Proces projektowania AKPiA i systemów sterowania mgr inż. Ireneusz Filarowski
Zabezpieczenie Łagodzenie skutków Bezpieczeństwo i warstwy ochrony Plany awaryjne Warstwa planu awaryjnego Tace, Podwójne Ścianki zbiorników Warstwa ochrony pasywnej Zawór upustowy, bezpieczeństwa Warstwa ochrony aktywnej System Bezpieczeństwa (SIS) Interwencja operatora lub BPCS Podstawowy System Sterowania (BPCS) Wyłączenie Awaryjne Wyłączenie procesu Normalna Praca Stan normalny Warstwa bezpieczeństwa Alarm wyłącznie awaryjne Warstwa sterowania Wysoki poziom alarmowy Alarm procesowy Warstwa sterowania Niski poziom
SIL poziom nienaruszalności bezpieczeństwa SIL Ochrona PFD Redukcja ryzyka Dostępność systemu 4 Społeczeństwa i środowiska >10-4 >10 000 99,99-99,999% 3 Ludzi 10-3 - 10-4 1000 10 000 99,9-99,99% 2 Ludzi, urządzeń i produkcji 10-2 - 10-3 100-1000 99-99,9% 1 Instalacji 10-1 - 10-2 10-100 90-99% PFD: Probability of Failure on Demand Prawdopodobieństwo uszkodzenia na żądanie
Ryzyko Rzeczywiste ryzyko Ryzyko tolerowane Ryzyko procesowe Małe Średnie Duże Minimalna redukcja ryzyka Rzeczywista redukcja ryzyka PSV, SSV SIS BPCS Redukcja ryzyka osiągnięta poprzez zastosowanie warstw zabezpieczeń oraz łagodzących skutki
Od analizy ryzyka do SIF Jakie kroki należy podjąć by określić potrzebę redukcji ryzyka? Określenie wartości ryzyka docelowego dla procesu Określenie rzeczywistego ryzyka Określenie czy funkcja bezpieczeństwa jest potrzebna Zastosowanie funkcji bezpieczeństwa w warstwie zabezpieczeń Metody ilościowe i jakościowe ALARP Matryca ryzyka Graf ryzyka LOPA
Określenie rzeczywistego ryzyka BPCS T-1 PSV PAH LCV LT
Określenie wartości ryzyka docelowego procesu Wymagania lokalne stawiane przez instytucje publiczne, firmy ubezpieczeniowe Dobra praktyka inżynierska Specyfika procesu technologicznego Wymagania Zleceniodawcy Załóżmy żądany docelowy poziom prawdopodobieństwa awarii jest określony na poziomie 10-4 /rok Awaria to rozszczelnienie zbiornika
Określenie rzeczywistego ryzyka BPCS PAH T-1 PSV Zdarzenie PSV nie otwiera się przy PAHH LCV LT
Analiza zagrożeń i ryzyka Pozycja Odchyłka Przyczyna Konsekwencja Ochrona Działanie Zbiornik T-1 Wysoki poziom Awaria BPCS Wzrost ciśnienia Działanie operatora - Wysokie ciśnienie - Brak, Niski przepływ Wysoki poziom, pożar Awaria BPCS Uwolnienie do środowiska PSV, operator, sys. gaszenia Ocena warunków emisji Brak - - - Przepływ odwrotny Brak - - Możliwość uwolnienia do środowiska niebezpiecznych substancji. Zdarzenie inicjujące może powodować rozwój różnych scenariuszy zdarzeń
Określenie czy funkcja bezpieczeństwa jest potrzebna Alarm Wysokie ciśnienie Odpowiedź operatora Warstwa zabezpieczeń 0,9 0,1 0,9 0,1 0,9 0,1 0,9 0,1 1. P=8*10-2 Brak wypływu 2. P=8*10-3 Działanie PSV 3. P=9*10-3 Rozszczelninie T-1 4. P=9*10-2 Działanie PSV 5. P=1*10-2 Rozszczelninie T-1 Założony żądany docelowy poziom prawdopodobieństwa awarii jest przekroczony w scenariuszu nr 3 i 5. Wniosek: wymagana funkcja bezpieczeństwa
Określenie czy funkcja bezpieczeństwa jest potrzebna Alarm Wysokie ciśnienie Odpowiedź operatora Funkcja bez pieczeństwa Warstwa zabezpieczeń 0,9 1. P=8*10-2 Brak wypływu 0,9 0,99 2. P=9*10-3 Brak wypływu 0,1 0,9 3. P=8*10-5 Działanie PSV 0,01 0,1 0,1 4. P=9*10-6 Rozszczelninie T-1 0,99 5. P=1*10-2 Brak wypływu 0,9 6. P=9*10-5 Działanie PSV 0,01 Po określeniu potrzeby SIS i określeniu 0,1 SIL dla każdej funkcji bezpieczeństwa sporządzamy dokument SRS 7. P=1*10-5 Rozszczelninie T-1
Dokument SRS Działania do wykonania przed tworzeniem dokumentu: Koncepcja procesu technologicznego Ocena zagrożeń i ocena ryzyka Zastosowanie warstw zabezpieczeń innych niż SIS Określenie SIL jeśli funkcja bezpieczeństwa jest wymagana
Dokument SRS Dokument SRS zawiera Opis procesu technologicznego Diagram przyczynowo - skutkowy (Cause & effect matrix) Bloki logiczne Arkusze danych procesowych
Arkusz SRS
Dziękuję za uwagę mgr inż. Ireneusz Filarowski