicznie, zwłaszcza poeksploatacyjnych oraz niektórych wiejskich i rekreacyjnych oraz związane z miejskim charakterem Żukowa - trawniki i skwery, roślinność ruderalna itp. Najwartościowszą przyrodniczo grupę ekosystemów tworzą ekosystemy leśne, wodne i nadwodne (hydrogeniczne). Ekosystemy leśne zostały opisane w rozdz. I.3.4. Wartości ekosystemów hydrogenicznych wynikają z ich znaczenia dla różnicowania środowiska przyrodniczego oraz z ich roli w funkcjonowaniu środowiska. Spośród tych ekosystsmeów najistotniejszy znaczenie dla funkcjonowania środowiska posiadają zespoły torfowisk oraz łąki i pastwiska. Na obszarze gminy Żukowo występują głównie niewielkie, zatorfione obniżenia terenu o powierzchni poniżej 1 ha, większe torfowiska występują rzadko. Łąki i pastwiska reprezentowane są przez zbiorowiska roślinne łąk. Występują głównie wzdłuż cieków lub lokalnych zagłębień oraz wokół oczek wodnych. Najcenniejsze przyrodniczo łąki występują w dnie doliny Raduni. Nad zbiornikami i ciekami występują cenne zbiorowiska szuwarowe. Największe powierzchnie zajmują szuwary trzcinowe (ciekawe zespoły w dolinie Strzelenki na południe od Rębiechowa). Szuwary turzycowe występują znacznie rzadziej. Rozległe powierzchnie w krajobrazie gminy Żukowo zajmują agrocenozy - grunty orne i ugory. 17
Zabudowie wiejskiej towarzyszą ogrody, sady i podwórka. Skrajnym przykładem dewastacji pokrywy roślinnej są wyrobiska materiału piaszczystego i żwirowego całkowicie jej pozbawione lub z różnymi stadiami sukcesji roślinności ruderalnej. I.3.2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ŚRODOWISKA A. ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO. Roczna ocena jakości środowiska w województwie pomorskim za 2007 r. w strefie kartusko-kościerskiej prezentuje się następująco 5 : - klasyfikacja stref z uwzględnieniem parametrów kryterialnych pod kątem ochrony zdrowia klasy A dla poszczególnych zanieczyszczeń na obszarze strefy, poza: PM10 klasa C (niedotrzymane poziomy dla pyłu PM10 dwie stacje SANEPID w Kościerzynie); zagrożone jest osiągnięcie poziomu docelowego benzo(a)pirenu z terminem jego osiągnięcia w 2013 r. (stacja SANEPID w Kościerzynie); O 3 zachowane są poziomy docelowe dla ozonu założone do osiągnięcia w roku 2010 w całym województwie pomorskim i zagrożone są poziomy celów długoterminowych dla ozonu ustalonych na rok 2020. - klasyfikacja stref z uwzględnieniem parametrów kryterialnych pod kątem ochrony roślin klasa A i zagrożone poziomy celów długoterminowych dla ozonu ustalonych na rok 2020. Główne źródła emisji zanieczyszczeń do atmosfery na terenie gminy Żukowo stanowią: - zanieczyszczenia komunikacyjne (emisja wzdłuż ciągów komunikacji samochodowej przebiegających przez obszar gminy); - kotłownie opalane węglem - źródła ciepła zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej (tzw. emisja niska); - emisja niezorganizowana pyłu z terenów pozbawionych roślinności i z terenów o nieutwardzonej nawierzchni ( dróg oraz dawnych wyrobisk surowców mineralnych); - emisje niezorganizowane pochodzące z ferm hodowlanych ( głównie w zakresie tlenków azotu oraz odorów); - napływ zanieczyszczeń z terenów zurbanizowanych aglomeracji trójmiejskiej oraz w mniejszym stopniu z sąsiednich gmin wiejskich. Generalnie stan aerosanitarny gminy jest zadowalający. Gorszy stan aerosanitrany występuje w rejonie tras drogowych o znaczeniu regionalnym: drogi krajowej nr 7 (Gdańsk Żukowo), drogi krajowej nr 20 (Kościerzyna Gdynia), drogi wojewódzkiej nr 211 Żukowo Kartuzy Sierakowice, drogi wojewódzkiej nr 218 Gdańsk Wejherowo przebiegająca przez północną część gminy. Z analizy danych badań ruchu przeprowadzonych w 2005 r. wynika, iż natężenie ruchu na drogach krajowych i wojewódzkich przechodzących przez Żukowo wynosiło od 7,6 16,9 tys poj/dobę. Komunikacyjne zanieczyszczenia atmosfery mogą powodować niekorzystne zmiany wartości produkcyjnej gleb, wpływać niekorzystnie na roślinność przydrożną (drzewa, krzewy i roślinność zielną) oraz na zdrowie ludności zamieszkującej tereny w otoczeniu dróg. B. HAŁAS I WIBRACJE Na terenie gminy Żukowo wyróżnić można cztery typy źródeł hałasu: - hałas komunikacyjny w tym: drogowy i kolejowy, wywołany przez ruch kołowy odbywający się wzdłuż głównych dróg (krajowych i wojewódzkich) przecinających obszar gminy; - hałas przemysłowy, w tym głównym czynnikiem jest hałas i wibracje na terenach eksploatacji kopalin; - hałas osiedlowy; - hałas lotniczy, spowodowany przez ruch samolotów w Lotnisku Gdańsk im. L.Wałęsy. Teren Lotniska po planowanej rozbudowie przylegać będzie do granicy gminy Żukowo. Pas startowy lotniska ma kierunek wschód-zachód, w związku z tym przeloty samolotów odbywają się na niskiej wysokości nad terenami gminy. Na obszarze gm. Żukowo nie wyznaczono obszaru ograniczonego użytkowania wokół lotniska. Obszar taki wyznaczony został wokół lotniska na obszarze miasta Gdańsk o powierzchni o 102,3 km2. 5 Według: Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe Gminy Żukowo dla potrzeb studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, PROEKO 2008) 18
Według analiz akustycznych wykonanych dla potrzeb Mapy akustycznej Gdańska (2007) (www.gdansk.pl/nasze-miasto) zagrożenie hałasem lotniczym (liczone jako średnie) jest niewielkie, ale nie wyklucza występowania nawet znacznych okresowych uciążliwości akustycznych - zwłaszcza w świetle nasilania się ruchu lotniczego w porcie lotniczym w Rębiechowie w ostatnich latach oraz jego planowanej rozbudowy. W związku z tym, lokalizacja zabudowy mieszkaniowej we wschodniej części Banina i w Rębiechowie winna być ograniczona. C. OBSZAR OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA. Dla drogi krajowej nr 20 w obrębie jej skrzyżowań: - z drogą powiatową nr 10212 Gdańsk Miszewo w miejscowości Miszewo - oraz z drogą powiatową i nr 10211Przodkowo Leźno wyznaczony został obszar ograniczonego użytkowania uchwałą nr XXXV/246/02 Rady Powiatu Kartuskiego z dnia 10 października 2002 r. Zasięg obszaru wynosi po 89 m liczony od osi drogi krajowej nr 20 na długości po około 200m w kierunku północnym i południowym od środka skrzyżowania. Na terenie obszaru wyznaczono ( w rejonie skrzyżowań) dwa podobszary ponadnormatywnego oddziaływania hałasu o różnych uwarunkowaniach: - pierwszy o zasięgu 55m (do granicy izofony 60 db dla pory dnia), - drugi o szerokości 34m, zawarty pomiędzy izofoną dla pory dnia a izofoną 50 B dla pory nocy o zasięgu do 89m. Powierzchnia obszarów ograniczonego użytkowania wynosi 12,8 km2. Dla obszarów obowiązują ograniczenia użytkowania i zagospodarowania szczegółowy opis podano w rozd. II.2.3. D. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE Źródłami promieniowania elektromagnetycznego są: - linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia (110 kv, 220 kv, 400 kv); Według badań wykonanych w 2006 r. pod linią wysokiego napięcia 220 kv, przebiegającą nad skrzyżowaniem dróg Chwaszczyno-Żukowo i Pępowo-Przodkowo - nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych poziomów wartości pól elektromagnetycznych 6 ; - stacje telefonii komórkowej; Promieniowanie stacji telefonii komórkowej emitowane jest na dużych wysokościach (wieże z antenami o wysokości 40m 60 m) i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia ludzi. - maszt antenowy Radiowo-Telewizyjnego Centrum Nadawczego w Chwaszczynie. Wg Raportu o stanie środowiska województwa pomorskiego w 2006 r. (2007) pomierzone wartości w otoczeniu masztu w Chwaszczynie nie przekroczyły wartości dopuszczalnych. E. STAN ZANIECZYSZCZENIA WÓD Przez teren gminy Żukowo przepływają trzy rzeki: Radunia i jej dopływy Mała Supina i Strzelenka. Dla Raduni i jej dopływów badania stanu czystości wód prowadzone są systematycznie przez WIOŚ w Gdańsku ( Raporty o stanie środowiska w województwie pomorskim ). Na przestrzeni ostatnich lat wody Raduni i jej dopływów uległy znaczącej poprawie - nastąpił spadek poziomu azotu ogólnego i związków fosforu, zwłaszcza w jej środkowym i dolnym biegu oraz przy ujściu Małej Supiny i Strzelenki. W całej zlewni Raduni również poprawił się stan sanitarny wód ale nie w stopniu zadawalającym. Wg Raportu o stanie środowiska w województwie pomorskim w 2006 r. wody Raduni i jej dopływów badane w 2006 r. w granicach gminy Żukowo: - nie spełniały wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb łososiowatych i karpiowatych w warunkach naturalnych (zbyt wysoki, w stosunku do wymaganego, poziom azotynów i fosforu ogólnego); - nie są zanieczyszczone ani zagrożone zanieczyszczeniem azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych. Spośród jezior znajdujących się na obszarze gminy Żukowo, dotychczas badaniami objęto 6 zbiorników. Wody Jeziora Głębokiego, jezior Łapino Górne, Łapino Dolne, Wysockie i Osowskie badane były w 1992 r. z uwagi na zmiany w zagospodarowaniu stan ten nie jest wiarygodny. 6 Raport o stanie środowiska województwa pomorskiego w 2006 r. 2007. 19
Badania przeprowadzone na Jez. Tuchomskim w 2001 r. wykazały poprawę ich jakości do III klasy czystości (pod względem sanitarnym odpowiadały II klasie). F. PRZEKSZTAŁCENIA LITOSFERY Do podstawowych przekształceń litosfery na obszarze gminy Żukowo należą: - zniszczenia geomechaniczne spowodowane realizacją sieciowych elementów infrastruktury technicznej (gazociągi wysokiego ciśnienia, tereny komunikacyjne); - wyrobiska surowców mineralnych; - geomechaniczne zniszczenia powierzchni terenu, obejmujące przekształcenia przypowierzchniowej warstwy litosfery ( deniwelacje, wykopy i nasypy); - przekształcenia i zniszczenia powierzchni ziemi w obrębie terenów przemysłowo-składowych (utwardzenia, niwelacje zanieczyszczenia); - przekształcenia powierzchni ziemi związane z rekreacją. Przekształcone tereny wymagają rekultywacji, w tym: - w pierwszej kolejności dotyczy to wyrobisk po eksploatacji surowców, dzikich miejsc gromadzenia odpadów oraz terenów zniszczeń przemysłowych ; - tereny zniszczone geomechanicznie w wyniku rekreacyjnego użytkowania terenu; Najbardziej narażone na zniszczenia są wystromione zbocza rynien i dolin rzecznych. Degradacji podlega szata roślinna i gleba. Uwzględniając walory krajobrazowe, znaczny potencjał rekreacyjny i wzrastające zagospodarowanie rekreacyjne gminy, w przyszłości zagadnienie to może stanowić istotne zagrożenie dla środowiska. I.3.3. ROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA. A. GRUNTY ROLNICZE Na obszarze miasta i gminy Żukowo rolniczą przestrzeń produkcyjną tworzą: użytki rolne, zadrzewienia, nieużytki, wody. Użytki rolne zajmują łącznie powierzchnię 10978 7 ha, to jest ok. 66 % powierzchni miasta i gminy, w tym: - na obszarze gminy: 10 741 ha (co stanowi 67% powierzchni gminy), - na obszarze miasta: 237 ha (co stanowi 50,5 % powierzchni miasta). Największy udział w tych powierzchniach mają: - grunty orne: w gminie 8 388 ha, w mieście 160 ha, - łąki i pastwiska: w gminie 1966 ha, w mieście 56 ha, - sady : w gminie 8 ha, w mieście 0 ha. Wśród obszarów rolniczych występują tereny podmokłe, oczka wodne, zadrzewienia - wskazane do ochrony jako elementy osnowy ekologicznej gminy i do wyłączenia z zainwestowania. W ostatnich latach udział użytków rolnych na terenie miasta i gminy maleje ze względu sukcesywne przeznaczanie gruntów pod zainwestowanie. Na obszarze gminy występują kompleksy rolniczej przydatności gleb od: - 2 pszennego dobrego - do 9 zbożowo pastewnego słabego - oraz kompleksy użytków zielonych od średnich do bardzo słabych. Największy udział w użytkach gruntów ornych mają kompleksy o umiarkowanej przydatności rolniczej: - kompleks 5 - żytni dobry : zajmuje ok. 36% ogólnej powierzchni użytków rolnych, - kompleks 6 żytni słaby : zajmuje ok. 23% ogólnej powierzchni użytków rolnych, - kompleksy 2,3,4 pszenny i żytni bardzo dobry zajmują łącznie ok. ok. 27% okólnej powierzchni użytków rolnych; Użytki zielone reprezentują : użytki zielone średnie (2 z), użytki zielone słabe (3 z) o umiarkowanym potencjale agroekologicznym. Pod względem bonitacji gleb występują głównie grunty rolne klasy IV (ok. 4 380 ha) i klasy V,VI i VI z (ok. 3 985 ha). Grunty rolne klasy I- III zajmują tylko 544 ha. W strukturze zasiewów dominuje: - uprawa zbóż - 63,3 % zasiewów ( w tym mieszanka zbożowa 16,8% i żyto 15,3 %). - okopowe - 16,7 % ( w tym ziemniaki 14,3%), Wyraźne ograniczanie w ostatnich latach upraw zbożowych sprawiło, że wiele powierzchni jest aktualnie ugorowanych. 7 dane Starostwa Powiatowego Kartuzach, Wydział Geodezji, 2007 r. 20