Finansowy Barometr ING Społeczeństwo bezgotówkowe Wybrane wyniki międzynarodowego badania przeprowadzonego dla Grupy ING przez IPSOS Czerwiec 2017
O badaniu ~7% Finansowy Barometr ING Międzynarodowe badanie Grupy ING prowadzone od 2011 roku Bada zachowania i postawy konsumentów wobec zagadnień finansowych w Polsce i na świecie Każda edycja koncentruje się na innym obszarze finansów Obecna edycja badania Przeprowadzona w 13 krajach: Polska, Austria, Belgia, Czechy, Francja, Hiszpania, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Rumunia, Turcja, Wielka Brytania, Włochy Próba badawcza: 12 662 respondentów, 1004 z Polski. Próba reprezentatywna ze względu na wiek, płeć oraz region zamieszkania. Wykonawca badania: IPSOS Czas realizacji: luty 2017 r. Metoda badawcza: wywiady kwestionariuszowe wspomagane komputerowo(cawi) 2
Główne wnioski z badania I. Gotówka zaczyna w gospodarce pełnić funkcję środka do regulowania niewielkich należności, ale ze wszystkich innych funkcji wypiera ją pieniądz elektroniczny. Gotówki używamy najczęściej do drobnych płatności (do 40 zł) oraz do tzw. wydatków na mieście, np. do kupna biletu autobusowego, ciastka w kawiarni oraz drobnych zakupów w sklepie. Większe wydatki oraz te, które możemy opłacić zdalnie (np. czynsz, prezent) najczęściej opłacamy elektronicznie. Cenimy sobie wygodę, jaka się z tym wiąże i nie mamy większych obaw o bezpieczeństwo takich transakcji. II. Polacy są jednym z najbardziej entuzjastycznie nastawionych do pieniądza elektronicznego społeczeństw w Europie. Polacy częściej niż mieszkańcy innych krajów deklarują, że: nienoszązesobągotówki-33%(2miejscena13państwobjętychbadaniem), używają gotówkę rzadziej niż jeszcze rok temu 68%(2 miejsce), chętnie zrezygnowaliby całkowicie z gotówki 40%(3 miejsce), pieniądz elektroniczny jest bezpieczniejszy od gotówki(2 miejsce). 3
Co trzeci Polak deklaruje, że rzadko lub wcale nie nosi ze sobą gotówki Czy nosisz ze sobą gotówkę? Tak, często lub zawsze Nie, rzadko lub nigdy 90% 87% 86% 85% 84% 81% 80% 77% 76% 70% 70% 67% 65% -10% -13% -14% -15% -16% -19% -20% -23% -24% -30% -30% -33% -35% W większości krajów biorących udział w badaniu ludzie zawsze lub często noszą gotówkę ze sobą. Jednak jej popularność znacznie waha się pomiędzy krajami. Polacy, obok Francuzów, należą do społeczeństw najmniej przywiązanych do gotówki. Choć dwóch na trzech mieszkańców Polski nosi przy sobie gotówkę często lub zawsze, to aż co trzeci deklaruje, że robi to rzadko lub nigdy. Najbardziej przywiązani do gotówki są mieszkańcy Niemiec, Austrii i Czech oraz Hiszpanii i Rumunii. W Niemczech aż 90% osób prawie zawsze lub często nosi gotówkę ze sobą. 4
Co czwarty Polak nosi w portfelu nie więcej niż 42 zł 29% 26% 7% 5% 25% 17% 24% 19% 18% 15% 14% 13% 13% 11% 10% 7% 2% 4% 1% Mam przy sobie 2% 1% 1% 2% 1% 1% 1% Pieniądz papierowy i bilon wciąż jest powszechnym elementem codzienności w większości Europy, choć w Polsce w mniejszym stopniu W chwili badania co czwarty respondent z Polski miał w portfelu nie więcej niż 42 zł (równowartość 10 euro), a blisko co dwudziesta nie posiadała przy sobie żadnej gotówki. W pozostałych krajach odsetek respondentów, którzy nie mieli przy sobie gotówki, również był na niskim poziomie i wahał się między 1 (Czechy), a 7% (Wielka Brytania). Przeciętnie Polacy posiadają w portfelu ok. 110 zł. Nie mam teraz przy sobie żadnej gotówki Nie więcej niż 42 zł (10 euro) 5
Blisko 80% Polaków używało gotówki w ciągu ostatnich 3 dni Kiedy ostatni raz używałaś gotówki? 5% 6% 7% 9% 7% 9% 10% 11% 9% 8% 12% 13% 14% 20% 18% 15% 20% 17% 20% 20% 22% 20% 25% 30% 22% 26% 21% 27% 30% 26% 23% 23% 74% 71% 70% 68% 66% 62% 59% 56% 51% 45% 43% 41% 37% W większości przebadanych krajów, ponad połowa respondentów korzystała z gotówki w ciągu ostatnich 24 godzin, a ponad 80% wciąguostatnich3dni. Mieszkańcy Polski, obok Holandii, Francji i Belgii, korzystają z gotówki rzadziej niż w pozostałych krajach Europy. W ciągu ostatniej doby gotówki używało tylko 45% Polaków. Najczęściej z gotówki korzystają Turcy i Rumunii, gdzie ponad 70% osób płaciło w ten sposób w ciągu ostatniej doby. W ciągu ostatniego miesiąca lub dawniej W ciągu ostatniego tygodnia W ciągu ostatnich 3 dni W ciągu ostatniej doby 6
Polacy coraz rzadziej używają gotówki, ale w Europie nie jest to regułą Jak często płacisz/zamierzasz płacić gotówką? 60% 57% 59% 55% 57% 46% 41% 38% 37% 36% 36% 69% 67% 29% 63% 63% 26% 59% 52% 52% 49% 47% 47% 41% 34% 32% Aż dwie trzecie Polaków używa gotówki rzadziej niż przed rokiem. W tylko czterech spośród przebadanych państw opinie kształtowały się podobnie jak w Polsce (Turcja, Rumunia i Włochy). Ponad połowa Polaków spodziewa się, że za rok będzie rzadziej płacić gotówką (56%). Tymczasem w większości badanych krajów respondenci nie zgadzali się z takim stwierdzeniem najmniej osób podziela taką opinię w Niemczech i Austrii (odpowiednio 29% i 26%). Używam gotówki mniej niż 12 m-cy temu Sądzę, że za 12 m-cy będę mniej używał gotówki niż obecnie 7
Nie jesteśmy jeszcze gotowi zrezygnować z gotówki Gotowość do rezygnacji z gotówki 85% 82% 84% 84% 79% 79% 74% 73% 74% 69% 62% 63% 59% 42% 41% 40% 38% 38% 36% 33% 30% 30% 28% 27% 23% 21% Gdyby to ode mnie zależało, zrezygnowałbym z gotówki Nigdy całkowicie nie zrezygnuję z gotówki Mimo zmniejszania się popularności gotówki, na razie nie jesteśmy gotowi z niej zrezygnować. We wszystkich krajach objętych badaniem większość respondentów zadeklarowało, że gdyby to od nich zależało, nie porzuciłaby z gotówki. W Polsce widać jednak stosunkowo wysokie poparcie dla pomysłu rezygnacji z gotówki taką gotowość zadeklarowało 40% Polaków, co jest trzecim najwyższym wynikiem w badaniu, po Turcji i Włoszech. Mieszkańcy Europy nie tylko nie chcą do końca rezygnować z gotówki, lecz także nie spodziewają się, że nastąpi to za ich życia. Blisko trzy czwarte Polaków nie wierzy, że całkowicie przestanie korzystać z takiej formy płatności. 8
Za co gotówką, a za co kartą lub przelewem? W jaki sposób opłacasz? Media (np. prąd, gaz) 85% Czynsz/kredyt hipoteczny 84% Codzienne zakupy spożywcze 75% 15% 16% 25% Polacy gotówki używają do opłacania mniejszych wydatków, często w czasie tzw. wyjść na miasto np. na lunch, przejazdy taksówką oraz do udzielania pożyczek bliskim i dawania kieszonkowego(85%). Bezgotówkowo opłacamy większe wydatki (pow. 40 zł), najczęściej opłaty regularne (za media, czynsz), zakupy spożywcze oraz prezenty okolicznościowe. Prezenty Wizyty w restauracji 71% 59% 29% 41% W jaki sposób zazwyczaj opłacasz wydatki o wartości Lunch, kawę, przekąski 44% 56% 28% 14% 14% Pożyczkę dla rodziny/przyjaciół 28% 72% 67% Bilety komunikacyjne Przejazdy taksówką Kieszonkowe 27% 15% 15% 73% 85% 85% 33% 72% 86% 86% Do 42 zł 42-210 zł 210-420 zł Powyżej 420 zł 9
Polacy bardziej boją się kradzieży gotówki, niż karty Przewaga osób uważających płatności bezgotówkowe za bezpieczne nad osobami uważającymi płatności gotówkowe za bezpieczne * Belgia Polska Luksemburg Holandia Turcja Włochy Rumunia Czechy Hiszpania Wielka Brytania Francja Austria Niemcy -29% -15% -5% -6% -6% -2% 5% 4% 3% 7% 7% 10% 29% Wadą noszenia ze sobą gotówki jest fakt, że stosunkowo łatwo ją stracić. Szkoda ograniczy się jednak do tego, co mieliśmy w portfelu. Płatności bezgotówkowe mają więcej zabezpieczeń przed nieuprawnionym użyciem (pin, kod, hasło lub odcisk palca), ale w przypadku ich złamania potencjalne straty mogą być wyższe. Z badania ING wynika, że Polacy czują się stosunkowo bezpiecznie zarówno płacąc gotówką, jak i bezgotówkowo. Jednak płatności bezgotówkowe cieszą się lepszą opinią co do bezpieczeństwa. W sumie płatności bezgotówkowe za bezpieczne uznaje 65%, a gotówkowe 55% Polaków. Wśród badanych państw, tylko Hiszpanie wyrazili wyższy poziom zaufania do nich. 10
Gotówka zapewnia większe poczucie prywatności ale nie w Polsce Przewaga osób uważających, że płatności bezgotówkowe dają poczucie prywatności nad osobami podzielającymi taką opinię w przypadku płatności gotówkowych * Rumunia Turcja Polska Belgia Wielka Brytania Hiszpania Francja Czechy Włochy Luksemburg Holandia Austria Niemcy -56% -58% -43% -36% -38% -34% -28% -28% -29% -30% -5% 3% 2% O ile gotówka nie ma wyraźnej przewagi pod względem bezpieczeństwa nad obrotem bezgotówkowym, o tyle wydaje się zapewniać dużo większe poczucie prywatności. Odsetek osób deklarujących poczucie prywatności przy płaceniu gotówką był przeciętnie aż o 30% większy niż w przypadku płatności bezgotówkowych. Wyjątkami od tej reguły są tylko 3 państwa: Rumunia, Turcja oraz Polska. Ich mieszkańcy deklarują zbliżone poczucie prywatności niezależnie od sposobu płacenia. W Polsce 56% respondentów deklaruje, że płacenie gotówką cechuje się wysokim stopniem prywatności - przeciętnie w Europie: 65%). Równocześnie aż 51% Polaków ma poczucie wysokiego poziomu prywatności płacąc bezgotówkowo - przeciętnie w Europie: 36%). 11
Kontakt: Karol Pogorzelski Miłosz Gromski ekonomista ING menadżer ds. komunikacji ING karol.pogorzelski@ingbank.pl milosz.gromski@ingbank.pl tel. 228204891 tel. 228204093