PROGRAM PRAKTYKI PO I ROKU STUDIÓW ZAŁOŻENIA OGÓLNE Praktyki zawodowe są istotnym elementem w procesie kształcenia w Instytucie Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych UW. Należą do grupy przedmiotów obowiązkowych, a ich zaliczenie w wymaganym terminie oznacza uzyskanie określonej liczby punktów kredytowych zgodnie z systemem punktacji ECTS przyjętym dla oceny indywidualnych dokonań studenta. Praktyki odbywają się w trzech etapach: po I i po II roku studiów licencjackich oraz po I roku studiów magisterskich. Praktyki na studiach magisterskich mają charakter specjalistyczny i są zgodne z wybraną ścieżką magisterską. Praktyka po I roku studiów licencjackich obejmuje: dla studiów dziennych 26 dni (po 6 godzin dziennie) łącznie 156 godzin dla studiów zaocznych 15 dni (po 6 godzin dziennie) łącznie 90 godzin Praktyki powinny odbywać się w instytucjach gwarantujących realizację programu praktyk. Do tych instytucji należą przede wszystkim biblioteki różnych typów (naukowe, fachowe, szkolne, publiczne, pedagogiczne), a także ośrodki informacji naukowej, działy dokumentacji i archiwa. PRAKTYKA PO I ROKU STUDIÓW Głównymi tematami praktyki są: 1. zasady organizacji biblioteki wynikające z jej miejsca w sieci bibliotek w Polsce, 2. zagadnienia gromadzenia, przechowywania, ochrony, zabezpieczenia i konserwacji zbiorów, 3. zagadnienia opracowania formalnego zbiorów. Zagadnienia gromadzenia zbiorów student powinien poznać zarówno od strony organizacji i techniki warsztatu pracy (dezyderaty, źródła wpływu, sporządzanie dokumentacji kupna, darów lub wymiany, rejestracja wpływów), jak również w aspekcie polityki gromadzenia zbiorów, będącej podstawą zaspokajania potrzeb określonego środowiska czytelników i użytkowników informacji. Zagadnienia przechowywania i konserwacji zbiorów powinny objąć przy uwzględnieniu możliwości danej instytucji ogólne zasady magazynowania różnych typów dokumentów, profilaktykę i prace konserwacyjne. W zakresie opracowania formalnego zbiorów student powinien wykonywać opisy według obowiązujących norm i zasad, możliwie wszystkich typów dokumentów - zarówno piśmienniczych, jak i nieksiążkowych (np. dokumentów audiowizualnych). Powinien również przygotowywać potrzebne do pełnego opisu formalnego karty pomocnicze typu odsyłaczy, kart cząstkowych, seryjnych itp. oraz karty z opisem skróconym np. do kartotek. Jeżeli instytucja przyjmująca na praktykę korzysta z komputerowego systemu katalogowania, byłoby pożądane, aby student mógł zapoznać się z używanym programem i wprowadzać dane opisu formalnego do bazy katalogowej. Obowiązkiem praktykanta jest założenie i prowadzenie dziennika praktyk. W dzienniku powinny znaleźć się opisy wszystkich czynności wykonywanych w kolejnych dniach praktyki. Na zakończenie praktyki zakładowy opiekun praktykanta dokonuje wpisu oceniającego przebieg praktyki i dokonania studenta.
PROGRAM PRAKTYKI PO II ROKU STUDIÓW ZAŁOŻENIA OGÓLNE Praktyki zawodowe są istotnym elementem w procesie kształcenia w Instytucie Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych UW. Należą do grupy przedmiotów obowiązkowych, a ich zaliczenie w wymaganym terminie oznacza uzyskanie określonej liczby punktów kredytowych zgodnie z systemem punktacji ECTS przyjętym dla oceny indywidualnych dokonań studenta. Praktyki odbywają się w trzech etapach: po I i po II roku studiów licencjackich oraz po I roku studiów magisterskich. Praktyki na studiach magisterskich mają charakter specjalistyczny i są zgodne z wybraną ścieżką magisterską. Praktyka po II roku obejmuje: dla studiów dziennych 26 dni (po 6 godzin dziennie) łącznie 156 godzin dla studiów zaocznych 15 dni (po 6 godzin dziennie) łącznie 90 godzin Praktyki powinny odbywać się w instytucjach gwarantujących realizację programu praktyk. Do tych instytucji należą przede wszystkim biblioteki różnych typów (naukowe, fachowe, szkolne, publiczne), a także ośrodki informacji naukowej, działy dokumentacji i archiwa. PRAKTYKA PO II ROKU Głównymi tematami praktyki są: 1. Zagadnienia treściowej charakterystyki dokumentów (opracowanie rzeczowe zbiorów) 2. Organizacja i prowadzenie zbiorów informacji pochodnych (katalogów, bibliografii, opracowań dokumentacyjnych, tak w formach kartotekowych jak i wydawniczych) 3. Zagadnienia udostępniania zbiorów Zagadnienia treściowej charakterystyki dokumentów powinny być poznawane przez studentów zarówno na poziomie ogólnej polityki katalogowej, jak i na poziomie praktycznego wykonywania opisów rzeczowych według stosowanych w danej instytucji języków informacyjno-wyszukiwawczych (w tym klasyfikacji). Zagadnienia organizacji i prowadzenia różnych zbiorów informacji pochodnych powinny objąć (w miarę możliwości istniejących w instytucji prowadzącej praktykę): politykę katalogową (także dla katalogów centralnych) i jej powiązania z rodzajem i zakresem księgozbiorów ; politykę prowadzenia innych zbiorów informacji pochodnej ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb środowiskowych (kartoteki specjalne np. regionalne); zasady zakładania i aktualizacji (dopełnienia i melioracja) katalogów oraz kartotek; zasady udostępniania zbiorów - mechanizacja i automatyzacja; zasady przygotowania zestawu informacji w celu publikacji, bądź dla użytkownika w formie pisemnej odpowiedzi na kwerendę. Obowiązkiem praktykanta jest założenie i prowadzenie dziennika praktyk. W dzienniku powinny znaleźć się opisy wszystkich czynności wykonywanych w kolejnych dniach praktyki. Na zakończenie praktyki zakładowy opiekun praktykanta dokonuje wpisu oceniającego przebieg praktyki i dokonania studenta.
PROGRAM PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ ciągłej w bibliotece szkolnej Blok EDU 1. Przygotowanie pedagogiczne studenta IINiSB UW do pracy w bibliotece szkolnej jako przyszłego nauczyciela-bibliotekarza. 2. Zaznajomienie studentów z organizacją i funkcjonowaniem biblioteki w szkole ze szczególnym uwzględnieniem jej znaczenia dla uczniów, nauczycieli i innych pracowników szkoły a także rodziców. 3. Poznanie roli szkolnej biblioteki w realizowaniu zadań szkoły, programu dydaktycznego oraz procesu wychowawczego. 4. Zaznajomienie studentów z miejscem szkoły a tym samym biblioteki szkolnej w obecnym systemie oświatowym i działaniach środowiskowych. Praktyka realizowana jest w czasie roku szkolnego na dowolnym roku studiów licencjackich, bądź magisterskich i powinna trwać 30 dni ( tj. 150 godzin). Jeżeli dla biblioteki szkolnej jest dogodniej aby student pracował mniej lub więcej niż 5 godzin dziennie - to czas należy tak zaplanować by łącznie student zaliczył 150 godzin. Realizacja praktyki: Student w czasie trwania praktyki winien wykonywać wszystkie bieżące prace biblioteki i w miarę możliwości wziąć udział w następujących czynnościach: 1. Dokonywanie zakupu nowych książek. 2. Opracowanie zbiorów (jednak w wymiarze nie większym niż 1/4 czasu trwania praktyki). 3. Udostępnianie zbiorów indywidualnie uczniom i nauczycielom. 4. Zajęcia z grupami czytelników. 5. Obserwowanie lekcji prowadzonych przez nauczycieli i ewentualną pomoc w ich przygotowaniu. 6. Samodzielne przygotowanie i prowadzenie lekcji wykorzystujących dokumenty gromadzone w bibliotece oraz nowe technologie stosowane w dydaktyce, lekcji uczących korzystania z wyżej wymienionych środków dydaktycznych. Tematy prowadzonych przez praktykantów lekcji powinny być realizowane według obowiązującej Podstawy programowej a zwłaszcza tematów z działu Samokształcenie (Podstawa nauczania j. polskiego) - zależnie od możliwości szkoły oraz potrzeb dydaktycznych nauczycieli. 7. Poznanie sposobu prowadzenia dokumentacji biblioteki, przygotowywania i opracowywania sprawozdawczości opisowej oraz statystycznej a także metod promowania biblioteki w szkole i w środowisku. Zaliczenie i ocena: Student jest zobowiązany do prowadzenia dziennika praktyk lub przedłożenia pisemnego raportu o odbytej praktyce wraz z oceną nauczyciela - opiekuna bądź kierownika praktyk. Na tej podstawie uczelniany opiekun praktyk wpisuje do indeksu zaliczenie praktyki. Uwaga: Praktyka może być realizowana w całości w jednej bibliotece szkolnej, można też realizować ją w 2 lub 3 placówkach w bibliotece szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum.
Ścieżka magisterska: ARCHITEKTURA INFORMACJI I WIEDZY 1. Zapoznanie studentów z organizacją i metodami prowadzenia informacyjnej obsługi danej instytucji / firmy oraz jej otoczenia. 2. Zapoznanie ze strukturą zarządzania daną instytucją / firmą, jej zasobami informacyjnymi, organizacją obiegu informacji i dokumentów, specyfiką potrzeb informacyjnych i ich zaspokajania. 3. Zapoznanie z wybranymi aspektami technicznymi i metodycznymi prowadzenia obsługi informacyjnej, w szczególności wykorzystywanym systemem zarządzania informacją, narzędziami redagowania i zarządzania witryną internetową instytucji, intranetem. 4. Dodatkowym celem może być uzyskanie materiałów związanych z tematem pracy magisterskiej, zgodnie z przedstawionym przez praktykanta programem uzgodnionym z promotorem pracy. Czas trwania praktyki Praktyka specjalistyczna jest realizowana na dwuletnich uzupełniających studiach magisterskich i trwa: dla studiów dziennych - 26 dni (156 godzin) dla studiów zaocznych - 15 dni (90 godzin) Tryb realizacji praktyki 1. Student powinien rozpocząć praktykę od zapoznania się z całokształtem działalności instytucji, z uwzględnieniem jej struktury organizacyjnej, specyfiki jej obsługi informacyjnej, gromadzonych i wykorzystywanych zasobów informacyjnych i zbiorów dokumentów oraz ich wykorzystania w działalności instytucji. 2. Realizacja dalszego toku praktyki w miarę możliwości powinna włączać praktykanta w tok aktualnych prac prowadzonych w jednostce odpowiadającej za zarządzanie informacją i działalność informacyjną. Generalnie zakłada się pogłębienie znajomości wybranego zakresu działalności takiej jednostki. Zaleca się jedną z następujących form realizacji tego zadania: wykonanie analizy wybranego fragmentu procesów informacyjnych w instytucji zgodnie z zaleconą metodyką; wykonanie analizy potrzeb informacyjnych wybranej kategorii obsługiwanych użytkowników; wykonanie określonych prac w zakresie opracowania / zredagowania informacji przeznaczonej do dystrybucji w intranecie lub umieszczenia w serwisie WWW instytucji; praktyczne ćwiczenie oraz ocena stosowanych metod i narzędzi (zwłaszcza nowej technologii komputerowej i telekomunikacyjnej) z punktu widzenia ich wpływu na skuteczność przebiegu określonych procesów informacyjnych (np. wyszukiwanie, opracowanie, edycja informacji itp.). 3. Jeżeli temat pracy magisterskiej tego wymaga, pożądane jest udostępnienie praktykantowi także takich materiałów jak dokumentacja techniczna, dokumenty organizacyjno-prawne, opracowania wewnętrzne itp. 4. Studenci o indywidualnym programie studiów mogą odbywać praktykę wg programu uprzednio uzgodnionego z instytucja przyjmującą i zgodnego z zaleceniami promotora. Zaliczenie i ocena Student zobowiązany jest do prowadzenia dziennika praktyk lub przedłożenia pisemnego raportu z odbytej praktyki wraz z jej oceną przez zakładowego opiekuna lub kierownika praktyk. Na tej podstawie uczelniany opiekun praktyk wpisuje do indeksu zaliczeni praktyki
Ścieżka magisterska: Dziedzictwo kulturowe Praktyka powinna odbywać się w wybranej przez studenta instytucji krajowej lub zagranicznej, działającej na rzecz ochrony polskiego dziedzictwa narodowego w której studenci mogliby zapoznać się z gromadzeniem, przechowywaniem, udostępnianiem i ochroną dokumentacji o polskim dziedzictwie narodowym. W zależności od możliwości danej instytucji praktyka może być zlokalizowana w jednym lub kilku jej działach. Dodatkowym jej elementem może być gromadzenie materiałów do przyszłej pracy magisterskiej. Praktyka specjalistyczna jest realizowana na dwuletnich studiach magisterskich i powinna trwać: dla studiów dziennych 26 dni (156 godzin), dla studiów zaocznych 15 dni (90 godzin). Tok praktyki : 1. Student powinien rozpocząć praktykę od zapoznania się z całokształtem działalności placówki. 2. Student w czasie trwania praktyki winien wykonywać wszystkie bieżące prace z zapewnieniem mu przez kierownika praktyk pogłębionej i szczegółowej realizacji celów, zwłaszcza w zakresie: a) poznania podstawowych zasad zarządzania placówką (podstawy prawne, formy finansowania, organizacja pracy działów placówki) b) poznania form udostępniania i eksponowania zbiorów placówki oraz informacji i promocji w środowisku. Byłoby wskazane aby studenci cześć czasu przeznaczonego na praktyki mogli poświęcić poznaniu zasobów biblioteczno- archiwalnych instytucji jako użytkownicy i wykorzystać tę wiedzę przy pisaniu przyszłych prac magisterskich. Zaliczenie i ocena: Student jest zobowiązany do przedłożenia pisemnego sprawozdania z odbytej praktyki (lub dziennika praktyk) wraz z oceną zakładowego opiekuna bądź kierownika praktyk. Na tej podstawie uczelniany opiekun praktyk wpisuje do indeksu zaliczenie praktyki. Uwaga: Praktyka może być realizowana w całości w jednej instytucji lub podzielona na dwie części w dwóch placówkach.
Ścieżka magisterska: Edytorstwo Praktyka powinna odbywać się w wybranej instytucji książki, w której studenci mogliby zapoznać się z podstawowymi regułami i pragmatyką funkcjonowania rynku publikacji w całym jego skomplikowaniu. Istotne są zarówno mechanizmy rządzące procesami wydawniczymi, jak również dystrybucją i handlem detalicznym, a także zachodzącymi przemianami technologicznymi i ich kulturalnym oraz komercyjnym znaczeniem. Dodatkowym celem może być uzyskanie przez studentów materiałów do pracy magisterskiej. Praktyka specjalistyczna jest realizowana na dwuletnich uzupełniających studiach magisterskich i powinna trwać: dla studiów dziennych 26 dni (156 godzin), dla studiów zaocznych 15 dni (90 godzin). Tok praktyki: 1. Student powinien rozpocząć praktykę od zapoznania się z całokształtem działalności firmy i podstawowych zasad zarządzania nią oraz jej funkcjonowania we właściwym środowisku biznesowym (istotne są tu m.in. forma własności i inne podstawy prawne, organizacja i kultura pracy, charakter przedsiębiorstwa). 2. W miarę możliwości student powinien być włączony w prace pomocnicze we wszystkich etapach pracy nad książką w wydawnictwie, hurtowni, księgarni lub innej instytucji działającej na rynku książki lub w szeroko pojętej dziedzinie publikacji. 3. W zależności od charakteru tejże firmy student zapozna się z odpowiednimi typami działań. W wydawnictwie będą to na przykład: prace redakcyjne (m.in. adiustacja i korekta), promocyjnoreklamowe bądź handlowe; w przedsiębiorstwie dystrybucyjnym lub księgarskim np. klasyfikacja książek do odpowiednich działów, właściwa ocena ich walorów komercyjnych i bezpośrednia obsługa sprzedaży; w studiu DTP składanie i łamanie tekstów i ilustracji oraz inne formy przygotowań materiałów do druku; w agencji reklamowej nadanie treściom odpowiedniej atrakcyjności promocyjnej; w instytucji organizującej targi książki profesjonalne przygotowanie tego typu imprezy; w bibliotece cyfrowej digitalizacja i udostępnienie produktu w sieci. Zaliczenie i ocena: Student jest zobowiązany do przedłożenia pisemnego sprawozdania z odbytej praktyki (lub dziennika praktyk) wraz z oceną zakładowego opiekuna bądź kierownika praktyk. Na tej podstawie uczelniany opiekun praktyk zalicza odbycie praktyki.
Ścieżka magisterska: Organizacja i zarządzanie bibliotekami (OZB) Praktyki biblioteczne mogą odbywać się w różnego typu bibliotekach: naukowych, pedagogicznych, publicznych, szkolnych, fundacyjnych, muzealnych i innych. 1. Zaznajomienie studentów z organizacją, zadaniami oraz działalnością biblioteki wynikającą z typu biblioteki, potrzeb użytkowników oraz środowiska w którym funkcjonuje. 2. Zaznajomienie studentów z miejscem biblioteki w sieci ogólnopolskiej oraz w systemie (zależnie od placówki) naukowym, oświatowym, kulturalnym i samorządowym mikroregionu. 3. Specjalistyczne przygotowanie studenta do pracy w bibliotece w zakresie: a) organizacji zbiorów (książkowych i nieksiążkowych) w bibliotece oraz ich udostępniania. b) nabycie umiejętności wykorzystywania zasobów biblioteki w różnorodnych formach pracy z czytelnikiem (m.in. udostępnianie, wystawy, spotkania autorskie). c) poznania podstawowych zasad zarządzania zbiorami i personelem, organizacji pracy działów placówki, prognozowania, planowania, analizowania wyników, prowadzenia statystyki, marketingu, promocji w środowisku. 4. Dodatkowym celem może być uzyskanie materiałów do pracy magisterskiej. Praktyka specjalistyczna jest realizowana na dwuletnich uzupełniających studiach magisterskich i powinna trwać: dla studiów dziennych 26 dni (156 godzin), dla studiów zaocznych 15 dni (90 godzin). Tok praktyki: 1. Student powinien rozpocząć praktykę od zapoznania się z całokształtem działalności placówki. 2. Student w czasie trwania praktyki winien wykonywać wszystkie bieżące prace biblioteki, z zapewnieniem mu przez kierownika praktyk pogłębionej i szczegółowej realizacji celów przewidzianych dla ścieżki magisterskiej, a zwłaszcza udziału w zakresie: a) organizacji zbiorów b) form udostępniania i promocji placówki c) różnego typu form pracy z czytelnikami (zajęcia z grupami czytelników, spotkania autorskie, wystawy) d) poznania sposobu prowadzenia dokumentacji, przygotowania i opracowania sprawozdawczości opisowej oraz statystycznej e) podstaw prawnych działalności placówki oraz sposobów jej finansowania. Zaliczenie i ocena : Student jest zobowiązany do przedłożenia pisemnego sprawozdania z odbytej praktyki (lub dziennika praktyk) wraz z oceną zakładowego opiekuna bądź kierownika praktyk. Na tej podstawie uczelniany opiekun praktyk wpisuje do indeksu zaliczenie praktyki. Uwaga: Praktyka może być realizowana w całości w jednej instytucji lub podzielona na dwie części w dwóch placówkach.