International Construction Tradefair 11-14 January 211 ZRÓWNOWAśONE BUDOWNICTWO ekonomia - ekologia człowiek To największe targi budowlane w Europie Środkowo- Wschodniej - miejsce prezentacji oferty najwaŝniejszych graczy na rynku, silnych marek, firm inwestujących w swój rozwój, innowacyjnych, współtworzących światowe trendy w budownictwie.
Podsumowanie 21 roku w budownictwie Prelegent: Przemysław Dębowski ASM Centrum Badań i Analiz Rynku
Kim jesteśmy? ASM to polska firma badawcza, załoŝona w 1996 roku. Jesteśmy agencją badawczą, która specjalizuje się w badaniach dedykowanych rynkowi inwestycyjno budowlanemu. Specjalizacja oznacza kumulację wiedzy nasz potencjał, kompetencje i moŝliwości rosną wraz z kaŝdym zrealizowanym projektem i są wykorzystywane w realizacji kolejnych zleceń. Czym się zajmujemy? PROJEKTY NA WYŁĄCZNOŚĆ Badania zlecone przez jednego Klienta, który ma wyłączne prawo do dysponowania wynikami nie są one ujawniane stronom trzecim. SYNERGIA PROJEKTY SYNDYKATOWE Projekty badawcze dedykowane branŝy budowlanej, których wyniki są dostępne dla szerokiego grona odbiorców. Powstają z inicjatywy ASM, w odpowiedzi na zidentyfikowane potrzeby informacyjne rynku.
Przeciętne zatrudnienie w poszczególnych sektorach przedsiębiorstw oraz dynamika zmian w okresie I-XI 21 r. w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego przeciętne zatrudnienie (tys.) dynamika zmian (%; r/r) 6 55 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 5356, 1,6 2438, 99,2 1,9 438, 1, 191, 15,6 18, 1, 463, 13,3 91, 112 111 11 19 18 17 16 15 14 13 12 11 1 99 98 97 96 95 94 93 92 91 9 ogółem przemysł budownictwo handel, naprawa pojazdów samochodowych zakwaterowanie i gastronomia transport i gospod. magazynowa obsługa rynku nieruchomości Źródło: opracowanie ASM na podstawie danych GUS
Przeciętne wynagrodzenie brutto w poszczególnych sektorach przedsiębiorstw oraz dynamika zmian w okresie I-XI 21 r. w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego wynagrodzenie (w zł) dynamika zmian (%; r/r) 4 5 11 4 35 3 3 393,7 3 437, 14,9 3 495,8 3 94,8 3 272,4 3 53,9 14,3 15 25 2 12,7 11,5 11,7 2 365,7 12,7 1 5 98,9 1 1 5 ogółem przemysł budownictwo handel i naprawa pojazdów samochodowych zakwaterowanie i gastronomia transport i gospodarka magazynowa obsługa rynku nieruchomości 95 Źródło: opracowanie ASM na podstawie danych GUS
Dynamika (w cenach stałych) produkcji budowlano-montaŝowej w podziale na rodzaj wykonywanych robót (w %) 25 2 19,3 16,9 15 1 5-5 -1-15 -2-25 13,7 11,9 8,6 1,9 5,7 4,6-1,3-6,8 12,4 2,6 1,4-5,2 4,7-1,3-1,9 3,7-1,1-5,3 Produkcja budowlano-montaŝowa ogółem budowa budynków budowa obiektów inŝynierii lądowej i wodnej roboty budowlane specjalistyczne I-XII 28 I-III 29 I-VI 29 I-IX 29 I-XII 29 I-III 21 I-VI 21 I-IX 21 I-XI 21-7,4-15,2-15,6-18,5-6,1-5,1-6, -6,7 1,5-1,5-2,2-2,3 2,3 7,8 1,5,4 Źródło: opracowanie ASM na podstawie danych GUS
Struktura produkcji budowlano montaŝowej (w cenach bieŝących) według rodzajów obiektów budowlanych w okresie od stycznia do września roku 29 oraz 21 (w %) 29 r. 21 r. 28,2 29,4 56,3 56,8 15,5 13,8 Budynki niemieszkalne Budynki mieszkalne InŜynieria lądowa i wodna Źródło: opracowanie ASM na podstawie GUS
Czynniki kształtujące klimat koniunktury w budownictwie (miesięcznie, w %) 5 4 3 2 ogólna sytuacja gospodarcza przedsiębiorstw potfel zamówień na roboty budowlano-montaŝowe na rynku krajowym produkcja budowlano-montaŝowa na rynku krajowym opóźnienia płatności za wykonane roboty budowlano-montaŝowe sytuacja finansowa przedsiębiorstw 1-1 -2-3 -4-5 VI.8 VII.8 VIII.8 IX.8 X.8 XI.8 XII.8 I.9 II.9 III.9 IV.9 V.9 VI.9 VII.9 VIII.9 IX.9 X.9 XI.9 XII.9 I.21 II.21 III.21 IV.21 V.21 VI.21 VII.21 VIII.21 IX.21 X.21 XI.21 XII.21 Źródło: opracowanie ASM na podstawie danych GUS
Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w budownictwie Źródło: GUS
Bariery działalności przedsiębiorstw (porównanie XII.29 i XII.21) w % konkurencja koszty zatrudnienia 5,3 51,1 53,5 62,7 niedostateczny popyt 36,9 47,5 koszty fin. obsługi działalności warunki atmosferyczne koszty materiałów 26,5 28,9 24,1 27,8 26, 54,2 niedobór wykwalifik.pracowników 17,8 18,6 XII.21 trudności z uzyskaniem kredytu niedobór sprzetu, materiałów brak barier 2,6 2,3 3,1 4,8 1,9 13,7 XII.29 1 2 3 4 5 6 7 8 Źródło: opracowanie ASM na podstawie danych GUS
Mieszkania oddane do uŝytku w latach 25 21 2 16 165 189 16 79 12 114 66 115 353 133 698 12 71 8 4 25 26 27 28 29 styczeń-listopad 21 OGÓŁEM spółdzielcze indywidualne sprzedaŝ lub wynajem pozostałe Źródło: opracowanie ASM na podstawie danych GUS
Struktura mieszkań oddawanych do uŝytku na przestrzeni lat 1993-21 (w %) 1 9 11,1,5 7,3 9,5 8,3 6,9 3,9 5, 8 7 35,4 27,7 29, 4,4 39,4 6 47,6 5 4 3 52,9 38,4 55,5 5,5 51,8 2 38,2 1 24,4 7,2 5,2 3,9 1993 1997 21 25 28 styczeń - listopad 21 spółdzielcze indywidualne sprzedaŝ lub wynajem pozostałe Źródło: opracowanie ASM na podstawie danych GUS
Mieszkania, których budowę rozpoczęto w latach 25-21 2 185 117 174 686 16 137 962 142 91 15 21 12 12 38 8 4 25 26 27 28 29 styczeńlistopad 21 OGÓŁEM indywidualne sprzedaŝ lub wynajem spółdzielcze pozostałe Źródło: opracowanie ASM na podstawie danych GUS
Mieszkania, na których budowę wydano pozwolenia w latach 25-21 28 24 247 671 23 146 2 16 16 545 178 81 161 61 12 115 862 8 4 25 26 27 28 29 styczeń-listopad 21 OGÓŁEM indywidualne sprzedaŝ lub wynajem spółdzielcze pozostałe Źródło: opracowanie ASM na podstawie danych GUS
Średnia* cen metra kwadratowego mieszkania na rynku pierwotnym w największych polskich miastach w poszczególnych kwartałach 26 21 r. (w zł) 1 9 8 7 8455 7458 725 6822 6622 6 5 4 3 5141 442 4371 3841 3526 6313 5977 535 5322 I kw 26 II kw. 26 III kw. 26 IV kw. 26 I kw. 27 II kw. 27 III kw. 27 IV kw. 27 I kw. 28 II kw. 28 III kw. 28 IV kw.28 I kw. 29 II kw. 29 III kw 29 IV kw. 29 I kw. 21 II kw. 21 III kw. 21 IV kw. 21 Warszawa Wrocław Kraków Gdańsk Poznań Łódź Katowice */ Ceny uśrednione z trzech miesięcy kaŝdego z kwartałów (wyjątkiem jest IV kw. 21 r. ceny uśrednione z października i listopada) Źródło: rednet Property Group
Liczba czynnych kredytów mieszkaniowych oraz całkowity stan zadłuŝenia 1 6 1 4 1 2 1 liczba czynnych kredytów całkowity stan zadłuŝenia (w mld zł) 954 484 1 135 684 1 374 99 1 32 6 214,9 192,6 1 497 335 247,5 3 25 2 8 717 187 116,8 15 6 4 2 289 758 2, 45 32 29,6 521 398 35,8 5,4 77,7 1 5 22 23 24 25 26 27 28 29 I-IX 21 Źródło: opracowanie ASM na podstawie ZBP
Rok 21 w budownictwie komercyjnym Sytuacja na rynku budownictwa biurowego w 21 r. uległa poprawie w stosunku do roku 29. W roku 21 obserwowano oŝywienie na rynku nieruchomości biurowych, wzrost aktywności inwestorów oraz stabilizację kosztów najmu. Co więcej, prognozy na rok 211 są równieŝ optymistycznie. Z kolei, na rynku nieruchomości handlowych rok 21 to okres regresji, charakteryzujący się niską aktywnością inwestorów oraz spadkiem podaŝy. W pierwszej połowie 21 roku oddano do uŝytku tylko 55% powierzchni uŝytkowej roku 29 czyli 25 tys. m 2. Oczekujemy, jednak oŝywienia na rynku nieruchomości handlowo-usługowych, szczególnie w stolicy, gdzie wskaźnik pustostanów w pierwszych sześciu miesiącach br. oscylował w granicy. Rok 21 przyniósł zahamowanie rozwoju bazy hotelowej, szacuje się, Ŝe w stosunku do roku poprzedniego liczba nowopowstałych hoteli zmniejszyła się blisko o jedną trzecią. Jest to efekt m.in. trudności w uzyskaniu kredytu na finansowanie inwestycji hotelowych. Biorąc pod uwagę popyt, naleŝy jednak dodać, Ŝe w 21 roku nastąpiło nieznaczne oŝywienie, które odnotowano zarówno pod względem wynajmowanych pokoi jak i miejsc noclegowych. MoŜna spodziewać się, Ŝe rok 211 będzie nieznacznie lepszy dla rynku hotelowego niŝ rok 21. Źródło: opracowanie ASM na podstawie danych Cushman&Wakefield
Realizacja autostrad i dróg ekspresowych (stan na I pol. 21) Zgodnie z planem przygotowań do EURO 212 ogłoszonym w 28 roku, Polska powinna posiadać 165 km autostrad oraz 2418 km dróg ekspresowych. Według stanu na wrzesień 21 roku dysponujemy ok. 854 km autostrad oraz ok. 5 km dróg ekspresowych. Na dzień dzisiejszy wiadomo, iŝ część z zaplanowanych odcinków nie powstanie do czasu mistrzostw. JednakŜe w 212 roku w Polsce ma przybyć ok. 64 km autostrad. Zatem odcinki planowane do oddania na rok 212 powinny zostać przekazane do uŝytku w I połowie 212 roku. ZagroŜeniem dla powyŝszych działań inwestycyjnych są odcinki na budowę których podpisano umowy w roku 21, poniewaŝ średni czas trwania inwestycji drogowej w Polsce trwa ok. 3 lat. Źródło: Opracowanie ASM na podstawie danych GDDKiA
Stan techniczny linii kolejowych w Polsce (na koniec 29 r.) (%) niezadowalający stan techniczny; 25, dostateczny stan techniczny; 38, dobry stan techniczny; 37, Źródło: Opracowanie ASM na podstawie Programu działań dla rozwoju transportu kolejowego do 215 r.
9 8 7 6 5 4 3 2 1 NajwaŜniejsze inwestycje kolejowe w Polsce do 215 r. 7,6 wartość (w mld zł) 5,9 5, 4, 3,8 3,5 2,1 2,1 2,4 7, Siedlce - Terespol Warszawa - Łódź Poznań Wrocław Warszawa - Poznań Warszawa - Białystok Rzeszów - Medyka Warszawa - Gdańsk Kraków - Rzeszów Opole - Gliwice Warszawa - Katowice - Zebrzydowice Data zakończenia inwestycji 213 r. Data zakończenia inwestycji 214 r. Data zakończenia inwestycji 215 r. Źródło: Opracowanie ASM na podstawie Rzeczpospolita (w mld zł)
Dziękuję za uwagę Przemysław Dębowski tel: /24/ 355 77 51 e-mail: p.debowski@asm-poland.com.pl ASM Centrum Badań i Analiz Rynku Sp. z o.o. Ul. Grunwaldzka 5; 99-3 Kutno Tel. /24/ 355 77 Fax. /24/ 355 77 1; 355 77 3 ------------------------------------------------------- NIP: 775 22 53 397; nr KRS: 198125 Sąd Rejonowy Łódź Śródmieście Kapitał zakładowy: 48 zł ------------------------------------------------------- www.asm-poland.com.pl